کتاب زمین و انقلاب در ایران 1340 – 1360
معرفی کتاب زمین و انقلاب در ایران 1340 - 1360
اصلاحات ارضی ایران که توسط دولت شاه بین سالهای 1962 و 1971 انجام شد، یکی از بلندپروازانه ترین اقدامات در تاریخ مدرن خاورمیانه بود. با این حال، کمتر از موفقیت آماری آشکارش، دستاوردهای واقعی برنامه، از نظر منافع مثبت برای دهقانان، ناچیز بود.
بعدها، نارضایتی گسترده هزاران روستای ایرانی منجر به سقوط شاه شد. تحلیل اریک هوگلند در اولین مطالعه ی عمده در مورد تأثیرات این برنامه ی کاملا تبلیغاتی نشان می دهد که انگیزه های اصلی در پس اصلاحات ارضی سیاسی بوده است. دولت مرکزی در تلاش برای جانشینی اقتدار تقریبا مطلق طبقه مالک بر روستاها، امیدوار بود که اختیارات خود را در سراسر روستاهای ایران گسترش دهد.
در حالی که حکومت پهلوی به این هدف دست یافت، ناکامی آن در اجرای اصلاحات ساختاری موثر، یک مسئولیت بلندمدت بود. هوگلند که در سراسر دهه 1970 در روستاهای ایران تحقیقات میدانی انجام داد و شاهد وقوع انقلاب از یک روستای کوچک بود، شرح دقیقی از توسعه ی اصلاحات ارضی و تأثیرات آن بر گروه های اصلی درگیر ارائه می دهد: مالکان، دهقانان، مقامات محلی، بازرگانان، و دلالان.
او نشان می دهد که چگونه ادامه ی فقر در روستاها باعث مهاجرت هزاران دهقان به شهرها شد و در نتیجه کمبود شدید کارگران کشاورزی و عرضه بیش از حد نیروی کار غیر ماهر شهری به وجود آمد. هنگامی که حکومت شاه در سال 1978 با مخالفان تودهای در شهرها مواجه شد، نه تنها جمعیت روستایی سرخورده از رژیم حمایت نکردند، بلکه هزاران روستایی در تظاهراتی شرکت کردند که فروپاشی سلطنت را تسریع کرد.
کتاب انقلاب اجتماعی
معرفی کتاب انقلاب اجتماعی
برای دهه ها ، ناظران سیاسی و صاحب نظران، جمهوری اسلامی ایران را به عنوان یک کشور ایدئولوژیک سخت در آستانه فروپاشی ، منحصرا متصل به یک پایگاه اجتماعی باریک ، توصیف کرده اند. در یک انقلاب اجتماعی ، کوان هریس به طور قانع کننده ای نشان می دهد که چگونه آنها اشتباه می کنند. مطالعات قبلی عواقب ناشی از سه دهه تغییر اجتماعی پس از انقلاب 1979 را نادیده می گیرند.
امروزه افراد بیشتری در کشور بیش از هر شکل دیگری از سازمان های دولتی به نهادهای رفاهی و سیاست اجتماعی متصل هستند. در حقیقت ، بیشتر تلاطم های سیاسی فعلی ایران نتیجه موفقیت این برنامه های رفاه اجتماعی است که موجب ایجاد طبقات اجتماعی تازه تحصیل کرده شده است. بر اساس کارهای میدانی گسترده ای که در ایران انجام شده ، هریس نشان می دهد که چگونه رژیم انقلابی از طریق گسترش برنامه های بهداشت و آموزش ، که دولت را در زندگی روزمره جای داده است ، تا به امروز توانسته مقاومت کند.
این تمرکز بر سیاست های اجتماعی جمهوری اسلامی ایران خط جدیدی از تحقیق در مورد دولت های رفاهی در کشورهایی را فراهم می کند که اغلب نادیده گرفته می شوند.کوان هریس استادیار جامعه شناسی در دانشگاه کالیفرنیا - لس آنجلس است. وی کلاسهای مطالعات توسعه ، سیاستهای خاورمیانه و روشهای تاریخی در علوم اجتماعی را تدریس می کند.
