اندیشهٔ فرهنگ عرصهای است پایانناپذیر که هرچه بیشتر به آن بپردازی به همان میزان نیز توجه میطلبد. اندیشهٔ فرهنگ یعنی از راه فرهنگ اندیشیدن. اندیشهٔ فرهنگ همانگونه که سبکی است علمی و مبتنی بر دانش عام و دانشهای خاص و تعریفپذیر، در همانحال نیز نوعی عرفان است، چراغ راه سالک است.
کتاب حاضر کوششی است دیگر از همین نویسنده به قصد برپایی رشتهٔ دانشگاهی مستقلی، به نام «فرهنگشناسی». این کتاب در اساس به دو مفهوم فرهنگ و تمدن میپردازد و شناساندن و نقد و سنجش اندیشههایی متفاوت و همسو و مخالف را هدف میگیرد. از این گذشته چند رویکرد دانشگاهی و سازمانیافته و آکادمیک را در انگلستان، در امریکا و در آلمان معرفی میکند و متفکران این سه حوزه و مکاتب آنها را با نگرشی تازه به خوانندهٔ فارسیزبان میشناساند. در هر سه حوزه و مکتب اندیشهٔ فرهنگ آمیخته است با فکر و رویکرد تمدنی. نویسنده بر این باور است که گرچه در حال حاضر حتی بسیاری از نویسندگان و متفکران، دو مفهوم فرهنگ و تمدن را بهجای هم بهکار میبرند بهتدریج باید میان این دو مفهوم بیش از حد کنونی به تفاوتگذاری علاقه نشان داد تا امکان بررسیهایی مستقل در هر یک از این دو زمینه فراهم آید. طبیعی است که هرگونه کوششی از این دست ناچار باید به پیشینههای مشترک و استنباطات همسو نیز اشاره کند و براساس توجه به سرنوشتهای آغازین، طراحی مسیری تازه را پی بگیرد.
کتاب حاضر میکوشد افقی تازه در مباحث علوم انسانی در عرصهٔ زبان فارسی و نظام دانشگاهی در ایران بگشاید و درضمن خود نیز با اندیشههایی فرهنگی در همین عرصه سهم بگیرد.
معرفی کتاب رهیافتها و روشهای تحقیق کیفی در توسعه روستایی
در کتاب رهیافتها و روشهای تحقیق کیفی در توسعه روستایی ضمن بررسی روند تاریخی و تکاملی ابزارها، تکنیکها، روشها و رهیافتهای توسعه و ترویج روستایی و زمینههای پیدایش رهیافتهای مشارکتی، رهیافتها و ابزارهای جایگزین تحقیق سنتی نیز مورد توجه قرار گرفته است، روشها و رهیافتهایی نظیر: تحقیق نظامهای زراعی (FSR)، ارزیابی سریع روستایی (RRA)، ارزیابی مشارکتی روستایی (PRA)، ارزیابی مشارکتی ارتباطات روستایی (PRCA)، مدرسه مزرعه کشاورز (FFS)، شاخصشناسی و روشهای سنجش توسعه پایدار منابع و ارزیابی اجتماعی طرحهای توسعه. همچنین در این کتاب توجه ویژهای به معرفی و کاربرد ابزارها و تکنیکهای مشارکتی نوین در تحقیقات توسعهای شده است. ابزارها و تکنیکهایی که در این کتاب بررسی شدهاند عبارتاند از: فرایندهای بحث، گفتوگو و مشاهده (مصاحبههای نیمهسازمانیافته، بحث گروهی متمرکز و…)، نمودارها و فهرستها (نمودار ون، برنامه روزانه، نظامها و…)، جدولها و چارتها (فهرستسازی، رتبهبندی و…) و روشهای تجزیه و تحلیل ویژه (ترسیم کروکی جامعه، مدلسازی سهبُعدی مشارکتی، تحلیل SWOT، سیستم اطلاعات جغرافیایی و…).
رهیافتها و روشهای تحقیق کیفی در توسعه روستایی - انتشارات نی
مادر: قانون به کلی نگهداری جسد تو خونه رو ممنوع کرده. قانون میخواد که همهچیز سر جای خودش باشه. زندهها تو شهر، مردهها تو قبرستون! وقت ملاقات با مُردهها هم مشخص شده و کاملاً دقیقه.
پدر: شما میتونین یه معشوقه داشته باشین، ولی تا میمیره میشه جزو اموال شهر.
