معرفی کتاب میدل مارچ (دو جلدی) گالینگور (داستان یک شهر)
در سلسلهی رماننویسان بزرگ انگلیسی در قرن نوزدهم، که از جین آستین و خواهران برونته آغاز میشود و به چارلز دیکنز و تاماس هاردی میرسد، جورج الیوت بهسبب مهارت و ژرفبینیاش در توصیف انگیزهها مقام منحصربهفردی دارد، بهطوری که بسیاری از نقادان مدرن او را بزرگترین رماننویس انگلیسی قرن نوزدهم میدانند.
شخصیتهای رمان میدل مارچ بهرغم سادگی ظاهریشان زندگی درونی بغرنجی دارند. بعضی بر معیارهایی پای میفشارند که همگان آنها را صرفاً تحسین میکنند و نه تشویق، بعضی دیگر بر عادیاتی متکیاند که همگان آنها را تشویق میکنند و نه تحسین. میدل مارچ داستان یک شهر است با همهی ابعاد و مناسباتش.
کتاب میدل مارچ، رمانی است نوشته ی نویسنده ی انگلیسی، جورج الیوت که برای اولین بار در سال 1871 به انتشار رسید. در مرکز داستان، شخصیتی روشن فکر و آرمان گرا به نام دوروتیا بروک قرار دارد که از بسیاری جهات، همانند و یادآور خود نویسنده است. اما دقیقا همان ویژگی هایی که دوروتیا را از جامعه ی مادی گرا و متخاصم پیرامونش متمایز می سازد، این شخصیت را وارد ازدواجی کابوس وار با مردی می کند که در ابتدا فکر می کرد نیمه ی گمشده ی اوست. در داستانی موازی، دکتری جوان و همان قدر آرمان گرا به نام ترتیوس لیدگیت، عاشق دختری زیبا اما خودبین و سطحی به نام روزاموند وینسی می شود و با ازدواج با او، خود را به ورطه ی نابودی می کشاند. جورج الیوت در این کتاب از مجموعه ای از شخصیت هایی استفاده کرده که هر کدام، نماینده ی قشری از جامعه-از کارگران و مغازه داران گرفته تا طبقه ی متوسط در حال شکوفایی و ثروتمندان-هستند. این شخصیت ها در کنار هم، تصویری فوق العاده باجزئیات و دقیق از زندگی در انگلیس در دهه ی 1830 به مخاطب ارائه می کنند. کتاب میدل مارچ با کنایه ها و بینش های روانشناسانه ی فوق العاده مدرن و امروزی خود، در شکل گیری جریان ادبی واقع گرا در قرن بیستم، نقشی اساسی و تعیین کننده ایفا کرده است.
فیلها سی میلیون ساله رو زمینن تا در عرض یکی دو دهه نابود شن فقط برای اینکه کلیدهای پیانو و ژتونهای ما رو تأمین کنن. خدایا، نمیبینی؟ این یه مصیبت بزرگه. این… این فاجعه است. افتضاح وحشتناکِ هولناکیه و من نمیدونم چی کارش کنم؛ حالا به من بگین ببینم، کس دیگهای هم هست که حس کنه اینجا داره تاریک و تاریکتر میشه؟
«قرن نوزدهم در نوجوانی غولآسای خود بازیگوشی میکند… این پسرِ غول در بازیهای خود کوهها را از جا میکند و برای تفریح صخرهها را به اینسو آنسو میاندازد.»
این توصیف شارلوت برونته است از زمانهی دشوار و متلاطمی که در آن کل اروپا درگیر جنگهای ناپلئونی است و انگلستان نیز با بحرانهای جدی اجتماعی و اقتصادی روبهرو است. در بحبوحهی شورشهای کارگری و آشفتگیهای صنعتی و تجاری، هنوز «عشق» جوانه میزند، اما روابط افراد تحت تأثیر رویدادهای سیاسی و تاریخی قرار میگیرد و تعبیر و تفسیر طبقات اجتماعی از این رویدادها نیز بر مصلحت و منفعت خود آنها مبتنی است. عواطف و احساسات در برابر ملاحظات مادی و اجتماعی رنگ میبازند، ازدواجها مصلحتیاند (نه عاشقانه) و مناسبات انسانی تابع معیارهای مادی (نه عاطفی). شرلی رمانی است تاریخی ـ اجتماعی به عالیترین معنای کلمه.
