دفتر و دفترچه
تراول ماگ و فلاسک
مکاتب تفسیری (جلد اول)
معارف و علوم کتاب گران‌سنگ قرآن، از نظر ظهور و خفای دلالت آیات و آسانی و دشواری فهم آنها از الفاظ و عبارات، سطح‌ها و مرتبه‌های گوناگونی دارد؛ فهم مرتبه‌ای از آن برای عموم آسان است و فهم کامل معارف، علوم و احکام آن، ویژه پیامبر اکرم (ص) و اوصیای گرانقدر ایشان است. مرتبه‌ای از معانی و معارف آن نیز برای بشر قابل فهم و دستیابی است، ولی مستلزم تدبّر و تفسیر و تلاش علمی است. پوشیده نیست که برای فهم این بخش از معارف قرآن کریم، علوم و آگاهی‌هایی نیاز است که بدون آنها نمی‌توان به فهم صحیح این مرتبه از معارف قرآن دست یافت.
از جمله دانش‌هایی که بی‌تردید در فهم صحیح این بخش از معارف قرآن کریم می‌تواند مؤثر باشد، آشنایی با قوت‌ها و ضعف‌های مکاتب تفسیری و نظریه‌هایی است که تاکنون درباره چگونگی تفسیر قرآن پدید آمده است؛ همچنین شناخت ویژگی‌های کتاب‌های تفسیری متناسب با آن مکاتب که با روشهای مختلف به تفسیر آیات پرداخته‌اند نیز در بهره‌گیری صحیح از آن کتاب‌ها و درس‌آموزی از تجربه‌ها و خطاهای مفسران پیشین بسیار سودمند است. برای تأمین این آگاهی مفید و ضروری، مجموعه سه جلدی کتاب مکاتب تفسیری تألیف شد و به صورت متن آموزشی در اختیار جامعه علمی و علاقه‌مندان قرار گرفته است.
خاستگاه آگاهي در فروپاشي ذهن دوجايگاهي
کتاب خاستگاه آگاهي در فروپاشي ذهن دوجايگاهي: گرچه مسئله‌ي آگاهي، پيدايش و كاركرد و ماهيت آن در انسان از زواياي بسيار متعدد علمي، فلسفي و اجتماعي... مورد بحث بوده است، با اين همه مي‌توان گفت كه از نظر علمي ما هنوز در ابتداي راه هستيم: هيچ نظريه‌اي تاكنون سخن آخر را نگفته است و تا رسيدن به نظريه‌اي كه همه‌ي جوانب اين پديده‌ي شگرف بشري ــ پديده‌اي كه جوهرِ انسان شدنِ بشر را توضيح مي‌دهد ــ راهي طولاني در پيش داريم. همچنين ما بايد دريابيم كه هوموساپي‌ينس چگونه به آگاهي دست يافت و علم و هنر و اخلاق را آفريد. و اين تحولِ عظيم، اين دستاوردِ شگفت‌انگيز، بدون نياز به يك جهش جديد پديد آمد. كشفِ مكانيسمِ موجِد اين تحول بزرگ‌ترين دستاورد بشري خواهد بود: كشف چگونگي تحولِ آن موجودِ وحشيِ جنگلي به انسان امروزي. سي سال كار مداوم جوليان جينز در اين زمينه، كوشش‌هاي او در تبيين پاره‌اي از مسائل روان‌شناختي انسانِ امروزي و توضيح بسياري از رفتارهاي انسان كهن از خلال ادبيات باستاني، چنان شگفت‌انگيز و گاه تكان‌دهنده است كه بدون ترديد نمي‌توان از آنها به آساني گذشت. قرائتِ زبانيِ آگاهي، در كنار قرائت كاركردي و ابزاري آن، و قرائت‌هاي ديگر، طيف وسيعي در مقابل ما براي تعمق مي‌گشايند كه دانشجو و پژوهش‌گرِ آگاهي اگر هم براي مسائل مطروحه در آنها پاسخي نداشته باشد، لااقل بايد پرسش‌هاي مطرح‌شده را بداند. انسان‌ها تقريبا از زمان پيدايش آگاهي به مسئله‌ي آگاهي وقوف