قصه های حسنی جلد 4، حسنی به خونه اش نرسید

انسان در جستجوی هویت خویشتن، تنگناهای روانشناختیِ پیش‌ِ ِ روی انسان‌ ِ شوریده‌ی اوانِ قرنِ بیستم را می‌کاود. او که دانشی عظیم از اسطوره‌شناسی و دین، وَ ضمیر ناخودآگاهِ انسان دارد، بر اهمیتِ کنکاش و تفحص و خودکاویِ فرد از خویشتن در مواجهه با پیچیدگی‌های دوران معاصر، تأکید می‌کند. ماهیتِ رویاها و اهمیت ِ نمادها، نقشِ ناخودآگاه و جستارِ فردانیت، موضوعاتِ اصلیِ سلسله مقالاتِ این کتاب هستند. و چیزی که بیش از همه بر آن تأکید می‌ورزد، نقشی‌ست که مخزنِ عظیمِ نمادها و کهن‌الگوها و تجارب ِ مشترکِ بشر، در همه‌ی قوم‌ها و نسل‌ها، در سرنوشتِ او دارد؛ اصطلاحِ یونگ در وصفِ این مخزن، ناخودآگاه جمعی یا collective unconscious است. او بر این باور است که انسان با غور و نگاه به این ساحتِ عظیم ِ نمادگونه، درکی عمیق از خود و جهانِ پیرامونش یافته و زیستی معنادارتر و کامیاب‌تر خواهد داشت. ایده‌ی مهم و اصلیِ دیگرِ یونگ، چیزی‌ست که او از آن با عنوانِ خویشتنِ در سایه یا Shadow Self یاد می‌کند، و آن را جوانبِ منکوب و مبهمِ روانِ فرد می‌داند. به‌باورِ یونگ اگر انسان این بخش از روانِ خود را بازیابد و بکاود، کشاکش‌ها و تناقض‌های زندگیِ نازیسته‌‌اش را درخواهد یافت که در سطح کلان و همه‌ی بشریت، معضلاتِ جمعیِ نوعِ انسانِ مدرن برملا خواهد شد. و چنین است که با پذیرش و پیوندِ این بخش‌های گسسته و منکوب، در روندی که او فردانیت یا indivisuation می‌خواند، فرد و همه‌ی بشریت به زیست و زندگیِ یکپارچه و اصیل و لاجرم توازن و هارمونی دست خواهند یافت. موضوعاتِ گسترده‌ای همچون آیین گنوسی، فلسفه و اشراق و معنویت و تحلیل و بررسی ِ روانکاوانه‌ی آنها از جانبِ نظریه‌ای که خودِ یونگ مبدع آن است و با عنوانِ گونه‌ها یا تایپ‌های روانشناختی شناخته می‌شود، مضامین اصلی کتاب هستند. یونگ در بخش‌های میانیِ کتاب، مراحلِ زیست و زندگیِ انسانِ کهن یا به زعمِ خودِ وی Archaic man، را برمی‌شمارَد و نظریاتش را در پاره‌ای از موارد در مقابل با دیدگاه‌های زیگموند فروید مطرح می‌کند. در قسمت‌های پایانی کتاب، یونگ به ادبیات هم نقبی می‌زند و حتی فصلی جداگانه را به فرضیاتِ اصلیِ روانشناسیِ تحلیلی که خود وضع کرده اختصاص می‌دهد. و در نهایت دو فصل ِ آخر کتابِ “انسان در جستجوی هویت ِ خویش” مسئله‌ی معنویت ِ انسان ِ مدرن و امروزی را در دورانِ پساجنگِ اول جهانی پیش می‌کشد و آن را با شکوفاییِ اشراق و گنوسی‌گرایی در سده‌ی دومِ مسیحی قیاس کرده، روان‌درمانگرِ نوعیِ مدرن را همچون کشیشِ آن دوران می‌انگارَد. در این کتابِ خوش‌نوشت، همدلی و شفقت ِ یونگ را در تحلیل‌های خردمندانه و هُشیوار از وضعِ انسان به وضوح می‌توان دید.

جین ایر زندگیِ دختر یتیمی با همین نام را شرح می‌دهد که در خانه‌ی زن داییِ بی‌رحمش حضور دارد. این دختر در کنار دایی‌زاده‌های خود بسیار تنهاست و ظلم شدیدی را از سوی اعضای این خانواده تحمل می‌کند. این دوران کودکیِ آشفته از «جین ایر» شخصیتی مستقل، سخت‌کوش و شجاع می‌سازد. او در نوجوانی به مدرسه‌ای شبانه روزی می‌رود و در آن‌جا نیز روزگار سختی را می‌گذراند. جین در نهایت به عنوان مربی به عمارتی اشرافی می‌رود و همان‌جا عاشق آقای راچستر می‌شود. درست زمانی که این دو تصمیم دارند با یکدیگر ازدواج کنند، جین به راز وحشتناکی پی می‌برد. اکنون او بر سر دوراهی مهمی قرار دارد؛ آیا او باید با مرد رویاهایش راچستر بماند و عواقب این تصمیم را بپذیرد؟ آیا جین می‌تواند این مرد را ترک کند و بدون او به زندگی ادامه دهد؟ «شارلوت برونته» زنی قدرت‌مند را به تصویر می‌کشد که در جست‌وجوی برابری و آزادی است و با ذهن خلاق و روحیه‌ی بااراده‌اش خوانندگان را مسحور خود می‌کند. گفتنی است؛ رمان «جین ایر» یکی از برترین آثار ادبیات انگلیسی در فهرست نشریه‌ی گاردین به شمار می‌آید و تاکنون اقتباس‌های سینمایی بسیاری از روی آن صورت گرفته است.