دفتر و دفترچه
تراول ماگ و فلاسک
حدیث های خیالی
۱. معرفی بیست حدیث خیالی که در مجمع‌البیان آمده است بدین‌صورت که قول ابوجعفر طبری مفسّر معروف اشتباهاً به‌عنوان حدیث ابوجعفر امام محمّد باقر(ع) معرّفی شده است. در این بیست مورد قولی که شیخ طوسی در تبیان از ابوجعفر طبری نقل کرده است طبرسی صاحب مجمع‌البیان توهّم کرده است که مقصود از ابوجعفر امام محمّد باقر(ع) است و نظر طبری را به‌عنوان حدیث امام معصوم در مجمع آورده است و این اشتباه به‌تفسیر نورالثّقلین و المیزان و کتاب‌های دیگر نیز منتقل شده است.
۲. آیه «ماکانَ لِنَبیٍّ اَنْ یکونَ لَهُ اَسْری حَتّی یثْخِنَ فِی‌الْاَرْضِ» اشتباه تفسیر شده و مفسّران عموماً گفته‌اند: معنای آیه این است که که آنچه در جنگ بدر انجام شد که از بعضی اسیران به دستور پیامبر(ص) فدیه گرفتند و آزاد کردند و بعضی را بی‌فدیه آزاد کردند این کار نامشروعی بود و حکم خدا این بوده است که همه اسیران قتل عام شوند. در این کتاب روشن شده است که هرگز حکم خدا این نبوده است که اسیران قتل عام شوند.
۳. در تفسیر آیه «اُحِلَّ لَکمْ لَیلَةَ‌الصِّیامِ اَلرَّفَثُ اِلی نِسائکمْ...» اکثریت قریب به‌اتفاق مفسران گفته‌اند: اوّل حکم خدا این بود که در ماه رمضان اگر کسی افطارنکرده می‌خوابید سحری خوردن بر او حرام می‌شد و باید گرسنه روزه بگیرد تا اینکه کارگری افطارنکرده خوابش برد و بی‌سحری روزه گرفت و فردا درحین کلنگ‌زدن از شدّت ضعف بیهوش افتاد و به‌دنبال این حادثه با نزول آیه مزبور این حکم پرمشقّت نسخ شد. در این کتاب ثابت شده است که این مطلب حقیقت ندارد و این آیه حکمی را نسخ نکرده است.
۴. مفسران عموماً گفته‌اند: قرآن دو بار نازل شده است: یک‌بار به‌طور یکپارچه به بیت‌المعمور در آسمان نازل گشته و بار دیگر تدریجاً در مدّت بیست سال به رسول خدا(ص) وحی شده است. در این کتاب ثابت شده است که قرآن فقط یک‌بار آن‌هم تدریجاً در مدّت بیست و سه‌سال بر رسول اکرم(ص) نازل شده است و نزول قرآن به بیت‌المعمور افسانه‌ای بیش نیست.
۵. فقهای شیعه به استناد یک حدیث جعلی آیه ۳۳ مائده (آیه محاربه) را به اسیران جنگی مربوط کرده و گفته‌اند: آن دسته از اسیران که قبل از ختم جنگ دستگیر می‌شوند باید قتل عام شوند. در این کتاب ثابت شده است که این مطلب حقیقت ندارد و مدرک آن فقط یک حدیث جعلی از یک راوی دروغگو است و فقها فریب این راوی کذّاب را خورده و به‌اجماع چنین فتوای ظالمانه‌ای را صادر کرده‌اند!
دین و ساختار اجتماعی
معرفی کتاب دین و ساختار اجتماعی
خصیصۀ مهم این کتاب, که آن را از کتاب‌های مبانی جامعه‌شناسی دین متمایز می‌سازد, این است که بحث‌های آن گامی فراتر از بحث‌های مقدماتی مطرح در جامعه‌شناسی دین است. از این رو, بُعد تحلیلی کتاب بر بحث‌های مربوط به شرح آراء جامعه‌شناسان و یا طرح اولیه موضوعات مورد بحث در جامعه‌شناسی دین غلبه دارد. در اغلب مقالات کتاب از دیدگاهها و مفاهیم متعددی برای تحلیل و تبیین پدیده‌های دینی استفاده شده است, که این می‌تواند ذخیرۀ نظری بسیار خوبی را برای جامعه‌شناسان, تحلیل‌گران اجتماعی و دیگر علاقمندان به این مباحث فراهم کند.
