دفتر و دفترچه
تراول ماگ و فلاسک
اصول نسبیت (مجموعه مقالات اصلی در نظریه‌ی نسبیت خاص و عام)
معرفی کتاب اصول نسبیت (مجموعه مقالات اصلی در نظریه‌ی نسبیت خاص و عام)
در واقع، اصلاحات و تغییراتی که نظریه‌ی نسبیت خاص در نظریه‌ی فضا و زمان ایجاد می‌کند بسیار وسیع است، با این حال یک نکته‌ی مهم، یعنی قوانین هندسه، دست‌نخورده باقی مانده است. زیرا قوانین هندسه را حتی در نظریه‌ی نسبیت خاص، باید به‌عنوان قوانین موقعیت‌های نسبی اجسام صلب ساکن تلقی نمود، و از یک دیدگاه کلی‌تر باید سینماتیک را قوانین توصیف‌کننده‌ی مقیاس‌های اندازه‌گیری و ساعت‌ها دانست. دو نقطه‌ی مادی معیّن از یک جسم صلب همواره فاصله‌ی ثابتی از یکدیگر دارند که مستقل از محل و جهت جسم و نیز زمان است. دو وضعیت معیّن از عقربه‌های ساعتی که در یک دستگاه مختصات ویژه ساکن است، همواره معرف یک بازه‌ی زمانی معیّن و مستقل از مکان و زمان است.
اصول نسبیت (مجموعه مقالات اصلی در نظریه‌ی نسبیت خاص و عام) - انتشارات نی
مصائب آقای هـ . (رمان)
معرفی کتاب مصائب آقای هـ . (رمان)
اشعه‌ی خورشید در شبکه‌ی منظم پنجره‌ها می‌شکست و رشحه‌های زمینِ عرق‌کرده را به بخاری رقصان تبدیل می‌کرد. هوای ساختمان دانشکده‌ی هنر دم نفس‌گیری داشت و پژواک قدم‌های گاه‌وبی‌گاه آدم‌ها در آن دیوارهای محصور باعث می‌شد هدایت احساس خفگی بکند. دست‌های تافته‌ی زمین سنگی دور حلقومش چنگار می‌شد و جریان خون را در شریان گردنش به تپش وامی‌داشت. هدایت گره کراوات را کمی شل کرد و با نگاه ناشکیبش زمانی طولانی به عبور حوادث منقطع آن سوی پنجره چشم دوخت. پشت میز کوچکی نشسته بود که انگار با سهل‌انگاری وسط آن راهروی باریک رها شده بود.
مصائب آقای هـ . (رمان) - انتشارات نی
نامه‌های زندان (جلد اول؛ از ۱۹۲۶ تا ۱۹۲۸)
معرفی کتاب نامه‌های زندان (جلد اول؛ از ۱۹۲۶ تا ۱۹۲۸)
در میان انبوه نوشته‌های آنتونیو گرامشی، نامه‌های زندان از برجسته‌ترین نوشته‌های او در عالم اندیشۀ سیاسی است، و منبعی مهم و پرارزش برای درک شخصیت راستین گرامشی، ویژگی‌های فکری و اخلاقی و عمق مطالعات او، همچنین برای فهم آرای او در عرصۀ جامعه‌شناسی سیاسی و مطالعات فرهنگی. اهمیت این اثر در آن است که بخش مهمی از کوشش گرامشی را در تدوین پروژۀ فکری‌اش به ما ارائه می‌دهد که، علاوه بر سیاست، تاریخ و فلسفه، مطالعات فرهنگی را نیز دربر می‌گیرد.
در جای‌جای نامه‌ها تلاش برای بررسی همه‌جانبۀ مسئلۀ اصلی گرامشی، یعنی نحوۀ سربرآوردن فاشیسم و ناکامی جنبش انقلابی مشهود است، و رد و نشانی از مفاهیم کلیدی و مورد توجه او، همچون هژمونی، روشنفکر ارگانیک، جامعۀ سیاسی و جامعۀ مدنی، تاریخی‌گری، مسائل فرهنگی و ادبی، و جریان‌های حاشیه‌ای ادبی را به‌وضوح می‌توان در خط فکری او و دیدگاههایش دربارۀ مقولات گوناگون و حتی مسائل روزمره دید. نامه‌های زندان یا به تعبیری این «اپرای زندان» نمودار نبوغ و ذهنِ تحلیل‌گر و خلّاقِ این متفکر مارکسیستِ انقلابی است.
