روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی
پژوهشگران روان شناسی موضوعات متنوعی را مورد پژوهش قرار می دهند . این پژوهش ها از رشد نوزادان گرفته تا رفتار گروه های اجتماعی را در بر می گیرد . در اجرای این تحقیقات ، روان شناسان برای پاسخ دادن به سوالات ، به صورت سیستماتیک و تجربی از روش های علمی استفاده می کنند . مسلم است که روش های تحقیق نقش مهمی در کیفیت کار آن ها و هم چنین آموزش پژوهشگران جوان ایفا می کند . تجربه نیم قرن مولف نشان می دهد که تحقیقات روان شناسی در ده موضوع از طریق رو شهای تحقیق عمدتا کمی انجام شده است . از این ده موضوع ، روان شناسی سلامت و اجتماعی ، بیشترین اقبال را داشتند
تعبیر خواب
در فاصلهی سالهای ۱۹۲۸ تا ۱۹۳۰ میلادی، کارل یونگ، روانپزشک و روانشناس سوئیسی، سمینارهایی ارائه کرد، که حاصل آن در کتابی با عنوانِ «تعبیرِ خواب» گنجانده شد که ابتدا در ۱۹۸۴ به زبان انگلیسی منتشر و سپس در ۱۹۹۱ به آلمانی بازگردانی شد. یونگ در این کتابِ شاخص مسئلهی تحلیل یا تعبیرِ رویا را مطرح میکند و به تفحص در عالمِ رویا میپردازَد. او باور داشت که رویا و رویادیدن در فهمِ ماهیتِ روانِ انسان اهمیتی بسیار دارد، چه، از نظر یونگ این رویاها در پسِ ظاهرِ نمادینِ خود، معانی و مفاهیم عمیقی دارند، وَ اسرارِ ضمیرِ ناخودآگاه انسان را برملا میکنند. یکی از مفاهیمِ کلیدی ِ مطرح در کتابِ «تعبیر خواب»، ایدهی ناخودآگاه جمعی است، قلمرویی در عالمِ روانِ تمامیِ ابناء بشر که مملو از نمادها و کهنالگوهای مشترکند.
به زعمِ یونگ یکی از مجراهای دسترسی به این ساحت از روان، تحلیل و تعبیر ِ رویاهایی است که هر فرد در خواب میبیند. یونگ در این کتاب، ضمنِ طرحِ ایدههای نظری خود در بابِ تعبیر و تحلیل رویا، دو سطحِ مجزای عینی و ذهنی (objective and subjective) را لحاظ میکند. در سطح ذهنی، فیگورها و عناصرِ رویا به منزلهی بازنماییهایی از شخصیتِ فرد رویابین (خصوصاً عقدهها و تعارضهای حلناشدهی وجود ِ او) هستند درحالیکه در سطح و لایهی عینی، چیزهایی که فرد در رویا میبیند، افراد یا موجوداتی در واقعیتند. و با رویا دیدن است که ضمیر ِ ناخودآگاهِ انسان درصددِ حمایت از خودآگاهیِ ایگو برآمده و اجزای گسیختهی روان را در روندی انسجامبخش به خودِ فرد نشان میدهد تا وی کشاکشهای روانِ خود را دریابد. ضمیر ناخودآگاه که از رشد و انسجامِ شخصیتِ فرد به گونهای همهجانبه باخبر است، اطلاعاتی به ضمیر خودآگاهِ او فرستاده تا وی برای انسجامبخشی ِ روح و روان خود اقدام کند. کارکرد و مقصود از تعبیر و تحلیل رویا، از دیدِ یونگ، همین روند است. یونگ بر اهمیتِ رویاها و وجهِ نمادینِ رویا تأکید دارد، اینکه تحلیلِ رویا هم درواقع بررسی و واکاویِ همین نمادهاست و با رمزگشایی از سمبل و مایههای اصلیِ هر رویا میتوان حقایقِ ارزشمندی پیرامونِ امیال و آرزوها و ترسهای انسان را کشف کرد، چیزی که ضمیرِ ناخودآگاه ِ فرد در رویا به او میرسانَد.
