نقد عقل محض
کتاب حاضر ترجمهی نقد عقل محض اثر ایمانوئل کانت به فارسی است که ویراستار آن کوشیده کل متن را کلمه به کلمه با ترجمه انگلیسی «پل گایر» مطابقت دهد و ویرایشهای بسیاری در سه سطح محتوا، معادلگزینی و نحو فارسی بر متن اعمال کند. صرف نظر از تمام مباحث در خصوص متن اصلی آلمانی، و ترجمههای متعدد انگلیسی ، ویراستار حتی در موارد اختلافبرانگیز نیز بر ترجمه «گایر» تکیه کرده است. چشمگیر بودن اصلاحات در ویراست فعلی، هم از حیث کمی و هم از حیث کیفی، حتی با مقایسهای گذرا با ویراست قبلی همین ترجمه به خوبی آشکار میشود. البته ویراستار از آنجا که ویراستار اثر است نه مترجم آن، کوشیده است تا حتیالامکان از دخالتهای سلیقهای در متن اجتناب کند و عمدتاً از معادلها یا واژههای مترجم بهره ببرد، مگر در مواقعی که آنها را اشتباه یا گمراهکننده یافته است.
«بهروز نظری»، مترجم، در ویراست دوم این کتاب کوشیده یک متن قابل فهم به دست دهد. از طرفی او تلاش کرده به صورت آگاهانه در سنت زبان فارسی زنده و معاصر قرار گیرد و با بهرهگیری از سنت استادان نثر فارسی سرهی معاصر در حد توان خود در راه این بزرگان قدم بردارد.
ویراست دوم ترجمه کتاب نقد عقل محض شامل مقدمه ویراستار فارسی (دکتر محمدمهدی اردبیلی) به همراه یادداشت مترجم و مقدمهها و پیشگفتارهای ویراست اول و ویراست دوم این کتاب مهم و ارزشمند است و آنگاه وارد متن اصلی میشود.
متافیزیک چیست؟
این کتاب در واقع یکی از آثار کلیدی هایدگر و درس گفتاری است که وی در سال ١٩٢٩ به مناسبت انتصاب به جانشینی هوسرل در دانشگاه فرایبورگ ایراد کرده است. هایدگر چهارده سال بعد یعنی در سال ١٩٤٣ یک پسگفتار و بیست سال بعد ــ سال ١٩٤٩ ــ درآمدی بر این درسگفتار میافزاید که این را میتوان حاکی از بیعتهای مجدد او با مضمون این درسگفتار طی بیست سال دانست. این درسگفتار کوتاه در عین حال که مضمون هستی و زمان را دربر دارد. از نخستین گامهای هایدگر در راه چرخش فکری او نیز نشان دارد.
مبانی استدلال
استدلال کردن یک موضوع قدیمی است اما کاربردی روزمره دارد . ما همه قادر به استدلال کردن هستیم . کسی که به هیچ وجه قادر به ارزیابی ادعاها و رسیدن به نتایج نیست هر چیزی را باور میکند و به شیوههای دلبخواهی عمل میکند . این واقعیت که ما به طور کلی به این نحو رفتار نمیکنیم نشان میدهد که تا چه اندازه به استدلال تکیه میکنیم تا افعالمان را هدایت و باورهایمان را پایهگذاری کند . هدف این کتاب بهبود بخشیدن به مهارتهای استدلال و بالا بردن تفکر مؤثر است . اگرچه همگان قادر به استدلال کردن هستند ، اما همه به طور متقن استدلال نمیکنند . مهارتهای استدلال را میتوان با تجربه و آموزش بهبود بخشید . کتاب مبانی استدلال مجموعهای از ابزارهای عقلانی را فراهم میآورد که در فرایند اثبات ، فهم و آزمودن ادعاها به کار میآید . این ابزارها اصول ، تمایزها و روشهایی هستند که نسلهای بیشماری از فلاسفه ، منطقدانان ، مقالهنویسان ، دانشمندان ، منتقدان و متفکرانی از هر قبیل آنها را بسط دادهاند.
جهان ادراک
هفت سخنرانی مرلو – پونتی برای پخش در رادیو ملی فرانسه تحت عنوان « ساعت فرهنگ فرانسه » در این کتاب آورده شده است . مرلو – پونتی سخنرانیها را به نحوی تنظیم کرد که یک زنجیره را شکل دهند و او بود که درباره ترتیب و عناوین جداگانه آنها تصمیم گرفت :
١) جهان ادراک و جهان علم ٢) کاوش در جهان ادراک : فضا ٣) کاوش در جهان ادراک ؛ اعیان حسی ٤) کاوش در جهان ادراک ؛ حیات حیوانی ٥) انسان از منظر بیرونی ٦) هنر و جهان ادراک ٧) جهان قدیم ، جهان مدرن. مرلو – پونتی یکی از خلاقترین فیلسوفان سده بیستم بود . او شیوه جدیدی از تفکر درباره ساختارهای اساسی زندگی انسان را با تأملاتی در باب هنر ، ادبیات و سیاست ترکیب کرد که از این فلسفه تازه بهره میبرند . مرلو – پونتی مدعی است که یکی از دستاوردهای عظیم هنر و فلسفه مدرن ممکن ساختن کشف دوباره جهانی بوده است که در آن زندگی میکنیم .
