دفتر و دفترچه
تراول ماگ و فلاسک
کتاب امیرکبیر میرزا تقی خان ( آشتیانی)
معرفی کتاب امیرکبیر میرزا تقی خان ( آشتیانی)
میرزا تقی خان امیرکبیر اهل فراهان است و دست پرورده خاندان قائم مقام فراهانی. فراهان همچون تفرش و آشتیان مجموعا کانون واحد فرهنگ دیوانی و “اهل قلم” بود؛ ناحیه ای مستوفی پرور.
چه بسیار دبیران و مستوفیان و وزیران از آن دیار برخاستند که در آن میان چند تنی به بزرگی شناخته شده، در تاریخ اثر برجسته گذارده اند. از این نظر میرزا تقی خان نماینده فرهنگ سیاسی همان سامان است.
اسم او در اسناد معتبر (از جمله مقدمه پیمان ارزنةالروم، و قباله نکاح زنش عزت الدوله) “میرزا محمد تقی خان” آمده است. رقم مهر و امضای او نیز تردیدی در نام حقیقیش باقی نمی گذارد؛ بی گمان اسم “محمد” رفته رفته حذف گردیده و به “میرزا تقی خان” شهرت یافته است.
فهرست: – اصل و نسب و ابتدای کار امیر – جلوس ناصرالدین شاه و صدارت امیرکبیر – فتنه سالار – روزنامه وقایع اتفاقیه – امیرکبیر و علمای دین و مسائل مذهبی – نظام دید لشکری و… نویسنده پیش از ۵۹ درگذشته است.
سرچشمه تصوف در ایران
سرچشمة تصوف را برخی در هند و ادیان کهن آن، و بعضی در ادیان ایران باستان از مهر، میترا، آئین بهی و زردشتی می جویند. عده ای نیز عقاید صوفیه را تلفیقی از همة این موارد با اسلام می دانند.
مطالب کتاب حاضر، یادداشت های مرحوم سعید نفیسی دربارة تاریخ تصوف، و همچنین یادداشت های شاگردان وی در این باره است. در کتاب مباحثی چون آثار تعلیمات بودایی در فرهنگ ایرانی، تصوف ایرانی از دیدگاه فلسفی، نفوذ مانویان در تصوف، و تاثیر تعلیمات یهود و نصارا و یونانیان در تصوف مطرح می شود.
نگارنده در بخش هایی از کتاب به طریقت، شریعت و کتاب های مهم صوفیه در ایران پرداخته و سماع، تصوف و آداب صوفیه را بررسی کرده است. قسمتی از کتاب به سلسله نسب فرقه های تصوف ایران و هند و طریقة ملامتیان اختصاص دارد.
منم تیمور جهانگشا
«منم تیمور جهانگشا» در اصل به زبان ترکی نوشته شده است که به همت نشر تاو با برگردان ذبیح الله منصوری در خدمت خوانندگان فارسی زبان قرار گرفته است. مارسل بریون نگارنده این کتاب ما را با یکی از شاهان و جنگجویان ایران قدیم آشنا می کند.
گویا این کتاب زندگی نامه اوست و قرار است ما رابا خصوصیات بیشتری از این موجود لنگان آشنا کند. در تاریخ تعداد بسیار اندکی از حاکمان دیده شده اند که حتی با ذکر نام خود می توانند ترس را به دشمنان خود القا کنند.
این فرمانده که تنها حاکم امپراتوری گسترده ای بود که از ساحل دانوب تا دیوار بزرگ امتداد داشت ، با شجاعت و جسارت تأثیر خود را در همه ایالت ها در اندازه های مختلف نشان داد. هون بزرگ باسبوگو تیمور که می خواست از طرف ملت خود فرمانروای جهان باشد ، گام به گام طرح های خود را اجرا کرد.
او علیه امپراتوری های روم غربی و هم شرقی جنگ کرد و به همه دنیا ترس و بی پروایی خود را نشان داد. او نام “Kirbaci خدا” را که تا پایان عمر به درستی به او داده شده بود ، حمل می کرد.
انسانی که برای ترساندن مردم متولد شده است ، تا ازاو همه دنیا بترسند! “مارسل بریون (فرانسوی: [bʁi. ɔ̃] ؛ 21 نوامبر 1895 – 23 اکتبر 1984) مقاله نویس ، منتقد ادبی ، رمان نویس و مورخ فرانسوی بود.
