دفتر و دفترچه
تراول ماگ و فلاسک
آخرالزمانی در همین نزدیکی
آخرالزمانی در همین نزدیکی مجموعه مقالاتی است که به گفته خود نویسنده نوعی بیوگرافی فکری او است. احمد صدری در این مقالات به تحلیل و بیان نظریات خود در حوزه‌های گوناگون مرتبط با دین و فرهنگ پرداخته است.
در فصل اول مسأله بسیار ایرانی «رسالت روشنفکران» که از سال‌های دانشجویی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با نویسنده بوده منجمله نقد «مصاف تمدن‌های هانتینگتون» و بازسازی مفهوم تمدن را می خوانیم. فصل دوم حاوی تلاش‌هایی برای تعمق در آسیب‌شناسی سیاسی واجتماعی ایران است. این فصل مقاله «نشانگان فلج سیاسی» را دربر دارد که ابتدا به انگلیسی نگاشته شده بود و در اینجا مصاحبه‌ای درمورد آن مقاله به نقل از (مرحوم) مجله آفتاب آمده است. این مقاله در میان کارکنان و نهادهای مربوط به امور خارجه بازتاب قابل توجهی داشته است. دو فصل آخر کتاب شامل گزیده‌ای از مقالاتی است که پس از وقایع ۱۱ سپتامبر نوشته شده‌اند. فصل سوم گزیده ای از مقالات چاپ شده در روزنامه دیلی استار بیروت است که به موضوع افشای مقدمات و تحلیل پیامدهای جنگ نابخردانه نومحافظه‌کاران و رئیس جمهور آمریکا با تروریسم جهانی و روشنگری در این زمینه می پردازد و مقالات فصل چهارم منجمله «تأملات یک ایرانی...» و «تجملات تنهایی» نوعی تفکر با صدای بلند است که غیر از نقشی که در خودآگاهی نویسنده داشته (چراکه نوشتن یکی از بهترین طرق فکرکردن است) مکالمه‌ای از سویدای دل بین یک ایرانی در غرب و جهان غیرایرانی به حساب می‌آید.
جهانی شدن قدرت و دموکراسی
معرفی کتاب جهانی شدن قدرت و دموکراسی:
این کتاب که توسط مارک اف. پلانتر و الکساندر اسمولار نگاشته شده در واقع مجموعه ای منسجم است. که دربردارنده ی گزیده ای از برخی از مهمترین نویسندگان علوم سیاسی و روابط بین الملل پس از جنگ سرد و تاثیر آن بر گسترش دموکراسی است.
به طور کلی این کتاب به منظور شناخت نظام بین‌الملل پس از جنگ سرد و تاثیر آن بر گسترش و تحکیم دموکراسی تدوین یافته است، نویسندگان کوشیده‌اند با گردآوری دیدگاه‌های کارشناسان روابط بین‌الملل اروپایی، آمریکایی شمالی و آسیایی رابطه میان دو موضوع روابط بین‌الملل و دموکراسی را بررسی و تبیین نمایند.
فریدون آدمیت و تاریخ مدرنیته در عصر مشروطیت
فریدون آدمیت از سال ۱۳۴۴ تمامی وقت خود را صرف مطالعه و تحقیق در عصر مشروطیت کرد و با روش تحقیق علمی و تاریخ‌نگاری انتقادی، ایده‌ها و جریانات آن دوران را به موضوع مطالعه‌ی خود تبدیل نمود؛ آدمیت در طی بیش از بیست سال فعالیت قلمی و تحقیقاتی تاثیر گذارترین منورالفکران عصر مشروطه و مهمترین حوادث سیاسی ـ اجتماعی دوران آغازین تاریخ ایران مدرن را در بیش از ۲۵ عنوان کتاب و مقاله، تألیف و منتشر کرده است. هیچ پژوهشگر و اندیشمندی در شناخت جنبش مشروطیت و شرایط اجتماعی و فرهنگی ایران در سرآغاز آشنایی با دنیای مدرن، بی‌نیاز از آثار و تألیفات فریدون آدمیت نیست؛ پرسش فلسفی از چیستی مشروطه و کاوش تاریخی از اندیشه‌ها و افکار مدرن‌های کلاسیک ایرانی، دو محور اصلی در تحقیقات آدمیت است که با پیروی از اصول تاریخ نگاری علمی و مدرن، شرایط مواجهه‌ی اولیه‌ی ایران زمین را با مدرنیته، در متون تحقیقی و عالمانه به ثبت رسانده است؛ به سخن هما ناطق ـ که سالیانی همکار تحقیقاتی آدمیت است ـ «امروز چه در ایران و چه بیرون از ایران، نام آدمیت سرلوحه‌ی همه نوشته‌هایی است که دربارهی تاریخ فکر و حرکت مشروطه‌خواهی منتشر شده‌اند. و هر کس در این رشته‌ها قلم به دست گیرد، نمی‌تواند مدیون آثار او نباشد.»
