عرفان و رندی در شعر حافظ
"عرفان و رندی در شعر حافظ" اثری است به قلم شیوای "داریوش آشوری"، که بارها مورد تجدید چاپ قرار گرفته است. این اثر نگرشی جدید و با تکیه بر مفاهیم و راهبردهای علوم انسانی، اندیشه و جهان بینی لسان الغیب را مورد کند و کاو قرار داده و از این جهت، از جایگاه ویژه ای در میان حافظ پژوهان و دوست داران خواجه ی شیراز برخوردار است. این اثر که در گذشته با نام "هستی شناسی حافظ" منتشر شده بود، اکنون با همان زمینه و درون مایه منتها در نور تامل و اندیشه ی بیشتر و تحقیق و پژوهش گسترده تر در اختیار خوانندگان قرار گرفته است. مهم ترین هدف این تحقیق، به تصویرکشیدن پیوند میان "عرفان و رندی در شعر حافظ" است و "داریوش آشوری" تلاش می کند تا منطق راهنمای نمادها و تعابیری که در اشعار حافظ به کار رفته را به خواننده بنمایاند.
"داریوش آشوری" کتاب "عرفان و رندی در شعر حافظ" را در چهار بخش کلی تنظیم نموده که بخش نخست آن با عنوان "بنیاد های انسان شناسی صوفیانه" به بررسی اسطوره و سرنمون، علی الخصوص در ادیان ابراهیمی می پردازد. بخش دوم که "مطالعه ی میان متنی" نام گرفته گزیده هایی از "کشف الاسرار" و "مرصاد العباد" ارائه می کند و پس از آن "دو مکتب تاویلی" را زیر ذره بین می برد. در بخش سوم کتاب "عرفان و رندی در شعر حافظ"، "داریوش آشوری" شعر و عرفان را تجزیه و تحلیل می کند و تفاسیری "از تصوف زاهدانه به تصوف شاعرانه" و "از شعر صوفیانه به شعر رندانه" ارائه می کند. بخش چهارم اثر، "عرفان و رندی در دیوان حافظ" نام گرفته و "داریوش آشوری" در این بخش به مطالعه ی درون متنی اثر ورود می کند.
وانهاده
در سه داستان که به نقل از The Sunday Herald Times [London] "داستان هایی بسیار هوشمندانه در مورد فروپاشی اشتیاق" اند ، سیمون دو بووار نویسنده ی نام آشنای فرانسوی ما را به درون زندگی سه زن می کشاند ، زنانی که همه شان دوران جوانی شان را پشت سر گذشته ، و با بحران های غیر منتظره ای روبرو هستند. کتابی جنجالی و جذاب که بینش جالب توجه دوبووار درمورد زنان را به خوانندگان ارائه می دهد. هر سه زن این داستان با چیزی مشترک مواجه اند: تنهایی و ترس. ترس از پیر شدن. ترس از آنکه در زندگی شان شکست خورده اند. آن ها وامانده اند. آنها "وانهاده" شده اند .شخصیت اصلی زنی به نام مونیک. او زنی است معمولی مانند میلیون ها زن دیگر. زنی که زندگی اش را فدای همسر و فرزندش کرده است و حالا بحران پیری را از سر می گذراند. خود دوبووار در مورد این کتاب گفته است که هرگز هیچ داستانی به غم انگیزی آن ننوشته است!
دوبووار فیلسوف، نویسنده، اگزیستانسیالیست و فمنیست فرانسوی بود. شهرت او بیشتر به خاطر کتاب جنس دوم او است که چند سال پس از چاپ به عنوان مانیفست فمنیسم شناخته شد.
معمای مدرنیته
"معمای مدرنیته" اثری است به قلم "بابک احمدی" که در آن پیرامون موضوع مدنظر، 9 جستار را در کنار هم منتشر ساخته است. این جستارها به شیوهای نگارش شده و به چاپ رسیدهاند که هم به شکل جداگانه و هم در ارتباط با یکدیگر معنا مییابند و خواننده میتواند آنها را به تنهایی یا در کنار هم مطالعه کند. "بابک احمدی" که پیش از این نیز بحثهایی دربارهی این موضوع داشته، در کتاب "معمای مدرنیته"، صحبتهای پیشین خود را به روز کرده و موارد قبلی را نیز دنبال نموده است. اصولا تفکر و تحول، پرسشهای جدیدی را در ذهن خواننده و نویسنده رقم میزند که لزوم پاسخ دادن به آنها، در طول زمان ایجاد میشود و "معمای مدرنیته"، سوالاتی جدید را به همراه پاسخهای تمامعیار، پیرامون ارتباط مدرنیته با پندار هویت، انسانگرایی، فلسفهی اخلاق، متافیزیک، علمباوری، اخلاق و زندگی، دموکراسی، فلسفه و سیاست در بردارد.
