دفتر و دفترچه
تراول ماگ و فلاسک
دگرگونی جهان
کتاب دگرگونی جهان (درآمدی به مانیفست حزب کمونیست) نوشته بابک احمدی توسط انتشارات مرکز با موضوع علوم سیاسی، سیاست، فلسفه سیاسی به چاپ رسیده است.
مانیفست حزب کمونیست، جزوه‌ی مختصری است در کمتر از چهل صفحه، نوشته‌ی دو انقلابی جوان، کارل مارکس ۲۹ساله و فریدریش انگلس ۲۷ساله. این اثر در آغاز انقلاب قاره‌ای ۱۸۴۸ منتشر شد و مهم‌ترین متن در تاریخ سوسیالیسم است. متنی که به عنوان برنامه‌ی گرایش انقلابی کمونیستی، راهنمای مبارزه‌ی عملی و در عین حال نمایان‌گر مبانی نظری دیدگاهی دانسته می‌شود که سرنگونی نظام طبقاتی زندگی اجتماعی را در دستور کار قرار داده است. هم‌چنین، اثری است درخشان با نثری کوبنده و بیانی موجز اما دقیق، که به رغم حجم اندک‌اش هم‌ارز مهم‌ترین شاهکارهای فلسفه‌ی سیاسی ارزیابی شده است.
این کتاب شرحی است از زمینه‌ی تاریخی و فکری مانیفست، تاریخ نگارش و دریافت آن، چاپ‌های مختلف، پیش‌گفتارهای دو مؤلف، و ترجمه‌های‌اش به زبان‌های گوناگون و افق‌‌های مختلف دریافت متن. هم‌چنین بحثی است از قدرت‌ها و کاستی‌های متن، با این هدف که نشان دهد از یک سو فعلیت و موضوعیت دارد و از سوی دیگر شماری از نکته‌ها و احکام آن در شرایط کنونی کارآ نیستند.
معرفی مباحث کتاب دگرگونی جهان
زمینه ی تاریخی و نظری نگارش مانیفست
درآمد
وضعیت تاریخی و اجتماعی در زمان نگارش مانیفست
آرای سوسیالیستی در زمان نگارش مانیفست
گروه های انقلابی در نیمه نخست سده ی نوزدهم
فضای فکری و سیاسی آلمان در دهه ی 1840
تاریخ مانیفست
سازمان عدالت
سازمان کمونیست ها
منابع مانیفست
عنوان مانیفست حزب کمونیست
فن بیان مانیفست
چاپ های مختلف مانیفست
یادداشت‌های فؤاد روحانی (ناگفته‌هایی درباره‌ی سیاست نفتی ایران در دهه‌ی پس از ملی‌شدن)
معرفی کتاب یادداشت‌های فؤاد روحانی (ناگفته‌هایی درباره‌ی سیاست نفتی ایران در دهه‌ی پس از ملی‌شدن)
اوپک در اواخر ۱۹۶۰ میلادی تأسیس شد و فؤاد روحانی در دومین کنفرانس (فوریه ۱۹۶۱) به دبیرکلی آن برگزیده شد. یادداشت‌های او شامل مسائلی است که در فاصله‌ی چهارمین کنفرانس (خرداد ۱۳۴۱) و نشست مشورتی فروردین ۱۳۴۳ که هر دو در ژنو برگزار شد اتفاق افتاد. در کنفرانس چهارم سه قطعنامه به شماره‌های ۳۱، ۳۲ و ۳۳ به تصویب رسید و روحانی مأموریت یافت که برای اجرای مفاد آن‌ها به مذاکره با کمپانی‌ها بپردازد. روحانی همین ماجرا را طی مقاله‌ای با عنوان «یادی از نظریه و روش دولت ایران نسبت به اوپک در سال‌های اول تأسیس آن سازمان» در ۱۱ مهر ماه ۱۳۷۵ انتشار داده است. ویراستاران کتاب که از همکاران روحانی در سازمان اوپک بوده‌اند، پس از دستیابی به یادداشت‌های روزانه‌ی او با تحقیق در اسناد آزادشده‌ی وزارت خارجه ایالات متحده و بریتانیا و نیز اسناد شرکت نفتی توتال فرانسه بیست فصل کتاب را، از ایجاد سازمان اوپک دبیرکلی روحانی، تصویب قطعنامه‌ها، مذاکره با شرکت‌های نفتی و رویه‌ی شاه و دولت ایران در قبال اوپک تا پایان دبیرکلی روحانی، به‌طور مشروح نگاشته‌اند و جای‌جای آن را به یادداشت‌ها و مقاله‌ی روحانی ارجاع داده‌اند. ویراستاران در ادامه سرگذشت اوپک را تا تنظیم و تقدیم قرارداد الحاقی به مجلس شورای ملی دنبال کرده‌اند. بدنه‌ی اصلی کتاب پژوهش و نگارش ویراستاران و یادداشت‌ها و مقاله‌ی روحانی پیوست‌های کتاب است.
