شهروند شهرهای داستانی: زندگی و آثار سیدمحمدعلی جمالزاده
در بخشی از کتاب شهروند شهرهای داستانی میخوانیم:
داستانهای جمال زاده حاکی از آن است که او هم زندگی در ایرانِ گذشته را از سر گذرانده و هم شاهد گام نهادن ایران به روزگار نو بوده است. قرار گرفتن در مرحلۀ گذار، نوعی دوگانگی ناشی از گسست فکری فرهنگی در کار او پدید آورده است: از سویی، به ستایش از تجدد برمیخیزد و از سوی دیگر، ندای بازگشت به ریشههای بومی و عرفانی سر میدهد؛ هم صناعت داستاننویسی اروپایی را به کار میگیرد و هم شیفتۀ سنتهای قصهگویی شرقی است.
در عین تلفیق قصۀ سنتی با داستان نو، نام برخی از داستانهایش تلخ و شیرین، کهنه و نو، آسمان و ریسمان، حق و ناحق، ثواب یا گناه حاکی آن است که همچنان بر تقابلهای دوگانۀ حکایتهای کهن تأکید دارد؛ و میکوشد از لابهلای طرح تو در تو و کهنهنمای حکایت، عناصر تربیتی را با لحنی اندرزگونه و طنزآمیز به خواننده انتقال دهد.
او معمولاً از دو شیوۀ روایی بهره میبرد: گاه پیوستگی رویدادهای داستان از طریق سفر صورت میگیرد. راوی داستانها، ایرانی تحصیل کردهای است که پس از سالها به وطن بازمیگردد اما چون آن را گرفتار «تعصب و خودخواهی طبقات با نفوذ فاقد احساس مسئولیت» مییابد، سرخورده میشود.
دوستی را مییابد و او سرگذشت خود را برای راوی / نویسنده شرح میدهد. بدینسان، قصه در قصه میتَند و داستان ساختی هزار و یک شبی میگیرد.
جمال زاده گاهی نیز، به شیوۀ مقامهنویسان، تیپهای گوناگون را که هر یک با لحن خاص خود شناسانده میشوند، برای بحث دربارۀ موضوعی اجتماعی یا اخلاقی گرد هم مینشاند و داستان را به صورت شاهد مثالی برای ابلاغ پیام خود درمیآورد. در مقامه، راوی پس از ورود به شهری، جمعی را میبیند.
قهقهه ي شهرياري
معرفی کتاب قهقهه ی شهریاری اثر ژرژ باتای
کتاب «قهقه ی شهریاری» منتخبی است از مقاله های «سیاسی» یا متن هایی که در آن ها مستقیما به مسئله ی «سیاست» می پردازند. باتای نقطه ای به غایت حساس و مرزی در تاریخ اندیشه است.
به زعم مقدمه ی مترجمان متون حاضر مهم ترین مقاله های سیاسی او محسوب می شوند و به دوره های متفاوت تفکر باتای و فعالیت های سیاسی اش تعلق دارند.
او در واپسین دوره از زندگی فکری اش به کلی از سیاست روی گردان می شود. باتای معتقد بود که «کار سیاسی باید با امید همراه باشد.»
مارون
خلاصه داستان:
ماجرا در روستای مارون از توابع گوران استان کرمان رخ میدهد. همسر درویش از مارون تا گوران را پیاده میرود تا همسرش را از زنی به نام مرصع پس بگیرد.
داستان با معرفی خانوادهی درویش آغاز میشود و به تدریج تمام روستا را در برمیگیرد. داستان بازتابی است از اثراتی که انقلاب بر روستا گذاشته. درگیریهایی که بر اثر دو حزبی شدن روستا به وجود میآید و منجر به کشته شدن اهالی آن میشود.
