دفتر و دفترچه
تراول ماگ و فلاسک
بنیانگذاری برای مابعدالطبیعه اخلاق
معرفی کتاب بنیانگذاری برای مابعدالطبیعه اخلاق
بنیانگذاری برای مابعدالطبیعه‌ی اخلاق یکي از ژرف‌ترین و مهم‌ترین آثار در زمینه‌ی فلسفه‌ی عملی (اخلاق) و نخستین اثرِ مابعدِ نقدیِ کانت در این حوزه است. این اثر را در فلسفه‌ی اخلاق در ردیفِ اثري چون اخلاقِ نیکوماخوسیِ ارسطو قرار می‌دهند. کانت نخستین بار در این اثر اصلِ خودقانونگذاریِ (خودآیینیِ) اراده را شرح و بسط می‌دهد، اصلي به این مضمون که تکالیفِ اخلاقی از جانبِ (عقلِ محضِ) انسان بر گرده‌ی انسان نهاده می‌شوند و تنها تا جایي که چنین باشند می‌توانند به‌طورِ بی‌قیدوشرط الزام‌آور باشند. از دیدگاهِ کانت، جمیعِ نظریاتِ اخلاقیِ دیگر در این فرض اتفاقِ نظر دارند که مبنای تکالیفِ اخلاقی را باید، به جای خودِ اراده، ابژه یا متعلَقِ اراده (امرِ خیر، ذیلِ تفسیرهای گوناگون و متعارضي که از آن شده است) دانست، چیزي که در قاموسِ کانت از آن تعبیر به دگرقانونگذاری (دگرآیینی) می‌شود. بر این اساس، تا زماني که متعلَقِ اراده مبنای تکالیفِ اخلاقی تلقی شود نمی‌توان تبیین کرد که چرا تکالیفِ اخلاقی به‌طورِ بی‌قیدوشرط الزام‌آورند. به‌عبارتِ دیگر، تکلیفِ اخلاقی در نظرِ کانت نوعي امرِ (دستورِ) بی‌قیدوشرط است که اگر مبنای آن را ابژه یا متعلَقِ اراده بدانیم بی‌قیدوشرط بودنِ آن را نفی و مشروط اش ساخته‌ایم. کانت در پیِ کلی‌ترین (همه‌شمول‌ترین) اصلِ اخلاق برای همه‌ی موجوداتِ متعقلِ متناهی، اعم از انسان و غیرِانسان، است.
نظام اخلاق عرفی (نقدی بر آموزه‌ی حق طبیعی فیشته)
معرفی کتاب نظام اخلاق عرفی (نقدی بر آموزه‌ی حق طبیعی فیشته)
کتاب نظام اخلاق‌عرفی اولین دست‌نوشته‌ی کامل و برجای‌مانده از هگل است که آن را در فاصله‌ی میان سال‌های ۱۸۰۲ تا ۱۸۰۳ تحریر کرده است. درون‌مایه‌ی این کتاب دست‌مایه‌ی فلسفه‌ورزی هگل تا پایان عمر بود، به نحوی که آن را در دوره‌های درسی مختلف تدریس و در چاپ‌های متفاوت ارائه کرد، تا جایی که حتی آخرین اثرش، عناصر فلسفه‌ی حق، نیز به همین موضوع اختصاص دارد. هگل در این اثر از محوری‌ترین ایده‌ی نظام فلسفی خویش، یعنی تحقق ایده، پرده برداشت. او از پایین‌ترین مراتب آغاز می‌کند و نشان می‌دهد که ظهور ایده و دیالکتیک مفهوم و شهود در هر مرتبه چگونه موجب گذار از حیات طبیعی به حیات اجتماعی می‌شود و راه به سوی ایده‌ی اخلاق‌عرفی می‌برد که تجسم تام و کامل آن در دولت است.
نظام اخلاق عرفی (نقدی بر آموزه‌ی حق طبیعی فیشته) - انتشارات نی
فراسیاست (درباره‌ی سیاست حقیقت)
معرفی کتاب فراسیاست (درباره‌ی سیاست حقیقت)
امروزه همه‌جا از سیاست رهایی‌بخش سخن می‌گویند، مسئله‌ی اساسی شاید رهانیدنِ خودِ سیاست باشد. آلن بدیو در این کتاب، که نام «فراسیاست» بر آن گذاشته است، می‌کوشد مفهوم سیاست را در مقام یکی از شروط اصلی فلسفه بازسازی کند. «فراسیاست» نه به معنای فرا رفتن و برگذشتن از سیاست، بلکه برعکس به معنای مشروط کردن دوباره‌ی تفکر به دستاوردهای واقعی آن و سازمان دادن فلسفه حول مصادیقی از سیاست است که واقعاً نسبت به وضع موجود ناهمگون باشند. بدیو از درِ مخالفت با انواع علوم و فلسفه‌های سیاسی درمی‌آید که سیاست را به ابژه‌ی تأمل و طبقه‌بندی تقلیل داده‌اند و در مقولاتی چون اجماع و مدیریت افکار عمومی خلاصه کرده‌اند. او در عوض تمرکز خود را بر پرسش از امکان «سیاست حقیقت» می‌گذارد و بر این اساس، در کنار بررسی مجدد مفاهیمی چون دموکراسی و عدالت، به بازخوانی انتقادی یا همدلانه‌ی بعضی از آثار معاصرانش می‌پردازد، از جمله بازخوانی مسئله‌ی سوژه در کار آلتوسر، تاریخ کارگران به روایت رانسیر و پروژه‌ی سیاسی رفیق همرزمش سیلون لازاروس.
