دفتر و دفترچه
تراول ماگ و فلاسک
تاریخ پیدایش علم جدید
معرفی کتاب تاریخ پیدایش علم جدید
ریچارد وستفال، نویسنده‌ی این کتاب، از برجسته‌ترین صاحب‌نظران در باب سده‌ی ۱۷ است، سده‌ای که علم جدید در آن زاده شد و شالوده‌های این علم در آن استوار گردید. پیدایش علم جدید در عین حال انقلابی اجتماعی بود با تأثیرهای چنان گسترده که هیچ یک از زمینه‌های تمدن بشر از نفوذ آن برکنار نماند. این کتاب از معتبرترین منبع‌ها به شمار می‌آید و مبتنی است بر پژوهش گسترده درباره‌‌ی چگونگی زایش، پیدایش و تحول و تکوین علم جدید (برای اطلاعات بیشتر، نگاه کنید به دیباچه و درآمد).
کتاب «تاریخ پیدایش علم جدید» اثر ریچارد وستفال، استاد فقید تاریخ علم دانشگاه ایندیانا، نگاهی عمیق به تحولات علمی سده‌های شانزدهم و هفدهم میلادی دارد. وستفال در این کتاب ریشه‌های انقلاب علمی و ظهور علم مدرن را با تمرکز بر دو حوزه مکانیک و نجوم بررسی می‌کند. نویسنده سیر تحول تفکر علمی از ارسطو و بطلمیوس تا کپلر، گالیله و نیوتون را به تفصیل شرح می‌دهد. او نشان می‌دهد چگونه دانشمندان در این دوره تدریجا از تبیین‌های ارسطویی و قرون وسطایی فاصله گرفتند و به تدریج پارادایم مکانیکی جدیدی را بنا نهادند که بر ریاضیات و آزمایش استوار بود. وستفال توضیح می‌دهد که چگونه اندیشمندانی چون کپلر و گالیله با رد نظام بطلمیوسی و اتخاذ مدل خورشید‌مرکزی کوپرنیک، انقلابی در نجوم پدید آوردند. همچنین گالیله با تبیین فرمول‌های ریاضی حرکت و سقوط اجسام، مکانیک کلاسیک را بنیان نهاد که نیوتون آن را در قالب سه قانون حرکت و گرانش عمومی به کمال رساند.
از دیگر موضوعات مهم کتاب، بررسی زمینه‌های فلسفی و متافیزیکی تحولات علمی است. وستفال استدلال می‌کند که گذار از جهان‌بینی ارسطویی-مسیحی به تصویر مکانیکی جهان، مستلزم تغییر در مفاهیم بنیادین فلسفی بود. برای مثال مفهوم فضای مطلق نیوتونی جایگزین عالم محدود و متناهی ارسطویی شد. این کتاب از دیباچه، درآمد و ۸ فصل (با نام‌های ۱. دینامیک آسمانی و مکانیک زمینی، ۲. فلسفه مکانیکی، ۳. علم مکانیکی، ۴. شیمی مکانیکی، ۵. زیست شناسی و فلسفه مکانیکی، ۶. پیدایش سازمانها و تشکلهای علمی، ۷. علم مکانیک، ۸. دینامیک نیوتنی) و همچنین بخش برای مطالعه بیشتر، تشکیل شده است. در نهایت می‌توان گفت، کتاب «تاریخ پیدایش علم جدید» با ژرف‌نگری در منابع دست اول، تصویری جامع و موشکافانه از ظهور علم مدرن در حوزه‌های مکانیک و نجوم ارائه می‌دهد. وستفال با تسلط کم‌نظیر خود بر تاریخ علم، به خصوص سده‌ی هفدهم که به باور بسیاری، علم جدید در این سده متولد شد، نشان می‌دهد که انقلاب علمی حاصل فرایندی تدریجی و طولانی بود که طی آن، مبانی فکری و روش‌شناختی علوم دگرگون شد. «تاریخ پیدایش علم جدید» با توجه به شهرت نویسنده و تسلط او بر موضوعات مورد بحث در این کتاب، از معتبرترین منابع در حوزه تاریخ علم به شمار می آید و به همین علت خواندن آن برای پژوهشگران تاریخ علم و علاقه‌مندان به فلسفه علم، مفید خواهد بود.
تاریخ ترجمه در ایران
از دوران باستان تا پایان عصر قاجار
ویراستار: کامران فانی
نوشتن تاریخ ترجمه هر زبانی، یا هر کشوری، کار چند و چندین تن نیست. تا زمانی که همه آثار ترجمه شده یا دست کم بخش‌هایی از همه ترجمه‌ها را مقابله‌گران مسلط به دو زبان مبدأ و مقصد و موضوع اثر با اصل آنها مطابقت ندهند و جمع بندی حاصل از ارزشیابی مجموع ترجمه‌ها، با توجه به عامل‌های موثر بر آنها به دست نیامده باشد راه برای نگارش تاریخ ترجمه در معنای واقعی آن هموار نخواهد شد.