بر آب و آتش
در این کتاب که به تحلیلِ تاریخی نیز گرایش دارد، ابتدا با خاندانِ فریدون هژبری در شیراز آشنا می شویم تا بعد همراه با آن خانواده، در تقّلایِ زندگیِ بهتر، به آبادان رَویم و در همسایگیِ بزرگ‌ترین پالایشگاه نفتِ زمانه، شاهدِ تولد و دورانِ خُردسالی و نوجوانیِ او در آن شهرِ رو به رُشد باشیم و از تجربیاتِ متفاوتِ وی از دو سفرِ کوتاه به شیراز و تبریز در تعطیلات تابستان ـ که هر دو، نشان از سیاست و تنش‌های سیاسیِ روز دارد ـ آگاه شویم. محیط طبقاتیِ آبادان و آثارِ سیطرۀ دیرپایِ استعمار موجب می‌شود تا پرسشی دشوار، ذهنِ فریدون هژبری را مشغول بدارد و به مطالعۀ مطبوعات پردازد و در بزنگاه تاریخیِ جنبشِ ملی‌شدنِ نفت، به شدت به آن گرایش یابد. همین جاذبه است که منشاء اندیشه ورزی‌ها و کوشش‌های ملی گرایانۀ او در آغازِ جوانی و طیِ دورۀ دبیرستان در تهران و در دوران دانشجویی در آلمان و اشتغال دانشگاهی در ایران می‌شود. او با سری پُرشور به آلمان می‌رود تا با تحصیل در رشتۀ شیمیِ نفت، پیروِ صادقی از رهبری جنبش ملی شدن نفت باشد. از این رو، ما را با خود به درونِ دو دانشگاهی می‌بَرَد که تحصیلاتِ خویش را تا سطح دکترای تخصصی در آنها به پایان رسانده است. در این سفر، اما، با چهره و با چالش‌ِ دیگری از او آشنا می‌شویم که در عرصۀ فعالیت‌های سیاسی و دانشجویی نمایان می‌شود و «دقّت» و «نوعی توازن» در عملکردهای شخصیِ وی را با دوراندیشی و حفظ مواضعِ عقیدتی نشان می‌دهد. حضور و مشارکت او در این عرصه، گونه‌ای دست زدن بر آتش است که البته در آینده، سبب سازِ پیامدهائی نه چندان مطلوب می‌شود.
انقلاب ها
از انقلاب آمریکا تا درگیری‌های افغانستان، انقلاب‌ها نقش مهمی در طول تاریخ داشته‌اند. بینش به علل انقلاب ها و عواملی که نتایج آنها را شکل می دهند برای درک سیاست و تاریخ جهان بسیار مهم است - و انقلاب ها خواننده ای است که برای رفع این نیاز طراحی شده است. بخش اول ترکیبی از رساله‌های کلاسیک و مطالعاتی را ارائه می‌کند که درک نظری دانشجویان را از جنبش‌های انقلابی توسعه می‌دهد. بخش دوم به دانشجویان نشان می‌دهد که چگونه این نظریه‌ها در زندگی واقعی از طریق گزارش‌های غنی و قابل دسترس از اپیزودهای انقلابی بزرگ در تاریخ مدرن اجرا می‌شوند.
