بسیاری از پژوهشگران تاریخ فرانسه بر این باورند که بازگشت نظام سلطنت به کشور، در پی سقوط ناپلئون، حاصلی جز ناکامی نداشته است، اما نویسندهی کتاب، پملا پیلبیم، استاد تاریخ فرانسه در دانشگاه لندن و رئیس انجمن مطالعات تاریخ فرانسه، بر این گمان است که بهرغم ایام پرالتهاب سالهای ۱۸۴۸-۱۸۱۴، فرانسه از ثبات و انسجام قابل توجهی بهرهمند بود. در این دوران، سه پادشاه بر سر کار آمدند، اما ساختار نهادینی که ماحصل سالهای انقلاب (۱۸۱۴-۱۷۸۹) بود، پابرجا باقی ماند و رجال گذشته به سلطهی خود بر مقدرات کشور ادامه دادند. این دوره همچنین شاهد سربرآوردن جریانهای سوسیالیستی و فمینیستی، انجمنهای سیاسی متنوع و همچنین نشریات پرخوانندهای بود که فضای حاکم بر جامعهی فرانسه را، فارغ از مناسبات حکومتی، با تعاریف تازهای آشنا کرد.
مجموعهی «کارگاه تاریخ» بهپشتوانهی تحلیلهای دقیق و اسناد معتبر، پرتوی تازه بر رویدادهای مهم و مناقشهبرانگیز جهان، از اوایل عصر مدرن تا امروز، میاندازد. این کتابها بیش از پنج دهه منبع اساسی دانشجویان و پژوهندگان تاریخ بوده است که اینک بهتدریج در اختیار خوانندگان فارسیزبان قرار میگیرد.
رکس پوپ، رئیس سابق گروه مطالعات تاریخی و انتقادی دانشگاه پلیتکنیک لانکاشر، در این کتاب شرح میدهد که جنگهای نیمهی اول قرن بیستم ــ جنگ بوئرها و دو جنگ جهانی اول و دوم ــ به چه نحو بر ساختارهای سیاسی و اجتماعی جامعهی بریتانیا تأثیر گذاشت. جمعی معتقدند که این تأثیرات هدایتشده و حاصل سیاستهای دولتی بوده است، اما گروهی دیگر بر عوامل پیشبینیناپذیر جنگ تأکید میکنند. جنگ هم زمینهساز تحولاتی اساسی در حوزهی بهداشت، آموزش، صنایع و همچنین وضعیت رفاهی و شغلی زنان و کارگران شد و هم طرز تلقی دولتها و مردم را دربارهی ضرورتهای اجتماعی تغییر داد.
مجموعهی «کارگاه تاریخ» بهپشتوانهی تحلیلهای دقیق و اسناد معتبر، پرتوی تازه بر رویدادهای مهم و مناقشهبرانگیز جهان، از اوایل عصر مدرن تا امروز، میاندازد. این کتابها بیش از پنج دهه منبع اساسی دانشجویان و پژوهندگان تاریخ بوده است که اینک بهتدریج در اختیار خوانندگان فارسیزبان قرار میگیرد.
انقلاب های ۱۸۴۸ که کموبیش سراسر اروپای مرکزی ــ خصوصاً فرانسه، امپراتوری هاپسبورگ، اراضی آلمان و شبهجزیرهی ایتالیا ــ را در غوغا و التهابی بیمانند فروبرد، حاصل مجموعهای از تحولات اجتماعی، اقتصادی، و سیاسی بود که از انقلاب صنعتی، ظهور طبقهی متوسط، تلاش در راه برپایی حکومتهای لیبرال، رشد روحیهی ناسیونالیستی، نارضایتی عمیق اقتصادی و توسعهی شهری مایه میگرفت. در هر حال، با فروکش کردن شور و شوق انقلابی، بهناگاه در میان دستجات سیاسی اختلافنظر پیدا شد و دستآخر این قوای ضد انقلاب بود که استیلای خود را بازیافت. در این کتاب سیر رویدادهای منجر به انقلابهای ۱۸۴۸ و ناکامی آنها در هریک از سرزمینهای آشوبزده بهنحوی شرح و بسط مییابد که خواننده از کشاکش حوادث پرتبوتاب اروپای دههی ۱۸۴۰ به درکی روشن از اسباب و علل آن وقایع میرسد.
