دفتر و دفترچه
تراول ماگ و فلاسک
ابن بطوطه
معرفی کتاب ابن بطوطه
سفرنامه‌ی ابن بطوطه، سیاح مراکشی گویاترین و زنده‌ترین سند فرهنگی جهان اسلام است که از قرن هشتم هجری (چهاردم میلادی) به دست ما رسیده است. سفرنامه‌ی وی، آیینه‌ای است که زیر و روی جوامع اسلامی روزگار در آن منعکس است. نه‌تنها سیره و عملکرد طبقات حاکم و نگرش و روش پادشاهان و دیوانیان که راه و رسم عالمان و فقیهان، مراسم و آداب تشریفات جاری، چگونگی گذران مردم، مدرسه‌ها و خانقاه‌ها، شادی‌ها و ماتم‌ها و در یک کلمه احوال و اوضاع اجتماعی و سیاسی و فرهنگی؛ این همه را از خلال سفرنامه‌ی ابن بطوطه توان دید.
دکتر محمدعلی موحد که پیشتر در ترجمه‌ی سفرنامه‌ی ابن بطوطه به فارسی همت گماشته بود با تألیف کتاب پیش رو جذاب‌ترین و تکان‌دهنده‌ترین بخش‌های کتاب سفرنامه را بازسازی و برجسته کرده است. مؤلف مسائل مهمی از قبیل نقش فردی و اجتماعی زنان، قدرت سیاسی، دین و دولت، آموزش و فرهنگ و بسیاری موضوعات مهم دیگر را با تحقیق در سفرنامه‌ی ابن بطوطه و منابع دیگر آن روزگار به نحوی خواندنی حتی برای خواننده‌ی غیرمتخصص ترسیم کرده است.
کتاب با طرح پرسش‌هایی درباره‌ی علل عقب‌ماندگی و انحطاط جوامع اسلامی ذهن خواننده را برای تعمق و بحث و گفت‌وگو در باره‌ی مواجهه سنت و مدرنیته برمی‌انگیزد.
ابن بطوطه" کتابی است به قلم دکتر "محمد علی موحد" که در آن اقدام به بازسازی و برجسته سازی جذاب ترین و خواندنی ترین قسمت های سفرنامه ی "ابن بطوطه" کرده است. "ابن بطوطه" که یکی از مهشورترین جهان گردان تاریخ و سیاحی مراکشی بود، در سفرنامه ی خود شرح گویا و زنده ای از تاریخ و فرهنگ جهان اسلام را ارائه کرده و این سند، یکی از معتبرترین مکتوباتی است که از قرن هشتم هجری قمری در دست ماست. او در سفرنامه ی خود زیر و بم جوامع اسلامی را در دوران خود بازگو می کند و تمام مطالب مهمی که خواننده، کنجکاو دانستن آن است را در سفرنامه اش پوشش می دهد. وی از سیره و اعمال درباریان، حکام و پادشاهان گرفته تا نگرش و سبک زندگی فقها و دانشمندان، همه چیز را شرح می دهد و علاوه بر توصیف مراسم، تشریفات، آداب رسوم، معاش مردم و شرایط زیست آن ها، به وصف مدارس، مساجد، خانقاه ها، شادی و غم و عزا، و به عبارتی تک تک جنبه های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی جامعه می پردازد.
دکتر "محمد علی موحد" که خود پیش از این به بازگردانی سفرنامه ی ابن بطوطه به زبان فارسی اقدام نموده بود، در اثر پیش رو برجسته ترین نکات آن را مورد توجه قرار می دهد و بر آن ها تاکید می کند. این مسائل که عبارت اند از ایفای نقش زنان در مسائل فردی و اجتماعی، پویایی قدرت میان دین و سیاست و دولت، آموزش و پرورش در آن زمان و بسیاری از مسائل دیگر، علاوه بر این که خواننده را به مطالعه ی اصل سفرنامه ترغیب می کند، یک منبع تحلیلی مناسب برای آن اثر نیز به حساب می آید.
