کتاب به سوی جامعه ای عقلانی
معرفی کتاب به سوی جامعه ای عقلانی
همواره این پرسش پیش روی ما بوده که نظام سرمایهداری با این حجم مشکل عدیدهای که برای مردم سرتاسر جهان به وجود آورده و با حرکت بیوقفهاش در راستای گسترش نابرابری در جهان، نابودی محیط زیست و ... چهگونه توانسته دوام بیاورد و پایههایش را اینچنین محکم کند که در اذهان عموم مردم غیرقابل تغییر مینماید. سلطهی این نظام پس از جنگ جهانی دوم روز به روز بیشتر و بیشتر و پس از فروپاشی بلوک شرق سیطرهاش تمام و کمال شد، بهگونهای که در قرن بیستویکم جز کرهی شمالی و شاید کوبا و ونزوئلا، هیچ کشوری وجود ندارد که بخشی از این نظام نباشد.
برای رصد کردن این پرسش و پاسخهایی که به درستی همهی جوانب را در نظر بگیرد، کتاب « به سوی جامعهای عقلانی» یورگن هابرماس، منبع بسیار درخوریست. هابرماس در مقام یکی از قلههای نظریهی انتقادی که قرن بیست و بیستویک را درک کرده و تحولات گونهگون جهان را دیده و دربارهشان نوشته است، در مجموعه مقالات گردآمده در کتاب به سوی جامعهای عقلانی، همهی حفظ ثبات و دوام سرمایهداری را نه به دلیل دستاوردهایش در رفع تبعیض و نابرابری، بلکه در شگردهای ویژهای میداند که این نظام با تغییر محل منازعات فیصلهبخش، فرم سیستماتیک تولید دانش را به گونهای تغییر داده که مشروعیت خودش از نتایج انبوه پروژهها و مراکز پژوهشی حاصل میشود! هابرماس با پرابلماتیک کردن این ماجرا، پرسشها و طرح بحثهایی را پیش روی دانشجویان و محققان گذاشته و با دعوت از آنها، بازخوانی و پرسشگری در خصوص ساختاری که با سیاستزدایی از تودهها، دانشگاهیان و متخصصان، برای خودش مشروعیت دائمی خریده را، از نو برپا کرده است.
کتاب فلسفه سیاسی
می گویند زادگاه فلسفه کشور یونان است و یونانیان اولین دولت -شهرها را به وجود آوردند. ضرورت و نوع حکومت از فلاسفه یونان همچون افلاطون و ارسطو آغاز گشته و تاکنون ادامه دارد. این که نوع حکومت باید چه شرایطی داشته باشد،دموکراسی باشد یا استبدادی،حدود و ثغور آن کجاست؟ آزادی چه مفهومی دارد و آیا باید از حکومت ها پیروی کرد یا خیر از مباحث مطرح شده در کتاب فلسفه سیاسی است. در قدم اول فلسفه سیاسی به نظریات فلاسفه یونان قدیم تا هگل و مارکس و فوکو پرداخته شده است. ناگفته نماند انقلاب 1789فرانسه از نقاط عطف تغییر حکومت و سیاست در کتاب حاضر است.
کتاب درباره توتالیتاریسم
معرفی کتاب درباره توتالیتاریسم
بروز پدیدۀ توتالیتاریسم در غرب و شرق اروپا، نظریهپردازان علوم سیاسی و اجتماعی را به بازبینی جدّی در برداشتهای سیاسی و اجتماعی خویش وادار کرد و به مطالعات گستردهای دامن زد که هم تأمل در قوانین اساسی را شامل میشد، هم سنجش مجدد نقش و فعالیّت سازمانهای صنفی و سیاسی را در برمیگرفت و هم ارزیابی اندیشهها را ایجاب میکرد. کتاب حاضر مشتمل بر تعدادی از مقالات و مباحث مهمی است که در نتیجۀ این مطالعات منتشر شدند.