شب سر رسیده است. اکنون دیگر کلماتِ نوشتهشده را نمیبینم. دیگر هیچ چیز نمیبینم مگر دستِ بیحرکتم که از نوشتن برایتان بازمانده است. اما زیر شیشهی پنجره هنوز آسمان آبی است. رنگ آبی چشمان اورلیا پاریس باید تیرهتر شده باشد، میدانید، بهخصوص در شب. آن روزها چشمانش رنگش را از دست میداد تا بتواند به تاریکی زلال و بیانتهایی دست پیدا کند.
نام من اورلیا اشتاینر است.
در پاریس زندگی میکنم و پدر و مادرم در همینجا معلماند.
هجدهسال دارم.
مینویسم.
اثر شایستهی تقدیر در سیوپنجمین دورهی کتاب سال در بخش نمایشنامه سال ۹۶
از نمایشنامهنویسان یونان باستان هیچیک به اندازهی ائوریپیدس برای خوانندهی امروزی سخن گفتنی ندارد. مضامین عمدهی آثار او: ستمدیدگی زنان، قساوت و بیهودگی جنگ و درماندگی و ابتذال فاتحان، تعارض میان آزادی و نظم، ایمان و عقل و احکام جزمی و واقعیت، هنوز هم انسان امروزی را به خود مشغول داشته است. نمایشنامههای او به یاد ما میآرد که انسانبودن به چه معناست.
ارسطو او را تراژیکترین نمایشنامهنویس میخواند و برخی دیگر او را نخستین شاعر دموکراسی لقب دادهاند. ائوریپیدس هنرمندی سنتشکن بود. او هستهی اصلی اسطوره را حفظ میکرد اما در روایت داستان و پردازش شخصیتها راه خود را میرفت. زمانهی ائوریپیدس با ظهور فیلسوفانی چون سقراط و پروتاگوراس جهش بزرگی در فرهنگ یونان پدید آورد و این تحول در هنر آن زمان، خاصه در تراژدیهای ائوریپیدس بازتاب یافت. او متفکری شکاک بود، ذهنی جستجوگر و خردهسنج داشت که با پاسخهای متعارف قانع نمیشد. بسیاری از باورهای اهل زمانه را آماج تردید و انتقاد میکرد و از همین روی میان مردم همروزگار خود چندان محبوبیتی نداشت. قدر والای او در قرن چهارم ق.م. شناخته شد و بار دیگر در قرن بیستم در کانون توجه قرار گرفت. نمایشنامهنویسان رمی، ازجمله مشهورترین ایشان یعنی سنکا ائوریپیدس را استاد و راهنمای خود میشمردند و میراث او از طریق ایشان به نمایشنامهنویسان عهد رنسانس رسید.
در این مجموعه پنج نمایشنامه را که بیگمان در شمار بزرگترین دستاوردهای اوست گرد آوردهایم. هریک از این نمایشنامهها جنبهای از تفکر و دغدغههای انسانی این شاعر بزرگ را به ما نشان میدهد و در همهی آنها با شاعری آشنا میشویم که زبان شعر را تا اوجی دستنیافتنی تعالی بخشیده است.
