دفتر و دفترچه
تراول ماگ و فلاسک
کتاب ناسیونالیسم در ایران
معرفی کتاب ناسیونالیسم در ایران
ریچارد کاتم مولف کتاب که در سال های 37-1335 به عنوان کارمند ارشد سفارت ایالات متحده در ایران کار می کرده با مسائل سیاسی ایران و بالاخص ناسیونالیسم این کشور آشنایی عمیقی پیدا کرده است. او در انقلاب 1357 نیز با مردم ایران همدلی نشان داده و از سیاست خارجی دولتمردان ایالات متحده آمریکا چه در زمان مصدق و چه در هنگامه انقلاب انتقاد کرده است. او می گوید ناسیونالیسم در ممالک غیر غربی عاملی قویا تعیین کننده است و چنانچه رهبران ناسیونالیست این سرزمین ها بتوانند پایگاه مردمی خود را حفظ کنند مداخله خارجی هر اندازه هم قطعی باشد قادر به سقوط رژیم ملی آنها نخواهد بود...
کتاب زوال اندیشه سیاسی در ایران
جواد طباطبایی"، نظریه پرداز و مورخ برجسته اندیشه سیاسی در ایران، نظریه‌ای بحث برانگیز درباره علل "زوال اندیشه سیاسی در ایران" را طی چند قرن بررسی کرده و آن را نه به عنوان تکرار یک نزاع از تفکر سیاسی میان اهل قلم یا سیاستمداران، بلکه به عنوان مجموعه‌ای سازمان‌یافته از افکار و ایده‌ها، ارائه کرده است. ایده‌های او پیرامون "زوال اندیشه سیاسی در ایران"، بر بحث‌های فکری در مورد مدرنیته و دموکراسی که در حال حاضر در ایران در جریان است، تأثیر گذاشته است. تحقیقات طولانی مدت "جواد طباطبایی" حول این سوال می‌چرخد که چه شرایطی مدرنیته را در اروپا ممکن کرد و منجر به نفی آن در ایران شد؟.
او با اتخاذ یک رویکرد هگلی به این سوال پاسخ می‌دهد که خوانشی فلسفی از تاریخ را با این فرض که اندیشه فلسفی اساس و جوهر هر جامعه سیاسی و مبنای هر تحلیل انتقادی از آن است، امتیاز می‌دهد. این کتاب به طور انتقادی اندیشه‌های "جواد طباطبایی" را درباره بحران و انحطاط از طریق به چالش کشیدن شرح او از سنت ایرانی، اظهار می‌کند.
وی در کتاب "زوال اندیشه سیاسی در ایران" به بررسی سقوط و نزول تدریجی فلسفه و تفکر سیاسی در ایران پرداخته و این امر را تا آغاز سلسله صفویه پیگیر می‌کند. او معتقد است که جریان فلسفه سیاسی به دلایل مختلف با فارابی آغاز و متوقف شد؛ نخستین دلیل این بود که رساله‌ی سیاسی ارسطو هرگز به عربی بازگردانی نشد و از این رو مسلمانان با آن آشنا نشدند. در این اثر علاوه بر انسجام درونی، فلسفه نظام‌مند "جواد طباطبایی" جایگاه قابل توجهی دارد و این ویژگی بر جذابیت کتاب "زوال اندیشه سیاسی در ایران" می‌افزاید.
جامعه شناسی اقتصادی
معرفی کتاب جامعه شناسی اقتصادی اثر ریچارد سوئدبرگ:
پانزده سال گذشته شاهد انفجاری در محبوبیت، خلاقیت و بهره وری جامعه شناسی اقتصادی بوده است، رویکردی که ریشه آن به ماکس وبر بازمی گردد. این متن مهم جدید مروری جامع و به روز از جامعه شناسی اقتصادی ارائه می دهد. همچنین در یک تحلیل، نقش‌های اقتصادی مهم منافع و روابط اجتماعی را برجسته می‌کند.