مجموعهی «کارگاه تاریخ» بهپشتوانهی تحلیلهای دقیق و اسناد معتبر، پرتوی تازه بر رویدادهای مهم و مناقشهبرانگیز جهان، از اوایل عصر مدرن تا امروز، میاندازد. این کتابها بیش از پنج دهه منبع اساسی دانشجویان و پژوهندگان تاریخ بوده است که اینک بهتدریج در اختیار خوانندگان فارسیزبان قرار میگیرد.
معرفی کتاب زوال نظام اجتماعی و فروپاشی دولت قاجار (براساس اسناد آرشیو وزارت خارجهی بریتانیا)
لرد کرزن، نایبالسلطنهی بریتانیا در هند، دربارهی امتیازی که دولت ناصرالدین شاه قاجار در سال ۱۲۵۱ به بارون رویتر داد میگوید: «این کاملترین و عجیبترین واگذاری کل منابع صنعتی یک کشور به فردی خارجی است که کسی در تاریخ خواب آن را نتواند دید، چه رسد به آن که عملاً امضا شده باشد.» دولتی که چنین امتیازهایی به بیگانگان میداد دمار از «رعیت» خود هم درمیآورد، اما در عین حال قدرت هم نداشت!
این کتاب روایت زوال دولت قاجار در دهههای آخر عمر آن و نبرد چندجانبهای است که در این دوره بین دو قدرت بزرگ استعماری روسیه و انگلستان، اقشار فقیر و میانیِ شهر و روستا، رؤسای ایلهای بزرگ، درباریان و علما درگرفت و زمینههای انقلاب مشروطه را فراهم کرد؛ مشروطهای که به علت استمرار دخالتهای آن دو قدرتِ استعماری و ضعف نیروهای اجتماعی ناتمام ماند. امتیاز این کتاب استفادهی گسترده از منابع دست اول و اسنادِ آرشیوهای وزارت خارجهی بریتانیا و دقت مؤلف در روایت جزئیات دادههای اقتصادی و اجتماعی ایران قبل از مشروطه است.
بسیاری گمان میبرند که تشکیل دولت ملی آلمان در ۱۸۷۱ صرفاً حاصل اقتدار پروس و تبلور ناسیونالیسم آلمانی بوده است. در این کتاب جان برویلی، استاد رشتهی ناسیونالیسم و قومیتشناسی در دانشگاه اقتصاد لندن، نشان میدهد که عواملی بس پیچیدهتر را نیز باید در نظر گرفت: نقشآفرینی اتریش که در بخش عمدهای از قرن نوزدهم حاکم بر اراضی آلمان بود؛ الزامات اقتصادی و در رأس آن تأسیس اتحادیهی گمرکی؛ تأثیرگذاری دولتهای «متوسط» و، مهمتر از همه، دورهی سیسالهی همکاری و سپس رقابت خصمانهی اتریش و پروس که به جنگ ۱۸۶۶ و استیلای پروس منتهی شد.مجموعهی «کارگاه تاریخ» بهپشتوانهی تحلیلهای دقیق و اسناد معتبر، پرتوی تازه بر رویدادهای مهم و مناقشهبرانگیز جهان، از اوایل عصر مدرن تا امروز، میاندازد. این کتابها بیش از پنج دهه منبع اساسی دانشجویان و پژوهندگان تاریخ بوده است که اینک بهتدریج در اختیار خوانندگان فارسیزبان قرار میگیرد.
اتریش، پروس و برآمدن آلمان (۱۸۰۶-۱۸۷۱) - انتشارات نی
معرفی کتاب تاریخ سیاست خارجی ایران (از صفویه تا پایان پهلوی اول / ۸۷۹ تا ۱۳۲۰ شمسی)
تاریخ سیاست خارجی ایران از زمان روی کار آمدن صفویان تا پایان سلطنت رضاشاه، به پژوهش و قلم روحالله رمضانی، در کتاب حاضر بررسی شده است. رمضانی در این اثر، علاوه بر توصیف نظاممند و تحلیل انتقادی تاریخ سیاست خارجی ایران، اسناد دست اول و منابع آرشیوی قابل توجهی را بررسی کرده و، از آن مهمتر، مبنایی نظری را با عنوان «مدل تعامل سهجانبهی پویا» طرح کرده است.