یادداشت‌های فؤاد روحانی (ناگفته‌هایی درباره‌ی سیاست نفتی ایران در دهه‌ی پس از ملی‌شدن) - انتشارات نی
تاریخ فلسفه سیاسی (جلد اول) (دوران کلاسیک)
معرفی کتاب تاریخ فلسفه سیاسی (جلد اول)
تاریخ فلسفه‌ی سیاسی، علاوه بر اینکه به ما کمک می‌کند اصل و ریشه‌ی خودمان را فهم کنیم، بصیرتی اساسی برای فهم دلایل اینکه چرا دیدگاه‌های فعلی‌مان را داریم به ما می‌دهد. با مقایسه‌ی اندیشه‌های خودمان با اندیشه‌های گذشتگان، می‌توانیم مفروضات حیاتی درباره‌ی سؤالات فلسفی گسترده‌تر درباره‌ی ماهیت واقعیت، هستی، احتمال دست‌یافتن به نوعی از شناخت، شناخت‌پذیری حقیقت اخلاقی، طبیعت انسان، و احتمال بهبود و کمال بخشیدن به انسان را دریابیم. فلسفه‌ی سیاسی یک رشته‌ی اشتقاقی است. اندیشه‌های سیاسی هر متفکّری سخت تحت‌تأثیر پاسخ‌هایی است که به این سؤالات غائی می‌دهد. بنابراین، اگر متفکری دیدگاه خاصی درباره‌ی طبیعت انسان یا حقیقت اخلاقی دارد، این دیدگاه، عمیقاً بر آن صورت سازمان سیاسی که مرجّح می‌دارد تأثیر می‌گذارد. با وارسی طیفی از فلسفه‌های سیاسی که دیدگاه‌های مختلفی را درباره‌ی جهان سیاسی عرضه می‌کنند و در ضمن پاسخ‌های مختلفی که به این سؤال‌های غائی می‌دهند، به فهم ارتباط‌های میان اجزاء یک فلسفه‌ی سیاسی معین نائل می‌شویم و می‌فهمیم چگونه میان این اجزاء کنش و واکنش وجود دارد و چه کارکردی پیدا می‌کنند. اندیشه‌های سیاسی ما تصادفی نیستند. این اندیشه‌ها از عناصر بنیادین جهان‌بینی کلّی ما نشئت می‌گیرند. رسیدن به بصیرتی ژرف‌تر درباره‌ی اینکه چرا ما چنین فکر می‌کنیم به ما کمک می‌کند که در مفاهیم سیاسی‌مان دقیق شویم و احتمالاً در آن‌ها تجدیدنظری بکنیم.
نظریه و زبر نظریه در روابط بین‌الملل (مفاهیم و تفسیرهای متعارض)
معرفی کتاب نظریه و زبر نظریه در روابط بین‌الملل (مفاهیم و تفسیرهای متعارض)
کتاب حاضر که درآمدی بر مباحثات جدید در روابط بین‌الملل به‌شمار می‌رود کوششی است برای نشان دادن اینکه چرا هر کس خواهان حل مسائل سیاست خارجی است باید نظریه‌های روابط بین‌الملل و مسائل فلسفی مطرح در تعیین نحوهٔ انتخاب بهترین نظریه را بشناسد. کتاب حاضر پرسش‌هایی را دربارهٔ سیاست‌گذاری پیش می‌کشد که هدف از آن‌ها واداشتن محققان و دانشجویان به تأمل انتقادی دربارهٔ فرض‌ها و باورهایی است که شالودهٔ توصیه به سیاست‌گذاری‌های خاص را تشکیل می‌دهد.