خواب و رویا فراسوی مرزها
این کتاب که حاوی دوازده مقاله است، مجموعه‌ای از مطالعات دقیق درباره حکایت‌های رویاست که هر یک در بافت ادبی و تاریخی خود جای داده می‌شود. در این مقالات کارکردهای متنوع رویاها، شامل پیشگویی، پیش‌بینی، باخوداندیشی، گره‌گشایی و استدلال کلامی مورد بررسی قرار گرفته است. نویسندگان این مقالات برداشت‌های جالب توجهی را از تاریخ اجتماعی و تنوع فرهنگی چند جامعه پیشامدرن اسلامی ارائه می‌کنند
کتاب اقتصاد کلان ۱
علم اقتصاد را علم مطالعه تخصیص منابع کمیاب برای خواسته‌های نامحدود بشری نامیده‌اند. در قالب تحلیل‌های اقتصادی عاملان اقتصادی را به دو دسته تولید کنندگان کالاها و خدمات و مصرف کنندگان کالا و خدمات تقسیم می کنند هدف تولیدکنندگان آن است که با به کارگیری و ترکیب منابع تولید و با توجه به کمیابی این منابع و بنابراین تقبل هزینه در به کارگیری آنها سود خود را بیشتر سازند.
هدف مصرف‌کنندگان نیز آن است که وقت و پول و امکانات خود را صرف استفاده از مصرف کالاها و خدمات نمایند که رفاه و مطلوبیت بیشتری عاید آنها سازد. اقتصاددانان تحلیلگر و طرفدار نظام اقتصاد آزاد بر این باور بودند که بازار هماهنگ کننده کلیه فعالیت‌های تولید و مصرف بوده و سبب دستیابی به بیشترین رفاه و کارایی برای جامعه می شود.
اما پاره ای مشکلات و نقایص که ظاهراً نظام بازار نتوانسته است به حل آنها بپردازد، سبب پیدایش این تفکر شده است که دخالت دولت در تخصیص منابع ضروری و شاید اجتناب ناپذیر است. بدین جهت از حدود بیش از دو قرن پیش که تحلیل‌های علم اقتصاد به شکل منسجم آن پدید آمده است، علاوه بر مواردی چون تامین نظم و امنیت به عنوان وظایفی که الزاماً دولت باید انجام دهد انواع دیگر دخالت دولت پیشنهاد شده است.
به عبارت دیگر گروهی از اقتصاددانان به این نتیجه رسیدند که دولت برای رفع نقایص بازار می‌تواند با ابزارهای چون وضع مالیات، اعطای یارانه، کنترل قیمت و به دست گرفتن تولید و مصرف برخی از کالاها به بهبود تخصیص منابع جامعه کمک نماید.
ابتدا نقایص نظام اقتصاد آزاد و راه های رفع آن در شاخه ای از علم اقتصاد مطالعه می شد که امروزه به اقتصاد خرد معروف است در اقتصاد خرد رفتار واحدهای انفرادی مانند مصرف کننده و تولیدکننده، بازارهای انفرادی مانند بازار کالای برنج، قیمت کالاهای انفرادی و مواردی از این قبیل مطالعه می‌شود در شروع ربع دوم قرن بیستم از یک طرف تحت تاثیر نوسانات اقتصادی به ویژه رکود اقتصادی و بیکاری گسترده و از طرفی دیگر شاید تحت تاثیر موفقیت اولیه نظام سوسیالیستی شوروی در دستیابی به رشد سریع اقتصادی زمینه پیدایش شاخه دیگر در علم اقتصاد تحت عنوان اقتصاد کلان فراهم شد.
قالب اقتصاددانان می‌پذیرند که بنیانگذار شاخه اقتصاد کلان در علم اقتصاد جان مینارد کینز انگلیسی بوده است. در نگرش کینز وظیفه دولت برای دخالت در اقتصاد تنها به رفع نقایص بازار یک کالا یا یک صنعت محدود نمی‌شود بلکه دولت می‌تواند به بهبود عملکرد کل اقتصاد بپردازد.