در این کتاب، تلاش نخبگان سیاسی برای ماندگاری کشور و پیگیری منافع ملی ایران از منظری آرمانگرایانه در شبکههای قدرت داخلی، منطقهای و بینالمللی بررسی شده است. رمضانی نخستین پژوهشگر دانشگاهی و صاحبسبک در موضوع سیاست خارجی کشورهای در حال توسعه با تمرکز بر ایران بود و آنچه در دست دارید اولین پژوهش علمی در باب سیاست خارجی ایران است.
تاریخ سیاست خارجی ایران (از صفویه تا پایان پهلوی اول / ۸۷۹ تا ۱۳۲۰ شمسی) - انتشارات نی
معرفی کتاب افول و سقوط شاهنشاهی ساسانی (اتحادیه ساسانی ــ پارتی و فتح ایران بهدست عربها)
این کتاب پژوهشی ممتاز و ماندگار است. انتشار این اثر منظری پیش رو میگذارد که بیدرنگ اندیشه را به پیرامون بسیاری از موضوعاتی که کتاب بدان پرداخته است پرواز میدهد. از میان کتابهایی که در طی سالیان خواندهام، تنها چند نمونه را به یاد میآورم که بتوانند به لحاظ ترکیب شگفتانگیز اصالت، تیزبینی، شفافیت ارائهی مطالب، بررسی باریکبینانهی منابع، و رمزگشاییِ عملی معماها با این اثر برابری کنند. من از مطالعهی آن بسیار آموختم. به باور من، پس از گذشت هفتاد سال از انتشار ایران در زمان ساسانیان، اثر کریستنسن، کتاب دکتر پورشریعتی از مهمترین آثار منفرد در ارتقای درک ما از تاریخ ایران است. مشخصهی چشمگیر این کتاب وسعت دستور کار نویسنده و مهارت او در درهمتنیدن قانعکنندهی رشتههای مختلف است. این رشتهها مشتملاند بر: رقابت سیاسی دودمانی میان خاندانهای بلندپایه، فروپاشی ساسانیان پیش از حملهی بیزانسیها و عربها، تنوع دینی در ایران سدههای میانی، مسائل تاریخنگاری، و جزئیات مهمی که از مهرها و اسناد دیگر به دست آمدهاند. هریک از این موارد بهتنهایی میتوانند پژوهشگران را سالها در ژرفای خود گرفتار کنند ــ کما اینکه با بسیاری چنین کردهاند ــ اما پورشریعتی هریک از آن موضوعات را در کلیتی مرکب و معنادار متحد کرده و در بررسی دقیقتر هریک از آنها سهیم بوده است.فرد م. دانر، استاد تاریخ خاور نزدیک، دانشگاه لندن
افول و سقوط شاهنشاهی ساسانی (اتحادیه ساسانی ــ پارتی و فتح ایران بهدست عربها) - انتشارات نی
معرفی کتاب محمد بلوری: خاطرات شش دهه روزنامهنگاری (به اهتمام: سعید ارکانزاده یزدی)
خاطرات محمد بلوری منبع دستاولی است برای پژوهشگرانی که میخواهند بدانند روزنامهنگاری ایرانی در مقاطعی سرنوشتساز از تاریخ چطور پیش میرفته و روزنامهنگاران ایرانی در آن مقاطع چه میکردهاند، چه میدیدهاند و چه فکر میکردهاند. بلوری در خاطراتش گاهی خودِ تاریخ را روایت میکند و گاهی پشت صحنهی وقایع تاریخی را. گاهی قالب روایتش به گزارشهای مطبوعاتی نزدیک میشود و گاهی به پاورقی داستانیِ با راوی سومشخص که در آن نیز ید طولایی دارد. حکایتهای جذابی نیز نقل میکند از حوادث عجیب جامعهی روزهای پیش از انقلاب و گاهی حالوهوای تحریریهها و شرایط کاری خبرنگاران و اهالی مطبوعات را به تصویر میکشد. و همچنین روایتهای بعد از انقلاب را میگوید که چطور آن سنت روزنامهنگاری گسیخته میشود و باز تلاشهایی صورت میگیرد که آن چینی بند زده شود. بنابراین تنوع در قالب و محتوا خواننده را از وضعیت روزنامهنگاری دهههای چهل و پنجاه هم مطلع میسازد اما خسته نمیکند.
خاطرات شش دهه روزنامهنگاری (به اهتمام: سعید ارکانزاده یزدی) - انتشارات نی