دانش هرمنوتیک و مطالعه تاریخ
موضوع دانش هرمنوتیک در اصل، فهم متن کتاب مقدس نزد مومنان به آن است. با شکلگیری مسیحیت این دانش به فهم مفاد کتاب مقدس اختصاص یافت و در عصر جدید بود که فهم هر متنی خواه کتاب مقدس، خواه شعر فلان شاعر موضوع دانش هرمنوتیک واقع شد.
دیلتای بحث خود را دربارۀ هرمنوتیک با اشاره به مکتبهای تفسیری پرگاموم، اسکندریه و انطاکیه آغاز میکند. مهمترین مباحث تفسیری عبارت است از تفسیر دستوری، تفسیر نفسانی و تفسیر تاریخی.
شهر پرگاموم در آسیای صغیر دارای مکتب تفسیری بود که در آن اصل تفسیر تمثیلی را از رواقیان اقتباس کرده بودند و به کار میبردند. مکتب تفسیری انطاکیه از تفسیر ادبی و دستوری پیروی میکرد و مکتب اسکندریه بیشتر تابع تفسیر تاریخی بود. رویکردهای تاریخی، نفسانی و دستوری مهمترین رویکردهای تفسیری در هرمنوتیک کلاسیک بودند.
بنابر گزارش دیلتای، مهمترین مفسرانی که آرای آنها در شکلگیری دانش هرمنوتیک تا زمان شلایرماخر موثر بوده است عبارتند از فلاسیوس، گلاسیوس، اریگن، باومگارتن، اراسموس، سوکینوس، گروینوس، کلریکوس، زملر، کپه، هاینه، کانت، هردر، فریدریش شلگل، شیلر و ویکو.
بخش عمدهای از این اثر به دانش هرمنوتیک اختصاص یافته است و به همین دلیل میتوان آن را نوعی فلسفه زبان یا زبانشناسی فلسفی دانست، زیرا دانش هرمنوتیک در پی فهم موضوعات و رفتارهای انسانی و به طور کلی فرهنگ است. فرهنگ نیز بر پایۀ زبان شکل گرفته است، زبانی که واژهها تنها یکی از روشهای انتقال آن هستند،بنابراین میتوان هرمنوتیک را تلاشی برای رمزگشایی از زبان به عنوان پایه فرهنگ دانست.
بخش دوم این کتاب به تبیین تفکر تاریخی از منظر دیلتای اختصاص دارد. او در مقام صاحبنظر تاریخ معتقد به تفکر تاریخی بود و باور داشت که علوم انسانی(در مقابل علوم طبیعی) اصولا و اساسا ساختار تاریخی دارند. او در یک سوم پایانی این اثر زمینههای شکلگیری تفکر تاریخی را به ویژه در آلمان بررسی کرده و به آرای چهرههایی مانند باکل، بورکهارت، شلوسر، موزر و بسیاری دیگر از مورخانی که در شکلگیری تفکر تاریخی در جهان آلمانی دست داشتهاند پرداخته است.
مجموعه آثار دیلتای شامل شش جلد از نوشتههای اصلی دیلتای است که سرتاسر گستره فلسفه او را نشان میدهد. این اثر نه تنها منبعی برای تحقیق در تاریخ و نظریه علوم انسانی محسوب میشود، بلکه برای تحقیق در زمینه درک فلسفی دیلتای از تاریخ، زندگی و جهانبینیها فراهم میآورد. نوشتههای اصلی او در حوزههای روانشناسی، زیباییشناسی، اخلاق و تعلیم و تربیت در کنار برخی رسالههای تاریخی و نقدهای ادبی او در این مجلدات مندرج است.
جامعه شناسی پست مدرنیسم
اسکات لش جامعهشناسی پستمدرنیسم را در وهله اول به این قصد نوشته است که به شیوه ماکس وبر از مدرنیسم و مدرنیته و پستمدرنیسم «نمونههای ایدهآلی» بهدست دهد. و باز به همین شیوه «پیوندهای گزیده» آنها را با ساختارهای اقتصادی ـ اجتماعی بنمایاند و نیز با استعانت از شیوه مارکس، به تحولاتی بپردازد که در صورتبندیهای اقتصادی ـ اجتماعی جوامع غربی رخ داد و منجر به شکلگیری این «پارادایم»های فرهنگی شد.
