دفتر و دفترچه
تراول ماگ و فلاسک
دختر مغول
نیمه دومِ قرن سیزدهم میلادی: امپراتوری بزرگ مغول در حال فروپاشی است. همزمان با جنگ‌های داخلی خان‌های مغول، ویلهلم آگسبورگی راهب فرقه دومنیکن و ژوسران سارازینی شوالیه فرقه دلاوران معبد سفری دراز را به سوی قراقوروم آغاز می‌کنند تا به نمایندگی از سوی پاپ و شاهان صلیبی، قوبیلای قاآن خانِ بزرگ مغول را به عقد پیمان علیه مسلمانان ترغیب کنند.
این دو مرد، با دو شخصیت و دو دیدگاه متضاد در مسیر جاده ابریشم با سرزمین‌هایی ناشناس، با مردمی بیگانه و با سنت‌هایی بی‌نهایت غریب آشنا می‌شوند. سفری که در ابتدا آسان می‌نماید به ماجراجویی خطرناکی تبدیل می‌شود.
در شرِ سمرقند با خوتلون دختر یکی از خان‌های بزرگ مغول آشنا می‌شوند که نه تنها شکارچی و سوارکار ماهری است، بلکه دستی شفابخش دارد و به عنوان پیشگو و شَمن در طایفه‌اش مشهور است. جسارت و اعتماد به نفسِ فراوان خوتلون از همان نگاه اول در ویلهلم نفرت و ترس و در شوالیه سارازینی شیفتگی و احترام برمی‌انگیزاند. سارازینی به عبث می‌کوشد تا بر احساسات ممنوعه و ناممکنش مهار زند و آن دخترِ «وحشی» را فراموش کند و به بن‌بستی می‌رسد که هیچ راه نجاتی ندارد ...
دانش هرمنوتیک و مطالعه تاریخ
موضوع دانش هرمنوتیک در اصل، فهم متن کتاب مقدس نزد مومنان به آن است. با شکل‌گیری مسیحیت این دانش به فهم مفاد کتاب مقدس اختصاص یافت و در عصر جدید بود که فهم هر متنی خواه کتاب مقدس، خواه شعر فلان شاعر موضوع دانش هرمنوتیک واقع شد.
دیلتای بحث خود را دربارۀ هرمنوتیک با اشاره به مکتب‌های تفسیری پرگاموم، اسکندریه و انطاکیه آغاز می‌کند. مهم‌ترین مباحث تفسیری عبارت است از تفسیر دستوری، تفسیر نفسانی و تفسیر تاریخی.
شهر پرگاموم در آسیای صغیر دارای مکتب تفسیری بود که در آن اصل تفسیر تمثیلی را از رواقیان اقتباس کرده بودند و به کار می‌بردند. مکتب تفسیری انطاکیه از تفسیر ادبی و دستوری پیروی می‌کرد و مکتب اسکندریه بیشتر تابع تفسیر تاریخی بود. رویکردهای تاریخی، نفسانی و دستوری مهم‌ترین رویکردهای تفسیری در هرمنوتیک کلاسیک بودند.
بنابر گزارش دیلتای، مهم‌ترین مفسرانی که آرای آنها در شکل‌گیری دانش هرمنوتیک تا زمان شلایرماخر موثر بوده است عبارتند از فلاسیوس، گلاسیوس، اریگن، باومگارتن، اراسموس، سوکینوس، گروینوس، کلریکوس، زملر، کپه، هاینه، کانت، هردر، فریدریش شلگل، شیلر و ویکو.
بخش عمده‌ای از این اثر به دانش هرمنوتیک اختصاص یافته است و به همین دلیل می‌توان آن را نوعی فلسفه زبان یا زبان‌شناسی فلسفی دانست، زیرا دانش هرمنوتیک در پی فهم موضوعات و رفتارهای انسانی و به طور کلی فرهنگ است. فرهنگ نیز بر پایۀ زبان شکل گرفته است، زبانی که واژه‌ها تنها یکی از روش‌های انتقال آن هستند،بنابراین می‌توان هرمنوتیک را تلاشی برای رمزگشایی از زبان به عنوان پایه فرهنگ دانست.
