دفتر و دفترچه
تراول ماگ و فلاسک
زندگي فضيلت مند درعصرسکولار
کتاب زندگي فضيلت مند درعصرسکولار: "اهل بصيرت و صاحب‌دلان، خواه اهل دين و خواه اهل جهان‌بينيِ سكولارِ انسان‌حضور، خوب مي‌دانند كه بحران اصلي بشرِ امروز همان است كه هميشه انسان را به خود مشغول داشته و آن جز تشنگي براي يك زندگي موفق از نظر كمّي، و معنادار از نظر كيفي، نيست. البته آنان كه دردِ دين دارند، به دليل اعتقاد و باور ديني، اين موضوع را بهتر درمي‌يابند زيرا آن‌ها مي‌خواهند هم دين‌دار بمانند و هم در جهان بازيگر و نقش‌آفرين باشند. به همين دليل، تشنگي اصليِ امروز همان پرسش هميشگي انسان‌هاست كه چگونه ميتوان هم موفق بود و هم معنادار و باكيفيت زندگي كرد. آن‌چه اين پرسش را مهم‌تر و از جهاتي عاجل‌تر مي‌كند اين‌كه مرحلة امروز تمدن بشر، كه بر تجدد بنا شده است، ظاهراً با كل تجربه‌ي تاريخي بشر در تضاد است. پس چالش اين است: چگونه ميتوان در عصري كه به‌تعبير بصيرت‌آميز مارشال برمن، به تبع ماركس، 'همة چيزهاي استوار به هوا مبدل مي‌شوند'، كمّيت و كيفيت زندگي را به‌طور متناسب در هم آميخت؟ اين پرسش برانگيزنده و راهبر اين رساله بوده است." (از پيش‌گفتار كتاب)
باغ همسايه
کتاب باغ همساي: اثر خوليو مندس، نويسنده ميان‌مايه شيليايي كه شاهد كودتاي پينوشه بوده و چند روزي هم طعم زندان رژيم كودتا را چشيده، خود را به اسپانيا مي‌رساند تا بنشيند و بر اساس آن تجربه يكتا رماني بنويسد كه گوي سبقت از همه نويسندگان دوره شكوفايي بربايد. اما زندگي ملال‌آور و خفت‌بار در اين تبعيد خودخواسته و نيز پريشان‌ذهني حاصل از دلبستگي به وطن و مادري محتضر و پسري سركش و بيگانه با پدر، روز به روز او را از تحقق اين روياي پرشكوه دورتر مي‌كند. در اين دوزخ بي‌بار و بر تنها مايه دلخوشي او باغ سبز و خرم همسايه است كه از پنجره اتاقش تماشا مي‌كند و آن‌چه در آن باغ مي‌گذرد يگانه صحنه چشم‌نواز و خيال‌انگيز براي اين مرد سودايي است. اما اين روايت ساده واقع‌گرايانه از زندگي نويسنده سرخورده و تبعيدي، ناگهان با چرخشي نامنتظر در فصل آخر همه دانسته‌هاي خواننده را آماج ترديد مي‌كند و شالوده رمان را در هم مي‌ريزيد. خوسه دونوسو كه استاد بي‌بديل كندوكاو در ذهن و روان آدمي است اين رمان را عرصه برخورد ميان رمان دوره شكوفايي و رمان بعد از شكوفايي كرده است.
درآمدي بر روش پژوهش اجتماعي (رويكرد تحليل كمي در علوم اجتماعي با نرم‌افزار SPSS)
کتاب درآمدي بر روش پژوهش اجتماعي (رويكرد تحليل كمي در علوم اجتماعي با نرم‌افزار SPSS): انديشه‌ي محوري در نوشتار حاضر آن است كه پايه‌ي پژوهش علمي مسئله است. در اين رويكرد پژوهش علمي يك تلاش معقول و تجربي براي حل مسئله است. در اين معنا حل مسئله نيازمند دو نوع تلاش است: 1. تبيين تئوريك 2. تبيين تجربي انتقادي. تبيين تجربي مسبوق به تبيين تئورك است و از طريق اين تبيين در باب صدق يا كذب تبيين تئوريك داوري مي‌شود. تحليل كمي يكي از روش‌هاي دقيق تبيين تجربي است، با اين حال اين روش به مثابه يك استدلال آماري در پي يافتن نظم هاي تجربي است. استدلال تئوريك نياز به بحث هاي تئوريك و حتي تفسير دارد و نبايد از آن غفلت كرد.