ازدواج های مرده (۱۹) نوشتهی آزیا سرنچ تودوروویچ و منتشرشده توسط انتشارات نی، رمانی است با درونمایهای سورئال و انتقادی که مرز بین مرگ و زندگی را به چالش میکشد. داستان در جهانی میگذرد که در آن قوانین، روابط انسانی را حتی پس از مرگ کنترل میکنند. شخصیتها در وضعیتی غریب قرار دارند که احساسات و تعلقاتشان در برابر قوانین رسمی رنگ میبازد. این اثر با زبانی تیزبینانه و طنزی تلخ، مفاهیمی چون مالکیت، عشق و قواعد اجتماعی را زیر سؤال میبرد.
ازدواج های مرده (۱۹) - انتشارات نی
من نمیخوام بفهمم. فهمیدن برای شما خوبه. من برای کار دیگهای، غیر از فهمیدن، این جام. من اومدم اینجا به شما بگم نه و بمیرم.
«آنتیگون» را ژان آنوی نمایشنامهنویس فرانسوی براساس نمایشنامهای از سوفکل نوشته است. سوفکل این نمایشنامه را پنج قرن پیش از میلاد نوشته است. در قرن بیستم آنتیگون چند بار بازآفرینی شده است و فضای قرن بیستم بهخصوص جنگ جهانی و قساوت بشر در حق همنوعان خودش به آن آمیخته شده است. یکی از موفقترین بازآفرینیها نمایشنامه «آنتیگون» اثر آنوی است که آن را در اوج جنگ و در فاصله سال 1941 و 1942 نوشت و در سال 1944 درحالیکه فرانسه هنوز تحت اشغال نازیها بود، برای اولین بار روی صحنه برد. در آن سالها آنتیگون به نماد مبارزه و مقاومت دربرابر نازیها تبدیل شد. اما این نمایش همچنان زنده است و در جایجای دنیا به روی صحنه میرود؛ زیرا در این دوره نیز زورگویان و مستبدان زیادی در جهان وجود دارد و مبارزه با آنها هنوز ادامه دارد.
در اسطورههای یونان آنتیگون دختر ادیپ و یوکاسته است. برادرانش پولونیکس و اتئوکلس در جنگ مخالفان هفتگانۀ تب همدیگر را میکشند. کرئون پادشاه تب و دایی آنها تدفین پولونیکس را به جرم خیانت ممنوع میکند. آنتیگون از این فرمان سرپیچی میکند و میگوید که «از قلب فرمان میبرد». او برادر را به خاک میسپارد و به دستور کرئون زنده به گور میشود.
آنتیگون آنوی علیرغم شباهتش با اثر سوفکل تفاوتهای مهمی با آن دارد که هرچند ناشی از زمینه و زمانۀ آنوی است اما نشان از خلاقیت او دارد. آنوی روح دوران خودش را در این نمایشنامه دمیده است.
در «آنتیگون» آنوی تمام شخصیتها در صحنه حاضر هستند و هریک به کاری مشغول هستند. یکی از شخصیتهای روی صحنه یعنی «صحنهخوان» از بقیه جدا میشود و تراژدی آنتیگون را همچون یک نقال روایت میکند. بنابراین مخاطب از همان ابتدا متوجه میشود که چه بر سر آنتیگون و شخصیتهای دیگر میآید. تماشاگر از آغاز نمایش میداند آنتیگون خواهد مرد. بنابراین آنوی، ذهن مخاطب را به سمت مسیری میبرد که آنتیگون تا مرگ طی خواهد کرد و بدینسان مخاطب را به سمت توجه به جزئیات هدایت میکند.
یکی از ساختارشکنیهای آنوی در زبان تراژدی کلاسیک است. ژان آنوی زبان محاوره را برای روایت اثرش انتخاب کرده است؛ زبانی که مردم کوچه و بازار با آن سخن میگویند. کاستن از وجه اسطورهای نمایشنامه و اضافهکردن ابعادی امروز به آن یکی دیگر از ویژگیهای کار اوست. گویی این اتفاقات در فرانسه دوران جنگ جهانی دوم اتفاق میافتد، ضمن آنکه در هر زمان و مکان دیگری از جهان معاصر نیز میتواند رخ دهد.
