دهخدا در افق روشنفکری ایران

کتاب توده و قدرت کتابی است منحصر به فرد به قلم "الیاس کانتی" که با جنبه های پویای توده و گروه سر و کار داشته و با این سوال دست و پنجه نرم می کند که چرا توده ی مردم از قدرت فرمانروایان اطاعت می کنند. "الیاس کانتی" در "توده و قدرت" خطی موازی بین حکمرانی و بدبین شدن می کشد؛ همچنین در این اثر، یادداشت های "دانیل پاول شربر"، قاضی مشهور آلمانی، با انتقادات ضمنی "زیگموند فروید" و "گوستاو لوبون" مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. "توده و قدرت" به دلیل لحن غیرمعمول آن، مورد توجه قرار گرفته است؛ "الیاس کانتی" گرچه بازه ی وسیعی را مورد بررسی قرار داده، اما اثر تحت لوای روش های دانشگاهی و علمی نیست. در عوض همچون یک کتابچه ی راهنماست که فردی خارج از نژاد بشر آن را به نگارش درآورده و با زبانی مختصر و مفید و همچنین استعاره ای ، دستکاری و بازی های قدرت را به فرد خارجی دیگری توضیح می دهد. بر خلاف دیگر آثار غیر داستانی، "توده و قدرت" از نگارشی عمدتا شاعرانه و خشمناک برخوردار می باشد."توده و قدرت" اثری انقلابی از "الیاس کانتی" است که نگاهی جدید به روانشناسی و تاریخ بشریت دارد و یکی از عمیق ترین و تکان دهنده ترین تصویرسازی های صورت گرفته از وضعیت بشر را به خوانندگان ارائه می کند."توده و قدرت" همچنان به عنوان یکی از مهم ترین آثار شناخته شده در زمینه تحولات اروپای شرقی است که در چهارچوب کاری "الیاس کانتی" شکل گرفته و رشد توده ها و قدرت آنان در برابر قدرت حکومت ها را نشان می دهد.

معرفی کتاب مجموعه آثار شاملو – دفتر سوم آن چه در این مجموعه آمده، قطعات پراکنده یی ست که در طول سالیان دراز و در فرصت های مختلف به فارسی برگردانده شده است. آن گاه که سخن از یک دوره ی سی ساله ی کار مطبوعاتی پیش می آید، جوان کتابخوان امروزی که صفحات هنر و اندیشه ی مطبوعات کنونی را حتا به عنوان یک «حداقل» هم نمی پذیرد، به هیچ روی نمی تواند وضع مطبوعات را در سال های آغاز آن دوره در نظر آورد. در واقع، سی سال پیش از تاریخ این یادداشت به وجود آوردن یک نشریه ی ملی کاری به تمام معنا «ناممکن» بود. این چنین نشریه یی یا می بایست متکی به گروهی خواننده ی علاقه مند باشد تا بتواند با تعادل هزینه و درآمدش، انتشار یابد؛ که چنین «خواننده گانی» وجود نداشت. یا می بایست به سرمایه یی متکی باشد و از زیان مالی نهراسد تا به تدریج بتواند خواننده گانی برای خود دست و پا کند؛ که چنین سرمایه یی در اختیار نبود. به عبارت دیگر: آن را که شور و هدف بود وسیله نبود و آن را که وسیله بود غم فرهنگ و هنر نبود. مسأله ی دیگر این بود که ما جوانان آن روز تجربه یی هم در کار خود نداشتیم؛ که آن را که تجربه یی داشت، سرمایه ها و سیاست ها پیشاپیش به بذل مال خریده بودند. گمنامانی بودیم که سرمایه و پشتیبان مان تلاش خودمان بود. به جایی راه مان نمی دادند و حرف مان را نمی شنیدند یا به ریشخندمان می گرفتند. پس راه چاره منحصر به فرد بود: نخست به وجود آوردن نشریه یی و پس از آن گرد آوردن خواننده گانی. اما نکته این بود که عرضه ی شعر و ادبیات انقلابی ما تنها در نشریه یی امکان داشت که پیشاپیش در جامعه گروهی خواننده بر خود گرد آورده باشد.