دفتر و دفترچه
تراول ماگ و فلاسک
نامه‌های زندان (جلد اول؛ از ۱۹۲۶ تا ۱۹۲۸)
معرفی کتاب نامه‌های زندان (جلد اول؛ از ۱۹۲۶ تا ۱۹۲۸)
در میان انبوه نوشته‌های آنتونیو گرامشی، نامه‌های زندان از برجسته‌ترین نوشته‌های او در عالم اندیشۀ سیاسی است، و منبعی مهم و پرارزش برای درک شخصیت راستین گرامشی، ویژگی‌های فکری و اخلاقی و عمق مطالعات او، همچنین برای فهم آرای او در عرصۀ جامعه‌شناسی سیاسی و مطالعات فرهنگی. اهمیت این اثر در آن است که بخش مهمی از کوشش گرامشی را در تدوین پروژۀ فکری‌اش به ما ارائه می‌دهد که، علاوه بر سیاست، تاریخ و فلسفه، مطالعات فرهنگی را نیز دربر می‌گیرد.
در جای‌جای نامه‌ها تلاش برای بررسی همه‌جانبۀ مسئلۀ اصلی گرامشی، یعنی نحوۀ سربرآوردن فاشیسم و ناکامی جنبش انقلابی مشهود است، و رد و نشانی از مفاهیم کلیدی و مورد توجه او، همچون هژمونی، روشنفکر ارگانیک، جامعۀ سیاسی و جامعۀ مدنی، تاریخی‌گری، مسائل فرهنگی و ادبی، و جریان‌های حاشیه‌ای ادبی را به‌وضوح می‌توان در خط فکری او و دیدگاههایش دربارۀ مقولات گوناگون و حتی مسائل روزمره دید. نامه‌های زندان یا به تعبیری این «اپرای زندان» نمودار نبوغ و ذهنِ تحلیل‌گر و خلّاقِ این متفکر مارکسیستِ انقلابی است.
نامه‌های زندان (جلد اول؛ از ۱۹۲۶ تا ۱۹۲۸) (نامه‌های زندان - جلد اول؛ از ۱۹۲۶ تا ۱۹۲۸) - انتشارات نی
تاریخ اندیشه سیاسی غرب (جلد سوم) (واکنش به لیبرالیسم)
معرفی کتاب تاریخ اندیشه سیاسی غرب (جلد سوم) (واکنش به لیبرالیسم)
آخرین جلد کتاب تاریخ اندیشه‌ی سیاسی غرب به اندیشه‌ی سیاسی قرن بیستم اختصاص دارد، اما نویسنده از چشم‌اندازی خاص به این آراء و نظریات می‌نگرد. در این مجلد نقطه‌ی کانونیِ موردِ توجه مکللند را جامعه‌ی توده‌ای و مسائل آن، ازجمله ماهیت توده، پدیده‌ی ازدحام، و جنبش‌های توده‌ای تشکیل می‌دهد. بر همین مبنا، آن گروه از اندیشمندان مورد ملاحظه قرار گرفته‌اند که یا به مباحث جامعه‌ی توده‌ای پرداخته‌اند یا اندیشه‌های‌شان به نحوی از جامعه‌ی توده‌ای تأثیر پذیرفته است. برخی از این اندیشمندان ـ مانند فروید و گوستاو لوبن ـ در متون متعارف اندیشه‌ی سیاسی کمتر مورد بحث بوده‌اند. درمجموع، یکی از ویژگی‌های اصلی مجلد حاضر تلاش برای درآمیختن دیدگاه‌های فلسفه‌ی سیاسی با دیدگاه‌های علوم اجتماعی است.