"بابک احمدی" در "معمای مدرنیته" از مسیر مخالف این دوره عبور میکند و با اتکا بر گفتههای نیچه که علمباوری، خردباوری و آنچه به عنوان آزادی مدرن میشناسیم را مشکلساز میداند، در صدد است تا افقی جدید پیش روی خوانندگان ترسیم کند. به همین جهت نکتهی اساسی که زیربنای نگارش این کتاب را تشکیل میدهد، تلاش برای اندیشیدن به شیوهای دیگر است؛ چرا که کار فلسفه و تفکر نقادانه، همین آوردن اندیشهی نو به جای مشروع جلوه دادن اندیشههای پیشین است. "بابک احمدی" تلاش کرده تا از پس جستارهای این کتاب، "معمای مدرنیته" را برای خوانندگان باز کند و تقلبی بودن آن چیزی را که اغلب به جای زندگی به افراد معرفی میشود، به وسیلهی سطرهای این کتاب افشا کند.
خاطرات ظلمت
این کتاب شرحی است از زندگی و اندیشه های سه متفکر روزگار ما، والتر بنیامین، ماکس هورکهایمر و تئودور آدورنو. نام این سه اندیشگر با «نظریۀ انتقادی»، «مکتب فرانکفورت» و با موقعیت های تاریخی ای چون جمهوری وایمار، رایش سوم، آلمان سال صفر، جهان پس از آشویتس، و با شماری از سرفصل های جدل فکری این روزگار همچون مدرنیته، خرد ابزاری، فلسفۀ منفی، صنعت فرهنگ، نقادی علمی و تکنولوزی، فعلیت سخن اخلاقی، راه گشایی هنر مدرن، و موقعیت پسامدرن پیوند خورده است.
چهار گزارش از تذکره اولیاء
کتاب "چهار گزارش از تذکره اولیاء" اثر بابک احمدی، یکی از تحلیلهای عمیق و پژوهشی دربارهی کتاب عرفانی و مهم "تذکره الاولیا" نوشته عطار نیشابوری است. احمدی در این کتاب از چهار رویکرد مختلف به تفسیر و تحلیل "تذکره الأولیاء" میپردازد که یکی از آثار برجسته در ادبیات عرفانی و صوفیانه فارسی است.
در این اثر، احمدی از روشهای مختلفی از جمله نشانهشناسی، ساختارگرایی و هرمنوتیک مدرن استفاده میکند تا مفاهیم پیچیده و لایههای معنایی نهفته در متن "تذکره الأولیاء" را روشن کند. این کتاب به نوعی به تحلیل و تفسیر زندگی و اندیشههای عرفانی شخصیتهای برجسته اسلامی، به ویژه در حوزه تصوف، میپردازد.
گزارش اول: در این بخش، احمدی تلاش میکند تا با استفاده از نشانهشناسی، الگوهای معنایی موجود در "تذکره الأولیاء" را کشف کند و نشان دهد که چگونه این آثار عرفانی، در واقع متنی دارای زبان پیچیده و نشانههاست که در فهم عمیقتر آن نیاز به تأملات جدی وجود دارد.
گزارش دوم: در این تحلیل، احمدی به مفهوم "معنا" در بافت فرهنگی و تاریخی متن پرداخته و تلاش میکند تا معناهایی که در زمانهای مختلف به این متن داده شده است را بررسی کند. این گزارش به نوعی بررسی زمانشناختی و تحلیلی از نقش تاریخ در تفسیرهای مختلف از متن میباشد.
گزارش سوم: در این بخش، احمدی رویکردی هرمنوتیکی به متن میدهد، بدین معنا که متن را در بستر زمان و معنای کنونی آن تحلیل میکند. در این تحلیل، فضای معنایی تذکره الأولیاء در قرن معاصر و مخاطبان جدید آن بررسی میشود.