پرسش از انحطاط ایران (اندیشه های ایرانی2)
دیدگاه نگارنده در این کتاب، تبیین انحطاط تاریخی ایران و زوال اندیشه بر پایه بازخوانی پروژه فکری دکتر جواد طباطبایی می باشد. انحطاط و زوالی که به‌زعم وی، اگر به جد و از دیدگاه مدرنیته به پرسش گرفته نشود، به حذف فیزیکی ایران و فرهنگ آن از ضیافت جهانی در آینده‌ای نه چندان دور راه خواهد برد.
به باور نگارنده یک راه و فقط یک راه برای جبران فرصت‌های از دست رفته و باز گرداندن این وضعیت منحط به شرایط مطلوب وجود دارد: آگاهی از مولفه‌های تمدن حاضر انسانی و گسست خردمندانه از سنت اکنون ما در شرایطی قرار گرفته‌ایم که هم تجربه‌های غرب ستیزانه را پیش روی داریم و بازگشت به سنت و سخن از هویت بومی را تجربه کرده‌ایم.
بر این اساس نخستین بررسی موردی خود را در معرفی و بازخوانی اندیشمندان مدرن ایرانی، به پروژه فکری طباطبایی اختصاص داده‌ام؛ پس از این، به کاوش از نقش و اهمیت محمدعلی فروغی (ذکاء‌الملک) خواهیم پرداخت و سپس به سخن از جایگاه فریدون آدمیت و تاثیری که تحقیقات تاریخی و ایده‌های فکریش در فرهنگ ایرانی بر جای گذاشته است، می‌پردازم .می‌توان این سه روشنفکر را هم بر سه مقطع تاریخی ایران زمین تطبیق کرد و هم اندیشه‌های آنان را لایه‌های سه گانه‌ای از مدرنیته ایرانی خواند.
تاریخ و آگاهی طبقاتی
معرفی کتاب تاریخ و آگاهی طبقاتی
در کتاب تاریخ و آگاهی طبقاتی، شما با مجموعه‌ای از نظریات فیلسوف مجارستانی گئورگ لوکاچ، خصوصاً در باب جریانات سیاسی دهه‌های ابتدایی قرن بیستم آشنا می‌شوید. این کتاب همچنین شرحی بر عقاید مارکس و بازنگری مجدد به آن در بحبوحه‌ی انقلاب سوسیالیستی روسیه است. این کتاب که از مجموعه‌ی هشت عنوان و مقاله شکل گرفته، این‌روز‌ها به‌عنوان یکی از کامل‌ترین مراجع مارکس‌شناسی و از منابع اساسی مکتب نئومارکسیسم به شمار می‌رود.دربارهی تاریخ و آگاهی طبقاتی
فیلسوف، انسان‌شناس و نویسنده‌ی خوش‌آوازه‌ی مجارستانی گئورگ لوکاچ (Georg Lukács) در اثر ویژه‌ی خود تاریخ و آگاهی طبقاتی (Geschichte und Klassenbewusstsein) تصویر و شمایل تازه‌ای از اندیشه و اصول مارکسیسم و همچنین ایدئال‌گرایی آلمانی را برای مخاطبان وادی فلسفه‌ی سیاسی طرح می‌کند. با پیوند و اتحاد جهانی احزاب سوسیال دموکرات در سال‌های ابتدایی سده‌ی بیستم میلادی، رأی و نظرات بسیار و بعضاً متفاوتی در باب اصول مارکسیسم و مفاهیم انقلابی شکل گرفت. در این شرایط، گئورگ لوکاچ که یکی از نظریه‌پردازان فعال و بادغدغه‌ی زمانه‌ی خود به شمار می‌رفت، تلاش کرد تا در قالب اثر مستقلی به شرح شفاف نظرات و سویه‌های فکری خود در این باب بپردازد. این کتاب که امروز با نام کتاب تاریخ و آگاهی طبقاتی شناخته می‌شود، یکی از آثار شاخص و پرقدرت در تشریح بنیان‌های هگلی مارکس است. گئورگ لوکاچ همچنین در این مجموعه‌مقاله، پایه‌های نظری و فلسفی بلشویسم را از نو تعریف می‌کنند و نقد و نقطه‌نظرات خود در باب جریانات تازه‌ی فلسفی مثل نوکانتی‌ها را بیان می‌دارد. نویسنده‌ی کتاب تاریخ و آگاهی طبقاتی، در قسمت‌های دیگری از این اثر ویژه، رأی اندیشمندان مختلف زمانه‌ی خود از جمله رزا لوکزامبورگ را بسط می‌دهد و آن را در مقام مقایسه با سایر اندیشه‌های هم‌دوره‌ی خود درمی‌آورد. همچنین کتاب گئورگ لوکاچ را یکی از شاخص‌ترین آثار نوشته‌شده در شرح و تفصیل مفهوم «شی‌ء‌واردگی» در هستی‌شناسی مارکسیستی می‌دانند.