اجراهای زیادی از نمایشنامه «آنتیگون» به روی صحنه رفته است اما خواندن این نمایشنامه نیز خالی از لطف نیست، اما برای علاقمندان به نمایشنامهنویسی خواندن آن امر ضروری است.
همیشه بذارین مردها خیال کنن خیلی مَردن. حتی وقتی قد قاطرم مردونگی سرشون نمیشه. وقتی میآن خونه، جلوی در واساده باشین. چشمهاتون بخنده، حتی اگه تا وقت اومدنش یهریز گریه کرده باشین. یه جوری نفس بکشین که انگار با اومدن اون، هوای خونه تازه شده؛ حتی اگه از بوی عرقش عُقتون میگیره.
مرد اول: اما اگه اعتراف کرده باشیم یعنی به خاطر قتل یه زن اعداممون میکنن؟!
مرد دوم: اَاَاَاَه تو هم که هی میگی اعدام اعدام.
مرد سوم: آره اعداممون میکنن.
مرد دوم: اما آخه چرا؟
مرد سوم: چون قاضی گفته.
مرد اول: اما آخه سه نفرو به خاطر یه نفر؟!
مرد دوم: راست میگه این بیعدالتیه!!
«شمار اندکی از مورخان از جسارت پرداختن به موضوعات سترگ برخوردارند، و شمار کمتری در چنین کار خطیری کامیاب میشوند. تراژدی مردم بیش از هر کتاب دیگری به درک ما از انقلاب روسیه کمک میکند.»
اریک هابزباوم، لاندن ریویو آو بوکز
برنده جایزه ادبی دابلیو. اچ، اسمیت، برنده جایزه تاریخ امروز لانگمن برنده کتاب سال NCR ۱۹۹۷، جایزه تاریخ ولفسن و کتاب برگزیده دانشگاهی سال ۱۹۹۷
«این کتاب صرفاً تاریخ نیست؛ بلکه خود بخشی از تاریخ است… اورلاندو فایجَس تجربه انقلاب را بدانگونه که میلیونها نفر از مردم عادی روسیه از سر گذراندند نشان میدهد.»
نیل آچرسن، ایندیپندنت آن ساندی
اورلاندو فایجَس یکی از درخشانترین کتابهای تاریخی را پدید آورده است. تراژدی مردم با پژوهشی دقیق، ساختاری منسجم و استدلالی منطقی دیدگاهی بسیار فراگیر در مورد یکی از مهمترین و پیچیدهترین رویدادهای تاریخ مدرن را عرضه میکند. شناخت فایجَس از تاریخ روسیه حیرتانگیز است و از این شناخت برای پرداختن به پرسشهای مهمتر درباره خود ماهیت تاریخ بهره برده است.»
اندرو سالومون، آبزرور
«پژوهشی ژرف، سبکی درخشان، سرشار از ظرافت طبع، فرزانگی و حس انساندوستی. این بهترین تاریخ انقلاب روسیه است که خواندهام.»
فرانک مکلین، گلاسکو ریویو
روایتی شورانگیز و پر از حکایت و تحقیقی جامع و منصفانه که در مورد شخصیتهای تاریخی که با بلاهت یا بیرحمی رفتار کردهاند هیچ ملاحظه نمیکند… هدف اصلی فایجَس کنارزدن نقاب و نشاندادن چهره واقعی این شخصیتهاست و بهخوبی از پس این کار برآمده است.»
ضمیمه ادبی تایمز
«این کتاب میان اندیشههای بزرگ و تاریخهای شخصی پرتحرک موازنه برقرار میکند و بیگمان تکاندهندهترین روایت انقلاب روسیه پس از دکتر ژیواگو است.»
لوکاستا میلر، کتاب سال، ایندیپندنت
«شخصیتهای تولستوی (در جنگ و صلح) بهطرز مبهمی میدانند که بخشی از چیزی بسیار بزرگ و مهم هستند اما بهراستی از درک رویدادهایی که پیرامونشان رخ میدهد عاجزند و نمیدانند که سررشته امور در دستان چه کسی است. اورلاندو فایجَس، در ژانری متفاوت… با استفاده از شخصیتهای واقعی بهجای شخصیتهای داستانی توانسته است بسیاری از همان عواطف را در این تاریخ اجتماعی جدید درخشان از انقلاب روسیه به خواننده منتقل کند».
آن اَپل باوم، ایونینگ استانداردتراژدی مردم (انقلاب روسیه ۱۹۲۴-۱۸۹۱) - انتشارات نی