داشته‌اند. و هر عصري آگاهي را مطابق با مضامين و علايق خود توصيف كرده است. در عصر طلايي يونان، كه مردم آزادانه سير و سياحت مي‌كردند در حالي كه برده‌ها كار مي‌كردند، آگاهي هم به همان اندازه آزاد بود. هراكليت، به ويژه، آگاهي را فضايي عظيم مي‌دانست كه حتي با پيمودن همه راه‌هايش نمي‌توان به مرزهاي آن دست يافت. هزار سال بعد آگوستين در ميان كوه‌هاي پُر از غار كارتاژ از "كوه‌ها و تپه‌هاي تخيلات عاليه‌ي من"، "دشت‌ها و مُغارهاي حافظه‌ي من" كه با مخفي‌گاه‌هاي "تالارهاي متعدد و وسيع كه به نحو شگفت‌انگيزي با انبارهاي بي‌شمار مجهز شده است" حيرت زده شده بود. توجه كنيد كه چگونه استعاره‌هاي ذهن دنيايي است كه ذهن دريافت مي‌كند. نيمه اول قرن نوزدهم عصر اكتشافات بزرگ زمين‌شناسي بود كه در آنها آثار گذشته در لايه‌هاي پوسته‌ي زمين نوشته شده بود. اين امر موجب مردم‌پسند شدن ايده‌ي آگاهي به صورت لايه‌هايي شد كه گذشته‌ي فرد را ثبت مي‌كرد و اين لايه‌ها عميق و عميق‌تر مي‌شد تا آن‌جايي كه نوشته ديگر قابل خواندن نبود. اين تاكيد بر ناخودآگاه تا سال 1875 رشد كرد. در اين سال بيشتر روان‌شناسان اظهار داشتند كه آگاهي تنها يك قسمت كوچك زندگي ذهني است و اين كه احساسات ناآگاه، ايده‌هاي ناآگاه و قضاوت‌هاي ناآگاه بخش اعظم روندهاي ذهني را تشكيل مي‌دهند. درميانه‌ي قرن نوزدهم، شيمي به‌عنوان علم مُد روز جايگزين زمين‌شناسي شد و آگاهي در نظر جيمز ميل و وونت و شاگردانش به صورت ساختار مركبي بود كه مي‌شد آن را در آزمايشگاه به عناصر دقيق حس‌ها و احساس‌ها تجزيه كرد. و همان‌گونه كه لوكوموتيوهاي بخار راه خود را در زندگي روزمره به طرف پايان قرن مي‌پيمودند، آنان نيز به همان صورت راه خود را به آگاهي از آگاهي پيمودند، نيمه‌هوشيار تبديل به ديگ بخار انرژي فشاري شد كه مفرهايي آشكار مي‌طلبيد و هنگامي كه سركوب مي‌شد موجب رفتار روان‌نژندانه شده و از روياهاي ناسرانجام موفقيت‌هاي پنهاني مي‌ساخت. ... (از مقدمه‌ي كتاب)
فکر کردن بی‌درنگ و با‌درنگ
در نگاه رایج، انسان موجودی عقلانی است که اغلب بر مبنای منطق تصمیم می‌گیرد؛ اگر هم گاهی از مسیر عقل منحرف می‌شود، ریشۀ آن را معمولاً باید در احساسات و هیجاناتی چون خشم، ترس، یا نفرت جُست.
از دهۀ هفتاد میلادی، دانیل کاهنمن و آموس تورسکی این نگاه را به چالش کشیده‌اند. آنان با طراحی آزمایش‌هایی ساده، اما هوشمندانه، نشان داده‌اند که ریشۀ بسیاری از خطاهای فکری ما نه‌فقط در هیجانات بلکه در دستگاه شناخت ماست. پژوهش این دو دانشمندِ روان‌شناس تأثیری ژرف بر علوم اجتماعی گذاشت و توجه رشته‌های گوناگون، از فلسفه و حقوق گرفته تا سیاست و پزشکی، را جلب کرد؛ در این میان شاید بیشترین بهره را علم اقتصاد برد، چنان که شاخه‌ای جدید به نام «اقتصاد رفتاری» شکل گرفت و در سال ۲۰۰۲ جایزۀ نوبل را در اقتصاد به کاهنمن اهدا کردند.
