فلسفۀ سیاسی
کتاب « فلسفه سیاسی» "دانشنامه فلسفه استنفورد( 6 )" توسط انتشارات ققنوس منتشر شده است.
این دایره المعارف در سال 1995 توسط ادوارد زالتا ایجاد شد، با هدف صریح ارائه یک دانشنامه پویا که به طور منظم به روز می شود، و بنابراین به روش دایره المعارف های چاپی معمولی تاریخ گذاری نمی شود. منشور دایره المعارف به مقالات رقیب در یک موضوع اجازه می دهد تا منعکس کننده اختلاف نظرهای مستدل در میان محققان باشد. در ابتدا، با بودجه عمومی ایالات متحده توسط بنیاد ملی علوم انسانی و بنیاد ملی علوم توسعه یافت. یک طرح جمع آوری کمک مالی طولانی مدت برای حفظ دسترسی آزاد به دایره المعارف توسط بسیاری از کتابخانه های دانشگاهی و کنسرسیوم های کتابخانه پشتیبانی می شود.
این موسسات بر اساس طرحی که توسط SEP با همکاری ائتلاف انتشارات علمی و منابع علمی، ائتلاف بینالمللی کنسرسیوم کتابخانهها، و شبکه کتابخانههای جنوب شرقی طراحی شده است، با بودجه مشابه از بنیاد ملی علوم انسانی همکاری میکنند.
دانش هرمنوتیک و مطالعه تاریخ
موضوع دانش هرمنوتیک در اصل، فهم متن کتاب مقدس نزد مومنان به آن است. با شکلگیری مسیحیت این دانش به فهم مفاد کتاب مقدس اختصاص یافت و در عصر جدید بود که فهم هر متنی خواه کتاب مقدس، خواه شعر فلان شاعر موضوع دانش هرمنوتیک واقع شد.
دیلتای بحث خود را دربارۀ هرمنوتیک با اشاره به مکتبهای تفسیری پرگاموم، اسکندریه و انطاکیه آغاز میکند. مهمترین مباحث تفسیری عبارت است از تفسیر دستوری، تفسیر نفسانی و تفسیر تاریخی.
شهر پرگاموم در آسیای صغیر دارای مکتب تفسیری بود که در آن اصل تفسیر تمثیلی را از رواقیان اقتباس کرده بودند و به کار میبردند. مکتب تفسیری انطاکیه از تفسیر ادبی و دستوری پیروی میکرد و مکتب اسکندریه بیشتر تابع تفسیر تاریخی بود. رویکردهای تاریخی، نفسانی و دستوری مهمترین رویکردهای تفسیری در هرمنوتیک کلاسیک بودند.
بنابر گزارش دیلتای، مهمترین مفسرانی که آرای آنها در شکلگیری دانش هرمنوتیک تا زمان شلایرماخر موثر بوده است عبارتند از فلاسیوس، گلاسیوس، اریگن، باومگارتن، اراسموس، سوکینوس، گروینوس، کلریکوس، زملر، کپه، هاینه، کانت، هردر، فریدریش شلگل، شیلر و ویکو.
بخش عمدهای از این اثر به دانش هرمنوتیک اختصاص یافته است و به همین دلیل میتوان آن را نوعی فلسفه زبان یا زبانشناسی فلسفی دانست، زیرا دانش هرمنوتیک در پی فهم موضوعات و رفتارهای انسانی و به طور کلی فرهنگ است. فرهنگ نیز بر پایۀ زبان شکل گرفته است، زبانی که واژهها تنها یکی از روشهای انتقال آن هستند،بنابراین میتوان هرمنوتیک را تلاشی برای رمزگشایی از زبان به عنوان پایه فرهنگ دانست.
بخش دوم این کتاب به تبیین تفکر تاریخی از منظر دیلتای اختصاص دارد. او در مقام صاحبنظر تاریخ معتقد به تفکر تاریخی بود و باور داشت که علوم انسانی(در مقابل علوم طبیعی) اصولا و اساسا ساختار تاریخی دارند. او در یک سوم پایانی این اثر زمینههای شکلگیری تفکر تاریخی را به ویژه در آلمان بررسی کرده و به آرای چهرههایی مانند باکل، بورکهارت، شلوسر، موزر و بسیاری دیگر از مورخانی که در شکلگیری تفکر تاریخی در جهان آلمانی دست داشتهاند پرداخته است.
مجموعه آثار دیلتای شامل شش جلد از نوشتههای اصلی دیلتای است که سرتاسر گستره فلسفه او را نشان میدهد. این اثر نه تنها منبعی برای تحقیق در تاریخ و نظریه علوم انسانی محسوب میشود، بلکه برای تحقیق در زمینه درک فلسفی دیلتای از تاریخ، زندگی و جهانبینیها فراهم میآورد. نوشتههای اصلی او در حوزههای روانشناسی، زیباییشناسی، اخلاق و تعلیم و تربیت در کنار برخی رسالههای تاریخی و نقدهای ادبی او در این مجلدات مندرج است.
