دفتر و دفترچه
تراول ماگ و فلاسک
مقدمه بر علوم انسانی
ویلهلم دیلتای (١٩١١- ١٨٣٣) عضو یکی از نحله‌های فلسفی آلمان پس از کانت محسوب می‌شود که به آن‌ها «نوکانتی» می‌گویند. آن‌ها مابعدالطبیعه به سبک کانت را نفی می‌کنند. رگه‌های اصلی تفکر این اندیشمند را می توان فلسفه زندگی، تاریخ‌گرایی یا نگرش تاریخی، هرمنوتیک و علوم انسانی به عنوان شاخه‌ای متمایز از علوم طبیعی برشمرد. در میان این عنوان‌ها، علوم انسانی موضوع اصلی فلسفه دیلتای است. سعی او بر این است که موضوع، منطق، روش و غایت این علوم را از خاصیت زیستی انسان استنتاج کند و علوم انسانی را به عنوان مجموعه‌ای متمایز از علوم طبیعی (هم در موضوع هم در روش و هم در غایت) معرفی کند. آنچه امروز «علوم انسانی» نامیده می‌شود در مقطع تاریخی بین ارسطو تا ویلهلم دیلتای شکل گرفته است. برای تعریف علوم انسانی (متمایز از علوم طبیعی) و تدوین منطق آن و تعیین هدف یا غایت آن ارسطو قدم‌های اولیه را برداشت. در قرن هجدهم ویکو، هیوم، ولتر و مونتسکیو این مفاهیم را پیش بردند. در قرن نوزدهم اگوست کنت، جان استوارت میل و سرانجام دیلتای تکمیل صورت تاریخی این علوم را به انجام رساندند.
مفهوم امر سیاسی
مفهوم امر سیاسی پیشترض مفهوم دولت است. بر اساس کار برد زبانی مدرن، دولت منزلت سیاسی مردمی سازمان یافته در یک واحد سرزمینی محصور است. این چیزی نیست جز تعبیری کلی و نه تعریف دولت. از آنجا که در این کتاب درباره سرشت امر سیاسی بحث می‌شود، ذات دولت مورد برسی قرار گرفته است. مترجمان این کتاب، آن را نه تنها مهم‌ترین اثر کارل اشمیت بلکه یکی از مهم‌ترین آثار فلسفه سیاسی در قرن بیستم می‌دانند، چرا که کارل اشمیت از تأثیرگذارترین و در عین حال مناقشه برانگیزترین دانشمندان سیاسی صد سال اخیر است و هر روز نظر محققان بیشتری به آثار او جلب می‌شود. با توجه به این موضوع، کتاب مفهوم امر سیاسی، به عنوان یکی از مهم ترین آثار این نویسنده در اختیار فارسی زبانان قرار می‌گیرد. در مجموعهه حاضر علاوه بر مقاله «مفهوم امر سیاسی» مقاله دیگری از نویسنده با عنوان «عصر خنثی سازی‌ها و سیاست زدایی‌ها» که در آن اشمیت به توصیف دیدگاه خود در باب تاریخ مدرن اروپا می‌پردازد، اضافه شده است. یک مقاله دیگر از لئواشتراوس با نام «یادداشت‌هایی در باب کارل اشمیت»، «کارل اشمیت در جستجوی امر سیاسی» نوشته موریس اوریکا و «الهیات سیاسی چیست» اثر هاینریش مایر تکمیل کننده این کتاب هستند.
مواجهه ماکیاولی و اسپینوزا
فیلیپو دل لوکّزه مدرس حوزه تاریخ تفکر سیاسی در دانشگاه برونل لندن، همکار ارشد تحقیقاتی دانشگاه ژوهانسبورگ و دارای کرسی در کالج بین‌المللی فلسفه در پاریس است.
دل لوکّزه، بی‌آن‌که مدعی شناخت و معرفی «ماکیاولی واقعی» یا «اسپینوزای حقیقی» باشد، با برقراری محور ماکیاولی‌ـاسپینوزا، رسالت رستگار ساختن ماکیاولی از دل این آشفته‌بازار هرمنوتیکی و رها ساختن اسپینواز از چنان نگاه یکسویه و فروکاست‌گرایانه‌ای را بر دوش گرفته است و، با تحلیل مشروح متون این دو متفکر، خطی از مضامین و براهین مشترک را ترسم می‌کند که می‌تواند در شناخت بهتر آرا و نظرات ماکیاولی و اسپینوزا کمک بسیاری عرضه دارد.