نامه‌های زندان (جلد اول؛ از ۱۹۲۶ تا ۱۹۲۸) (نامه‌های زندان - جلد اول؛ از ۱۹۲۶ تا ۱۹۲۸) - انتشارات نی
شگفت و بی‌شکست 41 (نمایش‌نامه (سوگ‌نامه در سه پرده) )
معرفی کتاب شگفت و بی‌شکست 41 (نمایش‌نامه (سوگ‌نامه در سه پرده) )
جهان نمایش مجموعه‌ای است از متن‌هایی که برای صحنه‌ی نمایش یا درباره‌ی آن نوشته شده‌اند. انواع نمایش‌نامه، چه برای اجرا و چه صرفاً برای خوانده شدن، از جمله نمایش‌نامه‌هایی با اقتباس از آثار ادبی یا سینمایی، و نیز متن‌های نظری در حوزه‌ی درام و نقد آثار نمایشی، در این مجموعه جای می‌گیرند.
روزگارم چنین آموخت که مردمانْ شاه را چون مادرند کِه‌ش به خون جگر پرورند، بزرگَش دارند و هماره به مِهرْ بر تندی‌های وی چشم فروبندند… گرچه به فرجام، مردمان را چشم نه از مِهر، که از شرم بسته مانَد و دهان نه به درود، که به خشم گشاده گردد، با صدهزار دندانِ آخته.
ص ۶۹
شگفت و بی‌شکست (نمایش‌نامه (سوگ‌نامه در سه پرده) ) - انتشارات نی
تاریخ اندیشه سیاسی غرب (جلد سوم) (واکنش به لیبرالیسم)
معرفی کتاب تاریخ اندیشه سیاسی غرب (جلد سوم) (واکنش به لیبرالیسم)
آخرین جلد کتاب تاریخ اندیشه‌ی سیاسی غرب به اندیشه‌ی سیاسی قرن بیستم اختصاص دارد، اما نویسنده از چشم‌اندازی خاص به این آراء و نظریات می‌نگرد. در این مجلد نقطه‌ی کانونیِ موردِ توجه مکللند را جامعه‌ی توده‌ای و مسائل آن، ازجمله ماهیت توده، پدیده‌ی ازدحام، و جنبش‌های توده‌ای تشکیل می‌دهد. بر همین مبنا، آن گروه از اندیشمندان مورد ملاحظه قرار گرفته‌اند که یا به مباحث جامعه‌ی توده‌ای پرداخته‌اند یا اندیشه‌های‌شان به نحوی از جامعه‌ی توده‌ای تأثیر پذیرفته است. برخی از این اندیشمندان ـ مانند فروید و گوستاو لوبن ـ در متون متعارف اندیشه‌ی سیاسی کمتر مورد بحث بوده‌اند. درمجموع، یکی از ویژگی‌های اصلی مجلد حاضر تلاش برای درآمیختن دیدگاه‌های فلسفه‌ی سیاسی با دیدگاه‌های علوم اجتماعی است.
تاریخ اندیشه سیاسی غرب (جلد سوم) (واکنش به لیبرالیسم) - انتشارات نی
شب جهان
معرفی کتاب شب جهان
منطق استعلایی کانت و حقیقت آن، منطق نظرورزانه‌ی هگل / منطق دال لاکان، انفجاری است که هنوز امواجش آن‌طور که باید ما را نگرفته است. کتاب حاضر ما را به هسته‌ی تاریک این انفجار راه می‌برد … با تعابیر شیخ اشراق می‌توان گفت که تمامیتِ نور در نقطه‌ی «شب جهان» شکست می‌خورد و نورالانوار هرگز نمی‌تواند این نقطه‌ی کسوف جهان را در برگیرد. همواره نقطه‌ی کوری هست که نور با واپس‌رانیِ آن نور می‌شود؛ «نور / هستی به‌مثابه تمامیت» فقط آن‌جا هست که درست در دلش شکاف و ترکی هستی‌شناختی وجود دارد. به دیده‌ی ژیژک این شکافِ هستی‌شناختی، این «شب جهان»، نخستین بار در کوگیتوی دکارت سر بر می‌آورد، در فلسفه‌های کانت و هگل شکلی بنیان‌برانداز به خود می‌گیرد، در هایدگر پیچشی از سر می‌گذارند، و در منطق «نه‌ـ‌همه» لاکان به اوج خود می‌رسد …
عقل و احساس (۳۴) (نمایش‌نامه)
معرفی کتاب عقل و احساس (۳۴)
جهان نمایش مجموعه‌ای است از متن‌هایی که برای صحنه‌ی نمایش یا درباره‌ی آن نوشته شده‌اند. انواع نمایش‌نامه، چه برای اجرا و چه صرفاً برای خوانده شدن، از جمله نمایش‌نامه‌هایی با اقتباس از آثار ادبی یا سینمایی، و نیز متن‌های نظری در حوزه‌ی درام و نقد آثار نمایشی، در این مجموعه جای می‌گیرند.