کتاب حاضر چکیدۀ سال‌ها پژوهش نویسندۀ آن دربارۀ شگفتی‌ها و کاستی‌های ذهن انسان است، موجودی که می‌پندارد پادشاه افکار خویش است و فقط به ارادۀ خود تصمیم می‌گیرد. به گواه این کتاب اما، عوامل دیگری هم هستند که در شکل‌گیری باورها، تصمیم‌ها و سلیقه‌های ما سهم دارند؛ شاید گریزی از آنها نباشد، اما می‌توان با شناختشان منطقی‌تر فکر کرد وعاقلانه‌تر تصمیم گرفت.
«این کتاب شاهکاری به قلم اندیشمندی بزرگ است، کتابی خواندنی، حکیمانه و عمیق. بی‌درنگ آن را بخرید، اما با‌درنگ بخوانیدش. شیوۀ تفکر شما به جهان و به زندگی شخصی‌تان را دگرگون خواهدکرد.»
ریچارد تالر، برندۀ نوبل اقتصاد در سال ٢٠١٧، استاد اقتصاد دانشگاه شیکاگو
تاریخ ادیان ابتدایی و قدیم
این کتاب برای دانشجویان رشته الهیات (ادیان و عرفان) در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد به عنوان منبع اصلی درس «ادیان ابتدایی و قدیم» تدوین شده است.
در ضمن می‌تواند در رشته علوم اجتماعی (مردم‌شناسی) برای درس «مردم‌شناسی فرهنگی» مورد استفاده قرار گیرد.
کتاب اول: ادیان ابتدایی
بخش اول: کلیات
فصل اول: خلاصه روشهای سه‌گانه تحقیق (جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، پدیده‌شناسی) در علم‌الادیان
فصل دوم: مفاهیم و اصطلاحات اصلی
بخش دوم: جان‌پرستی و تفاوت آن با طبیعت‌پرستی
فصل سوم: نظریه‌های سه‌گانه آنیمیسم
فصل چهارم: نظریه نیچریسم: مفاهیم اساسی ادیان ابتدایی (دین طبیعی)
بخش سوم: توتم و تابو
فصل پنجم: توتم‌پرستی (بن‌مایه اندیشه انسان ابتدایی)
فصل ششم: تاریخچه تحقیقات و نظریه‌های مکاتب درباره توتمیسم
فصل هفتم: نظریه‌های مکاتب مردم‌شناسی درباره توتمیسم از آغاز تا قرن بیستم
فصل هشتم: نظریه جادویی توتمیسم
کتاب دوم: ادیان باستان
بخش چهارم: مصر، بین‌النهرین، و یونان
فصل نهم: مصر باستان
فصل دهم: بابل باستان
فصل یازدهم: یونان باستان
کتابنامه
هگل
نویسنده در این کتاب می‌کوشد مقدمه‌ای جامع بر فلسفه هگل فراهم کند و تا آن جا که توانسته یکایک جنبه‌های عمده تفکر وی را پوشش داده است . این کتاب در درجه اول برای خواننده‌ای است که نخستین بار با هگل آشنا می‌شود . لذا پاره‌ای از مسائل متداول اجزای مختلف نظام فلسفی هگل مد نظر قرار نگرفته است . هر چند به گفته نویسنده این کتاب این موضوعات دارای اهمیتند ولی در کتابی که بناست صرفاً مدخلی باشد که هدف اصلی‌اش فراهم آوردن مجملی از نظام فلسفی هگل است ، نباید به آنها اولویت داد . بنا به گفته نویسنده کتاب حاضر حاصل سه دهه تفکر در باره هگل و معاصران اوست .
فردریک بیزر نخستین بار در آکسفورد و در دهه ١٩٧٠، یعنی در طلیعه احیای فلسفه هگل در جهان انگلیسی‌زبان بود که به مطالعه این فلسفه همت گماشت . مطالعه فلسفه هگل ، در وهله نخست برآمده از علاقه او به سرچشمه‌های فکری مارکسیسم بود ، اما رفته‌رفته به فلسفه کلاسیک آلمان علاقه پیدا می‌کند و تز دکتری‌اش را در باب خاستگاه‌های پدیدارشناسی هگل در دانشگاه آکسفورد تحت سرپرستی چارلز تیلور نوشت که استادی نمونه است .
