اقتصاد سیاسی توسعه
معرفی کتاب اقتصاد سیاسی توسعه
این کتاب بهتدریج نوشته شد. بیشتر بهصورت مقالههایی برای ماهنامه فرهنگ توسعه، برای طرح درسهایی تاحدی پراکنده امّا متوجه مسایل اساسی در باب اقتصاد سیاسی کمتوسعگی.شماری از بخشهای این کتاب تاکنون چاپ و منتشر نشدهاند، امّا آنها که قبلا در نشریات به چاپ رسیده بودند یا در سخنرانیها ایراد شدند، قطعآ مورد تجدیدنظر و بازنگری قرار گرفتند.
بخشهایی نیز بههنگام تدوین نهایی کتاب نوشته شدند، که خود بر مطالعات و یادداشتهای پیشین استوار بودند. آمارها تا حد ممکن بههنگام شدند، زیرنویسهایی را اضافه کردم، فهرست منابع دقیق تنظیم شدند و در آخر هر فصل آمدند و مهمتر این که نادرستیهای نوشتاری چاپی تصحیح شدند. البته بحث و اظهارنظر و انتقادهایی که به سلسله مقالههای این کتاب وارد شدند مورد توجه قرار گرفتند و این خاصیت اینگونه کتابنویسی است.
بههر تقدیر، این کتاب همه بحثهای اقتصاد سیاسی کمتوسعگی، یعنی مباحث مربوط به تولید، توزیع، طبقاتی و فعالیت بخش خصوصی، سلطه کشورهای پیشرفته مسائل امپریالیزم، روابط بینالملل، قدرت سیاسی مربوط به شرایط اقتصادی، سیاسی دولت و جز آن را دربر نمیگیرد. این کتاب آموزش منظم روششناسی و اصول و مبانی اقتصاد سیاسی کم توسعگی را نیز برعهده ندارد.
امّا ادعای کتاب این است که بحثهایی را در زمینه عمدهترین مسایل کم توسعگی و اقتصاد سیاسی کشورهای کم توسعه مطرح میکند و به انتظار پاسخ و واکنش علاقمندان میماند.تا زمانی که ستمگری، عقبماندگی و سلطه در جهان وجود دارد، بحثهایی از این دست، هرچند پراکنده یا نارسا و گاه نادرست، میتواند برای نشان دادن راه رهایی بشر مفید باشد.
خاطرات خروشچف
کتاب «خاطرات خروشچف» نوشتههای نخست وزیر سابق اتحاد جماهیر شوروی، نیکیتا سرگیویچ خروشچف است. این خاطرات، زندگی ابتدایی خروشچف، به قدرت رسیدن او در اتحاد جماهیر شوروی و تأملات او درباب موضوعات مختلف پوشش داده است.
کتاب به لحاظ تاریخی به چند بخش تقسیم میشود. بخش اول به اوایل زندگی و شغل خروشچف اختصاص دارد.
خروشچف کودکی خود را در یک خانواده دهقانی در اوکراین و کار اولیه خود در معادن زغال سنگ و ورود خود به حزب کمونیست را بازگو میکند. او رشد سریع خود را در این حزب، به لطف فداکاری و زیرکی سیاسی اش توصیف کرده است.
بخش بعدی کتاب به عصر استالین اختصاص دارد. این بخش به تجارب خروشچف در دوران حکومت جوزف استالین میپردازد.
او گزارشی صریح از اعدامها، وحشت و فضای ترسی که در این زمان شوروی را فرا گرفته بود ارائه میدهد. خروشچف همچنین به نقش خود در جمعیسازی کشاورزی و تلاشهای صنعتیسازی شوروی میپردازد.
بخش سوم کتاب دوران جنگ جهانی دوم را پوشش میدهد. خاطرات خروشچف شرح مفصلی از نقش او به عنوان یک کمیسر نظامی در طول جنگ جهانی دوم ارائه میدهند.
او چالشهای پیش روی اتحاد جماهیر شوروی، استراتژیهای به کار گرفته شده و تعاملات خود با دیگر رهبران و فرماندهان نظامی شوروی را شرح میدهد. بخش چهارم کتاب به دورۀ پس از جنگ و شرح ماوقع به قدرت رسیدن خروشچف اختصاص دارد.
او بیان میکند که پس از جنگ، نفوذش همچنان رو به رشد بود. او خاطراتی را در مورد مبارزات به قدرت رسیدن که پس از مرگ استالین رخ داد تا در نهایت رسیدن او به مقام نخست وزیری بیان کرده است.
بخش بعدی کتاب دورۀ رهبری وی و اصلاحاتی که او انجام داد را پوشش میدهد. به عنوان نخست وزیر، خروشچف چندین اصلاحات مهم را آغاز کرد، از جمله استالین زدایی، که هدف آن از بین بردن مقدسگرایی درباب استالین و کاهش مکانیسمهای سرکوبگرانه دولت بود.