من رنج این دلبستگی شدید را تحمل کردم، بدون آن‌که ذره‌ای از مواهبش نصیبم شده باشد. ماریان، اگر باور می‌کنی که من هم می‌توانم احساس داشته باشم، پس قطعاً می‌توانی بفهمی که تا عمق وجودم از این شکست رنج می‌برم. آرامشی که از آن حرف می‌زنی حاصل رنج و عذابی است که بر خودم تحمیل کردم تا بتوانم خویشتندار باشم. من وظیفه‌ام را انجام داده‌ام، اما باور کن… دارم از غصه می‌میرم.
شاه و شطرنج قدرت در خاورمیانه (ایران، کردهای عراق و شیعیان لبنان ۱۳۳۷-۱۳۵۷)
معرفی کتاب شاه و شطرنج قدرت در خاورمیانه (ایران، کردهای عراق و شیعیان لبنان ۱۳۳۷-۱۳۵۷)
پیوندهای استراتژیک ایران با برخی از جوامع و گروه‌های غیردولتی منطقه، در کنار تنش با آمریکا، مهم‌ترین مبحث سیاست خارجی ایرانِ دوران معاصر است. برخلاف باور رایج، اتحاد ایران با گروه‌های یادشده پیش از انقلاب اسلامی و در زمان محمدرضا شاه پهلوی پی‌ریزی شد. کتاب شاه و شطرنج قدرت در خاورمیانه: ایران، کردهای عراق و شیعیان لبنان نشان می‌دهد که شاه ایران در میانه‌ی سال‌های ۱۳۳۷ و ۱۳۵۷ روابط استراتژيکی را با کردهای عراقی و شیعیان لبنانی جهت حفظ امنیت ملی، یکپارچگی سرزمینی و مهار دشمنان خود برقرار کرد. کتاب با تکیه بر ویژگی‌های ژئوپلیتیکی ایران، بر اهمیت نقش شاه و دیگر نهادهای تصمیم‌گیر در سیاست خارجی کشور تأکید می‌کند. همچنین این کتاب برای نخستین‌بار سرنوشت رازآلود امام موسی صدر را بیان کرده و رابطه‌ی پرفراز و نشیب ایران را با ملامصطفی بارزانی بازگو می‌کند. حجم و تنوع اسناد ناگفته‌ی جمع‌آوری‌شده از بایگانی‌های مهم آمریکا و ایران در کنار مصاحبه با دست‌اندرکاران سیاست خارجی ایران نشان‌دهنده‌ی دست‌اول‌بودن این روایت است. این کتاب ترجمه‌ی کتاب آرش رئیسی‌نژاد با عنوان The Shah of Iran, the Iraqi Kurds and the Lebanese Shia است که پیش از این در ژوئن ۲۰۱۸ از سوی انتشارات معتبر پالگریوـ‌مک‌میلان به چاپ رسید.