وی پس از گذراندن تحصیلات متوسطه در کالج شامپیتت سوئیس ، در دانشگاه ایکس آن پرووانس به تحصیل حقوق پرداخت. او که بین سالهای 1920 و 1924 به عنوان مشاور در بار مارسی فعالیت می کرد ، حرفه قانونی خود را رها کرد و به ادبیات روی آورد.
برایون در کارنامه خود نزدیک به صد کتاب نوشت ، از بیوگرافی تاریخی گرفته تا بررسی هنرهای ایتالیا و آلمان ، و رمان های بعدی زندگی.
.
.
.
در وادی انقلاب
معرفی کتاب در وادی انقلاب.
هم میهنان!بار دیگر رژیم ضد مردمی شاه، توطئه جنایت کارانه ای را علیه خلق ما تدارک دید و مزدوران سازمان امنیت در حالی که جمعیت کثیری مشغول دیدن فیلم گوزن ها بودند، با آتش زدن سینما رکس آبادان، این نقشه پلید را به اجرا درآوردند. هم زمان با اوج گیری مبارزات حق طلبانه مردم مبارز ایران، رژیم مزدور برای تفرقه افکنی در صفوف مبارزین و ایجاد بی اعتمادی نسبت به آنها به توطئه های متعددی دست زده است.
چندی پیش شاه این کفتار پیر برای بدبین کردن توده ها نسبت به گروه های مبارز، نقشه کثیف حمله به زنان و دختران و اسید پاشیدن به آنها را توسط مزدورانش به اجرا درآورد و کوشید با چسباندن این عمل ضدانسانی به گروه های مذهبی مترقی، مردم ما را نسبت به آنها بدبین نماید که با افشاگری وسیع و به موقع نیروهای انقلابی نقشه های پلید این دیکتاتور خون آشام عقیم ماند. شاه دیکتاتور و رژیم وطن فروشش در طول مبارزات اخیر مردم زحمتکش ما برای تفرقه افکندن، ایجاد بدبینی و عدم اعتماد نسبت به مبارزین و ایجاد ترس و وحشت در مخالفین به وحشیانه ترین و ضد انسانی ترین نیرنگ ها دست زده اند.
یک روز نویسندگان و هنرمندان مترقی بوسیله اوباشان سازمان امنیت در کوچه و خیابان مورد ضرب و شتم قرار می گیرند، روز دیگر کاراته کاران و چماق به دستان رژیم در لباس کارگر به جمع مخالفین در کاروانسرا یورش می برند. یک روز با پخش شایعات دروغین بهانه ای برای پلیسی کردن شهر و کنترل حرکات توده ها درست می کنند، روز دیگر با بمب گذاری در منزل مخالفین سعی در ترساندن آنها می نمایند.
یک روز دانشجویان میهن پرست در کوه مورد حمله عده ای ناشناس (در اصل مزدوران سازمان امنیت) هلی کوپتر سوار قرار می گیرند و بالاخره امروز شاهد فجیع ترین و پلیدترین توطئه این دیو سیرت خون آشام می باشیم، یعنی شاهد قتل عام وحشیانه بیش از 400 تن از مردم بی گناه آبادان، آری این جانی خون آشام برای ادعای هوس های شیطانی خود و برای حفظ منابع خود و اربابان خارجیش دست به هر جنایتی می زند. او نه تنها از کشتار وحشیانه عزیزان مردم ترسی ندارد بلکه از این کار لذت هم می برد.
.
.
شاه عباس
نویسنده این کتاب که چهل سال پیش به اصفهان سفر کرده است از نزدیک مشاهدات خود را بازگو می‌کند . منبع اصلی کتاب ایرانی او « تاریخ عالم آرای عباسی » است که به دست وقایع‌نگار رسمی شاه عباس ، اسکندربیگ منشی به رشته تحریر درآمده است و سرتاسر دوران عباسی را در بر می‌گیرد .
شاه عباس فرمانروای مستبد و روشن‌بین ایران بود . او بر قوای فئودالی که کشور را تکه تکه کرده بودند غلبه کرد و حکومت مرکزی قدرتمندی تشکیل داد . او اقتصادی در حال زوال را با ایجاد امنیت ، پول رایج با ثبات و زیرساخت‌های اقتصادی بسیار پیشرفته احیاء کرد . بنا به دلایل استراتژیک و تجاری ، و نیز از آن جهت که چشم به خارج داشت و فارغ از تعصب بود ، روابط گسترده‌ای با اروپای مسیحی برقرار کرد . دستاوردهای شاه عباس لقب « کبیر » را که در ایران در تداول عام به دنبال نام او می‌آید کاملاً توجیه می‌کند .