رئالیسم، تعارض و انبوه خلق، سه مضمونی‌اند که از طریق آن‌ها می‌توان به نحو کاملاً مؤثری به بررسی اهمیت و معنای مواجهه این دو نظام فلسفی و سیاسی یعنی ماکیاولی و اسپینوزا همت گماشت.
ماکیاولی و اسپینوزا تأملاتی اصیل و بدیع را درباره این مفاهیم نظری بنیادین طرح‌ریزی کردند که دل لوکّزه در این کتاب به آن‌ها می‌پردازد.
روشنگری و بنیادهای فکری فرهنگ مدرن
این کتاب شرحی است بر آرای اندیشمندان دورۀ روشنگری در حوزه‌های گوناگون و تأثیری که بر شکل‌گیری فرهنگ مدرن گذاشته‌اند.
روشنگری و بنیادهای فکری فرهنگ مدرن شرحی توصیفی و انتقادی بر جنبش روشنگری است که تقریباً به تمام جوانب این جنبش می‌پردازد و تأثیر آن را در مقولات مختلفی چون فلسفه، هنر، ادبیات، تاریخ، سیاست، اخلاق و دین مشخص می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه مؤلفه‌های روشنگری بر بنیادهای فکری فرهنگ مدرن سایه افکنده‌اند.
لویی دوپره، استاد بازنشستۀ دپارتمان مطالعات دینی دانشگاه ییل، در حوزۀ مدرنیته آثار مهمی در کارنامۀ خود دارد. پیشینۀ مذهبی او، آثارش دربارۀ مدرنیته به معنای دقیق کلمه علمی‌اند و چندان اثری از پیش‌داوری‌ها و جانبداری‌های مذهبی در آن‌ها دیده نمی‌شود.
تاریخ اندیشۀ فلسفی چین
تاریخ اندیشۀ فلسفی چین به معرفی اندیشه‌های فلسفی چین از دورۀ ماقبل دودمان چین تا عصر حاضر می‌پردازد، خط سیر این کتاب را دگرگونی‌های تفکر فلسفی در چین شکل می‌دهد و بدین‌ترتیب ویژگی‌های مهم مکاتب فلسفی چین در هر دورۀ تاریخی معرفی می‌شود. مؤلف در این کتاب، با بهره‌گیری از تقسیم‌بندی‌های غربی، وجوه گوناگون فلسفۀ چین را بیان کرده، مثلاً فلسفۀ سیاسی در دورۀ ماقبل چین، مابعدالطبیعه در دوران هان و تانگ، معرفت‌شناسی در دوران سونگ، مینگ و غیره.
وِن های‌مینگ، در این کتاب ضمن معرفی مکاتب فلسفی مختلف، به معرفی فیلسوفان هر مکتب و اندیشه‌های فلسفی آنان می‌پردازد.