عاشورا در گذر به عصر سکولار
این مجموعه حاوی مقالاتی است از برخی اندیشمندان معاصر درباره رخداد عاشورا که این عناوین را شامل می شود: 'مبانی مشروعیت حکومت/ سید هاشم آغاجری', 'سرچشمه های استبداد در تاریخ اسلام/ محمد بسته نگار', 'نگاهی هستی شناختی و از درون به واقعه کربلا/ حبیب الله پیمان', 'یادداشتی درباره فرهنگ عاشورا/ احمد صدر حاج سید جوادی', 'حسین بن علی (ع) و جلال الدین رومی/ عبدالکریم سروش', 'حکومت غاصب, قیام مشروع/ علیرضا علوی تبار', 'حقوق مخالف سیاسی در جامعه دینی/ محسن کدیور', 'فرهنگ عاشورا در عصر سکولار/ مجید محمدی' و 'حسین بن علی (ع)؛ قدیس و قهرمان اخلاقی/ مصطفی ملکیان'.در ادامه بخشی از کتاب را مشاهده می فرمایید: سال یازدهم هجری است و رسول بزرگوار اسلام در بستر بیماری است. فاطمه زهرا (س) فرزندان خویش، حسن و حسین (ع) را نزد آن حضرت آورده و می‌فرماید: (ای رسول خدا، این دو پسران تو هستند، برای آنان چیزی به ارث بگذار). حضرت در پاسخ دختر گرامی خویش می‌فرماید : (هیبت و سود خود را برای حسن و جرات و جود خویش را برای حسین می‌گذارم) و...
جلال آل احمد و گذر از سنت به تجدد
نویسنده در این کتاب تلاش می‌کند مطالعه‌ی جامعه‌شناختی از اندیشه‌ها و آرای جلال آل احمد یکی از برجسته‌ترین روشنفکران تاریخ معاصر ایران به دست دهد. او تلاش کرده که از زاویه‌ی اصول و مبادی جامعه‌شناختی به اندیشه‌های وی بنگرد و ببیند که او در باب مسائل اجتماعی به ویژه مسائلی که به قلمروی توسعه مربوط بودند، چگونه می‌اندیشید. و این اندیشه در سطح نظری چه ارمغانی برای جریان فکری اجتماعی آورده است. نویسنده پس از بررسی و عرضه‌ی تعریف‌های توسعه، تعریفی عام از توسعه آورده که عبارت است از فرآیند گذار از سنت به تجدد. وی در ادامه آن دسته از عومل فرهنگی را که می‌توانستند تسهیل‌کننده‌ی جریان توسعه باشند مشخص کرده و چگونگی لزوم تغییر ساخت فکری جامعه‌ی سنتی را برای دست‌یابی به توسعه نشان می‌دهد. او در ادامه بحث می‌کند که روشنفکران چه نقشی در این میان داشته‌اند و با جست‌وجو در نوشته‌های جلال آل احمد، نشان می‌دهد که او در این موقعیت، چه وضعی داشته و تا کجا با توسعه کنار می‌آمده و در چه مواردی افکارش به مانعی بر سر راه آن تبدیل می‌شده، آن‌گاه علل توسعه‌نیافتگی از نظر آل احمد را بررسی و راه حل‌هایی را برای آن عرضه می‌کند. در بخش‌های پایانی نیز نگرش آل احمد نسبت به جنبه‌های کلان توسعه، مساله‌ی غرب، رابطه‌ی سنت و تجدد و پذیرش لزوم نوسازی دینی را ارزیابی کرده است. فصل پایانی کتاب به بحث تکنولوژی که مظهر توسعه‌یافتگی است، اختصاص دارد.
پدر سالاری جدید
کتاب پدر سالاری جدید، دربردارنده نظریه‌ای درباره تغییرات تحریف شده در جامعه عرب است. این کتاب نگاهی به وقایعی می‌اندازد که در دنیای عرب رخ می‌دهد و به نام پدر سالاری جدید شناخته می‌شود. این اثر حاصل سال‌ها تلاش، تحقیق و تدریس نویسنده در دانشگاه است و با رویکردی انتقادی ساختارهای اقتصادی و اجتماعی سنتی و مدرن جهان عرب را مورد بررسی قرار می‌دهد.
در سال 1989 این کتاب به زبان عربی و در سال 1996 به زبان فرانسه منتشر شد و بر محیط روشنفکری و تحقیقاتی جهان عرب تأثیر به سزایی داشته و توانسته است راه جایگزینی برای درک جامعه عرب به دست دهد.