او به راستی فرمانروای دوران اسلامی ایران است که چنین لقبی گرفته است . با وجود این ، تا کنون هیچ زندگینامه‌ای به زبان انگلیسی در مورد شاه عباس نوشته نشده بود ، این کتاب در صدد است نشان دهد که چرا این امر یک غفلت جدی محسوب می‌شود . شاه عباس نه تنها اهمیت بسزایی برای ایران و جهان اسلام دارد بلکه بخشی از تاریخ اروپاست و به سهم خود شخصیتی جذاب دارد . از این گذشته بیشتر رویدادها و تحولاتی که در زمان سلطنت شاه عباس رخ داد ارتباط آشکاری با روزگار ما دارد . کتاب « شاه عباس » پادشاه سنگدلی که به افسانه بدل شد.
ایران بین ناسیونالیسم اسلامی و سکولاریسم (انقلاب مشروطه ۱۲۸۵)
معرفی کتاب ایران بین ناسیونالیسم اسلامی و سکولاریسم (انقلاب مشروطه ۱۲۸۵)
آثار مربوط به انقلاب مشروطه‌ی ایران تا به حال بر حوادث تهران، تبریز و تا حدی، اصفهان تمرکز داشته‌اند. در نتیجه، بررسی‌های اندکی درباره‌ی رویدادهای سایر ایالات و شهرها به رشته‌ی تحریر درآمده است. اما کتاب ایران بین ناسیونالیسم اسلامی و سکولاریسم درصدد است تا با بازبینی این روایت تمرکزگرا، تحلیلی متوازن ارائه دهد. در این کتاب، نویسنده نخست نقش مجادلات اسلامی در واپسین سالهای سده‌ی نوزدهم و اوایل سده‌ی بیستم و پیوند آن با اندیشه‌های سکولار را تحلیل، و سپس دسته‌بندی‌های این مجادلات را در شهرهای تبریز، شیراز، اصفهان و بوشهر بررسی کرده است. او با تحلیل تعامل بین اسلام و سکولاریسم در این دوره‌ی پرآشوب به این جمع‌بندی می‌رسد که تحولات انقلاب مشروطه در هریک از شهرهای مورد بحث دارای ویژگی‌ای خاص آن منطقه نیز بوده است و دیگر اینکه بعضی از آن تحولات حتی در خط سیر تحولات بعدی تاریخ معاصر ایران هم بسیار تأثیرگذار بوده‌اند.
به باور نویسنده، تحولات این دوره در اصفهان عملاً نمونه‌ی نخستین آن نوع ناسیونالیسم اسلام‌گراست که چندی بعد در انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ نمایان شد.
بخشی از نظر یکی از محققان بخش تاریخ دانشگاه کلکته که در نشریه‌ی بین‌المللی مطالعات خاورمیانه، شماره‌ی ۴۸ منتشر شده است:
…یکی از موضوعاتی که علاقمندان کنجکاو به مطالعه‌ی انقلاب سال ۱۳۵۷ ایران را به خود جلب می‌کند، این پرسش اساسی است که چگونه ایران که یک مورد پرمسئله از نوسازی سکولار در جهان اسلام بود، مجدداً به قالب اسلامی بازگشت؟ آیا چرخش “اسلامی” این سال صرفاً یک قاعده‌ی انحرافی بود یا حادثه؟ آیا انقلاب سال ۵۷ تنها یکی از پرشمار پیامدهای ممکن در سیر تاریخی ایران سده‌ی بیستم بود؟
این پرسش‌ها همگی به منزله‌ی تلنگری برای مطالعات دوره‌ی قاجار و به‌ویژه انقلاب مشروطه‌ی سال ۱۲۸۵ بود.
روایت مسلط درباره‌ی انقلاب مشروطه همواره بر حول محور سرخوردگی نسبت به حکمرانان ضعیف و ناکارامد قاجاری قرار داشت که بخش عمده‌ای از مردم ایران را به سوی درخواست یک نظام مشروطه و مبتنی بر قانون کشاند.