ابن بطوطه - انتشارات نی
تاریخ عقاید اقتصادی
معرفی کتاب تاریخ عقاید اقتصادی
دانش اقتصاد ساخته و پرداخته‌ی اندیشه‌ی بزرگانی است که سالیان پیوسته در این زمینه کوشیده‌اند. لیکن هر اندیشه‌ی اقتصادی تحت تأثیر محیط اجتماعی، زمان، سیاست، فلسفه و مشرب اقتصاددانان قرار گرفته و میدان را به پیدایش نظریه‌ی مخالف یا گشایش راه تکامل یا عقیده‌ای تازه در سطحی برتر و جامع‌تر سپرده است. علم اقتصاد از تلفیق و ترکیب این عقاید به‌صورت مدون درآمده و کمال یافته است. در این کتاب اصول فکری، آرای مکاتب و سیر اندیشه‌های اقتصادی از یونان و روم قدیم تا دوران معاصر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است، بدین‌ترتیب که هر مکتب اقتصادی برحسب اولویت تاریخی خود معرفی شده، سپس دکترین‌ها و نظریه‌های اقتصادی موجود با توجه به آثار دانشمندان آن مکتب مورد بررسی قرار گرفته است.
تاریخ عقاید اقتصادی - انتشارات نی
حق و مصلحت (۲) (مقالاتی در فلسفه حقوق، فلسفه حق و فلسفه ارزش)
معرفی کتاب حق و مصلحت (۲) (مقالاتی در فلسفه حقوق، فلسفه حق و فلسفه ارزش)
مجموعه‌ی حاضر جستارها و نوشتارهایی را دربردارد که در ده سال گذشته، پس از انتشار جلد نخست حق و مصلحت، به‌تدریج شکل گرفته و عمدتاً منتشر شده‌اند. مباحث این مجموعه پیرامون سه محور قانون، حق و ارزش می‌گردند. قانون ستون فقرات نظام حقوقی است. از این رو، فهم چیستی نظام حقوقی وابسته به درک ماهیت قانون است. چنین فهمی به شکل منفرد و جزئی میسر نیست. به دیگر سخن، به‌نظر می‌رسد درک دقیق‌تر قانون از رهگذر فهم آن در نسبت متقابل با مفاهیم و نظام‌های هنجاری مجاور به‌دست آید. همچنین، مفاهیم و نظام‌های هنجاری در ربط و نسبت با واقعیات موجود در «جهان ممکن» مشترک با خود قرار دارند. مجموعه‌ی عناصر یاد شده زمینه‌ی بروز نظریه‌ی «واقع‌گرایی انتقادی حقوقی» را فراهم می‌آورد، نظریه‌ای که در پی تبیین مفهوم و مبنای قانون در نقطه‌ای میان عدالت و واقعیت است. مفهوم حق، در معنای مدرن، مفهومی نو در جغرافیای فکر و نظام هنجاری است. درک این مفهوم البته در گرو شناخت عناصر گوناگون فلسفه‌ی حق است. این عناصر ناگزیر در نسبتی هم‌گرا با یکدیگر قرار دارند. فلسفه‌ی یادشده به‌نوبه‌ی خود جزئی از نظریه‌ی عدالت است. حقوق و حق، از نگاهی دیگر، از مصادیق ارزش هستند. از این رو، لازم است پابه‌پای بحث از قانون و حق به مقسم آن‌ها، ارزش، نیز پرداخته شود. فلسفه‌ها و نظریه‌های متقن و استوار در حوزه‌های هنجاری، از جمله در دو گستره‌ی پیش‌گفته، در گرو اتخاذ موضع نسبت در خصوص «ارزش» است.
محمد راسخ استاد تمام فلسفه‌ی حقوق و حقوق عمومی در دانشگاه شهید بهشتی است.
حق و مصلحت (۲) (مقالاتی در فلسفه حقوق، فلسفه حق و فلسفه ارزش) - انتشارات نی
روان‌درمانی اگزیستانسیال
معرفی کتاب روان‌درمانی اگزیستانسیال
کتاب رواندرمانى اگزيستانسيال هم راهنمايى براى درمان‌گران است و هم نوعى درمان بهشمار مىرود: هركس كه آن را بخواند، عميقاً تحت تأثير قرار مىگيرد و خردمندتر مىشود انگار چندين ساعت به گفت‌وگو با كسى نشسته كه عزمش را براى عبور از ژرفترين مشكلات بشرى جزم كرده است. داستايفسكى، تولستوى، كافكا، سارتر، كامو و بسيارى ديگر با نويسنده همآوا شده‌اند تا از دلواپسىهاى غايى بشر بگويند.