کتاب اقتصاد سیاسی سرمایه داری مدرن
اقتصاد سیاسی سرمایه داری مدرن
نئولیبرالیسم و مقررات زدایی بر اقتصاد سیاسی ملی و بین المللی حاکم شده است. این کتاب اصلی به این همگرایی می پردازد و پیامدهای آینده تنوع سرمایه داری را تحلیل می کند. پرسشهای مهمی از جمله: آیا ترجیح بازار آزاد پاسخی موجه به تشدید رقابت جهانی است؟ آیا این بدان معناست که همه جوامع پیشرفته باید همه به تقلید از ایالات متحده همگرا شوند؟ پیامدهایی برای تنوع نهادی اقتصادهای پیشرفته چیست؟
با بررسی تأثیرات جهانی شدن اقتصاد بر کشورهای توسعه یافته، نویسندگان این کتاب نشان می دهند که آنچه با آن مواجه هستیم، نه پایان تاریخ که بازگشت از آن و رجوع به شرایطی است که در دوران های اولیۀ سربرآوردن نظام سرمایه داری در جهان غرب حاکم شد؛ یعنی بیکاری های گسترده و مزمن، پوشش های رفاهی محدود و متزلزل، ناپایداری اشتغال و غیره که همگی ویژگی های این نظام در آغاز تولد و همچنین در دوران سخت بلوغش بودند. حاصل کار، سست شدن بنیان های اجتماعی است در این کشورها و محدود شدن چشم انداز تبیین سیاست هایی دموکراتیک که همچنان به امکان مداخله در مقیاس دولت ملت وابسته است.
کتاب انقلاب اجتماعی
معرفی کتاب انقلاب اجتماعی
برای دهه ها ، ناظران سیاسی و صاحب نظران، جمهوری اسلامی ایران را به عنوان یک کشور ایدئولوژیک سخت در آستانه فروپاشی ، منحصرا متصل به یک پایگاه اجتماعی باریک ، توصیف کرده اند. در یک انقلاب اجتماعی ، کوان هریس به طور قانع کننده ای نشان می دهد که چگونه آنها اشتباه می کنند. مطالعات قبلی عواقب ناشی از سه دهه تغییر اجتماعی پس از انقلاب 1979 را نادیده می گیرند.
امروزه افراد بیشتری در کشور بیش از هر شکل دیگری از سازمان های دولتی به نهادهای رفاهی و سیاست اجتماعی متصل هستند. در حقیقت ، بیشتر تلاطم های سیاسی فعلی ایران نتیجه موفقیت این برنامه های رفاه اجتماعی است که موجب ایجاد طبقات اجتماعی تازه تحصیل کرده شده است. بر اساس کارهای میدانی گسترده ای که در ایران انجام شده ، هریس نشان می دهد که چگونه رژیم انقلابی از طریق گسترش برنامه های بهداشت و آموزش ، که دولت را در زندگی روزمره جای داده است ، تا به امروز توانسته مقاومت کند.
این تمرکز بر سیاست های اجتماعی جمهوری اسلامی ایران خط جدیدی از تحقیق در مورد دولت های رفاهی در کشورهایی را فراهم می کند که اغلب نادیده گرفته می شوند.کوان هریس استادیار جامعه شناسی در دانشگاه کالیفرنیا - لس آنجلس است. وی کلاسهای مطالعات توسعه ، سیاستهای خاورمیانه و روشهای تاریخی در علوم اجتماعی را تدریس می کند.
کتاب دخالت دولت در اقتصاد
هر چند بحث درباره میزان، حوزه و گستره مداخله دولت در اقتصاد در دهه ۱۹۷۰ میلادی به یک مجادله آیینی در میان اقتصاددانان تبدیل شد و خیل عظیمی از نظریهپردازان و اندیشمندان حوزه اقتصاد سیاسی را به تلاش برای یافتن پاسخ درخور به پرسشهای پیرامون آن واداشت، اما تجربه تقریبا سیصدساله این دست مباحث حکایت از آن دارد که همه کشورهای جهان همواره بیشتر براساس نیاز وقت و اقتضای شرایط کشورشان و همچنین تشخیص نخبگان خود به راهحلهایی روی آوردند که آمیزهای از مداخلهگری دولت در اقتصاد و رهاسازی امور اقتصادی به دست بازار و بخش خصوصی بوده است.
در این میان، دو رسالهای که در این کتاب یعنی «دخالت دولت در اقتصاد» از احمد متیندفتری که به کوشش حسن رجبیفرد گردآوری شده و منتشر میشود نیز از قاعده فوق مستثنی نیستند. برهانها و استدلالهای وی در رساله اوّل برای انتخاب یک مسیر مناسب و سنجیده با وضع وقت و شرایط حاکم بر ایران موید استقلال رأی وی از کلانروایتهای اقتصادی و سیاسی موجود هستند و موضعگیری وی بهنفع واگذاری صنایع دولتی به بخش خصوصی در رساله دوّم نیز حاصل تجربهای است بیستساله از چگونگی روند فعالیت اقتصادی و امور تولیدی در ایران دوران حاکمیت رضاشاه.
