معرفی کتاب بدیلهای سرمایهداری (طرحهایی برای یک اقتصاد دموکراتیک)
جامعهای آزاد و دموکراتیک که در عمل قابل تحقق باشد چگونه است؟ فهرست کردن انبوه بیعدالتیهای موجود دشوار نیست: فقر، استثمار، بیثباتی، بحران محیط زیست، نابرابریهای ریشهای… اما آیا بدیلی عملی که بتوان بر این وضع ترجیحش داد وجود دارد؟ نویسندگان بدیلهای سرمایهداری هر یک به نوبهی خود میکوشند نشان دهند که بدیلی عملی چگونه میتواند باشد. «اقتصاد مشارکتیِ» رابین هانل، با تمرکز بر شورایی کردن ادارهی محیطهای اقتصادی، به شکلی ملموس بر این ایده خط بطلان میکشد که انتخابی جز اقتصاد بازار یا برنامهریزی متمرکز دولتی وجود ندارد. برنامهریزی مشارکتی او به شیوهای دموکراتیک راه سومی واقعی پیشنهاد میکند. در مقابل، اریک اُلین رایت میکوشد امکانهای عملیِ افزایش قدرت اجتماعی را در همین بستر فعلی بررسی کند. او به طرح استراتژیها و مدلهایی میپردازد که به واسطهی آنها قدرت اجتماعی میتواند بر قدرت دولتی و اقتصادی تفوق یابد. از خلال گفتوگوی همدلانه و موشکافانهی این دو طیفی از مسائل و مشکلات مهم مطرح میشوند که در راه تحقق بدیلهای ممکن وجود دارند.
بدیلهای سرمایهداری (طرحهایی برای یک اقتصاد دموکراتیک) - انتشارات نی
معرفی کتاب در جستوجوی شش هزار روز گمشده (روایتی از دوران رشد سریع ژاپن پس از جنگ، پیشینهی تاریخی و تحولات اجتماعی ـ اقتصادی پس از آن)
کتاب پیش رو، روایت شش هزار روز دوران رشدِ سریعِ هفتاد سالِ گذشتهی کشورِ ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم است؛ اگرچه گهگاه اشاراتی به صدوبیست سال پیش از آن هم میشود. ژاپن با وجود نیمقرن جنگ با همسایگان دور و نزدیک و فرود اولین و دومین بمب اتمی بر سر مردم آن ــ که فقط در یک شب صد هزار نفر در هیروشیما به قتل رسیدند ــ ظرف بیستوسه سال پس از پایان جنگ جهانی دوم به دومین اقتصاد سرمایهداری جهان آن روز تبدیل شد. ژاپنِ دچار بلا از جنگهای پنجاهساله (۱۸۹۵ تا ۱۹۴۵)، طوفان، سیل، سونامی، زلزلههای روزانه، آتشفشان و بمب اتمی همیشه چالشها را با اتکا بر خلاقیت، نه با شعار، که با عمل به فرصتِ دوچندان تبدیل کرده است، بدون آنکه مردمش از دولت گله کنند و همهی مصیبتها را به گردن این و آن یا حتی بمب اتمی بیندازند. این کتاب، در واقع، روایت تلاش انسانهاست برای پیشرفت و ترقی، چه در سطح رهبران و نخبگان، چه در نهاد دولت و بخش خصوصی یا نیروهای نظامی در دوران جنگ و صلح، چه در سطح مردم کوچه و بازار.
در جستوجوی شش هزار روز گمشده (روایتی از دوران رشد سریع ژاپن پس از جنگ، پیشینهی تاریخی و تحولات اجتماعی ـ اقتصادی پس از آن) - انتشارات نی
بوریس گرویس در این کتاب نگاهی میاندازد به اقتصاد ارزیابی و مبادلهای که نیروی محرک پایگاههای اصلی فرهنگ مدرن یعنی بازار روشنفکری و بایگانی است. زمانی که ایدهها از زمینهای به زمینهی دیگر منتقل میشوند، نومایگی پدید میآید. جابهجایی پیوستهی مرز بین امور باارزش و بیارزش، یا فرهنگ و بیحرمتی، در کانون بررسی گرویس قرار دارد. نوآوری عبارت از پیدایش چیزی از پیش پنهان نیست. در کار نوآورانهی فکری و هنری، ارزش چیزی که همیشه از قبل دیده و شناخته شده است دوباره ارزیابی میشود. ارزیابی دوبارهی ارزشها شکل کلی نوآوری است.