یکی از دیگر عناصر داستان وجود گودال روستاست که گویی از زمانی که مارون وجود داشته آن هم بوده است. گودالی که تهش پیدا نیست و در نهایت گورستان کشتههای درگیریهای بین اهالی میشود…
درباره نویسنده:
بلقیس سلیمانی متولد 1342 کرمان، داستاننویس، منتقد، روزنامهنگار، پژوهشگر و مدرس است. او در سال 85 موفق شد برنده بهترین رمان بخش ویژه جایزه ادبی اصفهان و جایزه ادبی مهرگان برای رمان بازی آخر بانو شود. فضای کودکی و نوجوانی او در درکرمان که همواره پر از زمزمه دیوان حافظ و شاهنامه و رمانهای حسین کردشبستری و امیر ارسلان نامدار بود او را با ادبیات آشنا کرد. او که در هجدهسالگی کلیدر را خوانده بود تصمیم گرفت تا نوشتن را شروع کند. او دبیرستان را در رشته ادبیات به اتمام رساند و در سالهای نخست انقلاب فرهنگی در رشته فلسفه دانشگاه تهران پذیرفته شد. نخستین رمانش را که بازی آخر بانو نام دارد در سال١٣٧٧ شروع کرد. انتشار این رمان و برنده شدن آن در جشنواره های متعدد ادبی باعث شد تا او به جامعه ادبی شناسانده شود. سلیمانی کارگاههای رمان نویسی بسیاری برگزار کرده و داور جوایز ادبی نیز هست. او یکی از پرکارترین داستاننویسان معاصر است که بیش از 10 رمان چاپ شده و هشتاد مقاله در کارنامه خود دارد.مخلوقات غريب
معرفی کتاب مخلوقات غریب اثر حسین سناپور
می چرخی به طرفش، و او حالا نگاه ازت برمی دارد و راه می افتد. چمدان را اما جا می گذارد. هرچه او دورتر می شود در کوچه، تو جلوتر می روی و درست وقتی می پیچد در پیچ کوچه، تو به چمدان می رسی.
شبیه چمدان قدیمی قهوه ای خودت است. حالا یک مرتبه رفت و آمد آدم ها شروع می شود و هی از کنارت می گذرند و نگاهت می کنند.
آن ها را نگاه می کنی و چمدان را نگاه می کنی. دوباره نگاه می کنی و دوباره. بالاخره بازش می کنی. خالی است. خالی خالی.
سرت را که بالا می کنی می بینی همه ی محله، از زن و مرد و بچه و پیر، دورت حلقه زده اند و هر کدام هم چیزی تیز در دست دارند، از چاقو و ساطور و میخ و قندشکن و قمه. هنوز زود است، اما در آخر می فهمی که این تنها نشانه ی درستی بود که در خوابت دیده بودی.
عليه تو اعلان عشق ميدهم
در بخشی از کتاب علیه تو اعلان عشق میدهم میخوانیم
با هوشیاری کامل (یا با آنچه که بعد از شناختنت بر جای مانده بود) بر آن شدم که به تو عاشق باشم کاری ارادی نه کاری از روی شکست و هزیمت هان اینک من با هوشیاری کامل (یا با جنونم) از حصارهای وجودت عبور میکنم و از پیش میدانم در چه سیارهای آتش خواهم افروخت و کدام توفان را از صندوق گناهان رها خواهم کرد. و مشتاق به سوی تو خواهم شتافت تا مرزهایم در مرزهای تو گم شود و بر بستر ابرهای شفاف، باهم، به خواب رویم و من تو را صدا بزنم: ای من!...فهرست مطالب کتاب
مقدمهی مترجم تماس شبانه عشق بهخیر! علیه تو اعلانِ عشق میدهم چونان صاعقه در من رخنه کردی شکوفههای شبانهی جنون فریاد وقتی که قلبت پروانه میشود با تو دانستم که زمین مسطح است روزگاران میان اخگر و خاکستر عشق مردان همچون آب در غربال است سفر میکنم با خاطراتمان که در چمدان من است نغمهای غیرانفرادی با بربط اشتیاق شهادت میدهم علیه تو در برابر دادگاه شب غریبه... گویا من مُردهام!ملکهی سایهها: کودکانههای بامداد
معرفی کتاب ملکه ی سایه ها اثر احمد شاملو
داستان «ملکه سایه ها» داستان برادر و خواهری است که یک روز لب پنجره نشسته اند و خواهر آرزو می کند که ای کاش کبوتری می شد و می توانست پرواز کند. برادرش به او می گوید این که کاری ندارد، اگر واقعا می خواهی پرواز کنی آرزو کن، کبوتر می شوی.