راه عشق
داستان تحول روحی
مهاتما گاندی
در سال ١٨٩٢ جوانی ٢٣ ساله، خجول، کم‌حرف، کوچک اندام و کاملاً معمولی به نام موهانداس گاندی، با گذشته‌ای سرشار از شکست، از هندوستان رهسپار آفریقای جنوبی شد. ده سال بعد، همه ـ حتی مخالفانش ـ او را قدّیسی می‌دانستند که رهبری صد هزار نفر را در یکی از تأمل برانگیزترین تجربیات تاریخ به عهده گرفته است: مبارزه «ساتیاگراها»، جنگی بدون خشونت. وی هنگامی که به هند باز می‌گشت، دیگر موهانداس گاندی نبود بلکه «مهاتما» بود، «روح بزرگی» که آزادی کشورش از سلطه بیگانه به دست او، بدون شلیک گلوله‌ای میسر می‌شد. اکنات ایسواران (نویسنده کتاب)، در هندِ گاندی رشد کرد. در سنین بین بیست تا سی سالگی بود که اولین دیدارش با گاندی انجام گرفت. قصد او از این دیدار، پی بردن به راز دگرگونی او بود ـ نه راز گاندی سیاستمدار، که راز «گاندی، به مثابه یک انسان.» ایسواران بعدها در گرماگرم کار حرفه‌ای‌اش به عنوان نویسنده و استاد، به تمرین مدیتیشن پرداخت تا به مدد آن، همان دگرگونی روحی را در زندگی خود نیز به وجود آورد. او اول بار برای بازدید از موسسه فول‌برایت به آمریکا آمد و در سال ١٩٦٠، مرکز مدیتیشنِ کوه آبی را در شهر برکلی در ایالت کالیفرنیا بنیان نهاد. ایسواران در حال حاضر مرتباً سخنرانی‌هایی در باره گاندی، مدیتیشن و شیوه سیر و سلوک روحی در مذاهب بزرگ جهان ایراد می‌کند. کتاب حاضر با بخش جدیدی به قلم تیموتی فلیندرز به نام «ساتیاگراها در عمل» و مقدمه‌ای به قلم میشل ان. ناگلر از دانشگاه کالیفرنیا در برکلی در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌گیرد.
دروغ ممنوع
کتاب حاضر دربارۀ دروغگویی است. البته نه دروغ‌های آگاهانه. منظور دروغ‌های ناآگاهانه‌ای است که همه جا شاهدش هستیم. این دروغ‌ها با وجود بی‌قصد و غرض بودنِ گوینده و حتی حسن نیت او یا سرسری بودنشان مخرب‌اند. این کتاب نمونه‌هایی از دروغگویی را تشریح می‌کند که نویسندۀ روانشناس، بنت پولوگ در طول جلسات مشاورۀ خود با آن‌ها مواجه شده است. نویسنده معتقد است همۀ مشکلات زندگی در پی یک دروغ ایجاد می‌شوند و هر دروغی دروغ دیگری را به دنبال دارد.
در اختلالاتی مانند اضطراب، وسواس، افسردگی، ترس، ناتوانی در لذت بردن از زندگی، بلاتکلیفی، احساس دوست داشته شدن یا دوست داشته نشدن، اعتیاد، خشونت خانگی و مشکلات روحی دیگر دروغ نقش مهمی ایفا می‌کند و همانطور که همۀ روان‌درمانگرها می‌گویند افشاگریِ این دروغ‌ها تسکین به دنبال دارد.
جایگاه زیبایی در عالم هنر
کتابِ پیشِ رو پژوهشی فلسفی دربارۀ معنا و چیستیِ زیبایی در هنر و زندگیِ روزمره است. پژوهشی فلسفی است، اما بی‌آن‌که خواننده را در فضای انتزاعیِ تحلیل‌های فلسفی‌ـ‌منطقی به این سو و آن سو بکشاند و هاج و واج بر جای بگذارد. نهاماس، نویسندۀ این کتاب، در تحلیل‌های خود از فیلسوفان و نویسندگان و شاعران و نقاشانِ بزرگِ مغرب‌زمین مدد می‌گیرد، اما کاری بسیار فراتر از بازگوییِ قابلِ فهمِ دیدگاه‌های آن‌ها انجام می‌دهد: هدفِ او این نیست که با توشه‌ای از نظریاتِ فلسفی دربارۀ زیبایی، سراغِ تحلیلِ آثاری هنری و اشیاءِ طبیعیِ زیبا برود؛ به‌عکس، می‌کوشد با دریافت‌ها و ادراک‌های مستقیمِ خویش از زیبایی، حتی در صحت و سقمِ آن نظریه‌ها چون و چرا کند. در این کتاب به‌طرزی ملموس و خودمانی با پدیده‌های آشنا و مأنوس زندگی برخورد و مراوده‌ای عمیق‌تر (و می‌شود گفت فلسفی) پیدا می‌کنیم و (شاید) می‌آموزیم که زیبایی نه فقط در هنرها و طبیعت، بلکه در همین نزدیکی‌ها هم رخ نشان می‌دهد به شرطی که چشمی برای دیدنِ آن‌ها و گوشی برای شنیدنِ آن‌ها داشته باشیم.
