روح گریان من

عزازیل رمانی از یوسف زیدان مصری است، شامل سی طومار که از زبان سریانی به عربی ترجمه و در سال ٢٠٠٨ منتشر شد. طومارها در یک جعبۀ چوبی مهر و موم‌شده در خرابه‌های باستانی در نزدیکی حلب در سوریه و در وضعیت خوبی کشف شدند. وقایع این رمان در قرن پنجم میلادی در مصر علیا، اسکندریه و شمال سوریه رخ می‌دهد؛در فضای پس از پذیرش مسیحیت از جانب امپراتوری روم، کشمکش فرقه‌ای بزرگان کلیسا از یک سو و نوکیشان از سوی دیگر،و بت‌پرستی‌ای که رو به افول است. این رمان زندگی‌نامه هیپا راهب مسیحی مصری است که در دوره پرتلاطمی از تاریخ کلیسای مسیحی می‌زیست، دوره‌ای که اختلافات گسترده‌ای بین کلیساهای اصلی به دلیل اختلاف بر سر ماهیتشان به وجود آمد. این رمان برنده جایزه بوکر عربی در سال ٢٠٠٩ و جایزه بریتانیایی "آنوبی" برای بهترین رمان ترجمه‌شده به انگلیسی در سال ٢٠١٢ شد.

کتاب‌ حاضر به‌ بررسی‌ خاندانی‌ می‌پردازد که‌ از ٥٥٠ تا ٣٣٠ قبل‌ از میلاد مسیح‌ بر کشور ایران‌ فرمان‌ می‌راندند. نویسنده‌ ابتدا از ظهور مادها و پارس‌ها می‌نویسد و سپس‌ به‌ کردارهای‌ کورش‌ ــ بنیانگذار این‌ سلسله‌ ــ می‌پردازد. او «پارسوا» را نخستین‌ جایی‌ می‌داند که‌ قوم‌ پارس‌ در آن‌جا اقامت‌ می‌کند و می‌نویسد: «پارسوا» به‌ عنوان‌ سرزمین‌ پارسیان‌ بی‌گمان‌ در جایی‌ قرار داشته‌ که‌ امروز به‌ آن‌ کردستان‌ ایران‌ می‌گویند. یعنی‌ جایی‌ در جنوب‌ دریاچه‌ ارومیه‌ و شمال‌ دره‌هایی‌ که‌ جاده‌ خراسان‌ بزرگ‌ از آن‌ها می‌گذشته‌ است‌. کوروش‌ کشورگشای‌ بزرگی‌ بود و گویا برخلاف‌ اسکندر در آغاز کار خود نیروی‌ رزمنده‌ و آموزش‌دیده‌ای‌ نداشت‌. سربازان‌ پارسی‌ کوروش‌ در آغاز سواری‌ نمی‌دانستند لذا او ناچار می‌شود به‌ آموزش‌ سواره‌نظام‌ خود بپردازد. در میان‌ فرمانروایان‌ بزرگ‌ تاریخ‌ کم‌تر کسی‌ به‌ اندازه‌ کوروش‌ در میان‌ نسل‌های‌ آینده‌ نام‌ نیک‌ از خود برجا گذاشته‌ است‌. هرودوت‌ تاریخ‌نویس‌ یونانی‌ می‌گوید خود ایرانیان‌ از او به‌ عنوان‌ پدر یاد می‌کنند که‌ هم‌ مهربان‌ بوده‌ و هم‌ همۀ چیزهای‌ خوب‌ را برایشان‌ فراهم‌ کرده‌ است‌. کتاب‌ شاهنشاهی‌ هخامنشی‌ ٤٦٤ صفحه‌ است‌ و در قطع‌ وزیری‌ توسط‌ انتشارات‌ ققنوس‌ منتشر شده‌ است‌.

رمانی جذاب و تأمل‌برانگیز که با ترجمه بهمن فرزانه از زبان ایتالیایی راز جاودانگی آثار نویسنده را چون ترجمه جاودان او از «صد سال تنهایی» بار دیگر هویدا می‌کند. از دیگر آثار این نویسنده می‌توان به «گزارش یک قتل»، «پاییز پدرسالار»، «ساعت شوم» و... اشاره کرد. کتاب عشق در زمان وبا یکی از عاشقانه های معروف جهان رمان است. فلورنتینو، جوانی لاغر اندام و نحیف از خانواده ای متوسط است. او فرزند نامشروع مردی است که صاحب یک شرکت کشتیرانی است. او در کودکی پدرش را از دست داده است و با مادرش که مغازه ای خرازی دارد زندگی می کند. در جوانی در تلگرافخانه مشغول کار می شود و وقتی برای رساندن یک تلگراف به خانه ای وارد می شود، با دیدن دختر خانواده (فرمینا) عاشق او می شود. فرمینا که مادرش را در کودکی از دست داده است با پدرش زندگی می کند. محور اصلی کتاب روایت داستان عشق فلورنتینو به فرمینا دازا است که علی رغم مخالفت های پدر فرمینا و دوری این دو از هم برای مدت چند سال باقی می ماند. اما فرمینا در ادامه داستان با مردی به نام اوبرینو که پزشکی محقق و به دنبال ریشه کن کردن وبا می بوده ازدواج می کند. فلورنتینو پس از ازدواج معشوقه اش به خود قول می دهد تا عشق او را در درون خود تا ابد زنده نگه داشته و به آن وفادار بماند ... .   گارسیا مارکز در سال ۱۹۸۲ برنده جایزه نوبل شد. وی «عشق در زمان وبا» را از شاهکارهای گابریل گارسیا مارکز می‌داند و می‌گوید: «من این کتاب را خیلی دوست دارم. چرا که از آثار ماندگار این نویسنده است.» فرزانه این کتاب را از زبان ایتالیایی به فارسی برگردانده است و در این کار، ترجمه فارسی را با متن اسپانیایی و انگلیسی تطبیق داده است. دیگر آثار ترجمه شده بهمن فرزانه عبارتند از: «دفترچه ممنوع، درخت تلخ، هیچ یک از آنها باز نمی‌گردند، عذاب وجدان، عروسک فرنگی»از آلبا دسس پدس و «حریق در باغ زیتون، خاکستر، راز مرد گوشه‌گیر» از گراتزیا دلددا و ترجمه کتاب های تنی چند از دیگر نویسندگان ایتالیایی