مخاطبان اصلى كتاب، دانشجويان و رواندرمانگران بالينىاند ولى بهدليل سبک قابل فهم و عارى از اصطلاحات تخصصىاش، براى خوانندهى معمولى نيز قابل درک و بسيار جذاب است. يالوم پس از نوشتن اين كتاب و براى بسط نظریه اگزيستانسيال بود كه به ابزار داستان روى آورد و آثارى چون و نيچه گريه كرد… و مامان و معنى زندگى را خلق كرد. او خود رواندرمانى اگزيستانسيال را كتاب مرجع تمامى آثارى دانسته كه پس از آن به رشته تحرير درآورده است.
روان‌درمانی اگزیستانسیال - انتشارات نی
تئاتر فلسفه (گزیده‌ای از درس‌‌گفتارها، کوتاه‌نوشت‌ها، گفت‌وگوها و …)
معرفی کتاب تئاتر فلسفه
اندیشه که دورترین بازآغازیدن‌ها نویدش را داده است، قرار نیست بیاید. اندیشه همین‌جاست، در متن‌های دلوز، جهنده و رقصان در برابر ما، در میان ما؛ اندیشه‌ی تناسلی، اندیشه‌ی اشتدادی، اندیشه‌ی آری‌گو، اندیشه‌ی نامقولی ـ همه‌ی چهره‌هایی که ما نمی‌شناسیم، نقاب‌هایی که هرگز ندیده‌بودیم؛ تفاوت که هیچ‌چیز امکان پیش‌بینی‌کردن‌اش را نمی‌دهد و بااین‌حال موجب می‌شود افلاطون، دانز اسکوتس، اسپینوزا، لایبنیتس، کانت و همه‌ی فیلسوفان همچون نقاب‌های‌نقاب‌هایش بازآیند. فلسفه نه به‌منزله‌ی اندیشه، بلکه به‌منزله‌ی تئاتر: تئاتر تقلیدبازی‌ها بر صحنه‌های بس‌گانه، گریزان و آنی که در آن حرکات بی‌آنکه دیده شوند، به یکدیگر نشانه می‌دهند؛ تئاتری که در آن در زیر نقابِ سقراط، به‌ناگاه سوفیست قهقه می‌زند؛ تئاتری که در آن وجه‌های اسپینوزا دایره‌ای مرکززدوده را رسم می‌کنند، درحالی‌که جوهر همچون سیاره‌ای دیوانه بر گرد آن‌ها می‌چرخد؛ تئاتری که در آن فیشته‌ی لنگ اعلام می‌کند: «منِ ترکخورده ≠ خودمِ منحل‌شده»؛ تئاتری که در آن لایبنیتس رسیده به رأس هرم، در تیرگی تشخیص می‌دهد که آن موسیقیِ آسمانیْ پیرو لونر است. در اتاقکِ نگهبانیِ لوگزامبورگ، دانز اسکوتس سرش را از پنجره‌ی مدور می‌گذراند؛ او سیبیل‌هایی انبوه دارد؛ این‌ها سیبیل‌های نیچه‌اند که به کلوسوفسکی تغییر چهره داده‌اند.