گزارش چهارم: احمدی در این گزارش از تحلیلهای ساختارگرایانه بهره میبرد و بر روابط بین اجزای مختلف متن تأکید میکند. در این بخش، ساختارهای درونی و نحوه اتصال اجزای متن به یکدیگر برای خلق معنای کلی مورد بررسی قرار میگیرد.
هدف اصلی احمدی در این کتاب این است که خواننده را با عمق و پیچیدگیهای متن "تذکره الأولیاء" آشنا کند و نشان دهد که چگونه این اثر میتواند در زمینههای مختلف عرفانی، فلسفی و حتی اجتماعی مورد مطالعه قرار گیرد. این کتاب نه تنها برای کسانی که به ادبیات عرفانی علاقه دارند جذاب است، بلکه افرادی که به تحلیلهای زبانشناختی و فلسفی نیز علاقهمندند، میتوانند از آن بهره ببرند. "چهار گزارش از تذکره اولیاء" به نوعی یک پل میان ادبیات کلاسیک عرفانی و روشهای مدرن تفسیر متن است. احمدی به عنوان یک محقق و منتقد ادبی، این امکان را فراهم میکند که ما از دیدگاههای مختلف و از منظرهای گوناگون به یک اثر ادبی ارزشمند نگریسته و درک بهتری از آن پیدا کنیم.
در نهایت، کتاب احمدی نه تنها یک تحلیل علمی از "تذکره الأولیاء" است، بلکه به نوعی دعوتی است به تفکر عمیقتر و بازخوانی آثار کلاسیک عرفانی با استفاده از روشهای نوین. این کتاب با استفاده از چهار رویکرد تحلیلی، به تفسیر و روشنسازی لایههای معنایی و فلسفی نهفته در متن پرداخته و به خواننده کمک میکند تا بعد جدیدی از تفکر عرفانی و ادبیات فارسی را کشف کند.
مدرنیته و اندیشه ی انتقادی
«مدرنیته و اندیشهی انتقادی» نوشتهی بابک احمدی، یک کتاب فلسفی است که به بررسی مفاهیم مدرنیته و نگرشهای انتقادی به آن، میپردازد. در این کتاب، مفاهیمی همچون آزادی، عقلانیت، خودآگاهی و انفجار مدرنیته مورد بررسی قرار میگیرند. نویسنده در پیشنهاد خود برای خوانندگان، به پژوهشگران حوزهی فلسفه اشاره میکند، زیرا کتاب بهصورت انتقادی به جدلها و سخنان فلسفی امروز دربارهی مدرنیته میپردازد. این کتاب به سوالاتی از قبیل مفهوم مدرنیته، جایگاه آن در تاریخ تمدن انسانی، رویکردهای اخلاقی و آزادیهای سیاسی و اجتماعی مرتبط با آن و الگوهایی که براساس بینش اروپامحور یا خردباوری علمی و ابزارگرایی تدوین میشود، میپردازد. نقد هگل، هوسرل، هایدگر، آدورنو، هورکهایمر، فوکو و هابرماس نیز در این کتاب بهعنوان نمونههایی از نقدهای فلسفی به مفاهیم مدرنیته مورد بررسی قرار میگیرند. نویسنده در این اثر به اهمیت نقد و شک به مفاهیم مدرنیته تأکید میکند و بیان میکند که پاسخ به سوالات مرتبط با مدرنیته تنها با نگرشی انتقادی قابل دستیابی است. او این انتقاد را بهعنوان یک همراه ضروری برای هر دورهی مدرن تلقی میکند و به شجاعت پرسش از روزگار نو و توانایی انعطاف در ارتباط با چالشها اشاره میکند. در کل، «مدرنیته و اندیشهی انتقادی» یک منبع مفید برای فلسفهپژوهان و علاقهمندان به مطالعات مدرنیته است که بهطور جامع به نقدها و جدلهای فلسفی امروز دربارهٔ مفهوم مدرنیته میپردازد.
سه رساله ی پیشانقدی
کتاب "سه رسالهی پیشانقدی" مجموعهای از آثار اولیهی ایمانوئل کانت، فیلسوف برجستهی آلمانی، است که پیش از نگارش آثار نقدی مشهورش به رشتهی تحریر درآورده است. این رسالهها نمایانگر تحول فکری کانت از دورهی ادبی و حکیمانه به دورهی فلسفی و نقدی او هستند.