شاه و شطرنج قدرت در خاورمیانه (ایران، کردهای عراق و شیعیان لبنان ۱۳۳۷-۱۳۵۷) - انتشارات نی
اندیشه پیشرفت و تحولات جدید جامعه ایران (بازخوانی مطالعات مجید تهرانیان در حوزه‌های توسعه، فرهنگ و ارتباطات)
معرفی کتاب اندیشه پیشرفت و تحولات جدید جامعه ایران (بازخوانی مطالعات مجید تهرانیان در حوزه‌های توسعه، فرهنگ و ارتباطات)
میان تاریخ سیاسی جنبش‌ها و انقلاب‌ها و تاریخ اجتماعی توسعه و پیشرفت در ایران، هم‌سرشتی‌ها و پیوندهایی استوار برقرار است. هر دو دسته از این تلاش‌ها در فضایی انتزاعی و دور از عوامل و شرایط اجتماعی و تاریخی و فرهنگی و سیاسی ایران شکل نگرفته و نمی‌گیرند و هر دو تحت تأثیر مسائل پیشینی و پسینی و مزمن و جدید بوده و هستند. پس مطالعه‌ی تاریخی توسعه و سیاست در ایران مطالعه‌ای توأمان و به‌هم‌پیوسته است که «مسئله‌ی ایران به‌مثابه‌ی جامعه‌ی در حال گذار» در کانون آن قرار دارد. مسئله‌ای که اگرچه کلی و مبهم است اما از ظرفیت گفت‌وگو بر سر کم و کیف موضوع برخوردار است. حوزه‌ی ارتباطات و توسعه به‌عنوان حوزه‌ای «مسئله‌بنیاد» و «میان‌رشته‌ای» که جوهر آن گفت‌وگو و رویارویی سازنده میان اندیشه‌ها و تجربه‌‌هاست به این موضوع اهتمام ویژه داشته و دارد و فضل تقدم در این کار با مرحوم دکتر مجید تهرانیان است که، پس از اخذ مدرک دکتری اقتصاد سیاسی از دانشگاه هاروارد و ورود به ایران در سال ۱۳۵۳، با تأسیس «پژوهشکده‌ی علوم ارتباطی و توسعه‌ی ایران» به مطالعات علمی و ملی در این زمینه سامان داد. او از میان تحقیقات مختلف نتیجه گرفت که «آن راهبرد توسعه‌ای که اولویت را به گسترش ظرفیت‌های انسان و نهادهای اجتماعی بدهد، از راهبردی که پیشینگی را به توسعه‌ی ظرفیت‌های تولیدی می‌بخشید مؤثرتر و انسانی‌تر عمل می‌کند.» این کتاب مهم‌ترین پژوهش‌ها و مطالعات دکتر تهرانیان را برای نخستین‌بار منتشر و بررسی می‌کند، اما فراتر از آن به تحولات جدید جامعه‌ی ایرانی و مسئله‌ی توسعه و ارتباطات در ایرانِ امروز نیز می‌پردازد.
اندیشه پیشرفت و تحولات جدید جامعه ایران (بازخوانی مطالعات مجید تهرانیان در حوزه‌های توسعه، فرهنگ و ارتباطات) - انتشارات نی
زیباشناسی هگل (هنر ایدئالیسم)
معرفی کتاب زیباشناسی هگل
کتاب حاضر شرح جامعی است بر زیباشناسی هگل در پرتو ایدئالیسم فلسفی او. هنر در کنار دین و فلسفه یکی از اجزای مقوّم فلسفه‌ی هگل و از مضامین محوری اندیشه‌های اوست. بخش نخست این کتاب مفاهیم بنیادی زیباشناسی هگل و خاستگاه‌های ایدئالیستی آن‌ها را شرح می‌دهد، و بخش دوم می‌پردازد به ایضاح آرای هگل درباره‌ی تکوین تاریخی هنرها در قالب تسلسل سه صورت جزئی سمبولیک، کلاسیک و رمانتیک. بخش سوم اختصاص دارد به معرفی نظام هنرهای منفرد براساس ویژگی‌هایی که هگل برای هریک از آن‌ها برمی‌شمارد. تحول تاریخی هنرها در این نظام بر مبنای گسترش نقش سوبژکتیویته در آن‌ها تبیین می‌شود. مالند در شرح نظریه‌ی مناقشه‌برانگیز «پایان هنر» می‌کوشد برداشت‌های سطحی از این نظریه را نقد، و نسبت آن را با فلسفه‌ی روح هگل برجسته کند. به این ترتیب، صورت‌های جزئی سه‌گانه‌ی هنر و هنرهای منفرد در فرایندی دیالکتیکی مضمحل و به سطح مفهومی بالاتری مرتفع می‌شوند. افزون بر اضمحلال دیالکتیکی هنرها، شرایط نامساعد تاریخی نیز مسبب زوال تدریجی آن‌هاست. نویسنده با بررسی موشکافانه‌ی زمینه و زمانه‌ی شکل‌گیری اندیشه‌های زیباشناختی هگل، دلایل باور او به غروب امر روحانی و طلوع امر مادی در هنرها را تبیین، و علل افول آفرینش‌های بزرگ هنری را تحلیل می‌کند و درعین‌حال نشان می‌دهد که این افول مبیّن رسیدن به آستانه‌ی هنر مدرن است.
زیباشناسی هگل (هنر ایدئالیسم) - انتشارات نی