تئاتر فلسفه (گزیده‌ای از درس‌‌گفتارها، کوتاه‌نوشت‌ها، گفت‌وگوها و ...) - انتشارات نی
مفاهیم نقد فیلم (تحلیل نئوفرمالیستی و مقالات دیگر)
معرفی کتاب مفاهیم نقد فیلم (تحلیل نئوفرمالیستی و مقالات دیگر)
«مفاهیم نقد فیلم» نام صفحاتی بود در ماهنامه‌ی فیلم که به مقوله‌ی «نئوفرمالیسم» در سینما می‌پرداخت و توسط نگارنده اداره می‌شد. کتاب حاضر (با همان نام) تشکیل شده از دو کتاب. کتاب اول اساساً به «نئوفرالیسم» ربط پیدا می‌کند که بخش اول آن تئوری‌ست (متشکل از مقدمه‌ی مفصل کتاب شکستن حفاظ شیشه‌ای کریستین تامپسن و بخش‌هایی از کتاب هنر فیلم نوشته‌ی دیوید بوردول / کریستین تامپسن درباره‌ی فرم و اصول فرم روایی در سینما) و بخش دوم آن شامل نقدهایی نمونه‌ای‌ست از کتاب هنر فیلم و شکستن حفاظ شیشه‌ای مربوط به چند فیلم شاخص و آشنا. بخش سوم شامل نقدهایی تألیفی‌ست که نگارنده در طی سال‌های دهه‌ی ۱۳۷۰ به‌شیوه‌ی نئوفرمالیست‌ها نوشته. فیلم‌هایی که در کل کتاب به آن‌ها پرداخته می‌شود دارای تنوع خاصی‌ست: از نمونه‌های کلاسیکی چون دلیجان، همشهری کین و قیصر تا فیلم‌های متفاوتی چون خانه‌ی دوست کجاست؟ و گوست داگ و چشمان باز بسته.
کتاب دوم، مستقل از مفهوم نئوفرمالیسم، شامل مقالاتی تألیفی و ترجمه است درباره‌ی چند فیلم و سینماگر برجسته. از آنتونیونی و تارکوفسکی و کیشلوفسکی تا شانتال آکرمن و لارنس الیویر و آلفرد هیچکاک و اورسن ولز.
در این چاپِ تازه تصمیم گرفتیم در شکل و شمایل کتاب تغییراتی جدی ایجاد کنیم. کتاب از نو با تنوع بیشتری صفحه‌بندی شد، عکس‌ها با کیفیت بهتری اسکن شد و متن را دوباره غلط‌گیری کردیم.
این کتاب حال‌وهوای دهه‌ی ۹۰ میلادی را دارد که البته دوران هیجان‌انگیزی از سینمای جهان بود.
مفاهیم نقد فیلم (تحلیل نئوفرمالیستی و مقالات دیگر) - انتشارات نی
هستی
معرفی کتاب هستی
نویسندگان این کتاب پایه‌گذاران روان‌درمانی اگزیستانسیال در نیمه‌ی سده‌ی بیستم اروپا هستند که همگی از بزرگان روانکاوی فرویدی و گاه همچون لودویگ بینزوانگر از دوستان نزدیک فروید بوده‌اند ولی در برخورد با کاستی‌های روانکاوی، در پی رویکردی انسان‌مدارتر، از فلسفه یاری جستند و زبان فلسفه‌ی اگزیستانسیال را به رشته‌ی خودشان ترجمه کردند. کار رولو می در پیگیری ترجمه و ویرایش این مقالات از زبان‌های آلمانی و فرانسوی به انگلیسی، خدمتی بزرگ بود زیرا جهان انگلیسی‌زبان، و از این طریق سایر فرهنگ‌ها، را با این رویکرد و ژرفای آن آشنا کرد و، به‌عبارتی، آن را جهانی ساخت. یکی از مهم‌ترین نکاتی که از این کتاب می‌آموزیم تعریفی است که از فلسفه‌ی اگزیستانسیال به دست داده می‌شود و وجوهی از این فلسفه که در درمان کاربرد دارد. از این رو، علاقمندان به این رویکرد روان‌درمانی در ایران می‌توانند بسیار از این کتاب بیاموزند.
(از مقدمه‌ی مترجم)
هستی از زمان انتشارش در سال ۱۹۵۶ مهم‌ترین، کامل‌ترین و درخشان‌ترین روایت از رویکرد اگزیستانسیال در روان‌شناسی به‌دست داده است. ویراستاران، از میان آثار پیشگامان جنبش تحلیل اگزیستانسیال، تاریخچه‌های موردی و نوشته‌هایی را برگزیده‌اند که بتوانند این رویکرد را توضیح دهند ــ رویکردی که به‌قول رولو می بیماری روانی را «نه به‌مثابه انحرافی از معیارهای مفهومی این یا آن روان‌پزشک… بلکه به مثابه انحرافی در ساختار هستی ویژه آن بیمار یا، به‌عبارتی مختل‌شدن موقعیت انسانی او می‌شناسد».