ایده پدیدارشناسی
هوسرل شش سال پس از چاپ کتاب پژوهش‌های منطقی بحرانی سخت را از سر گذراند. درخواستش برای سمت استادی فلسفه از طرف دانشگاه گوتینگن رد شد و به نظر می‌رسد همین بی‌اعتناییِ همکاران دانشگاهی تأثیری ژرف‌تر از چیزی که او بدان اذعان داشت بر او گذارد. آزاردهنده‌تر از این ناکامی بیرونی برای هوسرل شک او به خودش بود، تا حدی که وجود خود را به عنوان فیلسوف به چالش کشید.
کتاب ایدۀ پدیدارشناسی متن درسگفتارهایی است که هوسرل از ٢٦ آوریل تا ٢ مۀ ١٩٠٧ در گوتینگن ایراد کرده است و اکنون به عنوان جلد دوم مجموعه آثار هوسرل به نام هوسرلیانا به چاپ رسیده‌اند.
طالب جابری ترجمۀ فارسی را بر اساس متن آلمانی انجام و سپس آن را با دو ترجمۀ انگلیسی تطبیق داده است. او همچنین ترجمه‌های فرانسوی و عربی را نیز برای استواری بیشتر ترجمه بررسی کرده است.
در همین متن کوتاه، می‌توان به روشنی برداشت هوسرل را- دست‌کم در دوره‌ای از تفکر او که بلافاصله پس از کتاب پژوهش‌های منطقی بسط می‌یابد- از پرسش‌های معرفت‌شناختی منتهی به پدیدارشناسی، چیستی پدیدار و شیوۀ مشاهدۀ آن، هدف، روش و پیش‌شرط‌های پدیدارشناسی، مفاهیم بداهت، بازآوری یا تقلیل پدیدارشناختی، حلول و تعالی، تمایز نگرش طبیعی و نگرش فلسفی، همچنین پیوند اندیشه‌های هوسرل را با تأملات دکارت به‌خوبی دریافت.
غضب
در این راه سعی شده تا با به کارگیری زبان‌های مختلف (جِد و طنز)، وضعیت اسفبار، انسدادها و وضعیت متناقض حاصل از ارتکاب این گناهان در جهان امروز به تصویر کشیده شود. با توجه به این‌که برخی گناهان در برگیرنده گناهان دیگری هستند و بر اساس منابع دینی واژگان مشابهی برای ارجاع به یک مفهوم مشترک به کار برده می‌شود، این فهرست گناهان کبیره به ترتیبی که امروز می‌شناسیم رتبه‌بندی شدند:
تکبر، طمع، بی‌بندو باری، حسد، شکمبارگی، غضب و تن‌پروری.
پس از هگل
نیمه دوم قرن نوزدهم در آلمان یکی از خلاق‌ترین و انقلابی‌ترین دوره‌های فلسفه مدرن به شمار می‌رود. با این حال، این دوره در میان آلمانی‌زبانان اندک و در میان انگلیسی‌زبانان بسی اندک‌تر مطالعه و بررسی شده است. هدف کتاب حاضر معرفی فلسفه این دوره به خواننده انگلیسی‌زبان است. جهت اطمینان از گستردگیِ پوششِ تاریخی، و حفظ تمرکز فلسفی، این کتاب نه بر اساس موضوعات و متفکران که بر اساس مناقشات سامان یافته است.
این کتاب تاریخی مجمل و در عین حال بی‌نظیر از فلسفه آلمانی در نیمه دوم قرن نوزدهم است. در این کتاب با متفکرانی مواجه می‌شویم که در زبان فارسی نامی از آنها نشنیده‌ایم؛ متفکرانی که، علی‌رغم گمنامی، چه فلسفه زمان خویش و چه فلسفه معاصر را عمیقاً تحت تأثیر قرار داده‌اند.
پس از هگل به عنوان یکی از آثار متأثر بیزر روشی بدیع نیز پی گرفته که واجد نقاط قوت عدیده‌ای است که آن را از سایر کتب تاریخ فلسفه متمایز می‌سازد. او با تمرکز بر مناقشات، به جای پرداختن به چهره‌ها کوشیده است اثرش را از خطاهای تاریخ‌های فلسفه‌ی متعارف در امان نگه دارد.