توسعهی مالها در تهران از اواخر دههی ۸۰ تاکنون روندی صعودی داشته است. کتاب حاضر در پی فهم جنبههای کالبدی، اجتماعی و فرهنگی این تحول و توضیح رابطهی اقتصاد شهرداری، توسعهی مالها و فرهنگ مصرف در تهران است. نویسنده رابطهی توسعهی فضاهای تجاری و تأمین منابع مالی شهرداری، بودجهها، طرح جامع و برنامههای پنجسالهی شهرداری تهران را در فاصلهی سالهای ۱۳۹۶-۱۳۸۴ با روش کیفی تحلیل کرده است.
مصاحبه با مشتریان مالها مبنای شناسایی ارزشها، داوریها و نظام شناختی آنها در مواجهه با مالها بوده است. از نظر مشتریان مالها این فضا نماد پیشرفت، آزادی، بازشناسی حق انتخاب و امنیت هستند. تحول مفهوم نیاز و تبدیلشدن نفس خرید به نیاز، تحول فرهنگ مصرفی در تهران را توضیح میدهند. برند، مد و تمایز مهمترین عوامل مؤثر بر خرید لباس در مالها هستند و تحلیل معنای خرید و مصرف لباس نشان میدهد که احساساتی مثل توانایی، برتری، خاصبودن، اعتمادبهنفس، پذیرفتهشدن از طرف دیگران، آرامش و استقلال با خرید از مال پیوند دارد.
دامنهی تحولات فرهنگ همراه با رشد مصرفگرایی تا معنای ذهنی خوشبختی پیش میرود؛ تصوّر جدیدی از خوشبختی که عاری از هر نوع حساسیت نسبت به امور اجتماعی و سیاسی است.
تجاریسازی و مصرفگرایی (تحول فضا و فرهنگ شهری در تهران) - انتشارات نی
معرفی کتاب توسعه و خوشبختی در میان ایرانیان (چرا احساس میکنیم نسل سوختهایم؟)
بر اساس مطالعات فراوان و در پی توصیهی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۱، امروزه به میزان «احساس خوشبختی» در کشورها بهعنوان یکی از شاخصهای توسعه اهمیت ویژه داده میشود. این کتاب برای بررسی این مسئله نوشته شده است که چرا ایرانیان از سال ۱۳۵۳ تاکنون وضع مطلوبی در میزان «احساس خوشبختی» ندارند. به گمان نویسنده، اگر مفهوم خوشبختی و آرمانشهر و رابطهی آرمان و واقعیت، مورد تدقیق قرار گیرد و در یک مطالعهی تاریخیـفرهنگی، تلقی ایرانیان از آن مفاهیم بررسی شود و آفات مهم جامعهی کنونی شامل عوامگرایی، بحران فرهنگی و محدودیت بیان و نقش این آفات در میزان «احساس خوشبختی» تحلیل شود، نور آگاهی بر وضعیت پرابهام و بغرنج کنونی و نابسامانیهای موجود پرتو میافکند و زوایای پنهان و مورد غفلت آشکار میگردد.