سفرنامهی ابن بطوطه، سیاح مراکشی گویاترین و زندهترین سند فرهنگی جهان اسلام است که از قرن هشتم هجری (چهاردم میلادی) به دست ما رسیده است. سفرنامهی وی، آیینهای است که زیر و روی جوامع اسلامی روزگار در آن منعکس است. نهتنها سیره و عملکرد طبقات حاکم و نگرش و روش پادشاهان و دیوانیان که راه و رسم عالمان و فقیهان، مراسم و آداب تشریفات جاری، چگونگی گذران مردم، مدرسهها و خانقاهها، شادیها و ماتمها و در یک کلمه احوال و اوضاع اجتماعی و سیاسی و فرهنگی؛ این همه را از خلال سفرنامهی ابن بطوطه توان دید.
دکتر محمدعلی موحد که پیشتر در ترجمهی سفرنامهی ابن بطوطه به فارسی همت گماشته بود با تألیف کتاب پیش رو جذابترین و تکاندهندهترین بخشهای کتاب سفرنامه را بازسازی و برجسته کرده است. مؤلف مسائل مهمی از قبیل نقش فردی و اجتماعی زنان، قدرت سیاسی، دین و دولت، آموزش و فرهنگ و بسیاری موضوعات مهم دیگر را با تحقیق در سفرنامهی ابن بطوطه و منابع دیگر آن روزگار به نحوی خواندنی حتی برای خوانندهی غیرمتخصص ترسیم کرده است.
کتاب با طرح پرسشهایی دربارهی علل عقبماندگی و انحطاط جوامع اسلامی ذهن خواننده را برای تعمق و بحث و گفتوگو در بارهی مواجهه سنت و مدرنیته برمیانگیزد.
ابن بطوطه" کتابی است به قلم دکتر "محمد علی موحد" که در آن اقدام به بازسازی و برجسته سازی جذاب ترین و خواندنی ترین قسمت های سفرنامه ی "ابن بطوطه" کرده است. "ابن بطوطه" که یکی از مهشورترین جهان گردان تاریخ و سیاحی مراکشی بود، در سفرنامه ی خود شرح گویا و زنده ای از تاریخ و فرهنگ جهان اسلام را ارائه کرده و این سند، یکی از معتبرترین مکتوباتی است که از قرن هشتم هجری قمری در دست ماست. او در سفرنامه ی خود زیر و بم جوامع اسلامی را در دوران خود بازگو می کند و تمام مطالب مهمی که خواننده، کنجکاو دانستن آن است را در سفرنامه اش پوشش می دهد. وی از سیره و اعمال درباریان، حکام و پادشاهان گرفته تا نگرش و سبک زندگی فقها و دانشمندان، همه چیز را شرح می دهد و علاوه بر توصیف مراسم، تشریفات، آداب رسوم، معاش مردم و شرایط زیست آن ها، به وصف مدارس، مساجد، خانقاه ها، شادی و غم و عزا، و به عبارتی تک تک جنبه های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی جامعه می پردازد.
دکتر "محمد علی موحد" که خود پیش از این به بازگردانی سفرنامه ی ابن بطوطه به زبان فارسی اقدام نموده بود، در اثر پیش رو برجسته ترین نکات آن را مورد توجه قرار می دهد و بر آن ها تاکید می کند. این مسائل که عبارت اند از ایفای نقش زنان در مسائل فردی و اجتماعی، پویایی قدرت میان دین و سیاست و دولت، آموزش و پرورش در آن زمان و بسیاری از مسائل دیگر، علاوه بر این که خواننده را به مطالعه ی اصل سفرنامه ترغیب می کند، یک منبع تحلیلی مناسب برای آن اثر نیز به حساب می آید.