تاریخ اندیشه سیاسی غرب (جلد سوم) (واکنش به لیبرالیسم) - انتشارات نی
شاه و شطرنج قدرت در خاورمیانه (ایران، کردهای عراق و شیعیان لبنان ۱۳۳۷-۱۳۵۷)
معرفی کتاب شاه و شطرنج قدرت در خاورمیانه (ایران، کردهای عراق و شیعیان لبنان ۱۳۳۷-۱۳۵۷)
پیوندهای استراتژیک ایران با برخی از جوامع و گروه‌های غیردولتی منطقه، در کنار تنش با آمریکا، مهم‌ترین مبحث سیاست خارجی ایرانِ دوران معاصر است. برخلاف باور رایج، اتحاد ایران با گروه‌های یادشده پیش از انقلاب اسلامی و در زمان محمدرضا شاه پهلوی پی‌ریزی شد. کتاب شاه و شطرنج قدرت در خاورمیانه: ایران، کردهای عراق و شیعیان لبنان نشان می‌دهد که شاه ایران در میانه‌ی سالهای ۱۳۳۷ و ۱۳۵۷ روابط استراتژيکی را با کردهای عراقی و شیعیان لبنانی جهت حفظ امنیت ملی، یکپارچگی سرزمینی و مهار دشمنان خود برقرار کرد. کتاب با تکیه بر ویژگی‌های ژئوپلیتیکی ایران، بر اهمیت نقش شاه و دیگر نهادهای تصمیم‌گیر در سیاست خارجی کشور تأکید می‌کند. همچنین این کتاب برای نخستین‌بار سرنوشت رازآلود امام موسی صدر را بیان کرده و رابطه‌ی پرفراز و نشیب ایران را با ملامصطفی بارزانی بازگو می‌کند. حجم و تنوع اسناد ناگفته‌ی جمع‌آوری‌شده از بایگانی‌های مهم آمریکا و ایران در کنار مصاحبه با دست‌اندرکاران سیاست خارجی ایران نشان‌دهنده‌ی دست‌اول‌بودن این روایت است. این کتاب ترجمه‌ی کتاب آرش رئیسی‌نژاد با عنوان The Shah of Iran, the Iraqi Kurds and the Lebanese Shia است که پیش از این در ژوئن ۲۰۱۸ از سوی انتشارات معتبر پالگریوـ‌مک‌میلان به چاپ رسید.
شاه و شطرنج قدرت در خاورمیانه (ایران، کردهای عراق و شیعیان لبنان ۱۳۳۷-۱۳۵۷) - انتشارات نی
سلطنت مشروطه در فرانسه (۱۸۱۴-۱۸۴۸)
معرفی کتاب سلطنت مشروطه در فرانسه (۱۸۱۴-۱۸۴۸)
بسیاری از پژوهشگران تاریخ فرانسه بر این باورند که بازگشت نظام سلطنت به کشور، در پی سقوط ناپلئون، حاصلی جز ناکامی نداشته است، اما نویسنده‌ی کتاب، پملا پیلبیم، استاد تاریخ فرانسه در دانشگاه لندن و رئیس انجمن مطالعات تاریخ فرانسه، بر این گمان است که به‌رغم ایام پرالتهاب سالهای ۱۸۴۸-۱۸۱۴، فرانسه از ثبات و انسجام قابل توجهی بهره‌مند بود. در این دوران، سه پادشاه بر سر کار آمدند، اما ساختار نهادینی که ماحصل سالهای انقلاب (۱۸۱۴-۱۷۸۹) بود، پابرجا باقی ماند و رجال گذشته به سلطه‌ی خود بر مقدرات کشور ادامه دادند. این دوره همچنین شاهد سربرآوردن جریان‌های سوسیالیستی و فمینیستی، انجمن‌های سیاسی متنوع و همچنین نشریات پرخواننده‌ای بود که فضای حاکم بر جامعه‌ی فرانسه را، فارغ از مناسبات حکومتی، با تعاریف تازه‌ای آشنا کرد.
مجموعه‌ی «کارگاه تاریخ» به‌پشتوانه‌ی تحلیل‌های دقیق و اسناد معتبر، پرتوی تازه بر رویدادهای مهم و مناقشه‌برانگیز جهان، از اوایل عصر مدرن تا امروز، می‌اندازد. این کتاب‌ها بیش از پنج دهه منبع اساسی دانشجویان و پژوهندگان تاریخ بوده است که اینک به‌تدریج در اختیار خوانندگان فارسی‌زبان قرار می‌گیرد.