در کنار این مباحث و امور اقتصادی، خاطراتی از تلاش و تکاپوی شخص متیندفتری در دوران کوتاه نخستوزیریاش در فاصله آبان ۱۳۱۸ و تیر ۱۳۱۹ که بخشی از رساله دوّم را تشکیل میدهد، بصیرتهایی را نیز در باب تاریخ سیاسی کشور در این سالها در اختیار علاقهمندان و پژوهشگران تاریخ اقتصادی و سیاسی ایران میگذارند. مطالعه این کتاب، هم به سبب اهمیت بالای مباحث و مفاهیمی که مطرح شده و مورد بررسی قرار میگیرند و هم از جهت انسجام ساختاری و نثر شیوایی که دارد، بسیار سودمند بوده و تجربهای ثمربخش را برای خوانندگان آن به ارمغان میآورد.
کتاب من مردم هستم
کتاب «من مردم هستم» نوشتهی پارتا چاترجی، یک تأمل عمیق در موضوع حاکمیت مردم و مفهوم دموکراسی در دنیای امروز است. چاترجی، یکی از مفکرین برجسته در زمینههای جامعهشناسی و سیاستشناسی، با استفاده از تجزیه و تحلیلهای جامعهشناختی به بررسی مفهوم "مردم" در جوامع دموکراتیک پرداخته و به چالشهایی که با آن روبرو است، نگاه میکند. در این کتاب، چاترجی از تاریخچهی مفهوم حاکمیت مردم شروع میکند و به تدریج به مسائل معاصر و تحولات اخیر در جهان میپردازد.
او تأثیرات نئولیبرالیسم، سرمایهداری جهانی، و تغییرات ساختاری دیگر در جوامع دموکراتیک را بررسی میکند و نشان میدهد چگونه این عوامل میتوانند تصویر ما از حاکمیت مردم و نقش آنها در فرآیند تصمیمگیری را تغییر دهند.این اثر، با ارائهی دیدگاههای نوین و تازه، خواننده را به تأمل و بازاندیشی در مورد مفاهیم پایهای دموکراسی و نقش مردم در آن دعوت میکند. برای کسانی که به موضوعاتی مانند سیاستشناسی، جامعهشناسی و مطالعات فرهنگی علاقهمند هستند، «من مردم هستم» یک منبع ارزشمند و دیدگاهافزا است.
کتاب طبقه، سیاست و نظریه ی اجتماعی
معرفی کتاب طبقه، سیاست و نظریه ی اجتماعی
مقالات مندرج در این کتاب شامل نوشته های مختلف جامعه شناختی و تاریخی است که بین سالهای ۱۹۹۴ تا ۲۰۱۸ به زبان انگلیسی به رشته تحریر درآمده اند و در نشریات دانشگاهی و مطبوعات عمومی تر در آمریکا و اروپا منتشر شده اند. بسیاری از مقالات این مجموعه در عین حال جستارهایی تاریخی - اجتماعی هستند که برخی از زوایای تاریخ اجتماعی کشورمان را روشن میسازند.
بستر مشترک این مقالات تفکر بر رابطه تنگاتنگ نظریه اجتماعی و واقعیت های اجتماعی - منطقه ای است مقاله نخستین این مجموعه مناطق جغرافیایی و نظریه های اجتماعی این مسئله را به طور مشخص و به تفصیل مورد بحث قرار میدهد به عبارت دیگر تأکید روی این نکته ساده ولی مهم است که مفاهیم و نظریات اجتماعی بستر تاریخی خودشان را دارند و اگر خارج از بستر تاریخی اجتماعی مورد استفاده قرار گیرند
یا تحمیل شوند میتوانند نتایج زیانباری در توضیح و تبیین مسائل اجتماعی پیچیده داشته باشند از این رو مفاهیم تحلیلی که اغلب به عنوان مفاهیم عام یا جهانشمول شناخته شده اند (مفاهیمی که معمولا ریشه در زمینه تاریخی جوامع غربی دارند)، را نباید بدیهی دانست. باید با این مفاهیم محتاطانه برخورد نمود به طوری که اگر نیازی به بازنگری، ترمیم یا جایگزینی باشد در آن جهات قدم برداشت.