اما با برقراری نظام مشروطه ،انقلابیون با پرسش مهم چگونگی بنیان‌های این نظام جدید روبرو شدند. اینکه این نظام سکولار و یا اینکه مبتنی بر شریعت باشد؟ در این میان در پی چالش‌های متعدد، نهایتاً نظر سکولارها غلبه یافت و اسلام‌گرایان مجبور به ترک صحنه شدند. اما آنان مجدداً در سال ۵۷ از خانه‌هایشان خارج شدند تا بلکه کار ناتمام زمان مشروطه را کامل نمایند.
در این وضعیت روایت از انقلاب مشروطه و تاریخ آن نیز به گونه‌ای پیش رفت که در آن تحولات تهران که در آن سکولارهای رفرمیست دارای موقعیت حیاتی بودند، در کانون بررسی ها قرار گرفت. این تمرکز بررسی‌ها بر تهران موجب تقویت این دیدگاه شد که هواداران نظام اسلامی به اندازه ای نبودند که از آن چالش پیروز بیرون آیند. در مقابل اما ونسا مارتین در این کتاب خواندنی ما را در برابر یک بررسی جدی درباره‌ی ایالاتی قرار می‌دهد که در زمان وقوع مشروطه در سال ۱۲۸۵ و سپس چالش‌های مشروعه‌خواهی سالهای بعد وارد صحنه شدند….
ایران بین ناسیونالیسم اسلامی و سکولاریسم (انقلاب مشروطه ۱۲۸۵) - انتشارات نی
مفاهیم قدیم و اندیشه جدید
رسالة حاضر، دربرگیرندة بحثی دربارة فضای عمومی اندیشه در دورة قاجار و تاثیر این اندیشه در ساختار فکری مشروطة ایران است. همچنین، تاملی است نظری دربارة نحوة حضور مفاهیم قدیم فکری در عصر مشروطیت و بررسی توان این مفاهیم برای انتقال آگاهی از وضعیت دوران جدید. مفاهیم به کار گرفته شده در توجیه یا تفسیر مشروطه، عمدتا ریشه در سنت به جای‌مانده از دوره‌های گذشتة ایران‌زمین داشتند، بنابراین بحث عمدة کتاب به قابلیت‌های این مفاهیم و واژگان در انتقال آگاهی از الزامات دنیای نو اختصاص دارد.
هدف نگارنده آن است تا نشان دهد آیا در مفاهیم و واژگانی که از سنت به ارث رسیده بودند، نیروی درونی وجود داشت تا بتواند با تحولی دیالکتیکی، نو را بزایاند یا برعکس سنت به حدی سترون شده بود که هرگونه قابلیت تولید فکر نو را از دست داده بود؟ در این راستا، در کتاب دو سطح بررسی گردیده است. سطح نخست به خود اندیشه و سطح دوم به حاملان این اندیشه اختصاص دارد.
تاریخ تلخ
معرفی کتاب تاریخ تلخ
در میان تولید انبوه شعر فارسی از حافظ به بعد یک نفر می شود احمد شاملو و یکه و تنها می رود راست آن بالا می نشیند چرا که در ایران معاصر احمد شاملو نمونه و نماد بارز انسان مبارز است که فراگرد فکری اش در میدان حوادث اجتماعی رقم خورده است از برهه های مختلف، متخالف و ای بسا متضادی شکل بسته است این امر بدیهی زمانی آشکارتر می شود که او افکار خود را در شعر ثبت و منعکس کرده است و همین موضوع قضاوت پیرامون کار فکری او و هم ترسیم و نقد سیر تطور فکری اش راحت تر می کند.
محمد قراگوزلو نیز در کتاب «تاریخ تلخ» با جسارتی شگفت انگیز به روایتی تاریخی زندگی و روزگار احمدشاملو پرداخته است اما برخلاف معمول محمد قراگوزلو نه مبتنی بر اسناد رسمی بلکه بر اساس سروده های شاعردست به چنین کاری زده است، نویسنده که با مرور چندساله با آثار شاعر خو گرفته، نگاهی موشکافانه به اشعار و شأن نزول و نکات مختلف شعر را کاویده، دقایق و زوایای مختلف زیست و زمان شاعر را از درون هر شعر برآورده و کتابی جذاب و خواندنی نوشته که پر از نکات تازه و بیان نشده از روزگار و زندگی شاملو است.