جنگ و جامعه در بریتانیا (۱۸۹۹-۱۹۴۸)
معرفی کتاب جنگ و جامعه در بریتانیا (۱۸۹۹-۱۹۴۸)
رکس پوپ، رئیس سابق گروه مطالعات تاریخی و انتقادی دانشگاه پلی‌تکنیک لانکاشر، در این کتاب شرح می‌دهد که جنگ‌های نیمه‌ی اول قرن بیستم ــ جنگ بوئرها و دو جنگ جهانی اول و دوم ــ به چه نحو بر ساختارهای سیاسی و اجتماعی جامعه‌ی بریتانیا تأثیر گذاشت. جمعی معتقدند که این تأثیرات هدایت‌شده و حاصل سیاست‌های دولتی بوده است، اما گروهی دیگر بر عوامل پیش‌بینی‌ناپذیر جنگ تأکید می‌کنند. جنگ هم زمینه‌ساز تحولاتی اساسی در حوزه‌ی بهداشت، آموزش، صنایع و همچنین وضعیت رفاهی و شغلی زنان و کارگران شد و هم طرز تلقی دولت‌ها و مردم را درباره‌ی ضرورت‌های اجتماعی تغییر داد.
مجموعه‌ی «کارگاه تاریخ» به‌پشتوانه‌ی تحلیل‌های دقیق و اسناد معتبر، پرتوی تازه بر رویدادهای مهم و مناقشه‌برانگیز جهان، از اوایل عصر مدرن تا امروز، می‌اندازد. این کتاب‌ها بیش از پنج دهه منبع اساسی دانشجویان و پژوهندگان تاریخ بوده است که اینک به‌تدریج در اختیار خوانندگان فارسی‌زبان قرار می‌گیرد.
انقلاب های ۱۸۴۸
معرفی کتاب انقلاب های ۱۸۴۸
انقلاب های ۱۸۴۸ که کم‌وبیش سراسر اروپای مرکزی ــ خصوصاً فرانسه، امپراتوری هاپسبورگ، اراضی آلمان و شبه‌جزیره‌ی ایتالیا ــ را در غوغا و التهابی بی‌مانند فروبرد، حاصل مجموعه‌ای از تحولات اجتماعی، اقتصادی، و سیاسی بود که از انقلاب صنعتی، ظهور طبقه‌ی متوسط، تلاش در راه برپایی حکومت‌های لیبرال، رشد روحیه‌ی ناسیونالیستی، نارضایتی عمیق اقتصادی و توسعه‌ی شهری مایه می‌گرفت. در هر حال، با فروکش کردن شور و شوق انقلابی، به‌ناگاه در میان دستجات سیاسی اختلاف‌نظر پیدا شد و دست‌آخر این قوای ضد انقلاب بود که استیلای خود را بازیافت. در این کتاب سیر رویدادهای منجر به انقلاب‌های ۱۸۴۸ و ناکامی آن‌ها در هریک از سرزمین‌های آشوب‌زده به‌نحوی شرح و بسط می‌یابد که خواننده از کشاکش حوادث پرتب‌وتاب اروپای دهه‌ی ۱۸۴۰ به درکی روشن از اسباب و علل آن وقایع می‌رسد.
مجموعه‌ی «کارگاه تاریخ» به‌پشتوانه‌ی تحلیل‌های دقیق و اسناد معتبر، پرتوی تازه بر رویدادهای مهم و مناقشه‌برانگیز جهان، از اوایل عصر مدرن تا امروز، می‌اندازد. این کتاب‌ها بیش از پنج دهه منبع اساسی دانشجویان و پژوهندگان تاریخ بوده است که اینک به‌تدریج در اختیار خوانندگان فارسی‌زبان قرار می‌گیرد.