خواهر کبوتر می شود و از پنجره پر می کشد و می رود اما برادر تنها می ماند و به دنبال خواهرش می گردد. همه جنگل و دور و اطراف را به جست وجوی خواهرش که پرنده ای شده و تاجی روی سرش است می گردد اما او را پیدا نمی کند.
لاک پشت
در بخشی از کتاب لاک پشت میخوانیم
نفسنفسزنان با خود زمزمه میکرد: خودش است! بزرگترین لحظهی زندگی من دارد فرامیرسد! نباید آن را از دست بدهم! نباید خرابش کنم! باید خیلی آرام باشم! وقتی سهچهارم راه را پایین آمده بود خانم سیلور را دید که کنار در باز ایستاده بود تا با لبخندی به او خوشامد بگوید. خانم سیلور بازوانش را دور او حلقه کرد و گفت: «شما واقعاً بهترین آدمی هستید که در زندگیام دیدهام! هر کاری را میتوانید انجام بدهید! فوراً بیایید تو و بگذارید برایتان یک فنجان چای حاضر کنم. این حداقل کاری است که میتوانم انجام دهم.» آقای هوپی وقتی در اتاق پذیرایی خانم سیلور روی صندلی دستهدار راحتی نشسته بود و چای مینوشید، سراپا شادی و هیجان بود. به خانم زیبایی که کنارش نشسته بود نگاه کرد وبه او لبخند زد. آن خانم هم در مقابل به او لبخند زد. آقای هوپی با دیدن لبخند دوستانه و گرم خانم سیلور ناگهان شهامتی را که به آن نیاز داشت پیدا کرد و گفت: «لطفاً، میشود با من ازدواج کنید؟» خانم سیلور فریاد زد: «آقای هوپی! من هرگز تصور نمیکردم شما به فکر بیفتید از من تقاضای ازدواج کنید! البته که با شما ازدواج میکنم!» آقای هوپی فنجان چایش را کنار گذاشت و هر دو در وسط اتاق ایستادند و به یکدیگر نگاه کردند. خانم سیلور درحالیکه کمی نفسش گرفته بود گفت: «من این را مدیون آلفی هستم.» آقای هوپی گفت: «آلفی عزیز و قدیمی. ما او را برای همیشه نگه میداریم.» بعدازظهر روز بعد آقای هوپی همهی لاکپشتها را به مغازههای فروش حیوانات خانگی برگرداند و گفت که میتوانند آنها را مجانی بردارند. بعد اتاقنشیمن را تمیز کرد و حتی یک برگ کلم یا کمترین اثری از لاکپشتها در آن باقی نگذاشت. چند هفته بعد خانم سیلور، خانم هوپی شد و آنها از آن پس به خوشی با هم زندگی کردندمرگ آقاي سعدي در پاريس
کتاب «مرگ آقای سعدی در پاریس» نوشته «مجید حسینی» توسط نشر چشمه منتشر شده است.
حسینی در این اثر از حال و روز دوست قدیم دوران دانشجوییاش در پاریس میگوید و در کنارش از هزارتوهای شهر رنگارنگ پاریس مینویسد تا شاید در سایه مناسبات جهانی ما ایرانیها را با آن اروپاییها مقایسه کند و نسبتمان را بسنجد.
پاریسی که اگر خوب نگاه کنیم شاید همین تهران باشد، با آدمهایی غرق در تنهایی، رویاها و رنجهای خود.