عبدالحسین آذرنگ از پژوهشگران مطلع تاریخ نشر ایران این بار به سراغ تاریخ ترجمه رفته است. تاریخ ترجمه در ایران، از دیرینه ترین روزگار تا عصر کنونی ما، شاهد بروز و ظهور چند جنبش ترجمه در چند دوره متفاوت تاریخی بوده است. مانند جنبش‌هایی در عصر ساسانیان، سامانیان، قاجاریان، دهه‌های ١٣٢٠-١٣٤٠ شمسی و پس از انقلاب ١٣٥٧.
کتاب حاضر تا پایان دوره قاجار به انتهای تحقیق و پژوهش خود می‌رسد و نویسنده تأکید دارد که باید همه ترجمه‌ها از سال ١٣٠٠ خورشیدی تا ١٣٥٧ بررسی و ارزیابی شود تا بتوان تاریخ ترجمه بعد از دوره قاجار تا پایان دوره پهلوی را به نگارش درآورد.
ویراستاری و نظارت محتوایی کتاب تاریخ ترجمه در ایران را همانگونه که نویسنده درخواست کرده استاد کامران فانی به انجام رسانده است. عبدالحسین آذرنگ محقق و پژوهشگر تاریخ نشر است که پیش تر از او کتابهای مختلفی در حوزه تاریخ نشر ایران منتشر شده است.
دانشنامه نگاری
دانشنامه / دایرهالمعارف یکی از گونهها و از اصلیترین گونه‌های منابع مرجع است. دانشنامههای کشورهای مختلف نشانۀ گویایی از بسیاری تواناییها و ویژگیهای آنهاست، نشانههایی از توان علمی، پژوهشی، نگارشی، هنری، تولید اثر، و نیز بیطرفی، انصاف، گرایش به حقیقتجویی و حقیقت‌گویی، انتقال دانش و اطلاع به جامعه، ارتقای سطح آگاهیها، و در اختیار قرار دادن منبعی موثق و درخور اعتماد و اطمینان به جامعه.
روند دانشنامهنگاری در ایران پس از انقلاب وسعت گرفت و آهنگ رشد آن حدود دو دهه ادامه داشت. شمار بسیاری از پژوهشگران به فنون و ظرایف نگارش مقاله‌های دانشنامهای دست یافتند و عدهای از آنها توانستند با دانشنامههای بین‌المللی همکاری کنند و مقالههایی همتراز مقاله‌های دانشنامهنگاران حرفهای بنویسند. کسب کردن این توانایی دستاوردی برای فرهنگ کشور است، دستاوردی که قابلیت تبدیل به همکاری با گونه‌های دیگر منابع مرجع را دارد.
در این کتاب، و بر پایۀ تجربههای مستقیم، متمادی و اطلاعات دست اول نویسندۀ آن، با اهمیت و کاربرد دانشنامه، پیشینه و تغییر و تحولات این اثر مرجع در ایران، و نیز با مسائل، مشکلات، مانعها و چالشهای پیش روی دانشنامهنگاری آشنا میشوید. انتشارات ققنوس امیدوار است این کتاب بتواند جایگاه شایستۀ خود را در میان دانشنامهنگاران، مسئولان، مدیران، سیاستگذاران و برنامهریزان دانشنامهها و منابع مرجع، و همچنین در میان ناشران، ویراستاران، مقاله نویسان، دانشجویان و خوانندگان علاقهمند به این مباحث بیابد.
تاریخ فلسفۀ غرب
چکیده «تاریخ فلسفه غرب» کتابی است موجز و مختصر که برای شناسانیدن فلسفه غرب به نوآموزان فلسفه نوشته شده و نیز به عنوان متن درسی و کمک درسی دانشگاهی، شماری از دانشجویان را، از رشته‌های مختلف، با اصول و سیر اجمالی فلسفه غرب آشنا ساخته است. هالینگ‌دیل، نویسنده، روزنامه‌نگار، منتقدادبی، زندگینامه‌نویس و مترجم شماری از آثار فلسفی از جمله برخی از آثار فریدریش نیچه از آلمانی به انگلیسی است. تجربه متمادی این نویسنده چیره‌دست انگلیسی در نگارش مقاله‌های پرخواننده و جذّاب، در این کتاب در خدمت آسان‌فهم کردن بسیاری از مفاهیم فلسفه غرب قرار گرفته است. عبدالحسین آذرنگ، نویسنده و پژوهشگر مسائل کتاب و نشر، و مترجم این کتاب، از دوستداران مباحث فلسفی است و تاکنون چند کتاب فلسفی به فارسی ترجمه کرده است.
