دفتر و دفترچه
تراول ماگ و فلاسک
استنفورد 6…زیبایی شناسی اگزیستانسیالیسم
دانشنامه فلسفه استنفورد-٦
بسیاری از علاقه‌مندان به فلسفه در ایران که با فضای مجازی بیگانه نیستند نام دانشنامه فلسفه استنفورد را شنیده‌اند و چه بسا از این مجموعه کم نظیر بهره هم برده باشند. این دانشنامه حاصل طرحی است که اجرای آن در سال ١٩٩٥ در دانشگاه استنفورد آغاز شد و همچنان ادامه دارد.
این مجموعه از مدخل‌های مناسبی برای ورود به گستره‌های متنوع فلسفی برخوردار است و کسی که می‌خواهد برای اولین بار با مسأله یا مبحثی در فلسفه آشنا شود، یکی از گزینه‌های راهگشایی که پیش رو دارد این است که ابتدا به سراغ مدخل یا مدخل‌های مربوط به آن در این دانشنامه برود.
نگارش، تدوین و انتشار مدخل‌های دانشنامه فلسفه استنفورد به سرپرستی "دکتر ادوارد. ن. زالتا" افزون بر اینکه پیوندی فراگیر میان فضای دانشگاهی و عرصه عمومی برقرار کرده، ویژگی‌های درخور توجه دیگری هم دارد و آن اینکه این دانشنامه به ویژه به کار دانشجویان و محققانی می‌آید که می‌خواهند در زمینه‌ای خاص پژوهش کنند.
ترجمه و انتشار تدریجی این دانشنامه به زبان فارسی و فراهم کردن امکان مواجهه شمار هرچه بیشتری از خوانندگان علاقه‌مند با آن از جمله اهدافی بوده که چه بسا مورد نظر بانیان این طرح بوده لذا "انتشارات ققنوس" با همکاری گروهی از مترجمان به سرپرستی "دکترمسعودعلیا" و با کسب اجازه از گردانندگان دانشنامه فلسفه استنفورد (SEP) اقدام به ترجمه و انتشار این دانشنامه می‌نماید و امیدوار است چاپ این مجموعه استمرار پیدا کند.
هگل
نویسنده در این کتاب می‌کوشد مقدمه‌ای جامع بر فلسفه هگل فراهم کند و تا آن جا که توانسته یکایک جنبه‌های عمده تفکر وی را پوشش داده است . این کتاب در درجه اول برای خواننده‌ای است که نخستین بار با هگل آشنا می‌شود . لذا پاره‌ای از مسائل متداول اجزای مختلف نظام فلسفی هگل مد نظر قرار نگرفته است . هر چند به گفته نویسنده این کتاب این موضوعات دارای اهمیتند ولی در کتابی که بناست صرفاً مدخلی باشد که هدف اصلی‌اش فراهم آوردن مجملی از نظام فلسفی هگل است ، نباید به آنها اولویت داد . بنا به گفته نویسنده کتاب حاضر حاصل سه دهه تفکر در باره هگل و معاصران اوست .
فردریک بیزر نخستین بار در آکسفورد و در دهه ١٩٧٠، یعنی در طلیعه احیای فلسفه هگل در جهان انگلیسی‌زبان بود که به مطالعه این فلسفه همت گماشت . مطالعه فلسفه هگل ، در وهله نخست برآمده از علاقه او به سرچشمه‌های فکری مارکسیسم بود ، اما رفته‌رفته به فلسفه کلاسیک آلمان علاقه پیدا می‌کند و تز دکتری‌اش را در باب خاستگاه‌های پدیدارشناسی هگل در دانشگاه آکسفورد تحت سرپرستی چارلز تیلور نوشت که استادی نمونه است .
ایده پدیدارشناسی
هوسرل شش سال پس از چاپ کتاب پژوهش‌های منطقی بحرانی سخت را از سر گذراند. درخواستش برای سمت استادی فلسفه از طرف دانشگاه گوتینگن رد شد و به نظر می‌رسد همین بی‌اعتناییِ همکاران دانشگاهی تأثیری ژرف‌تر از چیزی که او بدان اذعان داشت بر او گذارد. آزاردهنده‌تر از این ناکامی بیرونی برای هوسرل شک او به خودش بود، تا حدی که وجود خود را به عنوان فیلسوف به چالش کشید.
کتاب ایدۀ پدیدارشناسی متن درسگفتارهایی است که هوسرل از ٢٦ آوریل تا ٢ مۀ ١٩٠٧ در گوتینگن ایراد کرده است و اکنون به عنوان جلد دوم مجموعه آثار هوسرل به نام هوسرلیانا به چاپ رسیده‌اند.
طالب جابری ترجمۀ فارسی را بر اساس متن آلمانی انجام و سپس آن را با دو ترجمۀ انگلیسی تطبیق داده است. او همچنین ترجمه‌های فرانسوی و عربی را نیز برای استواری بیشتر ترجمه بررسی کرده است.
در همین متن کوتاه، می‌توان به روشنی برداشت هوسرل را- دست‌کم در دوره‌ای از تفکر او که بلافاصله پس از کتاب پژوهش‌های منطقی بسط می‌یابد- از پرسش‌های معرفت‌شناختی منتهی به پدیدارشناسی، چیستی پدیدار و شیوۀ مشاهدۀ آن، هدف، روش و پیش‌شرط‌های پدیدارشناسی، مفاهیم بداهت، بازآوری یا تقلیل پدیدارشناختی، حلول و تعالی، تمایز نگرش طبیعی و نگرش فلسفی، همچنین پیوند اندیشه‌های هوسرل را با تأملات دکارت به‌خوبی دریافت.
