یوزپلنگانی که با من دویده‌اند (مجموعه داستان)

کتاب حاضر، سرگذشت سه تن از بانوان است؛ که در نوع خود بی‌نظیر است زیرا از بیوت مراجع بزرگ کمتر صدای زنانه – در ژانر ادبی خاطرات - به چشم می‌خورد. اهمیت عمده این کتاب، بیشتر در این است که خوانندگان را با تلاش‌های عظیم این بانوان در امر آموزش و پرورش، در میانه قرن بیستم آشنا می‌کند. کمبود منابع مالی، فقدان حمایت اجتماعی از آموزش زنان در این دوره زندگی دشوار اندرونی خانه یک مرجع - که به طور ویژه، از مصرف وجوهات شرعی شخصی به شدت و با وسواس اجتناب می‌کرد. چهارچوب محدوده زندگی سنتی زنان در حال ازدواج، محدودیت مؤسسات آموزشی برای زنان و انواع و اصناف دیگر تنگناهایی که فرا روی این زنان قرار داشته و در لابه‌لای گفتار ایشان مشاهده می‌شود، این که همه این محدودیت‌ها نتوانسته، بر اراده پولادین این بانوان، در دانش‌آموزی و دانش افزایی فائق آید؛ اهمیت کتاب حاضر را بیشتر نشان می‌دهد.

هسته‌ی اصلی اندیشه‌ی مشروطه‌خواهی، فلسفه‌ی ترقی بود؛ فلسفه‌ای که دیگرگونی‌های بنیادین را در نظام حکومتی وحقوق آزادی‌های اساسی مردم و روابط نوی اجتماعی اقتصادی جهت می‌داد. بازگویان این فلسفه و آن دیگرگونی‌ها، مردان برجسته‌ای بودند که از حدود دهه‌ی هفتم سده‌ی سیزده هجری قمری به عرصه آمدند و در گیرودار انقلاب مشروطه و تشکیل مجلس اول و دوم آگاه‌سازی جامعه را هدف خویش کردند. "علی‌اکبر دهخدا" ادیب، نویسنده و اندیشمند معاصر ایران یکی از این برجستگان بود که دیدگاه‌های پیشروانه‌ی خود را به طنز و جدی در مقالات مختلفی بازنوشت. او نه تنها بنیادگذار طنز سیاسی اجتماعی در ایران معاصر بود بلکه دیدگاه‌های مترقیانه‌اش در سیاست و اقتصاد جایگاه وی را به عنوان اندیشمندی پیشتاز و مردمی تثبیت کرد. روزنامه‌نویسی وی، در همه‌ی مواضع، نشان از روحیه‌ی روشنفکری مسئول دارد. دهخدا با طنز خویش از قدرت اسطوره‌زدایی کرد و تقدس ساختگی آن را به ریشخند گرفت و در مقالات جدی خود، همه‌ی توان فکری و علمی خویش را به کار برد تا بی‌بنیادی ادعای خودکامگان را آشکار سازد. نویسنده در کتاب حاضر بر آن است تا اندیشه‌های این شخصیت برجسته را بازنماید.