«این کتاب چشم‌اندازی نو به‌روی روانکاوی و روان‌درمانی می‌گشاید که همانا چشم‌انداز پرسش غایی بشر است، پرسش درباره‌ی طبیعت بشر و جایگاهش در درون همه‌ی واقعیت.»
ـ پل تیلیش، دانشگاه هاروارد
«بهترین سرآغاز موجود برای امریکایی‌هایی که پدیدارشناسان و اگزیستانسیالیست‌های اروپایی سردرگمشان کرده‌اند. پادزهری قوی در برابر پیش‌پاافتادگی و سطحی‌نگری در روان‌شناسی.»
ـ آبراهام مزلو، دانشگاه برندایس
«این کتاب سبک‌های رایج در روان‌پزشکی امریکایی را بازتاب نمی‌دهد، بلکه کاری بسیار مهم‌تر دارد: رویکردهای آینده را پیشِ روی ما می‌گستراند…»
ـ گوردون آلپورت، دانشگاه هاروارد
کارآگاهان وحشی
«دستاوردی منحصربه‌فرد، حماسه‌ای مدرن و غنی از روایت و شخصیت از مهم‌ترین نویسندۀ آمریکای لاتین.» سانفرانسیسکو کرونیکل «روایتی طنزآمیز، مبهم، تأثیرگذار و ترسناک از یکی از مهم‌ترین نویسندگان نسل نوی آمریکای لاتین.» جان بنویل روبرتو بولانیو شاعر، مقاله‌نویس و نویسندۀ مطرح شیلیایی است. او را آغازگر موج نوی ادبیات آمریکای لاتین می‌دانند. جسارت و جرئت او در فاصله گرفتن از سبک رئالیسم جادویی گابریل گارسیا مارکز به این نویسنده اعتباری جهانی بخشیده است. طنز، تعلیق و وحشت اجزای جدانشدنی جهان داستانی بولانیو است. آثار او همه در ده سال پایانی عمرش نوشته شده‌اند، زمانی که می‌دانست بیماری فرصت زیادی برایش باقی نگذاشته است. رمان سترگ «کارآگاهان وحشی» در سال 1998 منتشر شد. بولانیو این رمان را نامه‌ای عاشقانه به نسل خود دانسته و ایگناسیو اِچِواریا، برجسته‌ترین منتقد ادبی اسپانیا، از آن به‌عنوان رمانی که بورخس می‌توانست بنویسد ستایش کرده است. از نگاه منتقدان ادبی، رمان‌های کارآگاهان وحشی و 2666 دو شاهکار بولانیو هستند که بر ادبیات جهان تأثیر گذاشته‌اند.
بخشی از کتاب
یک هفته بعد از اینکه به خانه برگشتم، شروع کردم به قدم زدن اطراف محله‌مان. اول پیاده‌روی‌های کوتاهی بودند: یکبار اطراف بلوک و تمام. کم کم، هرچند، جسارت بیشتری پیدا کردم ، و بیرون رفتن‌هایم، ابتدا به صورت آزمایشی، دور و دورتر می شد. محله تغییر کرده بود. دوبار مورد ضرب‌وشتم قرار گرفتم. بار اول بچه‌هایی بودند که چاقوی آشپزخانه داشتند و بار دوم عده‌ای بزرگسال که وقتی پولی در جیب‌هایم پیدا نکردند به شدت کتکم زدند. اما دیگر احساس درد نمی‌کردم، و اهمیتی هم نمی‌دادم. این یکی از چیزهایی است که در لافوپرتسا یاد گرفتم. آن شب لولا، دوست دختر پسرم روی زخم‌هایم ید ریخت و آن‌ها را پاک کرد و به من هشدار داد جاهای خاصی وجود دارد که نباید بروم. به او گفتم اهمیتی نمی‌دهم که هرازگاهی کتک بخورم. گفت :«کتک خوردن را دوست دارید؟» گفتم : «نه دوست ندارم. اگر هر روز باشد که دوست ندارم»
