دین اندیشان متجدد

کتاب «خواجه‌ی تاجدار» به قلم ذبیح الله منصوری، یکی از پرکارترین مترجمان و نویسندگان ادبیات ایران، نگاشته شده و دربردارنده‌ی داستانی تاریخی از دوران قاجار و به‌ویژه زندگی آقا محمدخان قاجار است. این کتاب، که به نظر می‌رسد ترجمه و اقتباسی از اثری نوشته شده توسط نویسنده‌ای فرانسوی به نام ژان گور باشد، به روایت وقایع تاریخی ایران از زمان مرگ نادرشاه افشار تا پایان حیات بنیان‌گذار سلسله‌ی قاجار، آقا محمدخان قاجار، در سبکی ادبی و روایی، می‌پردازد. در واقع، در این کتاب، منصوری با بهره‌گیری از دانش تاریخی و توانایی‌های ادبی خود، تصویری جذاب و زنده از این دوران پرفراز و نشیب را به خواننده ارائه می‌دهد و با استفاده از شیوه‌ای داستان‌گونه، وقایع و شخصیت‌های تاریخی را به نحوی توصیف می‌کند که خواننده ارتباط بسیاری با ‌آن‌ها می‌گیرد، گویی که مستقیما دارد آن‌ها را مشاهده می‌کند. کتاب «خواجه‌ی تاجدار» نه تنها به عنوان یک اثر ادبی بلکه به عنوان یک منبع تاریخی نیز می‌تواند ارزشمند شمرده شود. منصوری در این اثر تلاش کرده تا با نگاهی عمیق‌تر به تاریخ، به تحلیل و بررسی شخصیت‌ها و رویدادهایی بپردازد که بر سرنوشت ایران تأثیرگذار بوده‌اند. با این حال، برخی منتقدین و مورخین بر این باورند که بسیاری از رویدادهای نگاشته شده در این کتاب بیشتر حاصل خلاقیت ذهنی و قوه‌ی خیال منصوری است تا واقعیت‌های تاریخی. این نکته ممکن است برای برخی خوانندگان اهمیت داشته باشد که تا چه اندازه می‌توانند به دقت تاریخی این داستان اعتماد کنند. با این اوصاف، این کتاب جذاب، احتمالا به عنوان یک منبع پژوهشی جدی، آنچنان کارآمد نخواهد بود اما می‌تواند برای علاقه‌مندان به رمان‌های تاریخی و البته دوران قاجار و زندگی عجیب آقا محمدخان قاجار جذاب و خواندنی باشد. مصنوری در این اثر، مانند دیگر آثارش، با ترکیبی از داستان‌پردازی و تحلیل تاریخی، خواننده را به دورانی دیگر ‌می‌برد و او را با فراز و نشیب‌های بخشی از تاریخ ایران آشنا می‌کند. . .

هدف این کتاب «توان عمل : آرنت با دلوز و گواتری» ایجاد یک مبنای نظری است که بر اساس آن می‌توانیم گزارش‌هایی از کنش را در قالب گروه‌های ناهمگون متشکل از موجودات انسانی و غیر انسانی ارائه دهیم. این گزارش‌ها تمایل به تصور کنش را صرفا برحسب انسانیت و فردیت، چه افراد انسانی یا گروه‌هایی از افراد انسانی را شامل میشود. اگرچه بیشتر نظریه‌های کنش این واقعیت را تصدیق می‌کنند که کنش‌ها به صورت مجزا اتفاق نمی‌افتند، نظریه کمی به توسعه جنبه‌های غیرفردگرایانه کنش اختصاص داده شده است، با در نظر گرفتن عناصر موقعیت‌هایی که ما می‌توانیم در آنها عمل کنیم. گرایش به تمرکز فکر در مورد عمل بر جنبه های ارادی و عمدی آن به این دلیل است که این موارد الزامات لازم برای ارتباط اخلاقی و سیاسی یک عمل تلقی می شوند. اهمیت ظرفیت‌های ما برای تحت تأثیر قرار گرفتن و ویژگی‌های غیرارادی که به کنش کمک می‌کنند، زمانی که ما کنش را صرفا بر اساس فردیت مستقل که در بحث‌های اراده آزاد مطرح می‌شود، نظریه‌پردازی می‌کنیم، نادیده گرفته می‌شوند. بنابراین، این تز تلاش می‌کند نشان دهد که وقتی کنش به شیوه‌ای انسان‌گرا و فردگرایانه نظریه‌پردازی می‌شود، ویژگی‌های مهم اخلاقی و سیاسی موقعیت‌های زیسته نادیده گرفته می‌شوند. در تبیین برخی از راه‌هایی که ظرفیت‌های کنش توسط ظرفیت‌های تأثیرپذیری تشکیل می‌شوند، می‌توان جایگاهی فراتر از انسان و غیر از عناصر انسانی در فلسفه‌های عمل ایجاد کرد. . .

نویسنده کتاب معروف «دنیای سوفی» این بار حکایتی از خاطرات دختری را بازگو می کند که سودای ثروت اندوزی در سر دارد: «تصمیم گرفته ام همه چیز را بازگو کنم. می نویسم تا خودم را بهتر بشناسم. تلاش می کنم تا حد ممکن روراست باشم. البته این بدین معنی نیست که من قابل اعتماد هستم. کسی که با هر آنچه در باره زندگی خویش می نویسد، می تواند خود را قابل اعتماد جا بزند، قاعدتا حتی پیش از آن که عازم آن سفر دریایی پر مخاطره شده باشد، کشتی اش به گل نشسته و خود را به کشتن داده است. » پدرم را فقط روزهای یکشنبه می دیدم. ما به سیرک می رفتیم. سیرک بد نبود، اما وقتی به خانه برمی گشتیم برای خودم نقشه تهیه سیرک بهتری را می کشیدم. آن موقع هنوز نوشتن بلد نبودم و نقشه سیرک مورد علاقه ام را در ذهنم می پروراندم. در این قسمت هیچ مشکلی نبود من خود سیرک را هم در ذهنم مجسم می کردم که البته فقط شامل چادر بزرگ سیرک و صندلی ها نمی شد، تمام حیوانات و دست اندرکاران اجرای برنامه را نیز مجسم می کردم که چون نقاشی ام خوب نبود، کار سختی بود. خیلی زود و پیش از شروع مدرسه، نقاشی کشیدن را کنار گذاشتم. شقایق قندهاری، مترجم این کتاب پیش از این در انتشارات ققنوس کتاب پر فروش «ده راز موفقیت و آرامش درونی» نوشته دکتر وین دایر را ترجمه کرده است. . .