بخش دوم این کتاب به تبیین تفکر تاریخی از منظر دیلتای اختصاص دارد. او در مقام صاحب‌نظر تاریخ معتقد به تفکر تاریخی بود و باور داشت که علوم انسانی(در مقابل علوم طبیعی) اصولا و اساسا ساختار تاریخی دارند. او در یک سوم پایانی این اثر زمینه‌های شکل‌گیری تفکر تاریخی را به ویژه در آلمان بررسی کرده و به آرای چهره‌هایی مانند باکل، بورکهارت، شلوسر، موزر و بسیاری دیگر از مورخانی که در شکل‌گیری تفکر تاریخی در جهان آلمانی دست داشته‌اند پرداخته است.
مجموعه آثار دیلتای شامل شش جلد از نوشته‌های اصلی دیلتای است که سرتاسر گستره فلسفه او را نشان می‌دهد. این اثر نه تنها منبعی برای تحقیق در تاریخ و نظریه علوم انسانی محسوب می‌شود، بلکه برای تحقیق در زمینه درک فلسفی دیلتای از تاریخ، زندگی و جهان‌بینی‌ها فراهم می‌آورد. نوشته‌های اصلی او در حوزه‌های روانشناسی، زیبایی‌شناسی، اخلاق و تعلیم و تربیت در کنار برخی رساله‌های تاریخی و نقدهای ادبی او در این مجلدات مندرج است.
فلسفه و مسائل زندگی
تشکل جهان تاریخی در علوم انسانی
ویلهلم دیلتای فیلسوف و اندیشمند آلمانی بر این اعتقاد بود که کار علوم انسانی این است که آگاهی مستقیمی را گردآوری کند که پیشاپیش در مورد جنبه‌های گوگاگون حیات تاریخی موجود است و بکوشد این آگاهی را از طریق شناخت مفهومی تا حد ممکن سامان دهد . یکی از وظایف معرفت شناسی علوم انسانی این است که حدود و مشخصه‌هایی را شناسایی کند که در محدودۀ آنها می‌توان نظامی از علوم انسانی ترتیب داد و بررسی نمود که روش‌ها و شیوه‌های این علوم را تا کجا می‌توان از روش‌ها و شیوه‌های علوم طبیعی متمایز کرد. اما دیلتای این مسائل مربوط به معرفت شناسی و روش علوم انسانی را به عنوان بخشی از پرسش‌هایی بسیار گسترده‌تر در مورد ماهیت فهم انسان در متن این پرسش‌ها جای داده است. مترجم این کتاب قصد داشت پس از ترجمۀ جلد اول، جلد دوم آن را ترجمه و روانۀ بازار نشر کند اما برای پرهیز از وقفه در کار، ترجمۀ جلد سوم را آغاز کرد چرا که جلد دوم آن در دسترس نبود. طرح کلی دیلتای در تدوین علوم انسانی، تعریف، روش، منطق و نتیجۀ آن در مقدمۀ جلد اول آمده است. ویلهلم دیلتای این مجلد را «تشکل جهان تاریخی در علوم انسانی» نامیده است. او عرفاً عضو یکی از نحله‌های فلسفی آلمان پس از کانت محسوب می‌گردد که به نوکانتی‌ها مشهور شده‌اند.
شاید بهتره با یکی حرف بزنی
لوری گاتلیب نویسنده کتابشاید بهتره با یکی حرف بزنی یک روان‌درمانگر است. او در ابتدای کتاب از ما می‌پرسد: «ما چطور تغییر می‌کنیم؟» و پاسخ می‌دهد «با ارتباط با دیگران». گاتلیب معتقد است رابطۀ میان درمانگر و بیمار، اعتمادی مقدس می‌طلبد تا وقوع هرگونه تغییری امکان‌پذیر شود.
کتاب شاید بهتره با یکی حرف بزنی ماجرای جلسات روان‌درمانی لوری گاتلیب و نحوۀ مواجهۀ او با بیمارانش و سپس مواجهۀ خود او با روان‌درمانگرش وندل برانسون است.
آنچه گاتلیب، با قلم صریح و طنز صمیمانه‌اش، پیش رویمان می‌گذارد؛ زندگی خودش، بیمارانش و ما به عنوان مخاطبان کتاب است. با همان درماندگی‌ها و آشفتگی‌ها و بیم و امیدها که خوب که نگاه کنیم کم و بیش میان همه‌مان مشترک است. او نخست برای تسلی یافتن و سپس برای شناختن خود و دسترسی به دنیای پیچیده درونی‌اش به روان‌درمانی روی می‌آورد. حرفه‌ای که سال‌ها عمرش را صرف آن کرده و خود نیز از همان برای یاری رساندن به دیگران بهره می‌گیرد و، با قصه‌هایی که از بیمارانش برایمان تعریف می‌کند، پیداست که در این کار موفق هم می‌شود.
