الماس بودا

معرفی کتاب به قدرت رسیدن محمد بن سلمان. “محمد بن سلمان”، “قدرت سیاسی ولیعهد و رویای پادشاهی عربستان سعودی” داستانی ناگفته از شاهزاده ی جوان و مرموزی است که از خانواده ی سلطنتی عربستان صعودی برخاست و تغییراتی اساسی در اقتصاد و جامعه ی ثروتمندترین کشور خاورمیانه ایجاد کرد و هر چقدر که می توانست، قدرت به دست آورد. از زمان بر تخت نشستن پدرش، ملک سلمان در سال ۲۰۱۵، “محمد بن سلمان” از نفوذ خود برای بازسازی اقتصاد پادشاهی، سست کردن اصول سختگیرانه ی اسلام در جامعه ی عربستان و مقابله با دشمنان منطقه، علی الخصوص ایران، بهره برد. این عملکرد برای او طرفدارانی در سرزمینش، در وال استریت، هالیوود و حتی در کاخ سفید به دست آورد، به طوری که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، وی را مهره ای کلیدی در برنامه های خود برای خاورمیانه خواند. اما با گذشت زمان عملکرد اصلاح طلب جوان لکه دار شد و بسیاری را به فکر فرو برد که آیا او در حقیقت یک دیکتاتور در حال ظهور است که بی تجربگی و تصمیمات شتاب زده اش سبب بی ثباتی بیشتر در ناپایدارترین منطقه ی جهان شده است. ”بن هوبارد” بر اساس تجربه ی سال ها گزارش نویسی و صدها مصاحبه، حقایقی تکان دهنده را در کتاب “محمد بن سلمان” مورد بررسی قرار می دهد که از جمله ی آن ها می توان به فریب کاری و دخالت فاجعه بار نظامی عربستان در یمن، بازداشت های عجیب و غریب شاهزادگان و تجار در ریاض، تغییر روابط عربستان و اسرائیل و ایالات متحده ی آمریکا و نهایتا بزرگترین رسوایی مربوط به ظهور خودکامه ی جوان که مرگ وحشیانه ی روزنامه نگار مشهور، جمال خاشقچی بود را مورد بررسی قرار می دهد. مورد آخر، جنایتی بود که روابط ایالات متحده و عربستان را متزلزل کرد و جهان را با این سوال که آیا “محمد بن سلمان” می تواند از زیر بار این قتل شانه خالی کند، تنها گذاشت. “محمد بن سلمان” اثر “بن هوبارد” کتابی است میخکوب کننده و آگاهی بخش که نشان می دهد شاهزاده ی جوان چگونه از اختیارات گسترده اش برای شکل دادن مجدد به پادشاهی استفاده نمود.

معرفی کتاب اقتصاد سیاسی توسعه این کتاب به‌تدریج نوشته شد. بیشتر به‌صورت مقاله‌هایی برای ماهنامه فرهنگ توسعه، برای طرح درسهایی تاحدی پراکنده امّا متوجه مسایل اساسی در باب اقتصاد سیاسی کم‌توسعگی.شماری از بخشهای این کتاب تاکنون چاپ و منتشر نشده‌اند، امّا آنها که قبلا در نشریات به چاپ رسیده بودند یا در سخنرانی‌ها ایراد شدند، قطعآ مورد تجدیدنظر و بازنگری قرار گرفتند. بخش‌هایی نیز به‌هنگام تدوین نهایی کتاب نوشته شدند، که خود بر مطالعات و یادداشت‌های پیشین استوار بودند. آمارها تا حد ممکن به‌هنگام شدند، زیرنویس‌هایی را اضافه کردم، فهرست منابع دقیق تنظیم شدند و در آخر هر فصل آمدند و مهم‌تر این که نادرستی‌های نوشتاری چاپی تصحیح شدند. البته بحث و اظهارنظر و انتقادهایی که به سلسله مقاله‌های این کتاب وارد شدند مورد توجه قرار گرفتند و این خاصیت این‌گونه کتاب‌نویسی است. به‌هر تقدیر، این کتاب همه بحث‌های اقتصاد سیاسی کم‌توسعگی، یعنی مباحث مربوط به تولید، توزیع، طبقاتی و فعالیت بخش خصوصی، سلطه کشورهای پیشرفته مسائل امپریالیزم، روابط بین‌الملل، قدرت سیاسی مربوط به شرایط اقتصادی، سیاسی دولت و جز آن را دربر نمی‌گیرد. این کتاب آموزش منظم روش‌شناسی و اصول و مبانی اقتصاد سیاسی کم توسعگی را نیز برعهده ندارد. امّا ادعای کتاب این است که بحث‌هایی را در زمینه عمده‌ترین مسایل کم توسعگی و اقتصاد سیاسی کشورهای کم توسعه مطرح می‌کند و به انتظار پاسخ و واکنش علاقمندان می‌ماند.تا زمانی که ستم‌گری، عقب‌ماندگی و سلطه در جهان وجود دارد، بحث‌هایی از این دست، هرچند پراکنده یا نارسا و گاه نادرست، می‌تواند برای نشان دادن راه رهایی بشر مفید باشد.