ریچارد سویدبرگ بینش انتقادی این رشته را در زندگی اقتصادی توصیف می کند و توجه ویژه ای به تأثیرات فرهنگ بر پدیده های اقتصادی و روش هایی دارد که کنش های اقتصادی در ساختارهای اجتماعی گنجانده می شوند. او طیف کاملی از نهادهای اقتصادی را بررسی می کند و رابطه اقتصاد با سیاست، قانون، فرهنگ و جنسیت را توضیح می دهد. سویدبرگ خاطرنشان می کند که جامعه شناسان اغلب نمی توانند به درستی بر نقشی که رفتار منفعت طلبانه در تصمیم گیری های اقتصادی ایفا می کند تأکید کنند، در حالی که اقتصاددانان اغلب اهمیت روابط اجتماعی را دست کم می گیرند. بنابراین، او استدلال می کند که وظیفه اصلی بعدی برای جامعه شناسی اقتصادی ایجاد درک نظری و تجربی از نحوه عملکرد منافع و روابط اجتماعی برای تأثیرگذاری بر کنش اقتصادی است. این متن توسط نویسنده‌ای نوشته شده که نامش مترادف با جامعه‌شناسی اقتصادی است، یک سنتز پیشرفته بسیار مورد نیاز را تشکیل می‌دهد - و طرحی برای آینده این حوزه در حال رشد.
فرایند پیدایش بابیت و بهاییت از اندیشه شیخیه
کتاب «فرایند پیدایش بابیت و بهاییت از اندیشه شیخیه» نوشته «عبدالرحیم غروی» توسط نشر کویر منتشر شده است. این کتاب همانگونه که از عنوانش مشخص است به روند پیدایش جنبش بابیت میپردازد.
بابیت یا آیین بابی، به دینی گفته می‌شود که در سال ۱۲۶۰ قمری توسط سید علی‌محمد شیرازی ملقب به باب در ایران پدید آمد و پیروانی از تمامی قشرها و اصناف جامعه و از مناطق مختلف ایران به خود جذب کرد. سید علی‌محمد باب خود را پیامبری جدید و بشارت دهندهٔ دینی که قرار است پس از او توسط «من یظهره‌الله» (آنکه خداوند او را ظاهر خواهد ساخت)، ظاهر شود خواند و بارها در آثار خود به ظهور او اشاره کرد. پس از تیرباران باب، پیروانش که به «بابی» مشهور بودند بر طبق بیانات باب به دنبال «من یظهره الله» می‌گشتند. در سال ۱۲۷۹ قمری، بهاءالله خود را «من یظهره الله» یا همان موعود کتاب بیان خواند. اکثر بابیان به او ایمان آورده و بهائی نام گرفتند. گروه کوچک که به پیروی از میرزا یحیی صبح ازل، بابی باقی ماندند ازلی نام گرفتند که تعداد آنها اکنون اندک است.
کتاب دین و عدالت
معرفی کتاب دین و عدالت
پمتاسفانه موضوع عدالت، هم در معارف اسلامی ما مظلوم است و هم در جامعه ما مظلوم و غریب. و ما نه از باب تفنن، بلکه براساس احساس غربت، سراغ این موضوع رفتیم. علما و بزرگان ما، مبانی خوبی برای عدالت طراحی کردند و پی ریزی های خوبی انجام دادند، ولی آرام آرام تفکر اسلامی و فقه اسلامی به سمت و سویی رفت که بحث عدالت مرتب نحیف تر و نحیف تر شد. عکس آن در غرب رخ داد و آنان با اینکه آن پیشینه و سابقه را نداشتند، موضوع عدالت را پرورش دادند و مبانی حقوق خودشان را تثبیت کردند و ما که آن سرمایه گذشته را داشتیم، متوقف یا ضعیف تر شدیم و امروز کار به اینجا رسیده است.
کتاب توتالیتاریسم فرهنگی
توتالیتاریسم فرهنگی" اثری است به قلم "نظام بهرامی کمیل"، که در آن "از فاشیسم تا پوپولیسم در فرهنگ و هنر" را مورد بررسی قرار می‌دهد. کمتر دیده شده که کتابی درباره سیاست‌های فرهنگی و هنری دولت های توتالیتر در قرن بیستم به نگارش درآید اما اثر پیش رو، با چنین محتوایی در قالب یک پیشگفتار و سه گفتار به خوانندگان ارائه شده است.
میان استبداد سنتی و دیکتاتوری مدرن یا رژیم‌های توتالیتر تفاوت‌هایی وجود دارد که "نظام بهرامی کمیل" آنها را در این اثر برمی‌شمرد. وی در پیشگفتار، استبداد شرق و دیکتاتوری غرب را مقایسه کرده و بعد از بازنمایی تفاوت‌هایشان، نشان می‌دهد که هر دوی اینها از تمامیت‌خواهی در قرن بیستم متفاوت هستند.
گفتار نخست کتاب "توتالیتاریسم فرهنگی" به بررسی مولفه های نظری، فلسفی، سیاسی و به ویژه فرهنگی فاشیسم و همچنین موضوعاتی مانند سینما، آموزش و پرورش، معماری، ورزش و خانواده در عصر فاشیسم میپردازد. از آنجایی که فاشیسم در اینجا به طور گسترده در نظر گرفته شده است، این بخش شامل سیاست فرهنگی آلمان نازی، بلشویسم در اتحاد جماهیر شوروی و انقلاب فرهنگی مائو در چین میباشد.
