موسی و یکتاپرستی نمودار واپسین کوشش نظریِ مخاطرهآمیز و گرانقدر فروید بود برای تبیین همهی جنبههای تلاش و رفتار بشری در چارچوب یک نظام فکری که در وهلهی اول از بطن روشی درمانی برای معالجهی بیماران رواننژند زاده شد. این تلاش از جهاتی بیفرجام بود ولی از آنجا که شکستها و ناکامیهای انسانهای بزرگ به نوبهی خود شکستهایی بزرگ و بالمآل شرط لازم برای رسیدن به پیروزیهای بزرگتر است، بازخوانی و واخوانیِ واپسین شکست شکوهمند یکی از خلاقترین، جسورترین و مؤثرترین ذهنهای تاریخ بشر، نهتنها جذاب بلکه واجب است.
کتاب حاضر را میتوان اینگونه توصیف کرد: قرائت والاترین بنمایههای نظری ژاک لاکان در کنار و از طریق موارد و مصادیق نمونهنمای فرهنگ تودهای معاصر؛ کتابی که برای آشنایی با اصول عقاید لاکانی (به مفهوم الاهیاتی کلمه) بیرحمانه از فرهنگ مردمی بهرهبرداری میکند و آن را چونان مادهای سهلالوصول برای توضیح نه فقط ابهامات بنای نظری عظیم لاکان، بلکه گاهی همچنین برای توضیح جزئیات ظریفتری بهکار میگیرد که در برداشتهای مسلط دانشگاه از نظریههای لاکان مغفول مانده است. بخش نخست کتاب میکوشد ساحت امر واقعی لاکانی را بپروراند. بخش دوم سه رهیافت تازه دربارهی هیچکاک را پیش میکشد. بخش سوم از نظریهی متأخر لاکان بهره میگیرد تا نتیجهگیریهایی چند در خصوص حوزهی ایدئولوژی و سیاست عرضه کند، سپس راه تازهای برای مفهومپردازی دربارهی گسست میان مدرنیسم و پستمدرنیسم پیشنهاد میکند. کتاب با تحلیلی از پارادوکسهای درونی مفهومِ دموکراسی به پایان میرسد.
معرفی کتاب چگونه کیرکگور بخوانیم (ویراستار مجموعه: سایمون کریچلی)
«مسئلهی اصلیْ پیداکردن حقیقتی است که برای من حقیقت باشد، پیداکردن فکری که دلم بخواهد محض خاطر آن زندگی کنم و بمیرم.»
ـ سورن کیرکگور
سورن کیرکگور از بنیانگذاران تفکر عصر جدید است، مردی که باریکبینیهای بیهمتایش دربارهی زندگی در اروپای مدرنْ انگار همین دیروز به رشتهی تحریر درآمدهاند، کسی که نوشتههایش در طول یک سده نویدبخش و زمینهساز پیشرفتهای بنیادی در روانکاوی، فلسفه، الاهیات و نقد فرهنگ تودهای بوده است. جان دی. کاپوتو شرحی جامع از افکار کیرکگور بهدست میدهد و او را متفکری معرفی میکند که اندیشههایش فوقالعاده با زمانهی مابعدِمدرنِ ما مرتبطاند، او انقلابی به راه انداخت که نامهایی چون مارتین هایدگر و ژاک دریدا وارثانش بهشمار میآیند. تلقی او از حقیقت بهمنزلهی «کرداری» که خویشتنِ فاعلِ خود را زیروزبر میکند و تفسیر گیرای او از «فرد بیگانه» چنان است که گویی هنگام نوشتهشدنْ حال و روز ما را وصف میکرده است.
گزیدههای آمده در کتاب شامل قرائت کیرکگور از داستان ابراهیم و اسحاق، این نظریهی انقلابی که حقیقت هر آینه فاعلیت (درونذاتی) است و نیز تحلیل سنتشکن او از زندگی بورژوایی مدرن میشود.
