دهخدا در افق روشنفکری ایران

معرفی کتاب مجموعه آثار احمد شاملو دفتر چهارم کتاب پیش رو دفتر چهارم از "مجموعه آثار شاملو" را در بردارد که شامل "ترجمه نمایشنامه ها" از "احمد شاملو" می باشد.مجلد پیش رو شامل نمایش نامه های "مفت خورها" از"گرگه ئی چیکی"، "درخت سیزدهم" از "آندره ژید"، "سی زیف و مرگ"از "روبر مرل"، "نصف شب است دیگر دکتر شوایتزر" از "ژیلبـر سسبـرن" و سه نمایش نامه ی "عروسی خون" "یرما" "خانه برناردا آلبا" از "فدریکو گارسیا لورکا" می باشد.در سه نمایش نامه ی "فدریکو گارسیا لورکا" که سه مورد از درخشان ترین آثار ترجمه شده به قلم "احمد شاملو" هستند، اکثریت قهرمانان لورکا بار سنگینی را تحمل می کنند. وزن مناسک خانواده ، وزن رسومات سرکوبگر و سفت و سخت آبرو و شرف که امروزه دیگر قابل درک نیست. این سنت توسط مردان، زنان و کودکان دنبال می شود، که به نظر لورکا همیشه قربانی شرایط هستند. به عبارت دیگر، آن ها با اطاعت و تسلیم ، سنت ها را حفظ می کنند، حتی اگر بخاطر آن رنج بکشند. فرزندان در نتیجه ی تبعیت مادران از این آداب و رسوم خانوادگی می میرند یا قربانی می شوند و مادران با این وضعیت کنار می آیند چون آن را اجتناب ناپذیر می دانند. به تئاتر لورکا باید به عنوان ادامه ی روایت او در کتاب های شعرش نگاه کرد؛ مملو از پرده های رنگارنگ و تصاویر متحرک در مقیاس گسترده.بخشی از آثار دستچین شده در دفتر چهارم از "مجموعه آثار شاملو"، سال ها در زمره ی کتاب های نادر در صنعت نشر و فروش آثار نمایشی به حساب می آمدند و اکنون در این اثر هفتصد صفحه ای از انتشارات نگاه، در اختیار خوانندگان قرار گرفته اند.

معرفی کتاب زندگی روزمره در امپراتوری مغول. همواره از مغول‌ها با بدنامی، دوری از تمدن و وحشی‌گری نام برده و یاد کرده‌اند. اقوام و مللی که در کشورگشایی‌های چنگیزخان تارومار شدند، تا توانسته‌اند مغول‌ها را بدترین نوع بشر تصویر کرده‌اند، آن‌هم بدون در نظر گرفتن این نکته که مگر بسیاری از اقوام فاتح در سراسر تاریخ، رفتاری جز این داشته‌اند؟ غیر از این است که بسیاری از کشورگشایان تاریخ از آن روی این همه بد نشنیده‌اند که نتوانسته‌اند تمام آسیا تا قلب اروپا را به چنگ آورند؟ البته کمتر کسی هم در ماجرای آغاز حمله‌ی چنگیزخان و سپاهیانش، نقش پررنگ حاکم سلطان محمد خوارزمشاه را در شهر اترار تذکر می‌دهد که با کشتن فرستادگان چنگیز، دست روی نقطه‌ی حساس انتقام‌جویی مغول‌ها گذاشت و آن‌ها را به شور و عصبیتی کم‌نظیر در تاریخ رساند تا به آن‌جا که شمشیرها و کمان‌های مغول‌ها تا به قلب اروپا نرسیده بود، پایین نیامده و غلاف نشد. در این میان به همین سیاق بسیار کم نوشته و گفته شده که این مردم اگر این‌قدر وحشی و بی‌تمدن بودند چه‌گونه این‌همه فنون جنگاوری، انتقال ارتش و اداره‌ی ممالکشان را می‌دانستند؟ کتاب «زندگی روزمره در امپراتوری مغول» نوشته‌ی «جرج لین» پژوهشی نو از منظر تاریخی، مردم‌نگاری و قوم‌شناسی است که به ابعاد گوناگونی از مغول‌ها در عهد به قدرت رسیدن چنگیز و فرزندانش می‌پردازد. این کتاب علاوه بر پرداختن به تاریخ مغول‌ها اطلاعاتی جامع و کامل و درعین‌حال تحلیل از سبک زندگی، جنگاوری، شیوه‌های حکومت‌داری و قوانین، دین و آداب و رسوم و مناسک، مسائل مربوط به زنان و فرزندان و خانواده و … به خواننده‌اش ارائه می‌دهد و ازهمین‌روی زندگی روزمره در امپراتوری مغول یکی از بهترین منابع برای شناخت این قوم و ملت عجیب سازگار و ناسازگار تاریخ است!  

