آفريقای قديم

معرفی کتاب انقلاب بدون انقلابیون انقلاب‌های دهه‌ی 1970 و نتایجی که به بار آوردند، به ناامیدی عجیبی دامن زد که نتایج این ناامیدی تا همین امروز هزاره‌ی ‌سومی هم هویداست. آن انقلاب‌ها، شکست‌خورده از درون و بیرون، به چند دهه اختناق و غوغاسالاری سرمایه‌سالارانه منتهی شدند که کودتاها و ضد انقلاب‌ها در قالب پروژه‌های نولیبرالیستی، به‌خوبی عملیاتی‌شان کردند. فروپاشی شوروی نیز گویی نقطه‌ی پایانی بر همه‌ی این انقلاب‌ها و انقلابی‌گری‌ها بود و دیگر همه‌چیز و حتا تصوّر انقلاب نیز نامتصور می‌نمود، تا اینکه بهار عربی از راه رسید و شمال آفریقا و خاورمیانه را به شوری واداشت که بی‌بازگشت می‌نمود. از لحظه‌ای که «طارق طیب محمد بن بوعزیزی» در 4 ژانویه‌ی 2011 مقابل ساختمان شهرداری تونس خودش را به آتش کشید و به حکمرانی 23 ساله‌‎ی «زین‌العابدین بن علی» پایان داد تا روزی که «حسنی مبارک» و «معمر قذافی» در مصر و لیبی سقوط کردند، همه‌ی دنیا فهمیدند که انقلاب و سرشت راستین انقلابی‌گری هم‌چنان پابرجاست، حتا اگر آن‌گونه که «آصف بیات» در کتاب «انقلاب بدون انقلابیون» اذعان می‌کند، انقلاب‌هایی رخ دهد بدون «تصوّرات انقلابی»! کتاب آصف بیات اهمیتش را از امکانیت خود تصوّر انقلاب گرفته و تأکیدش بر «معنابخشی به بهار عربی» و این نکته که لحظه‌های خطیر گشودگی و فهم نسبت مردم و میلشان به آزادی هنوز پابرجاست و این انقلاب‌ها و جنبش‌های شکل‌گرفته‌ی پیرامونش موید همین نکته‌اند. انقلاب بدون انقلابیون، تحلیلی دقیق و موشکافانه از منظر جامعه‌شناسی‌ست که خودش در بطن رخدادها حضور داشته و تجربه‌ها و دیده‌ها و خوانده‌ها و شنیده‌هایش از وضعیت‌های انقلابی – از انقلاب 1979 ایران تا انقلاب‌های 2011، 2012 و 2013 کشورهای عربی – را در کتابی جامع و محل ارجاع تجمیع کرده‌است. کتاب آصف بیات، فهم چرایی ناگزیری انقلاب در زمانه‌ایست که همه‌چیز ضد انقلابی‌ست، از اقتصاد تا ذهن و زبان و اینکه چگونه مردمی دست به انقلاب زدند که خواهان رهایی بودند ولی حتا تصوّر انقلاب از آنها ستانده شده‌بود؛ مردمی که پیروز شدند بدون داشتن تصویری از پیروزی و همین نکته، نوری می‌تاباند از روزنی، برای همه‌ی آنها که ناامیدانه به رهایی امیدوارند.

معرفی کتاب تصویر دوریان گری اسکار وایلد، استعداد کم نظیرش در تحلیل دقیق وضع جامعه و نگارش نثری خیره کننده را در کتاب تصویر دوریان گری به رخ همگان کشیده است. داستان، به زندگی رویاگونه ی مرد جوانی می پردازد که روحش را با جوانی و زیبایی ابدی معاوضه می کند. این مرد خوشتیپ و جذاب، برای همیشه بدون تغییر-ستیزه جو، شهوت پرست، خودبین و بی اخلاق-خواهد ماند؛ در حالی که تصویری نقاشی شده از او با گذشت سال ها به شکل فزاینده ای زشت تر و ترسناک تر می شود. این اثر شگفت انگیز برای بیش از یک قرن است که مخاطبین را ترسانده، جذب کرده و به فکر فرو برده است. کتاب تصویر دوریان گری، مخاطب را با خود به اتاق های تصویرنگاری لندن، قله های زیبایی شناسی و اعماق زوال می برد و تنها داستانی ملودرام درباره ی فساد اخلاقی نیست، بلکه با ارائه ی تصاویری بسیار واضح از جزئیات زندگی قشر ثروتمند، داستانی حیرت آور از دنیای ذهنی اسکار وایلد و بیانیه ای قدرتمند در دفاع از جنبش «هنر برای هنر» است. .