زوال نظام اجتماعی و فروپاشی دولت قاجار (براساس اسناد آرشیو وزارت خارجه‌ی بریتانیا)
معرفی کتاب زوال نظام اجتماعی و فروپاشی دولت قاجار (براساس اسناد آرشیو وزارت خارجه‌ی بریتانیا)
لرد کرزن، نایب‌السلطنه‌ی بریتانیا در هند، درباره‌ی امتیازی که دولت ناصرالدین شاه قاجار در سال ۱۲۵۱ به بارون رویتر داد می‌گوید: «این کامل‌ترین و عجیب‌ترین واگذاری کل منابع صنعتی یک کشور به فردی خارجی است که کسی در تاریخ خواب آن را نتواند دید، چه رسد به آن که عملاً امضا شده باشد.» دولتی که چنین امتیازهایی به بیگانگان می‌داد دمار از «رعیت» خود هم درمی‌آورد، اما در عین حال قدرت هم نداشت!
این کتاب روایت زوال دولت قاجار در دهه‌های آخر عمر آن و نبرد چندجانبه‌ای است که در این دوره بین دو قدرت بزرگ استعماری روسیه و انگلستان، اقشار فقیر و میانیِ شهر و روستا، رؤسای ایل‌های بزرگ، درباریان و علما درگرفت و زمینه‌های انقلاب مشروطه را فراهم کرد؛ مشروطه‌ای که به علت استمرار دخالت‌های آن دو قدرتِ استعماری و ضعف نیروهای اجتماعی ناتمام ماند. امتیاز این کتاب استفاده‌ی گسترده از منابع دست اول و اسنادِ آرشیوهای وزارت خارجه‌ی بریتانیا و دقت مؤلف در روایت جزئیات داده‌های اقتصادی و اجتماعی ایران قبل از مشروطه است.
جامعه شناسی فرهنگی
معرفی کتاب جامعه شناسی فرهنگی
استدلال اصلی کتاب حاضر آن است که امروزه جامعه‌شناسی فرهنگی در نسخه‌ی متأخر آن بیش از همیشه به این گزاره‌ی بنیادین پایبند است که «اتخاذ هرگونه نگاه غیرانضمامی و غیرتاریخی به فرهنگ در حکم تأیید این پیش‌‌انگاره‌ی سراپا نادرست است که فرم‌های فرهنگی از بدو پیدایش‌شان حاوی معانی ثابتی بوده‌اند»، و پایبندی به این رویکرد، برای جامعه‌شناسی فرهنگی، مستلزم گذار از اشکال گوناگون دوگرایی‌های رایج (فرهنگ والا/ توده‌ای، فرهنگ اصیل/ نااصیل و غیره) و پرهیز از کلیت‌اندیشی و حذر از زیبایی‌شناختی‌کردن مقوله‌ی فرهنگ بوده است. اما پرسش این است که آیا جامعه‌شناسی فرهنگی می‌تواند بین این تلقی از فرهنگ به‌مثابه‌ی عینیتی بیرونی و فرهنگ به‌مثابه‌ی جان‌پناهی در برابرِ ابتذالِ جامعه‌ی مصرفی آشتی برقرار سازد؟ و آیا می‌تواند تحلیل عین‌گرایانه‌ی فرهنگ را به طرف تشخیص و فعال‌سازی ظرفیت‌های رهایی‌بخشی و خلاقانه‌ی آن سوق دهد؟ پاسخ جامعه‌شناسی فرهنگی، با اتکا به سنتزی از تفکر رابطه‌گرای پیر بوردیو و دیدگاه نوگرامشی‌گرایان به فرهنگ، این است که امروزه نقد فرهنگیِ رهایی‌بخش لاجرم جایی بین کلیت‌اندیشی مکتب فرانکفورت و پوپولیسم فرهنگی قرار می‌گیرد، یعنی همان‌جایی که جامعه‌شناسی فرهنگی می‌کوشد توان‌های رهایی‌بخش فرهنگ را از رهگذر تحلیل تجربی آن تشخیص دهد و فعال سازد.
جامعه شناسی فرهنگی - انتشارات نی
