مقدمه ای کوتاه بر نژاد پرستی
نژادپرستی، از آن قسم پدیدههایی است که به سبب اهمیت فراوان و جنبه حساسی که دارند، توجه اندیشمندان بسیاری را از حوزههای مختلف به خود جلب نموده و آنها را به تألیف آثارشان در این زمینه واداشته است. کتاب «مقدمهای کوتاه بر نژادپرستی» به قلم علی راتانسی، نویسنده و متفکر اهل کنیا، و ترجمه شهرام بهرامی، یکی از بهترین نمونههای این مکتوبات است.
در کتاب حاضر، نویسنده کوشیده در پژوهش و نوشتن در حوزهی نژادپرستی، مجادلات حول این مبحث را از تعاریف شتابزده، تعمیمهای سست و تحلیلهای سرسری فراتر ببرد. او معتقد است، در بحثهای علمی و عمومی، مخصوصا باید از کوششهای سادهانگارانه برای تفکیک نژادپرست از غیر نژادپرست و نژادپرستی از غیر نژادپرستی پرهیز کرد.
شاید اغراقآمیز به نظر آید؛ اما از دیدگاه او یکی از موانع اصلی پیشرفت در شناخت نژادپرستی، تمایل همهی طرفهای درگیر به ارائهی تعاریف کوتاه و ظاهرا بیچونوچرا از نژادپرستی است تا بهسرعت و با قطعیتی تقریبا تام مشخص شود چه کسی واقعا نژادپرست است و چه کسی نیست. در ادامهی کتاب، او دربارهی پارهای از تعاریف، ازجمله فرمولهایی چون «پیشداوری + قدرت = نژادپرستی» بحث خواهد کرد که در میان بسیاری از مخالفان نژادپرستی رایج و بسیار مبهم و ناکارآمد است.
همچنین در این باره بحث خواهد کرد که چرا انگارهی نژادپرستی نهادی سودمندی خویش را از دست داده است. هرچند این کتاب فقط مقدمهای بسیار کوتاه است، اما در آن تلاش میشود فهمی دقیقتر از نژادپرستی به دست داده شود.
همچنین این کتاب به دلیل پرداختن به احساسات ضد یهودی و ضد ایرلندی، در حکم عناصر مهم هر شرحی دربارهی نژادپرستی، با بیشتر مقدمههای دیگر دربارهی این موضوع تفاوت دارد و زیر بار این امر نمیرود که نژادپرستی صرفا خاص سفیدپوستان و فرهنگ آنهاست و شناخت درخوری از این واقعیت به دست میدهد که نژادپرستی همیشه به تقسیمبندیهای گوناگون دیگری چون طبقه و جنسیت عمیقا وابسته بوده است. البته نویسنده بسیاری از واقعیات دردناک و بیرحمانهای را که موضوع مزبور، ما را وادار میکند با آنها مواجه شویم دستکم نمیگیرد.
میلیونها نفر در نتیجهی اعمال آشکارا نژادپرستانه کشته شدهاند. آزارها و بیعدالتیهایی که به سبب آن روی میدهد همچنان ادامه دارد.
هرچند، امروزه بیشتر مردم مایلاند نژادپرستی را انکار کنند.
.
رهایی بشر
معرفی کتاب رهایی بشر.
فریبرز رئیس دانا از جانهای عزیز و مبارکی بود که در زمانهی منحوس پاندومی کرونا ازدست شد. نویسندهی ادیب و اقتصاددان و نظریهپردازی که بیوقفه در راه آزادی، عدالت، برابری و آگاهی میکوشید، مینوشت، سخنرانی میکرد و درس میداد.
این متفکر مارکسیست چنان آزادی و عزت انسان و به خاصه طبقههای فرودست را با تمام وجودش میخواست که لحظهای دست از مبارزه از طریق آگاهیبخشی دست برنداشت. کتاب «رهایی بشر: عدالت، آزادی و دولت» یکی از همان تلاشهای سترگ و به ثمر نشستهی او بر محور همین آگاهیبخشی است که پس از درگذشتش به صورت کامل منتشر شده است.
رئیسدانا این کتاب را در جهت بههم ریختن همهی آن روایتهای دشمنان آزادی، همان نئولیبرالهای داخلی و خارجی نوشته که همواره با اهرمهای رسانهای عظیمشان هرچه دروغ خواستهاند به خورد همگان دادهاند و سوسیالیسم را دشمن آزادی و دموکراسی معرفی کردهاند. رهایی بشر با طرح و برنامهای جامع و نظاممند، با زبانی شیوا و همهفهم، پلهپله مخاطب را با خودش پیش میبرد و ضمن نشان دادن همهی دروغهای تاریخی بندگان سرمایهداری، دستاوردهای سوسیالیسم را در هر فرمی که تاکنون وجود داشته پیش رو میگذارد.
رهایی بشر رسالهای عظیم است که همهی ما به آن نیاز داشتیم، برای فهم جایگاهمان در تاریخ، هرآنچه امروز هستیم و چشماندازی که پسازاین باید ببینیم و در پی تحققش باشیم.
