دهخدا در افق روشنفکری ایران

معرفی کتاب همیشه شوهر کتاب همیشه شوهر، رمانی نوشته ی فئودور داستایفسکی است که اولین بار در سال 1870 منتشر شد. در تابستانی سوزان در سن پترزبورگ، زمین داری ثروتمند به نام ولچانینوف مدام مردی را در خیابان های شهر می بیند. وقتی این مرد، شبی به شکل سرزده به دیدن او می آید، ولچانینوف درمی یابد که او کسی نیست جز دوستی قدیمی به نام تروسوتسکی که همسر فقیدش، ناتالیا، زمانی معشوقه ی پنهانی ولچانینوف بوده است. پس از گپ و گفت های ابتدایی، ولچانینوف درمی یابد که فرزند تروسوتسکی، در واقع دختر خود اوست. از آن زمان به بعد، سرنوشت ولچانینوف و تروسوتسکی به هم گره می خورد و این دو شخصیت، با هم وارد موش و گربه بازی خطرناکی می شوند که در نهایت، به مواجهه ای تعیین کننده و دراماتیک خواهد انجامید.  

چه نیروهایی منجر به ایجاد دموکراسی می شوند؟ چرا گاهی اوقات فقط اتحاد ایجاد می شود و فروپاشی در زمان دیگری اتفاق می افتد؟ کتاب ریشه های اقتصادی دیکتاتوری و دموکراسی که توسط دو تن از مقامات برجسته این موضوع در جهان نوشته شده است ، چارچوبی برای تجزیه و تحلیل ایجاد و تحکیم دموکراسی ایجاد می کند. این کتاب عواملی که دولت و جنبشهای مردمی به سمت دموکراسی یا دیکتاتوری هدایت می کند را تشریح می کند. دارون عجم اوغلو و جیمز رابینسون استدلال می کنند که گروه های مختلف اجتماعی به دلیل نحوه ی تخصیص قدرت و منابع سیاسی ، نهادهای مختلف سیاسی را ترجیح می دهند. کتاب آنها ، موضوع سمیناری چهار روزه در مرکز تحقیقات بنیادی علوم اجتماعی هاروارد ،در زمینه مسائل اساسی در علوم اقتصادی بوده است. عجم اوغلو پروفسور دانشگاه اقتصاد کاربردی در موسسه فناوری ماساچوست چارلز پی. کیندلبرگر است. جیمز ا. رابینسون استاد در دانشگاه هاروارد است. وی عضو هیئت علمی دانشگاه هاروارد در مرکز امور بین المللی ودرهد و عضو برنامه انستیتوی کانادا برای تحقیقات پیشرفته در مورد موسسات ، سازمانها و رشد است. این کتاب در در 12 فصل و 6 بخش نوشته شده است. بخش اول پرسش ها و پاسخ ها، بخش دوم مدل سازی عرصه ی سیاست، بخش سوم ایجاد و تحکیم دموکراسی، بخش چهارم به کار گیری مدل ها ، بخش پنجم نتیجه گیری و آینده ی دموکراسی و بخش ششم پیوست نام دارد.

"آشغالدونی" داستانی است به قلم "غلامحسین ساعدی" که از دریچه ی نگاه اول شخص بیان می شود. این شخص علی است که پسری نوجوان و شهرستانی بوده و همراه پدرش به تکدی گری می پردازد. شخصیت دیگر داستان یک دلال خون فروش است که علی و پدرش حین گدایی به طور اتفاقی با او برخورد می کنند. او خون فقرا را در ازای پول دریافت می کند و حالا علی که حدودا هفده سال دارد، به همراه پدر بیمارش به محل خونگیری می رود تا خونشان را بفروشند. علی خون می دهد اما پدرش به دلیل بیماری نمی تواند و به پیشنهاد همان دلال به بیمارستانی می روند که همه چیز را برایشان تغییر خواهد داد. علی پس از ورود به محیط بیمارستان و آشنایی با پرسنل آنجا، کارهایی برای خودش دست و پا می کند که هر روز بیشتر او را از آن نوجوان فقیر و ساده به فردی تبهکار تبدیل می کند. او به دختری به نام زهرا دل می بازد و کم کم با فروش غذای دزدیده شده از بیمارستان، بردن فقرا برای فروختن خون و خبرچینی برای مامورهای امنیتی، روز به روز بیشتر در این منجلاب که نامش "آشغالدونی" است فرو می رود. علی تا اواخر داستان که دیگر از شخصیت گیج و ساده اش فاصله گرفته و برای خودش جایگاهی یافته، اسمی ندارد. او ذاتا شخصیت شروری ندارد اما قرار گرفتن در محیطی که استعاره ی "آشغالدونی" برای آن به کار رفته، سبب رشد سرطان وار خصوصیات منفی در او می شود. بیمارستان در این قصه ، در واقع نماد یک شهر و اوضاع فرهنگی حاکم بر اجتماع آن روزهای ایران است؛ فرهنگی که بقا و بدست آوردن پول در آن باید به هر قیمتی صورت بگیرد.