کتاب دخالت دولت در اقتصاد
هر چند بحث درباره میزان، حوزه و گستره مداخله دولت در اقتصاد در دهه ۱۹۷۰ میلادی به یک مجادله آیینی در میان اقتصاددانان تبدیل شد و خیل عظیمی از نظریهپردازان و اندیشمندان حوزه اقتصاد سیاسی را به تلاش برای یافتن پاسخ درخور به پرسشهای پیرامون آن واداشت، اما تجربه تقریبا سیصدساله این دست مباحث حکایت از آن دارد که همه کشورهای جهان همواره بیشتر براساس نیاز وقت و اقتضای شرایط کشورشان و همچنین تشخیص نخبگان خود به راهحلهایی روی آوردند که آمیزهای از مداخلهگری دولت در اقتصاد و رهاسازی امور اقتصادی به دست بازار و بخش خصوصی بوده است.
در این میان، دو رسالهای که در این کتاب یعنی «دخالت دولت در اقتصاد» از احمد متیندفتری که به کوشش حسن رجبیفرد گردآوری شده و منتشر میشود نیز از قاعده فوق مستثنی نیستند. برهانها و استدلالهای وی در رساله اوّل برای انتخاب یک مسیر مناسب و سنجیده با وضع وقت و شرایط حاکم بر ایران موید استقلال رأی وی از کلانروایتهای اقتصادی و سیاسی موجود هستند و موضعگیری وی بهنفع واگذاری صنایع دولتی به بخش خصوصی در رساله دوّم نیز حاصل تجربهای است بیستساله از چگونگی روند فعالیت اقتصادی و امور تولیدی در ایران دوران حاکمیت رضاشاه.
در کنار این مباحث و امور اقتصادی، خاطراتی از تلاش و تکاپوی شخص متیندفتری در دوران کوتاه نخستوزیریاش در فاصله آبان ۱۳۱۸ و تیر ۱۳۱۹ که بخشی از رساله دوّم را تشکیل میدهد، بصیرتهایی را نیز در باب تاریخ سیاسی کشور در این سالها در اختیار علاقهمندان و پژوهشگران تاریخ اقتصادی و سیاسی ایران میگذارند. مطالعه این کتاب، هم به سبب اهمیت بالای مباحث و مفاهیمی که مطرح شده و مورد بررسی قرار میگیرند و هم از جهت انسجام ساختاری و نثر شیوایی که دارد، بسیار سودمند بوده و تجربهای ثمربخش را برای خوانندگان آن به ارمغان میآورد.
کتاب روشنفکران فرانسه علیه چپ
کتاب «روشنفکران فرانسه علیه چپ» با زیرعنوان «برهۀ ضد توتالیتر دههی 1970» نوشتهی مایکل اسکات کریستوفرسن، یک بررسی و تحقیق انتقادی از تغییرات ایدئولوژیک روشنفکران فرانسوی در نیمهی دوم دهه 1970 است. این کتاب با هدف بررسی این موضوع نوشته شده است که چگونه بخش قابل توجهی از روشنفکران چپ فرانسوی، که قبلا با کمونیسم، مارکسیسم و سیاستهای انقلابی همسو و موافق بودند، از طریق نقد توتالیتاریسمی که نحله های چپ منجر به آن شده بودند، شروع به محکوم کردن این ایدئولوژیها کردند.
در باب این تحول، نویسندۀ کتاب، کریستوفرسن این روایت غالب را نمیپذیرد که این تغییر یک گسست ناگهانی بود که صرفا با انتشار «مجمعالجزایر گولاگ» الکساندر سولژنیتسین ایجاد شد. در عوض، او نشان میدهد که جنبش ضد توتالیتر فرانسه نقطه اوج یک سری انتقادات دموکراتیک مستقیم از کمونیسم و تجدیدنظر در پروژه انقلابی بود که از سال 1956 درحال توسعه بود. این دیدگاه کریستوفرسن جایگزین مهمی برای تاریخهای نوشته شدۀ اخیر محسوب میشود که با اشاره به فقدان آشکار فرانسه در حوزۀ سنت لیبرال تلاش کردهاند مسیر سیاست روشنفکری فرانسه را توضیح دهند.