.
.
.
کتاب كيفيت زندگی شاخص توسعه اجتماعی
معرفی کتاب كيفيت زندگی شاخص توسعه اجتماعی
کیفیت زندگی مفهوم است که از نیمه دوم قرن بیستم مورد توجه نظریه پردازان قرار گرفت. اما این سازه، مفهوم جدیدی نیست و سابقه در فلسفه یونان دارد. ارسطو از آن به شادکامی نام برده و فیلسوفان جدید همچون ژان پل سارتر و دیگران به آن توجه داشته اند و مفاهیمی همچون بیشترین فایده برای بیشترین افراد را تعریف نموده اند.برای مفهوم کیفیت زندگی می توان سه دوره متصور شد، تا دهه 1970 کیفیت زندگی معطوف به انگاره های مادی و پیامد رشد اقتصادی بود، از دهه 1970 کیفیت زندگی ابعاد اجتماعی تر یافت و شامل مواردی همچون رشد، حفظ منابع طبیعی، محیط زیست و … را دربر گرفت و در دهه 1990 بحث از کیفیت زندگی با مواردی همچون سرمایه اجتماعی، همبستگی اجتماعی، عدالت اجتماعی و … همراه شد. امروزه کیفیت زندگی به عنوان عنصری کلیدی در سیاست گزاری و بررسی سیاست های حوزه عمومی مورد بحث قرار گرفته است. این کتاب تلاشی است در راستای به کارگیری مفهوم کیفیت زندگی به عنوان شاخص توسعه اجتماعی در سیاست گزاری های توسعه ای در ایران.
کتاب بازآفرینی چپ گرایی
معرفی کتاب بازآفرینی چپ گرایی
احزاب سیاسی با گرایش چپ به عنوان نمایندگان فقرا و محرومان نقش مهمی ایفا می کنند. آنها زمانی این کار را با وعده حمایت از نیروهای سرمایه و تمایلات بازار برای ایجاد نابرابری انجام دادند. اما در دهه 1990 آنها از حمایت صرف نظر کردند و از رای دهندگان خواستند خود را با دنیای بازار محور وفق دهند. در همین حال، احزاب جدید و افراطی شروع به وعده حمایت اقتصادی از خودشان کردند – البته با لحنی عصبانی و ضد مهاجر.برای درک بهتر دنیای سیاسی عجیب و غریب امروزی، استفانی ال ماج در بازآفرینی چپ گرایی تاریخ سوسیال دموکرات های سوئد و آلمان، حزب کارگر بریتانیا و حزب دموکرات آمریکا را تحلیل می کند.
ماج با گذشتن از این فرض که احزاب صرفا به نیروهای خارج از کنترل آنها پاسخ می دهند، استدلال می کند که وعده های در حال تغییر احزاب چپ بیانگر جهان بینی انواع مختلف کارشناسان است.
برای اینکه بفهمیم احزاب چپ چگونه صحبت می کنند، باید افرادی را که به جای آنها صحبت می کنند، درک کنیم.این کتاب نشان می دهد که چگونه اقتصاددانان کینزی در اوایل دهه 1960 برای احزاب چپ صحبت کردند. این اقتصاددانان وظیفه خود را در زمینه مدیریت اقتصادی احتیاطی و حساس از نظر سیاسی می دیدند. اما در دهه 1980 نوع جدیدی از اقتصاددانان که پیشرفت بازارها را وظیفه اصلی احزاب چپ می دانستند، به میدان آمدند.
در همین حال، با کاهش وفاداری رأی دهندگان به احزاب چپ، از استراتژیست های حرفه ای خواسته شد تا پیام های حزبی را «چرخش» کنند. در نهایت، احزاب چپ خود را تضعیف کردند و یک خلاء نمایندگی در پی خود باقی گذاشتند. این کتاب سوالات جدیدی را در مورد نقش و مسئولیت احزاب چپ - و کارشناسان آنها - در سیاست امروز مطرح می کند.
کتاب دولت احیاگر
معرفی کتاب دولت احیاگر
شورشی که در سال۱۹۸۱ در محله ی منکت در حوه ی شهر لیون در فرانسه آغاز شد و برای چند روز این شهر را به صحنه ی یک جنگ داخلی تمام عیار تبدیل نمود، مضمون توسعه را دچار بحران کرد و کارکرد دولت را در پیشگیری از وقوع تعارض های اجتماعی زیر سوال برد.دولت مدرن با اعتراضات شهری و شهروندی بیگانه نبود.
هم تاسیس این دولت پیامد اعتراضات و مطالبات شهرنشینان بود و هم ثباتش در شکل جمهوری ، مدیون اعتراضات شهروندان علیه خطرات نهادینه ی تولید به شیوه ی صنعتی، اما این شورشیان جدید نه مطالبه ی مشخصی داشتند، نه سازماندهی و نه سخنگو. نه کسب قدرت سیاسی دغدغه شان بود و نه آرمانی را نمایندگی می کردند. عصبانیت این جوانان ناشی از طرد شدگی بود. جوانانی که مسکن برایشان زندان، مدرسه محبس، پلیس تهدید و عدالت در حکم وهم بود.