«اسکاتلش» تمایزی میگذارد بین مدرنیسم و پستمدرنیسم به لحاظ تفکیک و تفکیکزدایی، به این معنی که در مدرنیسم بین حوزههای مختلف جامعه، تفکیک، رخ میدهد و حوزههای اخلاقی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی از هم جدا میشوند و به استقلال میرسند. سپس در پستمدرنیسم این حوزهها دوباره درهم میشوند و به قول بودریار، درهم فرو میریزند و تفکیکزدایی میشوند. کتاب جامعهشناسی پستمدرنیسم به زودی توسط انتشارات ققنوس منتشر خواهد شد.
ثروت مشترک
مایكل هارت و آنتونیو نگری، با نوشتن كتاب «ثروت مشترك»، سهگانهای را به پایان میرسانند كه با كتاب «امپراتوری» آغاز شده و با كتاب «انبوه خلق» ادامه یافته بود. كانون اصلی مباحث این كتاب «امر مشترك» است كه بناست جایگزین تقابل «امر خصوصی» و «امر عمومی» شود و مبنایی برای طرح جمهوری جدیدی متفاوت با «جمهوری مالكیت» فراهم سازد. هدف نویسندگان مفصلبندی پروژهای اخلاقی است، اخلاقی ناظر به كنش سیاسی دموكراتیك در درون و در برابر امپراتوری.
كتاب «ثروت مشترك» ضمن دفاع از «ضدمدرنیته»، در مقام پروژهای در خصوص آزادی درونِ مدرنیته، دارای همزیستی با مدرنیته، و مقدم بر مدرنیته، به طرح مفهوم سومی میپردازد كه بساط دیالكتیك مدرنیته و ضدمدرنیته را برهم میزند: دگرمدرنیته.
این كتاب شامل شش بخش است: ١- جمهوری، ٢- مدرنیته، ٣- سرمایه، ٤- امپراتوری بازمیگردد، ٥- فراسوی سرمایه، و ٦- انقلاب.
در فرازهایی از آن چنین آمده است:
جنگ، رنج، فلاكت و استثمار به طرز فزایندهای به وجه معرف دنیای در حال جهانی شدن ما بدل شده است. دلایل بسیاری وجود دارد برای جستجوی پناهگاهی در قلمروی «بیرونی»، جایی رها از انضباط و كنترل امپراتوریِ در حال ظهور امروزین ... با وجود این، یكی از پیامدهای عمده جهانی شدن آفرینش جهانی مشترك است، جهانی كه، بد یا خوب، همه ما در آن شریكیم، جهانی فاقد «بیرون» ... تقدیر ما زیستن در همین جهان است، و نهتنها همگی تابع قدرتهای مسلط بر این جهانیم، بلكه به فسادهای آن نیز آلودهایم.
امر مشترك دور تا دور ما وجود دارد، هرچند امروزه به موجب چشمبندهای گوناگونی كه ایدئولوژیهای مسلط مقابل دیدگانمان قرار دادهاند رؤیت آن دشوار شده است. سیاستهای حكومتی نولیبرالی طی دهههای اخیر در سرتاسر جهان در پی خصوصیسازی امر مشترك بوده، و محصولات فرهنگی –فیالمثل اطلاعات، ایدهها، و حتی گونههای جانوری و گیاهی- را به مایملك خصوصی تبدیل كرده است. ما، همصدا با بسیاری دیگر، از این موضوع دفاع میكنیم كه باید در برابر این دست خصوصیسازی ایستادگی كرد.
تفسیرکشاف (4 جلدی)
تفسیر کشاف با عنوان کامل « الکشاف عن حقایق التنزیل و عیون الأقاویل » بی هیچ شک و شبههای یکی از نیکوترین و عالمانهترین تفاسیر جهان اسلام است که حدود ٩٠٤ سال پیش توسط زمخشری نوشته شد و جای بسی حیرت است با توجه به این نکته که بسیاری از تفسیرشناسان ، آن را اثری شگفت و پرمایه دانستهاند طی ٩ قرن گذشته صاحب همتی یافت نشد تا آن را به جامه فاخر زبان فارسی درآورده ومشتاقان بهرهگیری از این تفسیر شاخص را به کام دل برساند .
