مؤلف در این کتاب کوشیده است، به سهم خود، با طرح مقوله‌ی «روش تحقیق در تاریخ» از قلمرو علم تاریخ به وادی فلسفه‌ی علم تاریخ گام بردارد و حوزه‌های هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و روش‌شناسی تاریخی را به هم پیوند دهد؛ از مفاهیم و مبانی روش و پژوهش در تاریخ سخن بگوید؛ طرح تحقیق و مؤلفه‌های آن را به بحث بگذارد و با منبع‌شناسی تاریخی به عرصه‌ی روش‌های گردآوری داده‌های تاریخی گذر کند؛ راه‌های پالایش و تصفیه‌ی داده‌های درست از نادرست را بشناساند؛ عناصر و عوامل مؤثر در تحلیل داده را به گفت‌وگو بگذارد و از چگونگی نگارش متن تحقیق (تولید فراورده‌ی علمی) و نقد آن سخن براند.