شهريار
کتاب «شهريار»: ماكياولي كتابي است سترگ، با نثري پرشور، براي انسان‌هاي همه دوره‌ها در شناخت ماهيت قدرت؛ اندرزنامه‌اي است براي دستيابي به قدرت و حفظ آن؛ بيانيه‌اي است در چگونگي فرمانروايي و فرمانبرداري. «شهريار» داريوش آشوري نمونه‌اي عالي از ترجمه است كه علاوه بر دقت در انتقال معنا، سبك بيان نويسنده نيز به خواننده منتقل شده است. داريوش آشوري با نگاهي به نوع ادبي سياست‌نويس و نصيحت‌الملوك‌نويسي در زبان فارسي توانسته اين رساله را همچون يك سياست‌نامه مدرن به زبان فارسي درآورد، بيآنكه نثر او رنگ كهنگي به خود بگيرد يا در ورطه عربي‌نويسي نصيحت‌الملوك‌ها يا سره‌نويسي سقوط كند. از حيث محتوا، تا پيش از شهريار، اين نوع ادبي مشحون بود از پند و ارزهايي به پادشاه، در باب فضايلي چون شفقت و شجاعت. اما سخن ماكياولي جديد بود. او از شهريار مي‌خواست واقعيت را به آرمان نفروشد و به او مي‌آموخت كه گاه چگونه بايد به قساوت عمل كند، چگونه روباه شود تا دام‌ها را شناسد و چگونه شير باشد تا گرگ‌ها رماند. براي اين پيام جديد، آشوري بيان جديد خلق كرده است. باري در توصيف ترجمه خوب گفته‌اند ابداع متني كه نويسنده اگر زبان مادري‌اش همان زبان مترجن بود آن را مي‌نوشت. شايد اگر آن جمهوري‌خواهِ فلورانسي مي‌خواست شهريارش را به فارسي بنويسد، حاصل كار چيزي مي‌شد نزديك به شهريارِ آشوري. چنين ترجمه‌اي مستلزيم دانشي وسيع و تخيلي بسيار غني است. (جلال توكليان، مهرنامه، شماره 7، آذر 1389)
چند گفتگو درباره تجدد
کتاب چند گفتگو درباره تجدد: "كشاكش ما با تجدد حدود صدوپنجاه سالي است كه آغاز شده و گويا به امر پايان‌ناپذيري بدل شده است. بيآنكه دستاوردهاي اين كشاكش را بتوان پنهان كرد ... ولي هيچ‌يك از اين حركات تهي از ضد خود نبوده و هر بار سنت از درون آن چنان با قدرت سر برآورده كه رسيدن به هدف را دشوار كرده است ... اكنون در آغاز هزاره‌ي سوم به نظر مي‌رسد ما مقدار زيادي از راه را طي كرده‌ايم و چاره‌اي هم جز آن نداريم كه به‌رغم تمام اختلافات مسلكي در راه تأمين عناصر تجدد يكدله شويم وگرنه، نه تنها از كشورهاي پيشرفته كه از كشورهاي تازه به دوران رسيده نيز عقب خواهيم ماند و ناچار خواهيم شد به تاريخ چندهزارساله‌ي خود دل خوش كنيم و به زندگي در گذشته ادامه دهيم... . "ا?نجا جاي بحث درباره‌ي افت و خيزهاي تجدد در دوره‌ي صدساله (اگر مبنا را انقلاب مشروطه بگيريم) يا صد و پنجاه-شصت ساله‌ي گذشته (اگر مبنا را اقدامات عباس‌ميرزا بگيريم) نيست. خوانندگان با خواندن اين مجموعه و در ضمن سؤال و جواب‌ها درخواهند يافت كه راه تجدد چگونه طي شده و به كجا رسيده است... . "اين مجموعه، علاوه بر نگاه به تجدد ايران، گوشه‌ي چشمي نيز به تجدد در افغانستان و تاجيكستان دارد؛ زيرا كه سرنوشتِ اين مجموعه‌ي فارسي‌زبان را در پيوند با يكديگر مي‌بيند. ترديدي وجود ندارد كه تجدد ايران بر كشورهاي فارسي‌زبان ديگر تأثيرگذار بوده و همچنين پيشرفت‌هاي آن‌ها مي‌تواند بر ما تأثير گوارايي بگذارد" (برگرفته از متن كتاب). سيروس علي‌نژاد اين بحث را در كتاب گفت‌وگو با مترجمان (از همين نشر) دنبال مي‌كند .
نقطه‌ي ضعف (گالينگور)
کتاب نقطه‌ي ضعف (گالينگور): ساماراكيس از روشنفكران آزادانديش يونان است و در آثارش سخت بر اضطراب و پوچي حاكم بر دنياي امروز، انزوا و تنهايي انسان، خشونت و خودكامگي صاحبان قدرت مي‌تازد. نقطه‌ي ضعف پنجمين رمان ساماراكيس است و، به باور يكي از منتقدان، در رده‌ي بزرگ‌ترين آثار كافكا، اورول و كويستلر قرار دارد. اين رمان در عين اين كه يك رمان سياسي و پليسي است، يك رمان متافيزيكي، مانند اديپ شهريار و جنايت و مكافات هم هست: مردي بي‌هويت در كشوري بي‌هويت.... نقطه‌ي ضعف بي‌آن كه آشفته و درهم برهم باشد، سرشار از پيچيدگي است، و در آن از فرم و تكنيك جديدترين هنرهاي معاصر استفاده شده است: شكستگي و پراكندگي نقاشي كوبيستي، راز و رمز فيلم‌هاي آلن رنه، قطع زمان حال و برگشت به گذشته و تداخل نقش شخصيت‌هاي فيلم‌هاي برگمان، دلهره و وحشت فيلم‌هاي هيچكاك، تعهد در قبال آن‌چه اصالت دارد و برحق است در آثار سارتر، طغيان سيزيف‌وار كامو، مكالمه‌ي ساده و بي‌پيرايه‌ي رمان‌هاي همينگوي، و طنز جاوداني ولتر. اين كتاب در سال 1966 برنده‌ي جايزه‌ي دوازده‌تن يونان (مشهورترين جايزه‌ي ادبي يونان) شد و در سال 1970 از طرف هيئت داوران فرانسه، به عنوان بهترين كتاب خارجي انتخاب شد.