وی همچنین بر بهبود بهرهوری کشاورزی و ارتقای پیشرفتهای فناوری تمرکز کرد. او همچنین به مطالب متعددی درباب روابط بین الملل دارد.
او دیدگاه خود را در مورد رویدادهای کلیدی مانند بحران موشکی کوبا، بحران برلین و شکاف چین و شوروی ارائه میدهد. تأملات او در مورد این رویدادها بینش های ارزشمندی را در مورد پیچیدگی های دیپلماسی جنگ سرد ارائه میدهد.
در نهایت نیز بخشهای پایانی کتاب به برکناری خروشچف از قدرت در سال 1964 پرداخته است. در این بخش او با صراحت به اشتباهاتی که مرتکب شده و چالش هایی که در دوران رهبری خود با آن مواجه بوده است سخن گفته است.
.
.
.
.
بنیاد فلسفه سیاسی در غرب
معرفی کتاب بنیاد فلسفه سیاسی در غرب
موضوع کتاب حاضر، مباحثی دربارة شکلگیری بنیانهای سیاسی و اندیشههای سیاسی در تاریخ اروپا است. نگارنده بنیانهای اندیشههای سیاسی در غرب را موضوع بحث قرار داده است و عقاید هشت تن از متفکران را که به اتفاق صاحبنظران، استاد و مسأله آموز این مطلب تا پایان قرن هفدهم میلادی بودهاند بررسی کرده است.
در ابتدای کتاب مباحثی دربارة نگرش و فلسفة هراکلیت، افلاطون و ارسطو و زندگی و آثار آنها آمده است. سپس آرای بدن در زمینه مفهوم حاکمیت، اوصاف حاکمیت و فرق سلطنت با استبداد بیان شده است.
در ادامه، زندگی و آرای هابز نقد و تحلیل شده است. و در نهایت، تحلیلی کلی از آرای این فیلسوفات و مقایسه با آراء حکمای اسلامی ذکر شده است.
همچنین مفهوم «ماکیاول» در این کتاب بررسی شده است.
.
.
.
کتاب بازآفرینی چپ گرایی
معرفی کتاب بازآفرینی چپ گرایی
احزاب سیاسی با گرایش چپ به عنوان نمایندگان فقرا و محرومان نقش مهمی ایفا می کنند. آنها زمانی این کار را با وعده حمایت از نیروهای سرمایه و تمایلات بازار برای ایجاد نابرابری انجام دادند. اما در دهه 1990 آنها از حمایت صرف نظر کردند و از رای دهندگان خواستند خود را با دنیای بازار محور وفق دهند. در همین حال، احزاب جدید و افراطی شروع به وعده حمایت اقتصادی از خودشان کردند – البته با لحنی عصبانی و ضد مهاجر.برای درک بهتر دنیای سیاسی عجیب و غریب امروزی، استفانی ال ماج در بازآفرینی چپ گرایی تاریخ سوسیال دموکرات های سوئد و آلمان، حزب کارگر بریتانیا و حزب دموکرات آمریکا را تحلیل می کند.
ماج با گذشتن از این فرض که احزاب صرفا به نیروهای خارج از کنترل آنها پاسخ می دهند، استدلال می کند که وعده های در حال تغییر احزاب چپ بیانگر جهان بینی انواع مختلف کارشناسان است.
برای اینکه بفهمیم احزاب چپ چگونه صحبت می کنند، باید افرادی را که به جای آنها صحبت می کنند، درک کنیم.این کتاب نشان می دهد که چگونه اقتصاددانان کینزی در اوایل دهه 1960 برای احزاب چپ صحبت کردند. این اقتصاددانان وظیفه خود را در زمینه مدیریت اقتصادی احتیاطی و حساس از نظر سیاسی می دیدند. اما در دهه 1980 نوع جدیدی از اقتصاددانان که پیشرفت بازارها را وظیفه اصلی احزاب چپ می دانستند، به میدان آمدند.
در همین حال، با کاهش وفاداری رأی دهندگان به احزاب چپ، از استراتژیست های حرفه ای خواسته شد تا پیام های حزبی را «چرخش» کنند. در نهایت، احزاب چپ خود را تضعیف کردند و یک خلاء نمایندگی در پی خود باقی گذاشتند. این کتاب سوالات جدیدی را در مورد نقش و مسئولیت احزاب چپ - و کارشناسان آنها - در سیاست امروز مطرح می کند.
کتاب دولت احیاگر
معرفی کتاب دولت احیاگر
شورشی که در سال۱۹۸۱ در محله ی منکت در حوه ی شهر لیون در فرانسه آغاز شد و برای چند روز این شهر را به صحنه ی یک جنگ داخلی تمام عیار تبدیل نمود، مضمون توسعه را دچار بحران کرد و کارکرد دولت را در پیشگیری از وقوع تعارض های اجتماعی زیر سوال برد.دولت مدرن با اعتراضات شهری و شهروندی بیگانه نبود.
