گفتمان چپ در ایران

میان انسان و اندوه چه رابطه‌ای است؟ چه اتفاقی انسان را به سمت نیستی و پاک کردن خود از ذهن و حافظۀ اطرافیانش سوق می‌دهد؟ چرا و چگونه انسان در بستر زیستی خود تن به نیستی تدریجی می‌دهد؟ نیستیِ آرام رمانی است دربارۀ حزن، چیزی که با عشق می‌آید و چشم‌انداز را مه‌آلود می‌کند و با عشق می‌رود است. جستجویی طولانی است برای یافتن آرام که مدتی است به طرزی مرموز گم شده. چرا رابطۀ او با پدر سیاستمدارش این‌قدر پیچیده بود؟ چرا پدرش می‌خواست او را وجه‌المصالحۀ یک رابطۀ سیاسی قرار دهد؟ آنچه آرام در یکی از دیدارهای پدرش و از داخل اتاقکی به زبان روسی شنید چه بود که او را به سمت انتحار شخصیتش سوق داد؟ نیستیِ آرام داستانی است دربارۀ این که چگونه می‌شود انسانی را، که همۀ عکس‌هایش را، پیش از گم شدنش، از بین برده پیدا کرد؟ شاید باید شک کرد که همچو انسانی اصلاً وجود داشته. این رمان ماجرایی است غریب، پر از حدس و گمان، پر از آسیب و صدمه و پر از دیدارهای شبانه.

کتابی دیگر از مجموعه تاریخ جهان به جنگ سرد اختصاص دارد. واژه جنگ سرد (cold war) در واقع یادآور نزاع ایدئولوژیک و تهدیدهایی بود که بین دو ابرقدرت آمریکا و شوروی سابق جریان داشت و هیچ گاه عملی نشد اما همواره سایه جنگ تسلیحاتی را در جهان می‌شد احساس کرد. از پایان جنگ جهانی دوم در سال ١٩٤٥ تا فروپاشی اتحاد شوروی در اوایل دهه ١٩٩٠، تنش‌های بین‌المللی جهان را در کشمکش ایدئولوژیک معروف به جنگ سرد فرو برد. جنگ سرد بازتاب اختلاف‌های سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی بین دو ابر قدرت‌ جهان، یعنی اتحاد شوروی و ایالات متحده بود. نبرد قدرت آنها طی بیش از چهل و پنج سال به سیر رویدادهای جهان شکل داد. این نبرد قدرت بر کشورها در هر گوشه جهان تأثیرات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بزرگی داشت. هر چند جنگ سرد هیچ گاه شکل درگیری مسلحانه مستمر بین آمریکا و شوروی پیدا نکرد، هر دو از درگیری‌های منطقه‌ای در کره، ویتنام و افغانستان پشتیبانی و گاه با موفقیت در آن‌ها وارد شدند. ایالات متحده و اتحاد شوروی در این کشورها و نیز دیگر کشورها برای پراکنش دیدگاههای سیاسی خود و گسترش حوزه نفوذشان به رقابت پرداختند. افزون بر آن، هر دو کشور در مسابقه تسلیحاتی بی‌سابقه‌ای به تولید و ذخیره‌سازی جنگ‌افزارهای هسته‌ای پرداختند. افزون بر آن، هر دو کشور در مسابقه تسلیحاتی بی‌سابقه‌ای به تولید و ذخیره‌سازی جنگ‌افزارهای هسته‌ای پرداختند که تمام این سیاره را با خطر انهدام هسته‌ای مواجه کرد. با فروپاشی اتحاد شوروی و سقوط کمونیسم در اروپا، جنگ سرد پایان یافت. اما تأثیر آن تا به امروز نیز احساس می‌شود.

« هومبولت فلایشر » شاعری بود که همه دانشجویان رشته ادبیات منتظر ظهورش بودند . او ثروت بیکرانی داشت که در ادبیات خلاصه می‌شد . هزاران کتاب خوانده بود و تاریخ را کابوس می‌دانست . وقتی در مورد ثروت حرف می‌زد ، در جایگاهی بود که می‌توانست ثروت‌های بیکران عالم را با دارایی پروتستان‌های آمریکایی مقایسه کند . چرا او در این اواخر به جنون رسیده بود . جنون از او خیلی قلدرتر بود که توانست او را به دام بیندازد . « هدیه هومبولت » نمایشگر تعارض میان هنر واقعی و هنر هالیوودی است . سرگذشت تراژیک مردی است که می‌خواهد در کشاکش تعارض این دو قطب ، فردیت خود را حفظ کند و به وادی ابتذال و قشری‌گری سقوط نکند ، غافل از اینکه حفظ فردیت در عالم ما فرجامی اسفناک دارد . پس از انتشار رمان « دسامبر رئیس دانشکده » از سال بلو که از پرفروش‌ترین‌های این نویسنده در آمریکا بود ، جدیدترین ترجمه از این نویسنده که در کارنامه ادبی‌اش یک جایزه « پولیتزر » و یک « نوبل ادبی » به چشم می‌خورد با نام « هدیه هومبولت » با ترجمه سهیل سُمّی منتشر شد . « سُمّی » مترجم آثار نویسندگان مطرحی چون مارگارت اتوود ، جوزف کنراد ، ماری رنولت ، کازوئو ایشی گورو و هنری میلر است .