زیباییشناسی هنر
مجموعه حاضر گزیدهای از نوشتههای نظری ژان ژنه است که به لحاظ نوع متن، مضمون و سبک نوشتاری دارای تنوّع خاصی است و همچنین برخاسته از نگاه ویژه او به هنر و زندگی است. او در ضمن ستایش از کار هنرمند با شور و حرارتی خاص و از زوایایی تازه و بدیع به اثر هنری مینگرد. «زیباشناسی هنر» چهار نقد هنری مهم ژنه را در بر میگیرد، که در دهه ٥٠ میلادی نگاشته شده است. این نقدها عبارتند از: «کارگاه آلبرتو جاکومتّی»، «راز رامبراند»، «نامه به لئونور فینی» و «ژان کوکتو». نوشتههای ژنه در حوزه زیباشناسی و هستیشناسی گویای نوآوری افکار اوست.
ژنه شاید از نوادر نویسندگان دهه ١٩٥٠ تا ١٩٨٠ باشد که تا این اندازه در خصوص «ظواهری» که خصوصیت واقعی هرچیز را میپوشانند یا گم میکنند، اندیشیده یا نگاشته باشد. پیچیدگی نوشتههای او به لحاظ مفهومی بیش از آنکه آرایهای روشنفکرانه باشد، نشاندهنده این نکته است که او بسیار فراتر از زمان خود اندیشیده و توانسته است آنها را در قالب ادبیات و نمایش بیان کند.
زمینه و زمانه پدیدارشناسی
هوسرل و هایدگر بنیانگذاران دو جریان اصلی پدیدارشناسی محسوب میشوند، در این کتاب بهعنوان دو شخصیت محوری قلمداد میشوند و این پژوهش به شرح زندگی و اندیشههای آنها اختصاص دارد.سیاوش جمادی نویسنده این کتاب حجیم، بر این اعتقاد است که برحسب طرح مورد نظرش، این پژوهش باید خشت اول و گام آغازین در راه پژوهشی جامعتر و گستردهتر تلقی شود و زندگی و اندیشه پدیدارشناسان دیگر چون امانوئل لویناس، ژان پل سارتر، موریس مرلوپونتی، پل ریکور و رهیافتهای پدیدارشناختی متفکرانی نظیر گادامر، هانا آرنت، ژاک دریدا، موریس بلانشو و خوسه ارتگا را نیز دربرگیرد.
رؤیای خرد (تاریخ فلسفۀ غرب)
آنتونی گاتلیب، دانشآموختۀ رشتۀ فلسفه از دانشگاه کمبریج و یونیورسیتی کالج لندن و بعدها استاد میهمان دانشگاه هاروارد، در کتاب بسیار غنی، آسان¬فهم و روشنگر «رؤیای خرد» روحی نو به نحوۀ نگارش تاریخ فلسفه دمیده است. او در کتاب «رؤیای خرد» با نثری روان و روشن به بررسی تاریخ فلسفه از یونان باستان تا عصر رنسانس می¬پردازد. این کتاب از سه بخش تشکیل شده است: ١. پیش¬سقراطیان، ٢. سقراط، افلاطون و ارسطو، ٣. از ارسطو تا رنسانس.
یکی از مزایای کتاب این است که نویسنده بر دانش خوانندگانش تکیه نمی¬کند و با زبانی عاری از پیچیده¬گویی به بررسی تاریخ فلسفه می-پردازد، گاهی هم که ناگزیر به استفاده از اصطلاحات تخصصی است آنها را به روشنی توضیح می¬دهد، در عین حال همواره به منابع دست اول رجوع کرده است و همین ویژگی¬ها باعث می شود که این کتاب نه تنها مرجعی برای متخصصان، که متنی خواندنی برای دانشجویان و علاقه-مندان به تاریخ فلسفه به شمار آید.
فلسفۀ اروپایی در قرن بیستم
مقالات این مجلد از دانشنامۀ فلسفۀ استنفورد به شرح آرای ده فیلسوف برجستۀ آلمانی و فرانسوی اختصاص دارند. سه مقاله با نمایندههای مهم هرمنوتیک در قرن بیستم مرتبطاند: مارتین هایدگر، هانس-گئورگ گادامر و پل ریکور. سه مقالۀ مربوط به ماکس شلر، گابریل مارسل و امانوئل لویناس از این جهت قرابت دارند که هر سه فیلسوف با مسائل دینی و اخلاقی کلنجار رفتهاند. مقالات مربوط به هانا آرنت و یورگن هابرماس خواننده را با دو فیلسوف سیاسی بزرگ قرن بیستم آشنا میکنند. مقالات ناظر به ژاک لکان و ژیل دلوز فلسفۀ دو متفکر فرانسوی را شرح میدهند که هر یک به سهم خود با یکی از مکاتب فکری مهم فرانسه یعنی ساختارگرایی درگیر شده است.
بدین ترتیب، خوانندگان این مجلد نه تنها با آرای برخی فیلسوفان بزرگ آلمانی و فرانسوی مواجه خواهند شد، بلکه در این میان با ساختارگرایی، فلسفۀ سیاسی، فلسفۀ اخلاق، فلسفۀ دین و هرمنوتیک نیز آشنا خواهند شد.
در این کتاب میخوانیم:
- زَکری دیویس وآنتونی استاینباک
- مایکل ویلر
- جف مَلپاس
- ماوریتسیو پاسرین دِنترِوِس
- جیمز بومن و ویلیام رِگ
- برایان ترینور
- بتینا برگو
- برنارد داونهاور و دیوید پلاور
- اِیدرین جانستون
- دانیل اسمیت و جان پرتوی