چگونه کیرکگور بخوانیم (ویراستار مجموعه: سایمون کریچلی) - انتشارات نی
لیبرالدموکراسی امروزه گرفتار بحران شده یا، چنانچه بخواهیم دقیقتر بگوییم، عرصه بر آن تنگ شده است. نهفقط در ایالات متحده، بلکه در بسیاری از کشورهای اروپایی و در میان قاطبهی مللِ این پهنهی خاکی، شاهد سربرآوردن دوران جدیدی از سیاستهای دموکراسیستیز هستیم که اغلبشان به شکلی فزاینده حائز ویژگیهای اقتدارگرایانه هستند. در این کشورها، یکی پس از دیگری، جنبشهای اجتماعی و سران سیاسی توانستهاند شعلههای بیگانههراسی، نژادپرستی، بومیگرایی و پوپولیسم ارتجاعی را برافروزند…
مقالههای گردآوریشده در این مجلد، از جریانهای نیرومند نظریهی انتقادی بهره گرفتهاند تا برخی ابعاد بحران سیاسی جاری را درکپذیر سازند. بر خلاف سایر شاخههای نظریهی سیاسی و اجتماعی، نظریهی انتقادی برای [پرداختن به] مسئلهی بحران دموکراتیک به رویکردهایی متوسل میشود که پیوندهای پیچیده میان نگرشهای سوبژکتیو و روندهای تاریخیِ کلان را، خاصه روندهای تاریخیِ سرمایهداری و ماهیت متغیر دولتها و فرماسیونهای اجتماعی، بررسی میکنند.
برگرفته از مقدمهی کتاب
اقتدارگرایی (سه کاوش در نظریه انتقادی) - انتشارات نی
معرفی کتاب نظام اخلاق عرفی (نقدی بر آموزهی حق طبیعی فیشته)
کتاب نظام اخلاقعرفی اولین دستنوشتهی کامل و برجایمانده از هگل است که آن را در فاصلهی میان سالهای ۱۸۰۲ تا ۱۸۰۳ تحریر کرده است. درونمایهی این کتاب دستمایهی فلسفهورزی هگل تا پایان عمر بود، به نحوی که آن را در دورههای درسی مختلف تدریس و در چاپهای متفاوت ارائه کرد، تا جایی که حتی آخرین اثرش، عناصر فلسفهی حق، نیز به همین موضوع اختصاص دارد. هگل در این اثر از محوریترین ایدهی نظام فلسفی خویش، یعنی تحقق ایده، پرده برداشت. او از پایینترین مراتب آغاز میکند و نشان میدهد که ظهور ایده و دیالکتیک مفهوم و شهود در هر مرتبه چگونه موجب گذار از حیات طبیعی به حیات اجتماعی میشود و راه به سوی ایدهی اخلاقعرفی میبرد که تجسم تام و کامل آن در دولت است.
نظام اخلاق عرفی (نقدی بر آموزهی حق طبیعی فیشته) - انتشارات نی
امروزه همهجا از سیاست رهاییبخش سخن میگویند، مسئلهی اساسی شاید رهانیدنِ خودِ سیاست باشد. آلن بدیو در این کتاب، که نام «فراسیاست» بر آن گذاشته است، میکوشد مفهوم سیاست را در مقام یکی از شروط اصلی فلسفه بازسازی کند. «فراسیاست» نه به معنای فرا رفتن و برگذشتن از سیاست، بلکه برعکس به معنای مشروط کردن دوبارهی تفکر به دستاوردهای واقعی آن و سازمان دادن فلسفه حول مصادیقی از سیاست است که واقعاً نسبت به وضع موجود ناهمگون باشند. بدیو از درِ مخالفت با انواع علوم و فلسفههای سیاسی درمیآید که سیاست را به ابژهی تأمل و طبقهبندی تقلیل دادهاند و در مقولاتی چون اجماع و مدیریت افکار عمومی خلاصه کردهاند. او در عوض تمرکز خود را بر پرسش از امکان «سیاست حقیقت» میگذارد و بر این اساس، در کنار بررسی مجدد مفاهیمی چون دموکراسی و عدالت، به بازخوانی انتقادی یا همدلانهی بعضی از آثار معاصرانش میپردازد، از جمله بازخوانی مسئلهی سوژه در کار آلتوسر، تاریخ کارگران به روایت رانسیر و پروژهی سیاسی رفیق همرزمش سیلون لازاروس.