توسعه و خوشبختی در میان ایرانیان (چرا احساس میکنیم نسل سوختهایم؟) - انتشارات نی
معرفی کتاب یک غفلت و دو سوءتفاهم (در زمینهی طرحهای جامع شهری و منطقهای)
کتاب حاضر شامل دو بخش و پنج مقاله است. موضوع سه مقالهی بخش اول «غفلت» از اهمیت و ضرورتِ برنامهریزی و مدیریت تحولات کالبدی در «منطقهها یا مجموعههای شهری» ــ بهعنوان عرصهی واقعی شهرها ــ است. این منطقهها یا مجموعههای شهری هریک شامل یک (یا چند) شهر اصلی با تعداد زیادی شهر و روستا و مراکز کار و فعالیت در پیرامون آنها هستند و بازارهای واحدی از سکونت و فعالیت را تشکیل میدهند. بخش دوم شامل دو مقاله است. مقالهی چهارم شرح ناکامی تجربهی «طرح ساختاری ـ راهبردی» در ایران بهعنوان مصداق بارزی از یک «سوءتفاهمِ» رایج است مبنی بر اینکه میتوان آموزهها، الگوها و دستاوردهای غرب در حوزههای اجتماعی ـ سیاسی را ــ مانند کالاهای ساختهشده و انواع فناوریهای نوین ــ به کشور وارد و از آنها استفاده کرد. مقالهی پنجم نیز شرح مختصر آثار و نتایج زیانبار یک «سوءتفاهمِ» دیگر است مبنی بر اینکه با تعیین ضوابط و استانداردهای «سرانه» میتوان، ضمن رفع کمبودهای موجود، نیازهای آیندهی شهرها را در زمینهی انواع خدمات و تسهیلات شهری ــ با جانمایی آنها در نقشههای جامع شهرها ــ تأمین کرد.
یک غفلت و دو سوءتفاهم (در زمینهی طرحهای جامع شهری و منطقهای) - انتشارات نی
معرفی کتاب سیاست و حکومت در خاورمیانه (غرب آسیا) و شمال افریقا
هدف این کتاب آشناکردن خوانندگان فارسیزبان بهویژه دانشجویان و پژوهشگران رشتههای علوم انسانی و اجتماعی در درجهی نخست و عموم علاقهمندان در وهلهی دوم با تحولات خاورمیانه یکی از پرتلاطمترین مناطق جهان کنونی است. گرچه رسانههای نوشتاری، دیداری و شنیداری موجود فارسیزبان فراوان سخن از خاورمیانه به میان میآورند، اما بیشتر بر رویدادهای سیاسی کنونی و تحلیل آن تمرکز میکنند. این در حالی است که تحلیل و تبیین درستتر و واقعیتر مسائل خاورمیانه و شمال افریقا به برخورداری از دانش گستردهتر از جنبههای تاریخی، فکری و جامعهشناختی آن بستگی دارد.
نویسنده که بیش از چهار دهه در رسانهها و دانشگاههای کشور به نوشتن، پژوهش و آموزش مسائل خاورمیانه و شمال افریقا اهتمام داشته است، با توجه به خلأ موجود در نوشتههای مربوط به خاورمیانه و شمال افریقا، چه کتاب و چه مقالات، درصدد برآمده است تا اثری نسبتاً جامع دربارهی این منطقه به خوانندگان علاقهمند ارائه دهد.
سیاست و حکومت در خاورمیانه (غرب آسیا) و شمال افریقا - انتشارات نی
معرفی کتاب فلسفهورزی درباره دین (درآمدی نقادانه به فلسفهی دین)
فلسفهورزی دربارهی دین، با وجود حجم نسبتاً اندک، موضوعهای متنوعی را در حوزهی فلسفهی دین به بحث میگذارد و دربارهی هر موضوع نظرات فیلسوفان متعددی را به شیوهی نقادانه و استدلالمحور بررسی میکند: پس از معرفی هر موضوع، رأی و استدلال یک یا چند فیلسوف را دربارهی آن پیش میکشد و سپس خواننده را با نقد فیلسوفان دیگر به آن رأی و استدلال آشنا میکند. در بسیاری از موارد نویسندگان کتاب به این نیز اکتفا نمیکنند: یک مرحله جلوتر میروند و خودِ نقدها را نیز به نقد میگذارند. ثمرهی شیوهی یادشده این است که خواننده صرفاً با آرای فیلسوفان دربارهی موضوع آشنا نمیشود، بلکه بهخوبی با استدلالها و نقدها درگیر میشود و نکات موردِ اختلاف فیلسوفان (و چرایی این اختلافها) را درمییابد. این کتاب با تلاش در جهت فهم استخوانبندی استدلالهای برجسته در تاریخ فلسفهی دین، در کنار آشنایی با آثار شاخص در این زمینه، علاقه و آمادگی لازم برای تحقیق بیشتر را در خواننده ایجاد میکند.
فلسفهورزی درباره دین (درآمدی نقادانه به فلسفهی دین) - انتشارات نی