کتاب نمودهاي فرهنگي و اجتماعي در ادبيات فارسي برخي ادبيات را "آينه‌ي تمام‌نماي رويدادها، آيين‌ها، رفتارها، تلاش‌ها، انديشه‌ها و ... جامعه" دانسته‌اند كه زبان حال و شناسنامه‌ي يك ملت است و مي‌توان جامعه را با بررسي محتوا و موضوعِ ادبياتِ آن شناخت، رويدادها و رفتارهاي اجتماعي را دانست، و سير تحولي پديده‌هاي اجتماعي را بررسي كرد. نويسنده در اين كتاب مي‌كوشد آينه‌گرداني كند و از خلال متون ادب فارسي، برخي ويژگي‌هاي فرهنگي و اجتماعيِ جامعه‌ي ايران را در طي تاريخ بنماياند. به اين منظور متون بسياري از جمله "درخت آسوريك"، "ارداويراف‌نامه"، "شاهنامه"، غزليات حافظ و نامه‌هاي خصوصي همگي مورد بررسي قرار گرفته‌اند تا به برخي از زواياي فرهنگ و جامعه‌ي ايران پرتوي بيفكنند.