سیاست سال‌هاست که دیگر نقشی در تغییر ندارد! تعاریف را به‌هم‌ریخته‌اند و امر سیاسی و فلسفه‌ی سیاسی دیگر رستگارانه نیست و رهایی‌بخشی‌ای درون خودش ندارد؛ کرنش، مصالحه‌ی بی‌قیدوبند در خدمت قدرت و ثروت و له کردن هر‌روزه‌ی فرودستان، تبدیل به تفکر سیاسی و سیاست‌ورزی روزمره شده است. آلن بدیو، یکی از یگانه‌ترین مومنان به حقیقت، با ایمانش به قدرت کمونیسم، در کتاب «فراسیاست: درباره‌ی سیاست حقیقت» بر بازگشت به سیاست در معنای آن کنشی تأکید دارد که فرمی از مبارزه‌ی بی‌امان است. بدیو در ایستادگی برابر سیطره‌ی سرمایه‌داری هار که رابطه‌ی انسان با تمام ارگان‌های زیستی را یا بالکل قطع کرده یا به شکل عجیبی مخدوش ساخته، به جای تفسیر جهان، اتصال فلسفه و سیاست را در مسیر تغییر جهان بازتعریف می‌کند. کتاب فراسیاست، بحثی‌ست پیرامون امکان‌هایی که باید سیاست را با حقیقت یکی می‌کرد و این امکان‌ها از جامعه‌ی انسانی سلب شده است. فیلسوف بزرگ زمانه‌ی ما، او که در هفت دهه فلسفه‌ورزی‌اش همواره بر آگاهی، گفتوگو و مبارزه تأکید داشته، در کتاب فراسیاست، جمعی از فیلسوفان مارکسیست نیمه‌ی دوم قرن بیستم را پیش رو گذاشته و با دست گذاشتن روی ویژگی‌های مبتنی بر سیاست حقیقت نزد آلتوسر، رانسیر و لازاروس، یکی از دقیق‌ترین خوانش‌ها و بازخوانی‌های فلسفه و سیاست رهایی‌بخش را عرضه می‌کند.
فراسیاست (درباره‌ی سیاست حقیقت) - انتشارات نی
تفکر نامتناهی (حقیقت و بازگشت به فلسفه)
معرفی کتاب تفکر نامتناهی (حقیقت و بازگشت به فلسفه)
تفکر نامتناهی مجموعه‌ای از جستارهای آلن بدیو را گرد هم آورده است. ویراستارانِ مجموعه این جستارها را به گونه‌ای انتخاب و مرتب کرده‌اند که طیف علایق بدیو را بازنمایند. دو مقاله‌ی اول کتاب این دعوی بدیو را به خواننده عرضه می‌کنند که زمانه‌ی ما نیازمند نوسازی فلسفه و نیازمند مقوله‌ی حقیقت است. فصل‌های بعدی نمایانگر مداخله‌های او در چهار حوزه‌ی روان‌کاوی، سیاست، هنر و سینما است. عنوان فرعی کتاب یادآور ژست بنیادی تفکر بدیو است ــ این «بازگشت به فلسفه» در تقابل با جریان‌های مسلط در فلسفه‌ی معاصر مطرح می‌شود که در کار بدیو در قالب سه گرایش اصلی تحلیل شده‌اند: فلسفه‌ی هرمنوتیکیِ هایدگر و گادامر؛ مکتب تحلیلیِ ویتگنشتاین و کارنَپ؛ و پست‌مدرنیسمِ دریدا و لیوتار. جاستین کلمنس و الیور فلتهَم، ویراستارانِ مجموعه، جستار پرمغزی را به عنوان مقدمه بر مجموعه افزوده‌اند که درآمدی است بسیار دستیاب برای آشنایی با مقدمات تفکر بدیو، آن‌گونه که در شاهکار او، وجود و رخداد، مطرح شده‌اند.
تفکر نامتناهی (حقیقت و بازگشت به فلسفه) - انتشارات نی
در ستایش عشق
جنگ «بدون تلفات» و عشق «بدون مخاطره»، این اولین تهدیدی است که نویسنده این کتاب، آن را تهدید «امنیت» برای عشق نام می‌نهد و نقطه مقابل آن را انکار اهمیت عشق می‌داند. چرا که تصور می‌شود عشق صرفاً نوعی لذت‌گرایی بی حد و حصر و گستره وسیعی از لذت‌های ممکن است. اگر شما به خوبی برای عشق تربیت شده باشید و از ملاک‌های امنیت مدرن پیروی کنید، پایان دادن به رابطه با افرادی که مناسب شما نیستند، برایتان دشوار نخواهد بود. در کتاب «ستایش عشق» آلن بدیو، فیلسوف نامدار فرانسوی، دفاع پرشور و آتشینی از عشق می‌کند و با توسل جستن به اندیشمندانی برجسته از کی‌یرکگور و سیمون دو بووار تا مارسل پروست و ژان لاکان ما را ترغیب می‌کند که از عشق نترسیم، بلکه آن را چون ماجراجویی شکوهمندی ببینیم که دست آخر ما را از وسواس فکری نسبت به خود می‌رهاند.
«ستایش عشق» سروده فیلسوفی است که مانند افلاطون و به نقل از او چنین می‌اندیشد: «کسی که از عشق شروع نکند، هیچگاه پی به ماهیت فلسفه نخواهد برد.»