خودتان را دوباره بسازید
استیو چندلر در این کتاب به خوانندگان تأکید میکند که باید مالک زندگی خود باشید نه قربانی شرایط.
بسیاری از ما در پیلهای از شخصیت زندگی میکنیم و گمان میکنیم نمیتوانیم از آن خارج شویم. ما داستانهایی درباره شخصیتمان به خودمان میگوییم ولی در اعماق وجودمان میدانیم که ورای این شخصیت هستیم. با این حال بیشتر ما همه زندگیمان را درون شخصیتهایمان حبس میکنیم و هیچوقت نمیدانیم که میتوانیم این پیله را ترک کنیم. ما قربانی محدودیتهایی هستیم که خودمان ایجادشان کردهایم. هر روز صبح به دنیایی تیره و تاریک چشم باز میکنیم. مشکلات بسیار زیادی دور ما حلقه زدهاند؛ تقریباً هیچ پرتوی نوری وجود ندارد. فشار آوردن به دیواره درونی پیله بیهوده به نظر میرسد. چرا به خودم زحمت بدهم؟ من همینیام که هستم.
افرادی که یاد میگیرند خودشان را دوباره بسازند دیگر قربانی نیستند.
حکایتهای فلسفی ، عشق ، نیرنگ و حسادت
اسطورهها تا وقتی موجودیت خود را حفظ میکنند که دهان به دهان و سینه به سینه نقل شوند. جای اسطوره در گرد و غبار کتابخانه نیست . بلکه باید به هزار شکل بگردد و عرضه شود، نه این که صرفاً به یک شکل مشخص و تعریفشده بستهبندی و ارائه شود. هر نسل تازهای به اقتضای خود آن را میفهمد، زیرا اسطورهها مانند صندوق گنج بیپایانی هستند که برای دستیافتن به آن باید کلید یا کلیدهایی در اختیارمان داشته باشیم. نویسنده به همین خاطر در پایان این حکایتها بخش جستار فلسفی، ادبی یا تاریخی را اضافه کرده است که دستمایهای باشد تا این حکایتها فراتر از متنی سرگرمکننده و ساده باشند .
اسطورههای یونانی شامل حکایتهایی است که نحوه تصور ، تجسم و تخیل جهان یونان باستان را که زیر سلطه حکومت رب النوعهایشان بودند، نشان میدهد .
در این اسطورهها، برای نخستین بار در تاریخ بشر، رب النوعهای یونانی چهرهای بشری یافتند و مانند انسانها رفتار کردند . این اسطورهها پدیدههای جهان را شرح میدهند .
چگونه از دست آدمهای عوضی خلاص شویم؟
حتماً در طول زندگی با آدمهایی برخورد داشتهاید که به شما احساس بدی دادهاند؛ باعث شدهاند که احساس حقارت یا بیارزشی کنید و انرژیتان را برای انجام دادن کارهایتان کم کرده یا بهکلی دلسردتان کردهاند. اگر بدشانس باشید هر روز در محیط کار یا دانشگاه یا خانواده با آدمهایی از این دست سروکار دارید.
این جور آدمها به محیط کار یا درس یا محیطهای دوستانه محدود نیستند. حتی در مکانهای عمومی، مترو، اتوبوس، هواپیما یا حتی پیادهرو هم ممکن است با این آدمها روبهرو شوید. گاهی فقط برخورد یکباره است و دیگر هیچوقت آن آدم را نمیبینید و گاهی کسی است که هر روز با او در محیط کار، درس و ... سروکار دارید؛ و حتی گاهی عضوی از خانوادهتان است. راهحلِ مقابله با این آدمها یکی نیست.
رابرت ساتن، استاد روانشناسی دانشگاه استنفورد، در کتابِ چگونه از دست آدمهای عوضی خلاص شویم؟ انواع مشکلاتی را که آدمهای عوضی برایمان به وجود میآورند از هم جدا میکند، مثالهای واقعی زیادی میزند و راههای مختلفِ خلاصی از دست این آدمها را پیشنهاد میکند؛ از مواجه نشدن با آنها گرفته تا مقابله به مثل با آنها. به نظر او، هر کسی در مورد مشکلِ خاصی که دارد باید دو یا چند راهحل مختلف را با هم ترکیب کند و به راهحل مخصوصِ آن مورد برسد. هدف این راهحلها این است که اجازه ندهید آدمهای عوضی به شما احساس بدی دهند، روزتان را خراب کنند، در مسیر موفقیت شغلی و تحصیلی شما مانعتراشی کنند و به شما حس بیارزشی دهند.