سیاست سالهاست که دیگر نقشی در تغییر ندارد! تعاریف را بههمریختهاند و امر سیاسی و فلسفهی سیاسی دیگر رستگارانه نیست و رهاییبخشیای درون خودش ندارد؛ کرنش، مصالحهی بیقیدوبند در خدمت قدرت و ثروت و له کردن هرروزهی فرودستان، تبدیل به تفکر سیاسی و سیاستورزی روزمره شده است. آلن بدیو، یکی از یگانهترین مومنان به حقیقت، با ایمانش به قدرت کمونیسم، در کتاب «فراسیاست: دربارهی سیاست حقیقت» بر بازگشت به سیاست در معنای آن کنشی تأکید دارد که فرمی از مبارزهی بیامان است. بدیو در ایستادگی برابر سیطرهی سرمایهداری هار که رابطهی انسان با تمام ارگانهای زیستی را یا بالکل قطع کرده یا به شکل عجیبی مخدوش ساخته، به جای تفسیر جهان، اتصال فلسفه و سیاست را در مسیر تغییر جهان بازتعریف میکند. کتاب فراسیاست، بحثیست پیرامون امکانهایی که باید سیاست را با حقیقت یکی میکرد و این امکانها از جامعهی انسانی سلب شده است. فیلسوف بزرگ زمانهی ما، او که در هفت دهه فلسفهورزیاش همواره بر آگاهی، گفتوگو و مبارزه تأکید داشته، در کتاب فراسیاست، جمعی از فیلسوفان مارکسیست نیمهی دوم قرن بیستم را پیش رو گذاشته و با دست گذاشتن روی ویژگیهای مبتنی بر سیاست حقیقت نزد آلتوسر، رانسیر و لازاروس، یکی از دقیقترین خوانشها و بازخوانیهای فلسفه و سیاست رهاییبخش را عرضه میکند.
فراسیاست (دربارهی سیاست حقیقت) - انتشارات نی
معرفی کتاب تفکر نامتناهی (حقیقت و بازگشت به فلسفه)
تفکر نامتناهی مجموعهای از جستارهای آلن بدیو را گرد هم آورده است. ویراستارانِ مجموعه این جستارها را به گونهای انتخاب و مرتب کردهاند که طیف علایق بدیو را بازنمایند. دو مقالهی اول کتاب این دعوی بدیو را به خواننده عرضه میکنند که زمانهی ما نیازمند نوسازی فلسفه و نیازمند مقولهی حقیقت است. فصلهای بعدی نمایانگر مداخلههای او در چهار حوزهی روانکاوی، سیاست، هنر و سینما است. عنوان فرعی کتاب یادآور ژست بنیادی تفکر بدیو است ــ این «بازگشت به فلسفه» در تقابل با جریانهای مسلط در فلسفهی معاصر مطرح میشود که در کار بدیو در قالب سه گرایش اصلی تحلیل شدهاند: فلسفهی هرمنوتیکیِ هایدگر و گادامر؛ مکتب تحلیلیِ ویتگنشتاین و کارنَپ؛ و پستمدرنیسمِ دریدا و لیوتار. جاستین کلمنس و الیور فلتهَم، ویراستارانِ مجموعه، جستار پرمغزی را به عنوان مقدمه بر مجموعه افزودهاند که درآمدی است بسیار دستیاب برای آشنایی با مقدمات تفکر بدیو، آنگونه که در شاهکار او، وجود و رخداد، مطرح شدهاند.
تفکر نامتناهی (حقیقت و بازگشت به فلسفه) - انتشارات نی