معرفی کتاب رومی جلال الدین محمد (شکوهی). بسیاری از افرادی که با اشعار و حکمت مولانا آشنا می شوند، بعد از مدتی این تمایل را پیدا می کنند که با زمینه های زندگانی این انسان والا و عارف وارسته نیز آشنا شوند. اما پیدا کردن منابع پژوهشی و تاریخی مناسب و پیوند زدن آن با آثار مولوی و حفظ توارد و توالی های وقایع ممکن است کاری طاقت فرسا و برای خیلی از افراد خسته کننده باشد. در این میان بهمن شکوهی، نه تنها جنبه های تاریخی مربوط به زندگانی مولانا جلال الدین محمد بلخی را مورد تحقیق و پژوهش قرار داده، بلکه آن را افسانه وار بیان کرده و لباس ادبیات و قصه را به آن پوشانده است. رومی، کتابی است که شرح حیات پر فراز و نشیب مولانای عارف را از بلخ آغاز کرده و به دنبال سیر وسلوک های عرفانی و عاشقانه ی او تا قونیه می رود. نویسنده ی این کتاب با اشاره به محبوب بودن وقایع زندگی مولانا برای دوست دارانش، اذعان دارد که کتاب او نیز قطره ای است در دریای بیکران برداشت ها از شخصیت و سیر و سلوک مولانا. آنچه بیش از همه مد نظر نویسنده برای نگارش کتاب بوده، بسط دادن جنبه های والای حیات این عارف و ترسیم دقیق تری از فضای اجتماعی و فرهنگی بوده که مولانا را در دامان خود پرورانده بود. او که این کتاب را با هدف آشنایی بیشتر مخاطبین غیرایرانی و خارجی با این چهره ی بزرگ عرفان و ادب پارس به رشته ی تحریر در آورده است، تاکید می کند که کتاب به وقایع تاریخی آن عصر و دوره وفادار بوده و داستان پردازی های شخصی او برای خواندنی تر شدن اثر و تلطیف حقایق تاریخی و بدون اینکه خدشه ای به آن ها وارد شود انجام شده است. از جمله داستان هایی که در کتاب به آن پرداخته شده، شرح دلدادگی مولانا به گوهرخاتون می باشد و آشنایی او با شمس که جز جدا ناپذیر زندگی جلال الدین محسوب می شود. . . .

معرفی کتاب استادان زندگی و داستانهای دیگر الکسی ماکسیموویچ پشکوف داستان نویس، نمایش نامه نویس و مقاله نویس انقلابی روس که بعدها با نام ماکسیم گورکی شهرتی دنیاگیر کسب کرد، درسال 1868 در نیژنی نووگرود که بعدها گورکی نامیده شد متولد شد. او در میان مردم میزیست و در میان مردم کار میکرد، اشتیاق او به کتاب او را به سمت شناختی سازنده پیش برد، او در مسیر تحولات فکری آن زمان کشورش قرار گرفت و به مطالعه ادبیات سیاسی پرداخت و در سال 1892 به نویسنده ای سرشناس مبدل شد. او از بنیان گذاران سبک رئالیسم سوسیالیستی بود.