معرفی کتاب عاشوراشناسی (پژوهشی دربارهی هدف امام حسین (ع))
کتاب حاضر عهدهدار هدفشناسی از قیام امامحسین ـ علیهالسلام ـ است، و در پی پاسخ بدین پرسش که هدف آن حضرت در هجرت از مدینه به مکه، و از آنجا به کوفه چه بود: پرهیز از بیعت، یا تشکیل حکومت، یا استقبال از شهادت، و یا اموری دیگر؟ بر پایهی این پژوهش، هفت نظریه دربارهی هدف آن حضرت وجود دارد: ۱. امتناع از بیعت (دفاع)، ۲. حکومت ـ شهادت، ۳. شهادت عرفانی، ۴. شهادت تکلیفی، ۵. شهادت فدیهای، ۶. شهادت سیاسی و ۷. تشکیل حکومت. پارهی اول کتاب در پی تبیین و سنجش این نظریات و تحریر محل نزاع است. در پارهی دوم، نویسنده عهدهدار اثبات این موضوع شده است که رفتن امام حسین به طرف کوفه، اگرچه به قصد تشکیل حکومت، انتخابی درست بود. پارهی سوم کتاب به دیدگاه اعلام شیعه دربارهی هدف امام حسین، که تأیید نظر مختار نویسنده است، اختصاص دارد.
عاشوراشناسی (پژوهشی دربارهی هدف امام حسین (ع)) - انتشارات نی
معرفی کتاب کودتا (۲۸ مرداد، سازمان سیا و ریشههای روابط ایران و امریکا در عصر مدرن)
مرور تاریخی بسیار مهم از رویدادی سرنوشتساز… نویسنده در این اثر به صورتی عالمانه نشان میدهد که کودتای ۲۸ مرداد بیشتر در مخالفت سرسختانهی امریکا و انگلیس با کنترل منابع نفتی توسط ایران ریشه داشت تا «لجاجت» دولت ایران یا «الزامات جنگ سرد». رشید خالدی، استاد مطالعات عرب، دانشگاه کلمبیاکودتای امریکایی ـ انگلیسی سال ۱۳۳۲، رویدادی اساسی در تاریخ ایران مدرن است… این بررسی تازه به همراه درکی عمیق و پژوهشی بینقص، به شکلی مستدل نشان میدهد که بررسیهای پیشین موجود چندان مطمئن نیستند. نوام چامسکی، استاد ممتاز دانشگاه ام. آی. تییک بررسی ممتاز و خواندنی… آبراهامیان در این اثر از اسنادی کمنظیر و سابقاً دستهبندی شده و آثار جدید برای نشاندادن این لحظهی بسیار مهم در تاریخ خاورمیانه بهره گرفته است… بنابراین اثری است شایستهی طیف وسیعی از خوانندگان. روی متحده، استاد مطالعات اسلامی، دانشگاه هاروارداین کتاب در واقع اثری است که از این استاد مسلم تاریخ انتظار میرفت: عالمانه، سنجیده، روشن و موجز. آبراهامیان دانش عمیق خود را بر رویدادهایی متمرکز میکند که تا به امروز همچنان بر ذهنیت ایرانیان نسبت به خود و همچنین بقیهی نقاط جهان سایه افکنده است. جان لیمبرت، استاد مطالعات خاورمیانه اغلاط کتاب در چاپ اول تا سوم:صفحهی ۷۷، درست: مجلس چهاردهم – غلط: مجلس چهارم صفحهی ۸۹، درست: ۱۳۲۸- غلط: ۱۳۳۸ صفحهی ۹۶، درست: دوران صدر اسلام – غلط: دوران نخستین اسلام صفحهی ۹۶، درست: فدائیان اسلام – غلط: فدائیان صفحهی ۱۵۰، درست: رئیس پیشکسوت – غلط: پیشکسوت رئیس صفحهی ۱۹۱، درست: خاندان سلطنتی و سیدضیاء – غلط: خاندان سلطنتی سیدضیاء صفحهی ۱۹۲، درست: معرفی – غلط: پیروزی صفحهی ۱۹۲، درست: وزیر آن – غلط: وزیرانش صفحهی ۲۳۳، درست: مخالفان حتی مصدق را – غلط: مخالفان جناح کاشانی حتی مصدق را صفحهی ۲۴۹، درست: درصدد تسخیر قدرت – غلط: درصد تسخیر قدرت
کودتا (۲۸ مرداد، سازمان سیا و ریشههای روابط ایران و امریکا در عصر مدرن) - انتشارات نی