غضب
در این راه سعی شده تا با به کارگیری زبان‌های مختلف (جِد و طنز)، وضعیت اسفبار، انسدادها و وضعیت متناقض حاصل از ارتکاب این گناهان در جهان امروز به تصویر کشیده شود. با توجه به اینکه برخی گناهان در برگیرنده گناهان دیگری هستند و بر اساس منابع دینی واژگان مشابهی برای ارجاع به یک مفهوم مشترک به کار برده می‌شود، این فهرست گناهان کبیره به ترتیبی که امروز می‌شناسیم رتبه‌بندی شدند:
تکبر، طمع، بی‌بندو باری، حسد، شکمبارگی، غضب و تن‌پروری.
پس از هگل
نیمه دوم قرن نوزدهم در آلمان یکی از خلاق‌ترین و انقلابی‌ترین دوره‌های فلسفه مدرن به شمار می‌رود. با این حال، این دوره در میان آلمانی‌زبانان اندک و در میان انگلیسی‌زبانان بسی اندک‌تر مطالعه و بررسی شده است. هدف کتاب حاضر معرفی فلسفه این دوره به خواننده انگلیسی‌زبان است. جهت اطمینان از گستردگیِ پوششِ تاریخی، و حفظ تمرکز فلسفی، این کتاب نه بر اساس موضوعات و متفکران که بر اساس مناقشات سامان یافته است.
این کتاب تاریخی مجمل و در عین حال بی‌نظیر از فلسفه آلمانی در نیمه دوم قرن نوزدهم است. در این کتاب با متفکرانی مواجه می‌شویم که در زبان فارسی نامی از آنها نشنیده‌ایم؛ متفکرانی که، علی‌رغم گمنامی، چه فلسفه زمان خویش و چه فلسفه معاصر را عمیقاً تحت تأثیر قرار داده‌اند.
پس از هگل به عنوان یکی از آثار متأثر بیزر روشی بدیع نیز پی گرفته که واجد نقاط قوت عدیده‌ای است که آن را از سایر کتب تاریخ فلسفه متمایز می‌سازد. او با تمرکز بر مناقشات، به جای پرداختن به چهره‌ها کوشیده است اثرش را از خطاهای تاریخ‌های فلسفه‌ی متعارف در امان نگه دارد.
فلسفه‌ای برای زندگی
فلسفه رواقی یکی از رایج‌ترین و مردمی‌ترین مکاتب فلسفی در روم باستان بود. نویسنده این کتاب خود آموزه‌های فلسفه رواقی را در زندگی به کار می‌بندد و در اثر حاضر تجارب شخصی‌اش را با خواننده در میان می‌گذارد. خوانندگان این کتاب می‌آموزند که چگونه دلهره و نگرانی را به حداقل برسانند و چگونه گذشته را فراموش کنند و به چیزهایی بیندیشند که هم‌اکنون تحت کنترلشان است؛به علاوه یاد می‌گیرند چگونه با توهین، سالمندی و وسوسه جستجوی ثروت و شهرت مقابله کنند. در یک کلام فلسفه‌ای برای زندگی به مخاطبان نشان می‌دهد که چطور به ناظران فکور زندگی خود بدل شوند. این‌گونه است که رواقیان به زندگانی با کمترین رنج و بیشترین خشنودی امید می‌بندند.
ماجراهای جاودان در فلسفه
ماجراهای فلسفی که این کتاب شرح آنها را به عهده گرفته است از همه سرگذشت‌های دل‌انگیز جذاب‌تر و خواندنی‌ترند، زیرا هیچ سیر و سیاحتی پرشورتر از صعود به قله حکمت و دانش نیست. این کتاب کسانی را که ذهنی روشن و قلبی مشتاِ دارند به تماشای بزرگ‌ترین و جذاب‌ترین درام روحی جهان می‌خواند و زندگی دراماتیک و شورانگیز بزرگ‌ترین اندیشمندان را از مقابل نظرشان می‌گذراند.
تاریخچۀ فلسفه
کتاب حاضر به معرفی متفکران بزرگ فلسفه غرب می‌پردازد و مهم ترین نظریات آنها را درباره دنیا و روش بهتر زیستن بررسی می‌کند. «نایجل واربرتون» در فصل‌های چهل گانه این کتاب ما را به گشت و گذار در عمده ترین نظریات تاریخ فلسفه می‌برد. او داستان‌های جالب توجه و اغلب عجیب و غریبی در باره مرگ و زندگی فلاسفه‌ای بازگو می‌کند که ما را به تاُمل وا می‌دارند. نایجل واربرتون نه تنها تاریخچه فلسفه را به شکلی قابل درک روایت می‌کند، بلکه ما را به فکر کردن، بحث کردن، استدلال کردن و سوْال کردن ترغیب می‌کند.
تاریخچه کوتاهی از فلسفه خلاصه‌ای از جستجوی همیشگی بشر در زمینه درک فلسفی به‌دست می‌دهد و از خواننده دعوت می‌کند که در این بحث جذاب شرکت کند. بحثی که از چرایی ماهیت واقعیت و روش زندگی آغاز می‌شود. پرسش‌هایی که ذهن سقراط حکیم را به خود مشغول کرده بود و او را هر روز به بازار آتن می‌کشاند تا سؤالات عجیب خود را از مردم بپرسد و ذهن آنها را برآشوبد. چون با پرسیدن این سؤالات به آنها نشان می‌داد که چقدر درکشان از دانسته‌هایشان اندک است.