در واقع از نظر کینز، بر خلاف اعتقاد اقتصاددانان قبل از او برای توانایی نظام بازار در حل رکود و بیکاری، با استفاده از ابزارهایی که در اقتصاد کلان مطالعه می شود می توان با مشکلاتی چون بیکاری و رکود یا تورم مقابله کرد. بدین جهت اقتصاد کلان، به مطالعه تولید کل، مصرف کل، سرمایه گذاری کل، پس انداز کل، قیمت تمامی کالا و خدمات، کل بیکاری در اقتصاد و مواردی از این قبیل می‌پردازد، به عبارت دیگر در اقتصاد کلان بررسی می‌شود که متغیرهای مهم بیانگر وضعیت کلی اقتصاد چیست، عوامل موثر بر آنها چیست، و چگونه میتوان با استفاده از ابزارهای در اختیار دولت بر روی آنها تاثیر گذاشت تا به بهبود وضعیت اقتصادی کمک شود.
کتاب حاضر جلد اول یک کتاب درسی برای اقتصاد کلان است. کتاب حاضر از جهت ترتیب و پیوستگی مطالب آن منحصر به فرد بوده و در تدوین آن از برخی از کتاب‌های موفق اقتصاد کلان استفاده شده است. در جلد اول مباحث مربوط به محاسبات تولید ملی و قیمتها، مدلهای درآمد – مخارج، و مدلهای IS-LM مطرح شد.
انقلاب اسلامی، جامعه و دولت
این مجموعه مشتمل است بر مقالاتی در حوزة «جامعه‌شناسی سیاسی ایران» که حاوی یافته‌های تجربی در خصوص جنبه‌هایی از واقعیت سیاسی ایران کنونی است و از کاربست نظریه سیاسی و اعمال روش‌های تجربی در سطوح تحلیلی کلان، میانه و خرد واقعیت سیاسی ایران معاصر ناشی می‌شود. عناوین برخی از مقالات عبارت‌اند از: «تحلیل انقلاب اسلامی ایران با تاکید بر نظریة جامعة توده‌وار/ محمدعلی زکریایی»؛ «مبانی فقهی و عقیدتی انتخابات/ جواد اطاعت»، «ایران، جامعه‌ای پیشادموکراتیک/ حمیدرضا جلالی‌پور»، «واقعیت اجتماعی شهروندی در ایران/ سیدمحمود نجاتی حسینی»، «زمینه‌های اجتماعی فعال شدن گروه‌های میانجی در ایران/ فرحناز حسام» و «بررسی عوامل موثر بر بیگانگی سیاسی دانشجویان/ محمدتقی ایمان و حسین قائدی».
کتاب مدرنیته ی متاخر و تغییر اجتماعی
کتاب مدرنیته ی متاخر و تغییر اجتماعی با معرفی ایده‌های بنیانگذاران تفکر اجتماعی از جمله مارکس، دورکیم، وبر، زیمل و فروید و آثار کلیدی نظریه پردازان مهم معاصر از جمله لاکان، فوکو، لیوتارد، بودریار، باومن، گیدنز و بک و با ارزیابی محاسن تز «مدرنیته‌ی متأخر» در تقابل با ایده هواداران «پست مدرنیته» آغاز می‌شود. همچنین این کتاب به ایده‌های فمینیستی و پسااستعماری در رابطه با مطالعه تجربه مدرن و پست مدرن نیز توجه می‌کند. نویسنده با ارائه مثال‌هایی از زندگی شخصی (از جمله خود و هویت، زندگی ارتباطی و صمیمی، مرگ، مردن و سیاست زندگی) نظریه را با زندگی واقعی پیوند می‌دهد. کتاب حاضر محتوای جدید، مفید و ایده‌آلی درباره نظریه اجتماعی معاصر و تغییر اجتماعی برای دانشجویان جامعه‌شناسی، مطالعات فرهنگی و نظریه اجتماعی است. کتاب حاضر دریچه‌ای تازه در راستای تحلیل و تبیین مباحث پیرامون تأثیر ظهور جهان‌شمول‌گرایی تحت لوای مدرنیته متأخر بر تغییرات در رابطه با مسائل زندگی شخصی (از قبیل هویت شخصی، روابط نزدیک و صمیمی، زندگی احساسی و موارد مشابه) می‌گشاید و...