کتاب به سوی جامعه ای عقلانی
معرفی کتاب به سوی جامعه ای عقلانی
همواره این پرسش پیش روی ما بوده که نظام سرمایهداری با این حجم مشکل عدیدهای که برای مردم سرتاسر جهان به وجود آورده و با حرکت بیوقفهاش در راستای گسترش نابرابری در جهان، نابودی محیط زیست و ... چهگونه توانسته دوام بیاورد و پایههایش را اینچنین محکم کند که در اذهان عموم مردم غیرقابل تغییر مینماید. سلطهی این نظام پس از جنگ جهانی دوم روز به روز بیشتر و بیشتر و پس از فروپاشی بلوک شرق سیطرهاش تمام و کمال شد، بهگونهای که در قرن بیستویکم جز کرهی شمالی و شاید کوبا و ونزوئلا، هیچ کشوری وجود ندارد که بخشی از این نظام نباشد.
برای رصد کردن این پرسش و پاسخهایی که به درستی همهی جوانب را در نظر بگیرد، کتاب « به سوی جامعهای عقلانی» یورگن هابرماس، منبع بسیار درخوریست. هابرماس در مقام یکی از قلههای نظریهی انتقادی که قرن بیست و بیستویک را درک کرده و تحولات گونهگون جهان را دیده و دربارهشان نوشته است، در مجموعه مقالات گردآمده در کتاب به سوی جامعهای عقلانی، همهی حفظ ثبات و دوام سرمایهداری را نه به دلیل دستاوردهایش در رفع تبعیض و نابرابری، بلکه در شگردهای ویژهای میداند که این نظام با تغییر محل منازعات فیصلهبخش، فرم سیستماتیک تولید دانش را به گونهای تغییر داده که مشروعیت خودش از نتایج انبوه پروژهها و مراکز پژوهشی حاصل میشود! هابرماس با پرابلماتیک کردن این ماجرا، پرسشها و طرح بحثهایی را پیش روی دانشجویان و محققان گذاشته و با دعوت از آنها، بازخوانی و پرسشگری در خصوص ساختاری که با سیاستزدایی از تودهها، دانشگاهیان و متخصصان، برای خودش مشروعیت دائمی خریده را، از نو برپا کرده است.
کتاب بحران های هویت
معرفی کتاب بحران های هویت
هرچند امروز مقوله پست مدرن در فضای فرهنگی جهان حضوری مستمر یافته است، اما کمتر توجهی به شرایط اجتماعی برآمدن آن شده است. رابرت دان، نویسنده کتاب بر این نظر است که تبیین نظریه پست مدرن به واسطه نقد مدرنیته، یعنی به واسطه نقد فاعل شناسایی قدر قدرت، نه فقط کفاف درک وضعیت پست مدرنیته را نمی دهد بلکهفضای مخدوشی را به وجود می آورد
کتاب انقلاب اجتماعی
معرفی کتاب انقلاب اجتماعی
برای دهه ها ، ناظران سیاسی و صاحب نظران، جمهوری اسلامی ایران را به عنوان یک کشور ایدئولوژیک سخت در آستانه فروپاشی ، منحصرا متصل به یک پایگاه اجتماعی باریک ، توصیف کرده اند. در یک انقلاب اجتماعی ، کوان هریس به طور قانع کننده ای نشان می دهد که چگونه آنها اشتباه می کنند. مطالعات قبلی عواقب ناشی از سه دهه تغییر اجتماعی پس از انقلاب 1979 را نادیده می گیرند.
امروزه افراد بیشتری در کشور بیش از هر شکل دیگری از سازمان های دولتی به نهادهای رفاهی و سیاست اجتماعی متصل هستند. در حقیقت ، بیشتر تلاطم های سیاسی فعلی ایران نتیجه موفقیت این برنامه های رفاه اجتماعی است که موجب ایجاد طبقات اجتماعی تازه تحصیل کرده شده است. بر اساس کارهای میدانی گسترده ای که در ایران انجام شده ، هریس نشان می دهد که چگونه رژیم انقلابی از طریق گسترش برنامه های بهداشت و آموزش ، که دولت را در زندگی روزمره جای داده است ، تا به امروز توانسته مقاومت کند.
این تمرکز بر سیاست های اجتماعی جمهوری اسلامی ایران خط جدیدی از تحقیق در مورد دولت های رفاهی در کشورهایی را فراهم می کند که اغلب نادیده گرفته می شوند.کوان هریس استادیار جامعه شناسی در دانشگاه کالیفرنیا - لس آنجلس است. وی کلاسهای مطالعات توسعه ، سیاستهای خاورمیانه و روشهای تاریخی در علوم اجتماعی را تدریس می کند.