آيين‌ها و جشن‌هاي كهن در ايران امروز
کتاب آيين‌ها و جشن‌هاي كهن در ايران امروز:برگزاري جشن و عيد از ويژگي‌هاي فرهنگيِ همه‌ي جامعه‌هاست، از كهن‌ترين زمان‌ها تا به امروز. همه‌ي ملت‌ها، قوم‌ها، ايل‌ها در همه‌ي سرزمين‌ها روزهايي از سال را جشن مي‌گيرند. مردم‌شناسان هيچ جامعه يا گروهي را سراغ ندارند كه مردم روز يا روزهايي را به شادي و شوخي و جنب و جوش شادمانه نپردازند. كتاب حاضر به جشن‌ها و آيين‌هاي كهني پرداخته است كه برگزاريِ آن‌ها به‌رغم همه‌ي دگرگوني‌ها و پيش‌آمدهاي اجتماعي و سياسي پابرجا مانده است. كتاب داراي سه بخش است: بخش نخست شامل جشن‌ها و آيين‌هايي است كه در همه‌ي شهرهاي ايران، و در بين همه‌ي قشرهاي اجتماعي، از كهن‌ترين زمان‌ها تا به امروز برگزار مي‌شود. اين جشن‌ها عبارت‌اند از: نوروز، يلدا و مهرگان. در بخش دوم از جشن‌هاي كهني سخن مي‌رود كه در بسياري از شهرها به دست فراموشي سپرده شده ولي در يك يا دو منطقه و استان تا به امروز بر جا مانده است؛ مانند جشن سده در كرمان، و جشن تيرگان در مازندران. بخش سوم درباره‌ي آيين‌هايي است كه نمي‌توان نام جشن بر آن‌ها نهاد، آيين‌هايي كه از ديرباز به وسيله‌ي پيروان مذهبيِ زردشتي، ارمني و شيعه در منطقه‌هاي كوهستاني يزد، ماكو و كاشان برگزار مي‌شود
خودكشي در ايران ( تبيين جامعه‌شناختي ايده‌پردازي و تمايل به خودكشي در تهران)
کتاب خودكشي در ايران ( تبيين جامعه‌شناختي ايده‌پردازي و تمايل به خودكشي در تهران): چرا در برخی از سرزمین‌ها و گروه‌های اجتماعی میزان خودکشی بالاست؟ چه دلایل هستی‌شناختی و اجتماعی و چه شکاف‌ها و انگیزه‌هایی وجود دارند که انسان‌ها به خودکشی مبادرت می‌ورزند؟ کتاب «خودکشی در ایران» پژوهشی است که سه پدیده‌ی مهم را بررسی می‌کند که شامل ایده‌پردازی خودکشی، اقدام به خودکشی و خودکشی کامل (موفق) است. این کتاب همچنین مطالعه‌ای جامع در باب توصیف وضعیت میزان تمایل و ایده‌پردازی خودکشی در میان شهروندان ایرانی و به خصوص پایتخت است که سعی دارد آن را در طبقه‌بندی‌های جامعه‌شناختی تبیین کند. مسأله این است که وقتی جامعه توسعه می‌یابد؛ یعنی از حالت سنتی و ساده که در آن ارزش‌ها، هنجارها و باورها تردیدناپذیرند به سوی یک جامعه‌ی صنعتی، مدرن و نامتجانس که در آن ارزش‌ها، هنجارها و باورها رقیق‌ترند پیش می‌رود؛ می‌توان این توقع را داشت که میزان تمایل به خودکشی به دلیل سردرگمی‌های اخلاقی و هنجاری افزایش یابد و از کنترل خارج شود؛ زمانی که پایه‌‌های سرمایه‌ی اجتماعی سست شده و دغدغه‌های فکری قوت گرفته‌اند. هدف اصلی کتاب «خودکشی در ایران»، بررسی توصیفی و تا حدی آماری وضعیت میزان خودکشی منجر به مرگ در استان‌های ایران و نیز بررسی و تبیین تمایلات به از بین بردن خود با تأکید بر نظریه‌های اجتماعی دورکیمی و فشار عمومی اگنو و آنومی مسنر و روزنفلد بوده است. همچنین در این کتاب با عوامل مختلفی که انسان‌ها را به خودکشی سوق می‌دهد، از جمله عوامل اقتصادی، اجتماعی، احساسی، خانوادگی، فرهنگی و... و پیشنهادهایی برای مقابله با آن‌ها آشنا می‌شوید.