فلسفۀ آلمانی
فلسفه آلمانی از سال ١٧٨١ آغاز و برای مدتی به فلسفه مسلط اروپا تبدیل می‌شود. این فلسفه توانست طی ظهور خود عملاً شیوه تلقی اروپایی‌ها و همه جهانیان را از خودشان، طبیعت، دین، تاریخ بشر، سرشت، دانش، سیاست و به طور کلی ساختار ذهن انسان را دچار تغییرات اساسی کند. این فلسفه از آغاز فلسفه‌ای بحث برانگیز و همواره دیر فهم بوده و تقریباً همیشه با عنوان آلمانی توصیف می‌شده است.
حیات ذهن متن کامل
هانا آرنت «اندیشمند آلمانی» در جلد اول کتاب حیات ذهن به بررسی قوه تفکر پرداخت و کارش را با کاویدن در حیطه نظر و قوای ذهن آغاز کرد. اینک او در این کتاب به بررسی قوه اراده و همچنین مسئله اختیار انسان پرداخته است. آرنت در جلد دوم حیات ذهن با اراده سر و کار دارد که در کنار تفکر و داوری، به تعبیری، رکنی از جمهوری قوای اوست. نویسنده می‌کوشد در قالب چهار بخش، جایگاه این قوه در تاریخ فلسفه و فکر، رویکردهای گوناگونی که قوه اراده به خود دیده است و نسبت آن با سایر قوای ذهن را بکاود و از چندوچون اهمیت این قوه در حیات ذهن پرده بردارد.
خواندن کتاب حاضر به ویژه با توجه این که کمتر نوشته مهمی درباره موضوع مورد بحث به زبان فارسی در دست است می‌تواند مجالی مغتنم برای اندیشیدن و باز اندیشیدن به اراده فراهم کند. همچنین آرنت کوشیده است به پدیدارهایی در این موضوع بپردازد که تا حد چشمگیری زیر پوششی از احتجاج قرار گرفته‌اند که به هیچ روی دلبخواهانه نیست و نباید آن را نادیده گرفت.
کتاب حیات ذهن (اراده) از چهار بخش تشکیل شده است: ١-فیلسوفان و اراده ٢-کشف ضمیر آدمی ٣-اراده و خرد و ٤-نتایج که نفی اراده از دید نیچه و هایدگر را مورد واکاوی قرار داده است.
بیست هزار فرسنگ زیر دریاها
ژول ورن، نویسندۀ فرانسوی که رمان‌های ماجراجویانه‌اش نام او را سر زبان‌ها انداخت، در سال ١٨٦٣پنج هفته در بالن را تحویل ناشر داد. این رمان با چنان موفقیتی رو‌به‌رو شد که نویسنده و ناشر تصمیم گرفتند به اتفاق هم مجموعه‌ای با عنوان «سفرهای شگفت‌انگیز» و با صحافی متفاوت منتشر کنند؛ کتاب‌هایی نفیس، در قطع رقعی، با گراورهایی سیاه و سفید اثر نقاشان مختلف. از دل این تصمیم ٦٢ رمان و ١٨ مجموعه داستان متولد شد.
داستان‌های ژول ورن چه به لحاظ قصه‌گویی و چه به لحاظ محتوایی به گونه‌ای است که از بچه نه ساله تا آدم نود ساله با آن ارتباط برقرار می‌کند و از خواندنش لذت می‌برد. شاید از این روست که هم شاهکارهای سینمای جهان با اقتباس از آثار ژول ورن ساخته شده، هم کارتون‌هایی برای کودکان و نوجوانان.
گروه انتشاراتی ققنوس، بنا به اهمیت آثار ژول ورن، تصمیم گرفت نسخۀ کاملی از مجموعه آثار این نویسنده را تهیه، ترجمه و منتشر کند تا همۀ مخاطبان به صورتی منسجم با نخستین آثار علمی- تخیلی جهان و پیشگویی‌های علمی این نویسندۀ بزرگ در قالب رمان‌های جذاب و پرکشش او آشنا شوند. این مجموعه از روی نسخۀ بزرگسالِ فرانسوی و بدون هیچ گونه تلخیص و تغییری تهیه شده است و در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد؛ امید است ادای دینی باشد به این نویسندۀ بزرگ و خلأ مجموعه آثارش را در زبان فارسی پُر کند.