خواننده در گفتار دوم با موضوع پوپولیسم و مولفه های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن آشنا می‌گردد. نویسنده در جداسازی پوپولیست‌ها از دموکرات‌ها، تمایز کلیدی بین دموکراسی، پوپولیسم و فاشیسم را این مساله می‌داند که دموکراسی به دنبال جلوگیری از تثبیت قدرت در دست یک شخص، گروه یا حتی اکثریت میباشد؛ پوپولیسم، از سوی دیگر، توجهی به تمرکز قدرت ندارد.
گفتار سوم از کتاب "توتالیتاریسم فرهنگی" نوشته‌ی "نظام بهرامی کمیل"، درس‌هایی را که دولت های توتالیتر و پوپولیستی به ما آموخته‌اند، بررسی می‌کند. نویسنده در پاسخ به این سوال که چرا باید فاشیسم و پوپولیسم را بهتر درک کرد، می‌گوید که در دنیای امروز، خطرات فاشیسم و پوپولیسم در اوج است و "از فاشیسم تا پوپولیسم در فرهنگ و هنر" سخن می‌گوید.
کتاب توتالیتاریسم فرهنگی
شصت سال صبوری و شکوری – خاطرات دکتر ابراهیم یزدی جلد پنجم -دفتردوم
معرفی کتاب شصت سال صبوری و شکوری – خاطرات دکتر ابراهیم یزدی جلد پنجم -دفتردوم
اگرچه نخست‌وزیر دولت موقت در ۱۵ بهمن ۱۳۵۷ طی حکمی از جانب رهبر انقلاب در یک کنفرانس مطبوعاتی معرفی شده بود، اما بعد از پیروزی انقلاب در ۲۲ بهمن و سقوط دولت بختیار، مسئلۀ شناسایی دولت جدید از طرف کشورهای خارجی و جامعۀ جهانی مطرح شد. شناسایی دولت جدید ایران با مشکل خاصی در سطح بین‌المللی روبه‌رو نشد و از روز بعد از پیروزی انقلاب، دولت‌های خارجی به‌تدریج شناسایی دولت جدید را آغاز کردند. به‌عنوان نمونه دولت ویتنام در روز ۲۴ بهمن ۱۳۵۷ رسماً دولت جدید ایران به نخست‌وزیری مهدی بازرگان را به‌رسمیت شناخت. رادیوی صدای ویتنام اعلام کرد: روز گذشته فام وان دونگ – نخست‌وزیر ویتنام - طی تلگرامی به مهدی بازرگان، پیروزی ملت ایران را تبریک گفت و اعلام کرد این کشور آماده است تا روابط فی‌مابین را استحکام بخشد. در این پیام گفته شده جمهوری سوسیالیستی ویتنام، دولت جدید ایران را به‌رسمیت می‌شناسد و آماده است تا روابط بین دو کشور را توسعه و تحکیم بخشد (خبرگزاری پارس، ۵ /۱۱ /۱۳۵۷ به نقل از آسوشیتد پرس از بانکوک).
روشنفکری دینی و چالش های جدید
روشنفکری دینی، جریان فکری، فرهنگی و اجتماعی معاصر است که از حدود شصت سال پیش، پس از شهریور 1320 آغاز شده است. اما جریان نوگرایی دینی ریشه در تاریخ اسلام و مسلمانان دارد. جریان روشنفکری دینی در مقایسه با جریان نواندیشی دینی پدیده‌ای کم‌وبیش جدید است. روشنفکری دینی رسالتی بیش از بازسازی و نوسازی اندیشه‌های رایج دینی مردم دارد و آن تغییر و تحول در مناسبات و ساختارهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جامعه است. عمده‌ترین رسالت روشنفکر دینی، بومی کردن مفاهیم و مقولات اساسی مدرنیته است، زیرا تا هنگامی که این مقولات و مفاهیم کلیدی، بومی نشوند، تعارض میان فرهنگ بومی و عناصر مدرنیته ادامه خواهد یافت و ایران وارد عصر جدید نخواهد شد. در کتاب حاضر، که برگرفته از مقالات، نوشته‌ها، مصاحبه یا میزگردها است، جریان روشنفکری دینی و چالش‌های آن در ایران و سایر کشوهای اسلامی نقد گردیده است.