هم تاسیس این دولت پیامد اعتراضات و مطالبات شهرنشینان بود و هم ثباتش در شکل جمهوری ، مدیون اعتراضات شهروندان علیه خطرات نهادینه ی تولید به شیوه ی صنعتی، اما این شورشیان جدید نه مطالبه ی مشخصی داشتند، نه سازماندهی و نه سخنگو. نه کسب قدرت سیاسی دغدغه شان بود و نه آرمانی را نمایندگی می کردند. عصبانیت این جوانان ناشی از طرد شدگی بود. جوانانی که مسکن برایشان زندان، مدرسه محبس، پلیس تهدید و عدالت در حکم وهم بود.
کتاب به سوی جامعه ای عقلانی
معرفی کتاب به سوی جامعه ای عقلانی
همواره این پرسش پیش روی ما بوده که نظام سرمایهداری با این حجم مشکل عدیدهای که برای مردم سرتاسر جهان به وجود آورده و با حرکت بیوقفهاش در راستای گسترش نابرابری در جهان، نابودی محیط زیست و ... چهگونه توانسته دوام بیاورد و پایههایش را اینچنین محکم کند که در اذهان عموم مردم غیرقابل تغییر مینماید. سلطهی این نظام پس از جنگ جهانی دوم روز به روز بیشتر و بیشتر و پس از فروپاشی بلوک شرق سیطرهاش تمام و کمال شد، بهگونهای که در قرن بیستویکم جز کرهی شمالی و شاید کوبا و ونزوئلا، هیچ کشوری وجود ندارد که بخشی از این نظام نباشد.
برای رصد کردن این پرسش و پاسخهایی که به درستی همهی جوانب را در نظر بگیرد، کتاب « به سوی جامعهای عقلانی» یورگن هابرماس، منبع بسیار درخوریست. هابرماس در مقام یکی از قلههای نظریهی انتقادی که قرن بیست و بیستویک را درک کرده و تحولات گونهگون جهان را دیده و دربارهشان نوشته است، در مجموعه مقالات گردآمده در کتاب به سوی جامعهای عقلانی، همهی حفظ ثبات و دوام سرمایهداری را نه به دلیل دستاوردهایش در رفع تبعیض و نابرابری، بلکه در شگردهای ویژهای میداند که این نظام با تغییر محل منازعات فیصلهبخش، فرم سیستماتیک تولید دانش را به گونهای تغییر داده که مشروعیت خودش از نتایج انبوه پروژهها و مراکز پژوهشی حاصل میشود! هابرماس با پرابلماتیک کردن این ماجرا، پرسشها و طرح بحثهایی را پیش روی دانشجویان و محققان گذاشته و با دعوت از آنها، بازخوانی و پرسشگری در خصوص ساختاری که با سیاستزدایی از تودهها، دانشگاهیان و متخصصان، برای خودش مشروعیت دائمی خریده را، از نو برپا کرده است.
کتاب فلسفه سیاسی
می گویند زادگاه فلسفه کشور یونان است و یونانیان اولین دولت -شهرها را به وجود آوردند. ضرورت و نوع حکومت از فلاسفه یونان همچون افلاطون و ارسطو آغاز گشته و تاکنون ادامه دارد. این که نوع حکومت باید چه شرایطی داشته باشد،دموکراسی باشد یا استبدادی،حدود و ثغور آن کجاست؟ آزادی چه مفهومی دارد و آیا باید از حکومت ها پیروی کرد یا خیر از مباحث مطرح شده در کتاب فلسفه سیاسی است. در قدم اول فلسفه سیاسی به نظریات فلاسفه یونان قدیم تا هگل و مارکس و فوکو پرداخته شده است. ناگفته نماند انقلاب 1789فرانسه از نقاط عطف تغییر حکومت و سیاست در کتاب حاضر است.
کتاب درباره توتالیتاریسم
معرفی کتاب درباره توتالیتاریسم
بروز پدیدۀ توتالیتاریسم در غرب و شرق اروپا، نظریهپردازان علوم سیاسی و اجتماعی را به بازبینی جدّی در برداشتهای سیاسی و اجتماعی خویش وادار کرد و به مطالعات گستردهای دامن زد که هم تأمل در قوانین اساسی را شامل میشد، هم سنجش مجدد نقش و فعالیّت سازمانهای صنفی و سیاسی را در برمیگرفت و هم ارزیابی اندیشهها را ایجاب میکرد. کتاب حاضر مشتمل بر تعدادی از مقالات و مباحث مهمی است که در نتیجۀ این مطالعات منتشر شدند.