این کتاب شامل سه رساله است که هر یک به دورهای خاص از زندگی فکری کانت اشاره دارند:
1. **کانت ادیب**: در این دوره، کانت به نگارش آثاری با سبک ادبی و شیوهای بازیگوشانه میپردازد. نمونهای از این آثار، کتابچهای با عنوان «مشاهداتی دربارهٔ احساس زیبایی و شکوه» است که در سال ۱۷۶۴ منتشر شد.
2. **کانت حکیم**: در این مرحله، کانت به موضوعات اخلاقی و انسانشناسی میپردازد و دیدگاههای خود را در زمینههایی مانند تفاوتهای جنسیتی، ازدواج، اقوام و نژادها مطرح میکند. این دوره نشاندهندهی دگردیسی تدریجی کانت در دههی ۱۷۶۰ است که او به میانهی عمرش میرسد.
3. **کانت فیلسوف**: در این دوره، کانت به تبیین دستگاه فلسفی خود میپردازد که بعدها در نقدهای مشهورش به اوج میرسد. آرای او در زمینهی اخلاق و انسانشناسی در گذر ایام تغییرات قابلتوجهی داشتهاند که در این رسالهها منعکس شده است.
این رسالهها نمایانگر مسیر پرپیچوخمی هستند که کانت برای رسیدن به نقدهای دو یا سه دههی بعدی خود پیموده است. مطالعه این آثار به درک بهتر تحول فکری کانت و چگونگی شکلگیری نظام فلسفی او کمک میکند. بهویژه، آرای او در زمینهی اخلاق و انسانشناسی، مانند نگاه او به زنان و مردان، زناشویی، اقوام و ملل، و نژاد، در گذر زمان تغییرات اساسی داشتهاند که در این رسالهها قابلمشاهده است.
این کتاب برای پژوهشگران حوزهی فلسفه، بهویژه علاقهمندان به فلسفهی کانت، منبعی ارزشمند است. همچنین، مطالعهی آن برای افرادی که به تاریخ تحول اندیشههای فلسفی در قرن هجدهم علاقهمند هستند، توصیه میشود.
شش یادداشت برای هزاره ی بعدی
کتاب «شش یادداشت برای هزاره ی بعدی» کتابی است که براساس مجموعه ای از سخنرانی ها توسط ایتالو کالوینو برای سخنرانی های چارلز الیوت نورتون در هاروارد نوشته شده است ، اما هرگز به دلیل مرگ کالوینو قبل از خروج از ایتالیا ارائه نشد. به این سخنرانی ها در اصل به زبان ایتالیایی نوشته شده و توسط پاتریک کریگ ترجمه شده اند. قرار بود سخنرانی ها در پاییز سال 1985 انجام شود و یادداشت ها در سال 1988 منتشر شود. این یادداشت ها سخنرانی هایی در مورد ارزش های ادبی است که کالوینو احساس می کرد در هزاره آینده مهم خواهند بود. در زمان مرگ ، کالوینو تمام سخنرانی ها را به جز آخرین درس به پایان رسانده بود...
«شش یادداشت برای هزاره» مجموعه ای از پنج سخنرانی است که ایتالو کالوینو در زمان مرگش قصد داشت ارائه دهد.
چه چیزی باید در ادبیات مورد توجه قرار گیرد؟ کالوینو یک سخنرانی یا یادداشت را به هر یک از پنج ویژگی ضروری اختصاص می دهد: سبکی ، سرعت ، دقت ، بینش و تعدد.
در کتاب «شش یادداشت برای هزاره ی بعدی» میراث او برای ما وجود دارد.
ایتالو کالوینو افکار والای خود را هزاران سال پیش از ما قبل از بقیه عنوان کرده بود. اکنون به نظر می رسد زمان مناسبی برای بازبینی شش یادداشت او برای هزاره بعدی است ، تحقیق در مورد ارزشهای ادبی که او آرزو داشت به نسلهای آینده وصیت کند. کالوینو ، نویسنده شهرهای نامرئی ، اگر در شب زمستانی یک مسافر ، و دیگر آثار داستانی پست مدرن ، قرار بود این پنج "یادداشت" (قرار بود ششمین مورد باشد) را در سالهای 1985 تا 1986 ارائه دهد ..