« زمخشری » صاحب این اثر ملقب به « جار الله » در ماه رجب سال ٤٦٧ ﻫ . ق در یکی از روستاهای خوارزم به نام « زمخشر » پا به عرصه حیات نهاد و در جستجوی علوم زمان خود مسافرتهای بسیار کرد . ابتدا به بخارا میرود و سپس در سفری به هنگام موسم حج به بغداد رفت . « ابن خلدون » تفسیر زمخشری را یکی از بهترین و مهمترین تفاسیری میداند که بر پایه علوم زبانی و بلاغی نوشته شده است . زمخشری از آنجا که خود یک عالم لغوی و زبانشناس بود و به معجزه بودن قرآن از حیث بیان هنری اعتقاد داشت از این منظر نیز به نکات و ظرایف زبانی و بدیهی و بلاغی قرآن نگریسته است .
تاریخ روانکاوی
کتاب فوِ که ترجمهای از اثر معروف موسوم به مطالعاتی درباره هیستری است از حیث تاریخی و توجیهی حائز اهمیت و از حیث آموزشی در حیطه علم مربوطه یک نقطه آغاز محسوب میگردد. این کتاب در اصل نقطه عطف شروع دومین انقلاب در تاریخ روانپزشکی مدرن و معرفیکننده نخستین روش تبیین شده رواندرمانی، تحت عنوان روانکاوی بود. مطالعه دقیق این اثر جهت ورود به قلمرو رواندرمانی، درکل، و روانکاوی، بهطور اخص، گامی الزامی و اجتنابناپذیر بوده و بمنزله سنگ بنای ابتدایی در برپایی تشکیلات عظیم و متنوع رواندرمانی است.
اثر فوِ مراحل گذر از هیپنوتیزم به پالایش روانی و سپس ختم آن به روانکاوی را شامل میشود. بیماران مورد بحث در این کتاب در زمره ده بیمار مشهور تاریخ روانکاویاند که مطالعه سرگذشتشان بر هر کارآموزی در فن روانکاوی الزامی است. این کتاب همچنین زادگاه اولین اصطلاحات رایج در حوزه روانکاوی و نخستین تقسیم بندیهای قراردادی در تشکیلات روانی ـ ذهنی انسان میباشد. در این کتاب فاصله جسم و روان به حداقل خود رسیده و تجربیات عینی مولفین خود را که منجر به بروز تحولی اساسی در فرایندهای حوزه علوم روانی ـ رفتاری و کشف قلمرو شگفت انگیز ناخودآگاه گردید در معرض سنجش دانش پژوهان و محققین قرار میدهد.
تأثیر از فاصله
برای تأثیر گذاشتن بر سایر افراد (از فاصله نزدیک یا دور) راهی مطمئن وجود دارد؛ راهی آن قدر ظریف که به راحتی نادیده گرفته میشود و در عین حال به حدی عمیق که هیچ کس از تأثیرات نامرئی آن برکنار نمیماند. این کتاب که در نوع خود منحصر به فرد است، به شکلی عمیق و قابل درک روشهایی را مطرح کرده است که امکان تأثیرگذاری (از فاصله نزدیک یا دور) بر هر شخصی را بدون آگاهی وی فراهم میسازد.
پیدایش
داستان این کتاب در اسپانیا رخ میدهد و تاریخ آنجا را موشکافی میکند. اسپانیایی که در کشاکش حوادث تاریخی و عبور از دوران دیکتاتوری فرانکو، اکنون زیر سایه کلیسای کاتولیک، به حکومتی سلطنتی مبدل شده و معترضان زیادی دارد.
براون از بیلبائو تا مادرید و بارسلون، از بناهای تاریخی تا آثار هنری، از کلیساها تا دهلیزهای زیرزمینی، همه را در مقابل دیدگان خواننده قرار میدهد و در این بین به دنبال پاسخ دو معمای دیرینه انسانها میگردد: «از کجا آمدهایم؟» و «به کجا میرویم؟»
ادموند کرش، آیندهشناس و پیشگوی میلیاردری که در این داستان ادعا کرده است که به این پرسشها پاسخ دهد. این ادعا با واکنشهای گروههای مختلف مواجه میشود و جهان ادیان را به تکاپو میاندازد. سران مذهبی و میلیونها بیننده از سرتاسر دنیا پای برنامه ادموند کرش مینشینند.
پیدایش، آخرین اثر دن براون، نویسنده جنجالآفرین آمریکایی و نویسنده موفق رمز داوینچی، آمیختهای از تاریخ، تکنولوژی، معما و البته هیجان است. او در این رمان سراغ نشانهها میرود و با تلفیق شعر و ادبیات، دین و زبان و در نهایت علم و عقل ششصد صفحه خواننده را با خود بیوقفه همراه میکند.