این کتاب پیوندهای مشخصی را که میان انتخاب سیاست‌ها و اصول نظریه‌های روابط بین‌الملل وجود دارد و نیز پیوندهای دیگری را که با دعاوی فلسفی ناظر بر نحوهٔ انتخاب بهترین نظریه وجود دارد نشان می‌دهد. از این گذشته، کتاب حاضر با رساندن مسائل سیاست خارجی به مباحثات معاصر دربارهٔ سرشت و بنیادهای نظریه روابط بین‌الملل، محققان و دانشجویان را به ابزارهای ضروری برای تحلیل استدلال‌های رقیب مجهز می‌سازد.
نظریه و زبر نظریه در روابط بین‌الملل (مفاهیم و تفسیرهای متعارض) - انتشارات نی
نقد و نظر: درآمدی جامع بر نظریه‌های فمینیستی
معرفی کتاب نقد و نظر: درآمدی جامع بر نظریه‌های فمینیستی
کوشش‌های فکری زنان در کمتر از دویست سال گذشته چشم‌اندازهای تازه‌ای به روی دانش بشر گشوده و پرسش‌های مهم بسیار به میان آورده است. اما تنوع و تضارب شگفت‌آورِ اندیشه‌ها خود به سدی در برابر درک چند و چون آن‌ها بدل شده است.
ورود به این عرصه‌ی پرهیاهو به قصد تدارک تحلیلی سنجش‌گرانه از اندیشه‌هایی بس گوناگون – از نظریه‌های فراگیر و پردامنه‌ی لیبرال‌فمینیستی، تا ژرف‌اندیشی‌های خلاق و گاه تندروانه‌ی رادیکال‌فمینیست‌ها که بنیان علم و اخلاق و سیاست و کیاست را به چون و چرا کشیده‌اند؛ از بحث‌های غامض روان‌کاوی، جدل‌های مارکسیستی و راهکارهای سوسیالیستی تا پیچیدگی‌های نوشتاری فمینیست‌های پسامدرن – کاری‌ست به غایت دشوار که نویسنده‌ی فرهیخته کتاب، با استادیِ تمام از عهده‌ی آن برآمده و حق این اذهان کوشنده را در متنی معتبر و ماندگار ادا کرده است.
محصول کار او، از یک سو درآمدی جامع و مفید برای آشنایی با روند شکل‌گیری و رشد این اندیشه‌ها به دانشجویان و پژوهندگان این عرصه عرضه می‌کند، و از سوی دیگر نمونه‌ای برجسته به دست می‌دهد از تحلیل روشنِ انتقادی و به‌ویژه از نقد فمینیستی: شورمند، موشکاف، پرسشگر، مشعوف، شکاک، واقع‌گرا، رویایی، دلواپس…
نقد و نظر: درآمدی جامع بر نظریه‌های فمینیستی - انتشارات نی
دو جستار درباره فلسفه سیاسی فمینیسم
معرفی کتاب دو جستار درباره فلسفه سیاسی فمینیسم
فمینیسم هم‌اکنون به موضوعی بحث‌انگیز و جدی در برابر نظریه‌ی سیاسی غربی بدل شده است. برای مثال، فمینیسم نشان داده است که تأکید نظریه‌ی سیاسی غرب بر عدالت یا آزادی با نادیده‌گرفتن کامل فضای خانه و خانواده همراه بوده است. به عبارت دیگر، مردان نظریه‌پرداز عدالت و آزادی را برای فضای بیرون از خانه، تعریف کرده‌اند که به‌طور سنتی به مردان اختصاص داده می‌شد، و خانه و خانواده را، که به‌طور سنتی عرصه‌ای زنانه محسوب می‌شد، از دایره‌ی مصادیق عدالت و آزادی به کلی حذف کرده‌اند.
فمینیسم، به مثابه نظریه‌ی برابری جنسی، دربرگیرنده‌ی دیدگاه‌هایی است که دیگر نمی‌تواند در شیوه‌های سنتی نظریه‌پردازی غربی بگنجد. هرچه بی‌کفایتی نظریه‌ی سیاسی غربی در تبدیل جهان به جایی بهتر برای زندگی آشکارتر می‌شود، فمینیسم به منزله‌ی نظریه‌ای جایگزین اهمیت بیشتری می‌یابد.
