دفتر و دفترچه
تراول ماگ و فلاسک
زبان اصالت
کتاب زبان اصالت در ایدئولوژی آلمانی، اثر تئودور آدورنو، عمدتاً پژوهشی است در حقانیت یا ناحقانیت مضمون شماری از واژه‌ها و اصطلاحات از قبیل اگزیستانسیالیسم، در مقام تصمیم، توسل، التزام، رویارویی، اظهار، طلب، خلوص، اصالت یا خویشمندی، نااصالت، شکر و هستی به سوی مرگ. آماج انتقاد آدورنو در این‌جا عمدتاً فلسفۀ اگزیستانس و اصحاب آن (کی‌یرکگور، هایدگر، یاسپرس) و شعر نو رمانتیک آلمانی است.
آدورنو بر آن است که زبان اصالتیان در پاسخ به فقدان معنا، ازخودبیگانگی، انسانیت‌زدودگی، کالاشدگی و شیء‌وارگی و به طور کلی بحران‌های جهان سرمایه‌داری در دام می‌افتد. این بدین خاطر است که اصحاب فلسفۀ اگزیستانس همواره از خرد دیالکتیکی غفلت می‌کنند و تقابل تاریخی ذهنیت و فعلیت را نادیده می‌گیرند. به باور آدورنو فقدان همین خرد انتقادی و دیالکتیکی است که فلسفه‌های وجودی را در دام نوعی مرجعیت ایئولوژیکی و کیش‌مدارانه می‌اندازد که نه چون دینِ ذاتاً آن‌جهانی پیام‌آور رستگاری ابدی و بقا و قرار روح است، و نه به امری به‌راستی انضمامی و بالفعل که بتواند در سیستم مبادلۀ جامعۀ سرمایه‌داری امنیتی حاصل آورد بازمی‌گردد. تنها چیزی که از آن می‌ماند عرض ارادت به آداب شریعتی تهی از جانمایۀ دین و صرفاً مفید به حال تثبیت وضع موجود به نفع نیروهای سلطه است.
سید حسین نصر” آفاق حکمت درسپهرسنت”
گفتگوی حامد زارع با سید حسین نصر
آفاق حکمت در سپهر سنت
پروفسور سید حسین نصر یکی از شخصیت‌های برجستۀ دوران معاصر جهان اسلام است. گرچه وی را به خاطر آثارش در حیطۀ علوم اسلامی، فلسفۀ اسلامی و عرفان می‌شناسند، اما آثار او گسترۀ وسیع‌تری دارد.
نصر از دید بسیاری از دانشمندان و پیروان اسلام مدافع حکمت جاویدان و اسلام سنتی قلمداد می‌شود که در برابر مدرنیسم سیاسی و فلسفی و بنیادگرایی مذهبی قرار می‌گیرد، چنان‌که به گفتۀ خودش، نه هر آنچه در جهان اسلام رخ می‌دهد و نه هر آنچه در گوشه‌ای از جهان متولد می‌شود خبر از وقوع رنسانسی اسلامی دارد.در جهانی که عملاً امکان استفاده و سوءاستفاده از هر چیز در راستای اهداف قدرت‌ها وجود دارد باید به هویت اسلامی هر آنچه اسلامی نامیده می‌شود توجهی دقیق کرد.
کتاب حاضر مجموعۀ نوزده گفتگو با سیدحسین نصر است که در پنج سال اخیر انجام شده است، وهمۀ این گفتگوها مورد بازبینی موشکافانه و ویراستاری چند بارۀ پروفسور نصر قرار گرفته و در این میان مطالب و مباحث متعددی به گفتگوها افزوده شده است. این گفتگوها به نوعی می‌تواند مدخل فهم مناسبی برای آشنایی با اندیشمندی باشد که نقشی انکار نشدنی در تعلیم، تبیین و ترویج تفکر اسلامی و فرهنگ ایرانی در دنیای معاصر دارد. خوشبختانه گستردگی موضوعات و تعدد مباحثی که پروفسور نصر در طول بیش از پنجاه سال زندگی علمی خویش به آن‌ها پرداخته است، سبب تنوع و تکثر مطالب این مجموعه گفتگو نیز شده است.
جامعه‌شناسی موسیقی
چنان‌که علاقهمندان به آثار آدورنو به خوبی میدانند، درکی که آدورنو در فلسفۀ خویش به خواننده ارائه میکند تحت تأثیر تأملات وی در خصوص منطق موسیقایی شکل گرفته است، و به کمک همین واقعیت میتوان بسیاری ازمؤلفههای اصیل نظریۀ او را بهتر فهمید.
«مقدمهای بر جامعه‌شناسی موسیقی» از این بابت از اهمیت شایانی برخورداراست که سنگبنای رویکرد کلی آدورنو نسبت به موسیقی و فلسفه را میتوان در آن مشاهده کرد. کتاب از دوازده فصل و یک پسگفتار در خصوص جامعه‌شناسی موسیقی تشکیل شده است: انواع شنونده‌های موسیقی، موسیقی سبک (یا مردمپسند)، کارکردهای موسیقی در جامعۀ بورژوایی، طبقات و قشربندیها، اپرا، مؤلفههای ملی در موسیقی، نقش موسیقی مدرن (یا آوانگارد)، و بحث میانجی‌گری همگی از جمله محورهایی هستند که آدورنو به کمک آن‌ها تلاش کرده است پرسش‌های ثمربخشی پیش روی جامعه‌شناسی موسیقی بگذارد تا راهنمای کار پژوهشگران در این حوزه باشند.