از طرف دیگر، کتاب «روشنفکران فرانسه علیه چپ»، فقط یک روایت تاریخی نیست. این کتاب همچنین بهعنوان یک مطالعهی جامعهشناختی محسوب میگردد که بینشهایی را درمورد جامعهشناسی سیاسی روشنفکران چپ ارائه میدهد. با تمام این اوصاف، این کتاب همچون منبعی ضروری برای مورخان قرن بیستم فرانسه میباشد و همچنین هر کسی که علاقهمند به مطالعۀ دگرگونیهای سیاسی است که چپ معاصر فرانسه را شکل و تغییر داده میتواند بهرۀ خود را از این کتاب ببرد. به عبارت دقیقتر، این کتاب کمکهای ارزشمندی به مخاطبان در درک تحولات فکری فرانسویان و جهت گیری مجدد سیاسی آنها میکند که در دهه 1970 رخ داد که گزارشی دقیق از بخشی کلیدی در تاریخ فرانسه را در اختیار مخاطبان قرار میدهد.
کتاب من مردم هستم
کتاب «من مردم هستم» نوشتهی پارتا چاترجی، یک تأمل عمیق در موضوع حاکمیت مردم و مفهوم دموکراسی در دنیای امروز است. چاترجی، یکی از مفکرین برجسته در زمینههای جامعهشناسی و سیاستشناسی، با استفاده از تجزیه و تحلیلهای جامعهشناختی به بررسی مفهوم "مردم" در جوامع دموکراتیک پرداخته و به چالشهایی که با آن روبرو است، نگاه میکند. در این کتاب، چاترجی از تاریخچهی مفهوم حاکمیت مردم شروع میکند و به تدریج به مسائل معاصر و تحولات اخیر در جهان میپردازد.
او تأثیرات نئولیبرالیسم، سرمایهداری جهانی، و تغییرات ساختاری دیگر در جوامع دموکراتیک را بررسی میکند و نشان میدهد چگونه این عوامل میتوانند تصویر ما از حاکمیت مردم و نقش آنها در فرآیند تصمیمگیری را تغییر دهند.این اثر، با ارائهی دیدگاههای نوین و تازه، خواننده را به تأمل و بازاندیشی در مورد مفاهیم پایهای دموکراسی و نقش مردم در آن دعوت میکند. برای کسانی که به موضوعاتی مانند سیاستشناسی، جامعهشناسی و مطالعات فرهنگی علاقهمند هستند، «من مردم هستم» یک منبع ارزشمند و دیدگاهافزا است.
کتاب شب پرولتر ها
کتاب « شب پرولتر ها» "بایگانی رویای کارگری" نوشته « سهند بهرنگی» توسط انتشارات شیرازه منتشر شده است.این کتاب به قلم فیلسوف فرانسوی، ژاک رانسیر نشان میدهد که چگونه کارگران قرن نوزدهمی انقلابی زیبایی شناختی را به راه انداختند. این کتاب توان رهایی بخش کارگران در ایجاد اختلال در روال انقیاد آمیز سیاست را نشان میدهد.همه چیز از شب شروع شد، زمانی که، در دهه 1830، تعداد معینی از پرولتاریا تصمیم گرفتند دایره ای را که خواب ترمیمی را بین روزهای دستمزد قرار می داد، بشکنند: دایره ای از وجودی که به طور نامحدود به حفظ نیروهای بندگی اختصاص داشت.
با نیروهای سلطه، برای بازتولید تقسیمی که برخی را به خاطر امتیازات فکری و برخی دیگر را برای خدمت به کار مقدر می کند. رویای بیداری رهایی کارگر قبل از هر چیز گسست این نظم زمانی است که نظم اجتماعی را ساختار می دهد، تأیید حق انکار شده بر کیفیت اندیشیدن.این کتاب به دنبال داستان یک نسل، انقلاب فکری منحصر به فردی را که در نام ساده «جنبش کارگری» پنهان شده است، به نمایش می گذارد. او مسیرهای فردی و جمعی خود، رویارویی خود با رویاهای جامعه و آرمانشهرهای کار جدید، تداوم خود را در انحراف آرمانشهر بازمیگرداند.
کتاب طبقه، سیاست و نظریه ی اجتماعی
معرفی کتاب طبقه، سیاست و نظریه ی اجتماعی
مقالات مندرج در این کتاب شامل نوشته های مختلف جامعه شناختی و تاریخی است که بین سالهای ۱۹۹۴ تا ۲۰۱۸ به زبان انگلیسی به رشته تحریر درآمده اند و در نشریات دانشگاهی و مطبوعات عمومی تر در آمریکا و اروپا منتشر شده اند. بسیاری از مقالات این مجموعه در عین حال جستارهایی تاریخی - اجتماعی هستند که برخی از زوایای تاریخ اجتماعی کشورمان را روشن میسازند.