دو جستار درباره فلسفه سیاسی فمینیسم - انتشارات نی
ایده سوسیالیسم (به سوی شکل دموکراتیک زندگی)
معرفی کتاب ایده سوسیالیسم (به سوی شکل دموکراتیک زندگی)
با افزایش توجه به امر اجتماعی و تلاش برای توان‌مندسازی جامعه در برابر دولت و اقتصاد، متفکران مختلف به بازسازی ایده‌ی سویسیالیسم برخاسته‌اند. در این راستا، آکسل هونِت، به عنوان جامعه‌شناسی که وارث نظریه‌ی انتقادیِ مکتب فرانکفورت است، نخست به سراغ خاستگاه‌های ایده‌ی سوسیالیسم در عصر صنعتی می‌رود و می‌کوشد فرایند تکوین این ایده را بر بستر تاریخی آن واکاوی کند. تلاش نظری هونت با تمرکز بر مفهوم «آزادی اجتماعی» پیش می‌رود که به باور او دستاورد مهم سوسیالیست‌های اولیه در برابر برداشت فردگرایانه از آزادی بوده است. هونت این دستاورد اساسی را از چارچوب محدود صنعت‌گرایی و اقتصادباوری اولیه بیرون می‌کشد تا آن را به برداشت معاصرتری از جامعه و تاریخ مجهز کند و محمل همبستگی اجتماعی جدیدی سازد که مبتنی است بر بازشناسی متقابل، همکاری و خودشکوفایی همگانی. جست‌وجوی او برای یافتن راه‌های نوسازی ایده‌ی سوسیالیسم در دو جهت پیش می‌رود: نخست در جهت رهانیدن آن از باور به قانون‌مندیِ حرکت تاریخ و پیوند زدنش به نوعی تجربه‌گری تاریخی، و دوم در جهت ساختن سوسیالیسم به مثابه‌ی شکل دموکراتیک زندگی.
ایده سوسیالیسم (به سوی شکل دموکراتیک زندگی) - انتشارات نی
مفهوم سیاسی قانون
معرفی کتاب مفهوم سیاسی قانون
کتاب حاضر جزئی از یک پروژه‌ی پژوهشی وسیع در خصوص ربط و جمع سازگار و قابل دفاع میان هنجار مربوط به قدرت و واقعیت قدرت است. دقیق‌تر، اثر حاضر بیانگر نظریه‌ی ابداعی پروفسور لاگلین در باب حقوق است. «مفهوم سیاسی قانون» (نظریه‌ی حقوقیِ سیاسی)، به تعبیر و تصریح او در متن کتاب و به سیاق «مفهوم طبیعی قانون» (نظریه‌ی حقوقیِ طبیعی) یا «مفهوم اثباتی قانون» (نظریه‌ی حقوقی اثبات‌گرا)، «برآمده» از کوشش‌های نظری طولانی وی در باب چیستی حقوق عمومی است. در واقع، طرح واقع‌گرا یا پدیدارشناسانه‌ی وی بر بُعد خاص و تجربی حقوق تمرکز می‌کند تا از افراط در توجه به بُعد عام و هنجاری بکاهد و، بدین‌سان، نظریه‌ی حقوقی را متوازن و معنادار کند.
به بیانی دیگر، این کتاب جستاری است در ترسیم پیشینه‌ی تاریخی کوشش‌های نظری در تحلیل و دفاع از بنیاد نظام حقوقی متناسب با نظام سیاسی مشروع. درواقع، این جستار تصویری است از تاریخ اندیشه در زمینه‌ی «بنیاد مشروعیتِ اداره‌ی حیات جمعی آدمیان در عصر مدرن» که بی‌گمان باید همچون خون جاری در نظام هنجاری مربوط، یعنی نظام حقوقی، باشد. دغدغه‌ی اندیشه‌ورزان گوناگون در سرزمین‌های متفاوت اروپایی طی سده‌های اخیر در عصر مدرن این بوده است که نظام حقوقی در این میان متصلب نشود و رابطه‌ی اصیل‌اش با آن سرچشمه، یعنی اداره‌ی حیات جمعی، حفظ شود. این سرچشمه همواره بافتارمند و تاریخی است و به منزله‌ی حد طبیعت بر نظام حقوقی عمل می‌کند. در این اثر (مفهوم سیاسی قانون)، نویسنده در پی به تصویرکشیدن پویش موجود میان «کشورداری»، و «مشروطه‌خواهی» بوده است. این کوشش به مطالعه‌ی «خرد دولت» و «نظام مشروطه» می‌انجامد، اولی در واقع تجلی واقعیت کشورداری است و دومی نمود هنجار آرمانی مربوط به قدرت.