روان شناسی تربیتی
روان شناسی ، علم مطالعه رفتار و فرآیند های ذهنی ، و روانشناسی تربیتی شاخه ای از روانشناسی است که به مطالعه دو موضوع مهم آموزش و یادگیری می پردازد هدف روان شناسی تربیتی آن است که :
1- به معلمان و مربیان کمک کند تا بهتر آموزش دهند
2- به دانش آموزان و فراگیران کمک کند تا بهتر یادگیرند
3- به هر دوی آنها کمک کند تا مسائل و مشکلاتی را که در فرآیند آموزش و یادگیری با آن رو به رو میشوند ، حل و فصل کنند
از جمله ویژگی های این کتاب ساده و روان بودن ، داشتن اهداف یادگیری در آغاز هر فصل ، تاکید بر کاربردی بودن مطالب و اختصاص کادرهایی در اغلب مباحث مطرح شده به عنوان راهبردهایی برای آموزش - وجود خلاصه در پایان هر فصل ، نمونه سوالاتی برای خود آزمایی ، واژه نامه و اصطلاحات مهم ، راهنمای موضوعی ( نمایه ) و نام نامه در پایان کتاب است
نظریه های روان درمانی
سیستم های رواندرمانی [نظریه های رواندرمانی] جامع، سیستماتیک، و متعادل پروچاسکا و نورکراس برای اینکه به خوانندگان کمک کند تا از انواع گسترده رواندرمانیها آگاه شوند- از جمله روانکاوی، روانپویشی، وجودی، فردمدار، تجربی، بینفردی، مواجهه ای، رفتاری، شناختی، سیستمی، چندفرهنگی، و یکپارچه نگر- از توضیحات مورد بالینی استفاده می کند. این کتاب 15 سیستم رواندرمانی برجسته را تحلیل می کند و 32 سیستم دیگر را به طور خلاصه شرح می دهد و به این وسیله دامنه گسترده تری را از اکثر کتاب های موجود فراهم می آورد. نویسندگان نظریه شخصیت، نظریه آسیب شناسی روانی، و فرایند درمانی و روابط درمان ناشی از آنها را بررسی می کنند.
آنها با انجام این کار نشان می دهند که سیستم های رواندرمانی تا چه اندازه ای درباره فرایندهایی که موجب تغییر می شوند توافق دارند، و در عین حال نشان می دهند چقدر آنها درباره محتوایی که باید تغییر کند، اختلاف دارند. نویسندگان همچنین برای اینکه به این شباهت ها و اختلافات جان بدهند، محدودیت ها، واقعیت ها، و پژوهش نتیجه درمان را برای هر سیستم رواندرمانی ارائه می دهند.چون عنوان این درس در برنامه های درسی رشته روانشناسی و مشاوره و روانپزشکی، نظریههای رواندرمانی خوانده می شود، همین عنوان برای آن انتخاب شده است.
به جرأت می توان گفت که این منبع در سراسر دنیا منبع بسیار معتبری است که بسیاری از منابع درسی دیگر به آن ارجاع می دهند. به دانشجویان عزیز توصیه می شود که مطالب آن را در طول فصل مطالعه کنند و آن را به نزدیک امتحان موکول نکنند
نظریه های شخصیت
نظریه های شخصیت فیست و فیست شالوده ای جامع را درباره ماهیت نظریه شخصیت و همین طور کمک های آن به علم فراهم می آورد. هر نظریه شرح کوتاه زندگینامه ای از هر نظریهپرداز، پژوهش مربوط، و کاربردها برای زندگی عملی دربر دارد. این کتاب که سه استاد روانشناسی سرآمد آن را نوشته اند- جس فیست، گرگوری جی. فیست، و تامی- آن رابرتس- بسیار جالب است و دانشجویان می توانند ارتباط خوبی با آن برقرار کنند. این کتاب تحقیقات جدید و بخش هایی را درباره موضوعاتی چون هویت خود، تحقیقات جنسیتی، ذهنآگاهی و خودشکوفایی و مباحث دیگر تأمین می کند.
بدیهی است که در هیچ کتابی درباره نظریه های شخصیت، تمام نظریه ها یافت نمی شوند و دانشجویانی که نیاز دارند برای کنکور ارشد یا دکترا کل نظریه های شخصیت را مطالعه کنند، باید یک کتاب را مرجع قرار دهند و نظریه های مطرح نشده در آن را از کتاب های دیگر بیابند.
روان شناسی فیزیولوژیک
كتاب روانشناسی فیزیولوژیك دكتر جیمز دبلیو كالات به دلیل خوبی به طور گسترده ای استفاده شده است. سطح بسیار بالای دانشپژوهی، سبك نگارش واضح و روشن به حكایت های سرگرمكننده، و مثال های بسیار دقیق. هدف كالات این است كه روانشناسی فیزیولوژیك را دستیافتنی كند و هیجان پژوهش را برای توجیهات زیستی رفتار انتقال دهد. این كتاب كه با موضوعات تازه و یافته های پژوهشی جدید بهروز شده است، سنت كیفیت آن را ادامه می دهد.
كتاب نیل كارلسون و ملیسا بیركت با همین عنوان نیز در دو جلد در دسترس استادان و دانشجویان عزیز قرار دارد، اما به نظر مترجم، چون این منبع مشروح تر از روانشناسی فیزیولوژیك جیمز كالات است، شاید برای دانشجویان كارشناسی ارشد و بالاتر مفیدتر باشد