بستر مشترک این مقالات تفکر بر رابطه تنگاتنگ نظریه اجتماعی و واقعیت های اجتماعی - منطقه ای است مقاله نخستین این مجموعه مناطق جغرافیایی و نظریه های اجتماعی این مسئله را به طور مشخص و به تفصیل مورد بحث قرار میدهد به عبارت دیگر تأکید روی این نکته ساده ولی مهم است که مفاهیم و نظریات اجتماعی بستر تاریخی خودشان را دارند و اگر خارج از بستر تاریخی اجتماعی مورد استفاده قرار گیرند
یا تحمیل شوند میتوانند نتایج زیانباری در توضیح و تبیین مسائل اجتماعی پیچیده داشته باشند از این رو مفاهیم تحلیلی که اغلب به عنوان مفاهیم عام یا جهانشمول شناخته شده اند (مفاهیمی که معمولا ریشه در زمینه تاریخی جوامع غربی دارند)، را نباید بدیهی دانست. باید با این مفاهیم محتاطانه برخورد نمود به طوری که اگر نیازی به بازنگری، ترمیم یا جایگزینی باشد در آن جهات قدم برداشت.
کتاب انقلاب بدون انقلابیون
معرفی کتاب انقلاب بدون انقلابیون
انقلابهای دههی 1970 و نتایجی که به بار آوردند، به ناامیدی عجیبی دامن زد که نتایج این ناامیدی تا همین امروز هزارهی سومی هم هویداست. آن انقلابها، شکستخورده از درون و بیرون، به چند دهه اختناق و غوغاسالاری سرمایهسالارانه منتهی شدند که کودتاها و ضد انقلابها در قالب پروژههای نولیبرالیستی، بهخوبی عملیاتیشان کردند. فروپاشی شوروی نیز گویی نقطهی پایانی بر همهی این انقلابها و انقلابیگریها بود و دیگر همهچیز و حتا تصوّر انقلاب نیز نامتصور مینمود، تا اینکه بهار عربی از راه رسید و شمال آفریقا و خاورمیانه را به شوری واداشت که بیبازگشت مینمود.
از لحظهای که «طارق طیب محمد بن بوعزیزی» در 4 ژانویهی 2011 مقابل ساختمان شهرداری تونس خودش را به آتش کشید و به حکمرانی 23 سالهی «زینالعابدین بن علی» پایان داد تا روزی که «حسنی مبارک» و «معمر قذافی» در مصر و لیبی سقوط کردند، همهی دنیا فهمیدند که انقلاب و سرشت راستین انقلابیگری همچنان پابرجاست، حتا اگر آنگونه که «آصف بیات» در کتاب «انقلاب بدون انقلابیون» اذعان میکند، انقلابهایی رخ دهد بدون «تصوّرات انقلابی»! کتاب آصف بیات اهمیتش را از امکانیت خود تصوّر انقلاب گرفته و تأکیدش بر «معنابخشی به بهار عربی» و این نکته که لحظههای خطیر گشودگی و فهم نسبت مردم و میلشان به آزادی هنوز پابرجاست و این انقلابها و جنبشهای شکلگرفتهی پیرامونش موید همین نکتهاند.
انقلاب بدون انقلابیون، تحلیلی دقیق و موشکافانه از منظر جامعهشناسیست که خودش در بطن رخدادها حضور داشته و تجربهها و دیدهها و خواندهها و شنیدههایش از وضعیتهای انقلابی – از انقلاب 1979 ایران تا انقلابهای 2011، 2012 و 2013 کشورهای عربی – را در کتابی جامع و محل ارجاع تجمیع کردهاست. کتاب آصف بیات، فهم چرایی ناگزیری انقلاب در زمانهایست که همهچیز ضد انقلابیست، از اقتصاد تا ذهن و زبان و اینکه چگونه مردمی دست به انقلاب زدند که خواهان رهایی بودند ولی حتا تصوّر انقلاب از آنها ستانده شدهبود؛ مردمی که پیروز شدند بدون داشتن تصویری از پیروزی و همین نکته، نوری میتاباند از روزنی، برای همهی آنها که ناامیدانه به رهایی امیدوارند.