جامعه شناسی پست مدرنیسم
اسکات لش جامعهشناسی پستمدرنیسم را در وهله اول به این قصد نوشته است که به شیوه ماکس وبر از مدرنیسم و مدرنیته و پستمدرنیسم «نمونههای ایدهآلی» بهدست دهد. و باز به همین شیوه «پیوندهای گزیده» آنها را با ساختارهای اقتصادی ـ اجتماعی بنمایاند و نیز با استعانت از شیوه مارکس، به تحولاتی بپردازد که در صورتبندیهای اقتصادی ـ اجتماعی جوامع غربی رخ داد و منجر به شکلگیری این «پارادایم»های فرهنگی شد.
«اسکاتلش» تمایزی میگذارد بین مدرنیسم و پستمدرنیسم به لحاظ تفکیک و تفکیکزدایی، به این معنی که در مدرنیسم بین حوزههای مختلف جامعه، تفکیک، رخ میدهد و حوزههای اخلاقی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی از هم جدا میشوند و به استقلال میرسند. سپس در پستمدرنیسم این حوزهها دوباره درهم میشوند و به قول بودریار، درهم فرو میریزند و تفکیکزدایی میشوند. کتاب جامعهشناسی پستمدرنیسم به زودی توسط انتشارات ققنوس منتشر خواهد شد.
ثروت مشترک
مایكل هارت و آنتونیو نگری، با نوشتن كتاب «ثروت مشترك»، سهگانهای را به پایان میرسانند كه با كتاب «امپراتوری» آغاز شده و با كتاب «انبوه خلق» ادامه یافته بود. كانون اصلی مباحث این كتاب «امر مشترك» است كه بناست جایگزین تقابل «امر خصوصی» و «امر عمومی» شود و مبنایی برای طرح جمهوری جدیدی متفاوت با «جمهوری مالكیت» فراهم سازد. هدف نویسندگان مفصلبندی پروژهای اخلاقی است، اخلاقی ناظر به كنش سیاسی دموكراتیك در درون و در برابر امپراتوری.
كتاب «ثروت مشترك» ضمن دفاع از «ضدمدرنیته»، در مقام پروژهای در خصوص آزادی درونِ مدرنیته، دارای همزیستی با مدرنیته، و مقدم بر مدرنیته، به طرح مفهوم سومی میپردازد كه بساط دیالكتیك مدرنیته و ضدمدرنیته را برهم میزند: دگرمدرنیته.
این كتاب شامل شش بخش است: ١- جمهوری، ٢- مدرنیته، ٣- سرمایه، ٤- امپراتوری بازمیگردد، ٥- فراسوی سرمایه، و ٦- انقلاب.
در فرازهایی از آن چنین آمده است:
جنگ، رنج، فلاكت و استثمار به طرز فزایندهای به وجه معرف دنیای در حال جهانی شدن ما بدل شده است. دلایل بسیاری وجود دارد برای جستجوی پناهگاهی در قلمروی «بیرونی»، جایی رها از انضباط و كنترل امپراتوریِ در حال ظهور امروزین ... با وجود این، یكی از پیامدهای عمده جهانی شدن آفرینش جهانی مشترك است، جهانی كه، بد یا خوب، همه ما در آن شریكیم، جهانی فاقد «بیرون» ... تقدیر ما زیستن در همین جهان است، و نهتنها همگی تابع قدرتهای مسلط بر این جهانیم، بلكه به فسادهای آن نیز آلودهایم.
امر مشترك دور تا دور ما وجود دارد، هرچند امروزه به موجب چشمبندهای گوناگونی كه ایدئولوژیهای مسلط مقابل دیدگانمان قرار دادهاند رؤیت آن دشوار شده است. سیاستهای حكومتی نولیبرالی طی دهههای اخیر در سرتاسر جهان در پی خصوصیسازی امر مشترك بوده، و محصولات فرهنگی –فیالمثل اطلاعات، ایدهها، و حتی گونههای جانوری و گیاهی- را به مایملك خصوصی تبدیل كرده است. ما، همصدا با بسیاری دیگر، از این موضوع دفاع میكنیم كه باید در برابر این دست خصوصیسازی ایستادگی كرد.
تفسیرکشاف (4 جلدی)
تفسیر کشاف با عنوان کامل « الکشاف عن حقایق التنزیل و عیون الأقاویل » بی هیچ شک و شبههای یکی از نیکوترین و عالمانهترین تفاسیر جهان اسلام است که حدود ٩٠٤ سال پیش توسط زمخشری نوشته شد و جای بسی حیرت است با توجه به این نکته که بسیاری از تفسیرشناسان ، آن را اثری شگفت و پرمایه دانستهاند طی ٩ قرن گذشته صاحب همتی یافت نشد تا آن را به جامه فاخر زبان فارسی درآورده ومشتاقان بهرهگیری از این تفسیر شاخص را به کام دل برساند .