معرفی کتاب چهره پنهان حرف کتاب «چهره پنهان حرف» شامل ده بخش و یک موخره است که موخره را افشین دشتی نوشته است. اما در یک تبویب موضوعی کلان تر می توان این نوشته ها را در سه بخش مقالات نظری، یادداشت ها و شطحیات ادبی تقسیم کرد. رویایی در این کتاب هم از کلمه و حرف و زبان شعر سخن به میان می آورد و هم از سید علی صالحی و نیما یوشیج و حافظ شیرازی. «چهره پنهان حرف» همان گونه که از نامش پیداست نوعی رفتار زبانی با حرف و کلمه است. اما در همه نوشته های منثور رویایی رفتار زبانی یکسانی وجود ندارد. در شطحیات به اقتضای موضوع، زبان شناور است و مبنایی برای استناد ادبی نیست. در یادداشت ها، خاطرات ادبی مرور می شود ولی در نوشته های انتقادی نویسنده به عنوان منتقد حضور فعالی در متن دارد.

معرفی کتاب عربستان از درون نوشته ی رابرت لیسی‏‫ همه چیز اینجاست-اسلام، شجره خانواده، دریایی از نفت و پول مناسب، دسیسه کاخ... این یک درام عالی و یک داستان حماسی است.»-تام بروکاواگرچه عربستان سعودی در یکی از غنی ترین ذخایر نفتی در جهان قرار دارد، اما پانزده نفر از 19 هواپیماربای 11 سپتامبر را نیز تولید کرد. در این کتاب بسیار مهم، روزنامه‌نگار رابرت لیسی از سال‌ها دسترسی به همه حلقه‌های جامعه سعودی استفاده می‌کند و به خوانندگان کامل‌ترین تصویری را که تاکنون از سرزمینی که در میان جهان‌های قرون وسطایی و مدرنیته است، می‌دهد. با حرکت از تصرف خونین مسجد جامع مکه در سال 1979، از طریق جنگ خلیج فارس، به روابط ظریف ایالات متحده و عربستان در جهان پس از 11 سپتامبر، این کتاب تاریخ اخیر را زنده می کند و داستانی قدرتمند از یک کشور ارائه می دهد. کشوری که یاد بگیرد که چگونه با خودش در جنگ نباشد.رابرت لیسی روزنامه‌نگار بریتانیایی و نویسنده کتاب‌های پرفروش پادشاهی، عظمت و فورد: مردان و ماشین است. در سه سال گذشته او زمان خود را بین عربستان سعودی و لندن برای تحقیق در مورد این کتاب تقسیم کرده است. او بینش‌های نافذی درباره کشور پیچیده عربستان سعودی ارائه می‌کند. با در نظر گرفتن خواننده از تصرف دراماتیک مسجد الحرام در جده در سال 1979 تا تعمیق روابط ایالات متحده و عربستان در طول جنگ خلیج فارس و بیگانگی فزاینده بنیادگرایان رادیکال مانند اسامه بن لادن، لیسی تصویری بی رنگ از کشوری ارائه می دهد که در آن سرکوب وجود دارد. بومی است و دین بر همه چیز حاکم است. از طریق گفتگو با طیف وسیعی از سعودی‌ها، از شاهزادگان و سفیران گرفته تا مردان و زنان در خیابان، داستان «عربستان از درون » داستان مردمی است که سعی می‌کنند جدایی‌طلبی مذهبی گذشته را با دنیایی که به سرعت در حال تغییر هستند، آشتی دهند.