هنر به منزلۀ تجربه
این کتاب نمونه ای کلاسیک از رویکرد عمل گرایانه (پراگماتیسمی) به هنر است، و به قلم فیلسوفی نوشته شده است که خود یکی از نامدارترین متفکران عملگرا محسوب می شود.
جان دیویی در این اثر مشهور زوایای گوناگونی از پدیده های هنر و هنرآفرینی را با مفاهیم و اصطلاحات عمل گرایانه می کاودو نشان می دهد که از این نظرگاه چه ها می توان در هنر دید انتشار "هنر به منزله تجربه" فرصت مغتنمی است برای مواجهه خوانندگان ایرانی با موضع و منظری متفاوت نسبت به هنر که منابع انگشت شماری درباره آن به زبان فارسی منتشر شده است
تسلی بخشی‌های فلسفه
کتاب تسلی بخشی های فلسفه شامل شش بخش است که هر بخش در مورد یک فیلسوف و یک راه حل در مواجهه با مشکلی در زندگی است.
- شش بخش کتاب شامل موارد زیر است:
- تسلی بخشی در مواجهه با عدم محبوبیت – سقراط
- تسلی بخشی در مواجهه با کم پولی – اپیکور
- تسلی بخشی در مواجهه با ناکامی – سنکا
- تسلی بخشی در مواجهه با ناتوانی و نابسندگی – مونتنی
- تسلی بخشی قلب شکسته – شوپنهاور
- تسلی بخشی در مواجهه با سختی ها – نیچه
آزادی حیوانات
آزادیِ حیوانات در حالی که جایگزینهایی را پیشنهاد میکند که نه تنها برای حیوانات، بلکه برای انسان‌ها و محیط زیست نیز خوب هستند، اقدام به برملا ساختنِ واقعیت‌های وحشتناکِ «دامداری صنعتی» کرده است. این ویراست، که با درآمد جدیدی به قلمِ نویسنده به‌روزرسانی شده است، اثرِ جنبشِ آزادیِ حیوانات را در طی دهههای اخیر بررسی کرده و به برجسته ساختنِ شیوههایی می‌پردازد که در آن‌ها حیوانات، بدون آن‌که توجهی نسبت به منافعشان صورت گیرد، همچنان به عنوان ابزار مورد استفاده‌انسان قرار می‌گیرند.
با خواندن آزادیِ حیوانات جدا از آن‌که از لحاظ اخلاقی مجاب به دگرگونیِ رفتار با حیوانات می‌شوید، با معرفی آن به حامیان این موضوع یا به کسانی که هنوز در رفتار خود تردید دارند، قدمی در جهت این جنبش بر می‌دارید.
نقدی بر این کتاب
اسپینوزا ما را تا کجا خواهد برد؟
در ادامۀ مجلد نخست، یعنی بازیابی مکرر: قدرت اسپینوزا از کجا می‌آید؟ مجموعه‌ای است از شانزده جستار به قلم فیلسوفان معاصر در خصوص فلسفۀ باروخ اسپینوزا فیلسوف هلندی سدۀ هفدهم. این مجموعه که ذیل دو بخش الف) برپایی عملیات و ب) پیشروی لشکریان، تنظیم شده است شامل نوشته‌هایی است از کسانی همچون ژیل دلوز، الکساندر ماترون، آنتونیو نگری، اتی‌ین بالیبار، پی‌یر فرانسوا مورو، وارن مونتاگ، تد استولز، فیلیپو دل لوکزّه، فردریک لوردون و هاسانا شارپ. این مجموعه با بحث دربارۀ دلالت‌ها و پیامدهای درون‌ماندگاری در سیاست اسپینوزیستی آغاز می‌شود و سپس به مسائل ریز و درشت این نوع از سیاست همچون دموکراسی، شر، بخت، تاریخ، سکسوالیته، قهر، شورش، انبوه خلق، ایدئولوژی، اخلاق، فاجعه، ترس، تروریسم و ... می‌پردازد. جستارهای مجموعۀ حاضر می‌تواند در عین ارایۀ آزمایشگاه یا میدانی برای سنجش قدرت فلسفۀ اسپینوزا و رصد افق‌هایی که فلسفۀ وی ما را بدان‌جا رهنمون می‌شود، در فهم بسیاری از مسائلی به ما یاری رساند که گریبان زمانۀ ما را رها نمی‌کند: از ترس گرفته تا دموکراسی.
جغد مینروا
کتاب جغد مینروا مجموعه مقالاتی است به قلم فلاسفه ای متعلق به سنت های فکری گوناگون که هر کدام از منظر خود به تعریف یا توصیف فلسفه و مشغله های آن پرداخته اند و کوشیده اند پرتوی بر فلسفه بیندازند. فلاسفه ای نظیر کارل پوپر، گابریل مارسل، پل فیرابند و هربرت مارکوزه در این کتاب سهمی دارند. همجنین مقدمه نسبتآ بلندی که گردآورند گان این کتاب نوشته اند به شکلی راهگشا پاره ای از رویکردهایی را که در تاریخ تفکر غرب نسبت به فلسفه صورت گرفته است شرح می دهد و مجال ها و محدوده های هر کدام را باز می نماید.