« زمخشری » صاحب این اثر ملقب به « جار الله » در ماه رجب سال ٤٦٧ ﻫ . ق در یکی از روستاهای خوارزم به نام « زمخشر » پا به عرصه حیات نهاد و در جستجوی علوم زمان خود مسافرتهای بسیار کرد . ابتدا به بخارا میرود و سپس در سفری به هنگام موسم حج به بغداد رفت . « ابن خلدون » تفسیر زمخشری را یکی از بهترین و مهمترین تفاسیری میداند که بر پایه علوم زبانی و بلاغی نوشته شده است . زمخشری از آنجا که خود یک عالم لغوی و زبانشناس بود و به معجزه بودن قرآن از حیث بیان هنری اعتقاد داشت از این منظر نیز به نکات و ظرایف زبانی و بدیهی و بلاغی قرآن نگریسته است .
نخستین تجربه استعمار غربی در ایران (کتاب سوم: از آغاز سلوکیان تا پایان اشکانیان )
کتابهای این مجموعه ٣ جلدی مروری است بر تاریخ ایران و سرگذشت مردمان اولیه که به این سرزمین وارد شدند همراه با با چاشنی طنز و شوخی، که نویسنده نام آن را « تاریخ با غرغرهای اضافه» گذاشته است . شاید به این دلیل که گاهی در گذشتههای نه چندان دور و حتی در زمان حال اگر کسی کاری از دستش بر نمیآمد و به عبارتی باید میسوخت و میساخت شروع میکرد به غرغر کردن! علی اصغر سیدآبادی نویسنده این مجموعه مروری دارد بر رویدادهای تاریخ ایران زمین. کتاب اول به نام «ایران چگونه ایران شد ؟ » از آغاز تاریخ اولین حکومت سراسری در ایران شروع شده و به کیومرث و جمشید ، شاهان ایرانی و حمله ضحاک به ایران میپردازد.
در کتاب دوم نویسنده ظهور تا سقوط هخامنشیان را بررسی کرده است. کوروش برای ایرانیان آن قدر مهم بوده است که کلی در طول تاریخ برایش افسانه ساختهاند و به هر موضوع سادهای درباره زندگیاش کلی شاخ و برگ دادهاند. نام کتاب دوم این مجموعه «این نقشه بزرگ چرا کوچک شد ؟» نام دارد. کتاب سوم این مجموعه که نامش «نخستین تجربه استعمار غربی در ایران » است یکی از شکستهای بزرگ ایرانیان را شرح میدهد که با حمله اسکندر مقدونی به ایران آغاز میشود و با توضیح تشکیل نخستین حکومت سراسری بیگانه در ایران ادامه مییابد و سپس به دوره اشکانی ، دورهای که ایرانیان دوباره حکومت خود را به دست گرفتهاند ، میرسد. « تاریخ با غرغرهای اضافه» تجربه جدیدی است برای نوجوانان، و روایتی خواندنی برای دوستداران تاریخ ایران. این کتابها در ٣ مجلد جداگانه راهی بازار نشر شده است .
تاریخ روانکاوی
کتاب فوِ که ترجمهای از اثر معروف موسوم به مطالعاتی درباره هیستری است از حیث تاریخی و توجیهی حائز اهمیت و از حیث آموزشی در حیطه علم مربوطه یک نقطه آغاز محسوب میگردد. این کتاب در اصل نقطه عطف شروع دومین انقلاب در تاریخ روانپزشکی مدرن و معرفیکننده نخستین روش تبیین شده رواندرمانی، تحت عنوان روانکاوی بود. مطالعه دقیق این اثر جهت ورود به قلمرو رواندرمانی، درکل، و روانکاوی، بهطور اخص، گامی الزامی و اجتنابناپذیر بوده و بمنزله سنگ بنای ابتدایی در برپایی تشکیلات عظیم و متنوع رواندرمانی است.
اثر فوِ مراحل گذر از هیپنوتیزم به پالایش روانی و سپس ختم آن به روانکاوی را شامل میشود. بیماران مورد بحث در این کتاب در زمره ده بیمار مشهور تاریخ روانکاویاند که مطالعه سرگذشتشان بر هر کارآموزی در فن روانکاوی الزامی است. این کتاب همچنین زادگاه اولین اصطلاحات رایج در حوزه روانکاوی و نخستین تقسیم بندیهای قراردادی در تشکیلات روانی ـ ذهنی انسان میباشد. در این کتاب فاصله جسم و روان به حداقل خود رسیده و تجربیات عینی مولفین خود را که منجر به بروز تحولی اساسی در فرایندهای حوزه علوم روانی ـ رفتاری و کشف قلمرو شگفت انگیز ناخودآگاه گردید در معرض سنجش دانش پژوهان و محققین قرار میدهد.