آموزش و آفرینش تئاتری

معرفی کتاب بگذارید میترا بخوابد

کتاب بگذارید میترا بخوابد نوشته‌ی کامران محمدی، با موضوعی روان‌شناختی، داستان آدم‌هایی را به تصویر می‌کشد که وجه اشتراک زندگی‌شان عشق، خیانت و فراموشی‌ است. این رمان از سه داستان هم راستا تشکیل شده که می‌توانید در هر یک از آن‌ها حضور یکی از این عناصر را پررنگ‌تر بدانید: خواهر و برادری به نام ایوب و ماریا که اتفاقی در گذشته زندگی آن‌ها را تحت تأثیر قرار داده و به فراموشی سپرده شده است.  در این اثر داستان عاشقانه‌ی ماریا و هیوا و ایوب متأهل که همزمان با سه زن به نام‌های میترا، شهرزاد و ستاره در ارتباط است را می‌خوانید. میترای 42 ساله که زنی تودار است و کمتر حرف می‌زند و متفاوت با زن‌های دیگر رفتار می‌کند با ایوب ارتباط دارد. ایوب همسر ستاره، علاوه بر میترا، با شهرزاد هم در ارتباط است. ستاره زنی معمولی است و شوهر و زندگی‌اش را دوست دارد. «بگذارید میترا بخوابد» دومین جلد از سه گانه کامران محمدی است. این داستان دومین اثر از این مجموعه محسوب می‌شود که نخستین جلد آن پیش از این با عنوان «آن جا که برف‌ها آب نمی‌شوند» از سوی همین ناشر منتشر شده است. از روی این کتاب در سال 1394 فیلمی هم ساخته شده که بسیار مورد استقبال قرار گرفت. این اثر رمانی محسوب می‌شود که یک نویسنده‌ی مرد با رویکردهای روان‌شناختی خود، پیرامون افکار، احساسات و رفتارهای زنان نگاشته است. این رمان شش شخصیت اصلی دارد که رابطه‌ی زن‌ها با یکدیگر بیش از رابطه‌شان با مردان اهمیت دارد. متفاوت بودن شخصیت این زن‌ها از جنبه‌های جالب و قابل توجه داستان است و نشان دهنده‌ی جدی گرفتن شخصیت زنان توسط نویسنده می‌باشد. به ویژه آنکه رمان، قصه محور است و روابط علت‌ و معلولی رویدادهای اصلی‌اش، لذت خواندن یک داستان پرفراز و نشیب را دو چندان می‌کند. از ویژگی‌های این رمان زاویه دید نویسنده است. در شرایطی که تقریباً اکثر نویسندگان از زاویه‌ی اول شخص استفاده می‌کنند نگاه کامران محمدی، دانای کل محدود به فرد است که بسیار منحصر به‌ فرد می‌باشد. این سبک روایت داستانی باعث می‌شود تا نویسنده شخصیت‌هایش را به طور کامل مورد بررسی قرار داده و در موقعیت‌های مختلف ذهنشان را زیر و رو کند. نویسنده درباره‌ی این کتاب می‌گوید: «من جنس ماده را بر‌تر می‌دانم و به همین علت شخصیت‌های زن برایم جذاب‌تر هستند. رابطه‌ی میترا و شهرزاد و ویژگی‌های متمایزشان در حین نوشتن برای خودم جالب بود و امید دارم که خانم‌ها از شخصیت‌پردازی زن‌ها درکتاب‌هایم رضایت کافی داشته باشند. در واقع فکر کنم «بگذارید میترا بخوابد» برای ز‌ن‌ها بسیار جذاب‌ باشد، به‌ خصوص که از شش شخصیت محوری کتاب، چهارتایشان زن هستند. البته این همه‌‌ی ماجرا نیست و داستان دیگری در کتاب وجود دارد که به گذشته مربوط است و با طرح مسئله‌ی تجاوز، قصه را پیچیده‌تر خواهد کرد.»

معرفی کتاب جستارهایی در قصه شناسی

کتاب جستارهایی در قصه شناسی نوشته محمد پارسانسب، مجموعه‌ای از بیست مقاله بلند و کوتاه است که به قصه‌های سنتی، به‌خصوص حکایات مثنوی و رمان‌های معاصر فارسی پرداخته‌ و آثار این حوزه را تحلیل و بررسی می‌کند.

درباره کتاب جستارهایی در قصه شناسی:

قصه‌ها را می‌توان به عنوان همزادی برای انسان به شمار آورد و همراه او از درون غارها تا عرصه فضاهای مجازی گذر کرد، داستان‌ها فرهنگ و تمدن قوم‌های مختلف ایرانی را در بر می‌گیرند و احساسات و عواطف بشر را تجلی می‌بخشند. در بسیاری اوقات وسیله‌ای برای سرگرمی و فراغت آدمی و گاهی همانند قصه‌های شهرزاد ابزاری برای کنترل سرکشی‌ها و تندخویی‌های انسان بوده‌اند. قصه‌ها اغلب از فرهنگ شفاهی جوامع تأثیر پذیرفته‌ و به شکل منثور روایت شده‌اند و بیانگر تفکرات، خواسته‌ها و احوالات طبقات متفاوت جامعه، به‌ویژه طبقه ضعیف هستند. از این رو گاهی می‌توانند بستری برای اندیشه‌ورزی و ادراک بشر باشند و تفکرات نیکی را درون انسان‌ها پرورش دهند، یا زمانی دیگر بازگوکننده سلطه تفکر جبری و حذف اندیشه از عرصه زندگی ایرانی هستند و بستری برای ارائه ایدئولوژی فراهم می‌آورند و در زمانی دیگر تصاویری زیبا از ارتباط انسان با خداوند را در قالب داستان‌های عرفانی به نمایش می‌گذارند. بخشی دیگر از قصه‌ها نیازهای عاطفی انسان را به تصویر می‌کشند و داستان‌های عاشقانه می‌آفرینند و در نهایت برخی دیگر نشان‌دهنده فرهنگ عامه و بینش مردم کوچه و بازار هستند. نویسنده نام کتاب جستارهایی در قصه شناسی (Essays in Storytelling) را با توجه به روح غالب نوشته‌ها و بیشتر بودن مقاله‌های مربوط به داستان و قصه انتخاب کرده است. برخی از این نوشته‌ها از وجهی نظری برخوردارند و برخی دیگر جنبه عملی دارند که در آن‌ها با رویکردی خاص به نقد و تحلیل متنی روایی پرداخته شده است. مطالعه قصه‌های سنتی به‌خصوص داستان‌های درخشان مثنوی، بخش زیادی از حجم کتاب را در بر می‌گیرند و همچنین چندین مقاله هم به آثار داستانی معاصر به‌خصوص رمان فارسی اختصاص یافته‌اند.

کتاب «باجه عوارض شهر خیالی» داستانی خیالی برخاسته از مسائل امروز، ناب و مجذوب‌کننده است. این اثر بیان‌کننده خلاقیت زبان، شور درونی، پاکی اندیشه و انسان دوستی نویسنده‌ای است که سطرهای دقیق و ظریف آن قلب هر خواننده در هر سن و سالی را از شادی لبریز می‌کند. داستان کتاب «باجه عوارض شهر خیالی» با پسری به نام میلو آغاز می‌شود که از همه چیز در زندگی خسته و کسل است. یک روز یک باجه عوارض به شکلی  اسرار امیز در اتاقش ظاهر می‌شود. باجه شباهت زیادی به باجه‌های عوارض که در سفرهای خانوادگی در جاده‌ها دیده است دارد. میلو با بی‌حوصلگی از آن عبور می‌کند و با پریدن به  سرزمینی می‌رسد به نام نتیجه‌گیری‌ها. در آن سوی باجه عوارض همه چیز متفاوت ات. او با ماشین کوچکی در جاده‌ای که تا افق ادامه دارد پیش می‌رود تا به لغتستان می‌رسد. سگ نگهبانی به نام تاک ارزش زمان را به او می‌آموزد و از فیلسوفان و شاعران قدیمی مثال می‌آورد و او را تا قلمرو شاه لغتستان به نام ازز که بر جهان حروف و کلمات حکومت می‌کند همراهی می‌کند. میلو و تاک همراه با مشاوران پادشاه وارد بازار هیجان‌انگیز لغات می‌شوند. از این پیاده‌رو به آن پیاده‌رو می‌روند و مجموعه‌های حیرت‌انگیز و عجیب کلماتِ فروشی را تماشا می‌کنند. میلو تا آن موقع توجهی به کلمات نداشته است اما این کلمات به قدری زیبا و جذاب به نظر می‌آیند که هوس می‌کند مقداری از آن‌ها را بخرد. اما به جز سکه‌ای که باید موقع برگشتن به باجه عوارض بدهد پولی ندارد. در ادامه میلو و تاک طی ماجراهایی در بازار توسط یک مامور پلیس به حبس شش میلیون ساله محکوم و به سیاه چال برده می‌شوند. در آن‌جا با یک جادوگر گربه نام «کدام» آشنا می‌شوند که سال‌ها قبل مسئولیت انتخاب کلمات درست را بر عهده داشته است. او برای آن‌ها داستان خوفناک شهر خرد و دو شاهزاده خانم به نام‌های احساس و منطق را که در تبعید به سر می‌برند تعریف می‌کند. در ادامه داستان میلو و تاک همراه با حشره‌ای به نام لاف‌زن بعد از ملاقات با پادشاه و شرکت در ضیافت شام برای نجات شاهزاده خانم‌ها وارد سفر عجیب وغریب و پر خطری می‌شوند. در راه با پسری که در هوا معلق است برخورد می‌کنند و این آشنایی منجر به گفت وگوهایی در باره نوع نگاه آدم‌ها به چیزها می‌شود. آن‌ها در راه به شهری می رسند که هر ساز موسیقی مخصوص نواختن یکی از رنگ‌ها بود تا جهان بی‌رنگ نشود، شب طولانی و هیجان‌انگیزی را می‌گذرانند. آن‌ها در جست و جوی شاهزاده خانم‌ها از کوه‌های ناهموار قله‌های سر به فلک کشیده بالامی‌روند و با شیطان‌ها، دیوها و غول‌های ترسناکی روبه‌رو می‌شوند که ماجراها و کلماتی با کاربردهای مختلف را برای آنان بازگو می‌کند. داستان با نجات شاهزاده‌ها، جشن و پیروزی میلو به پایان می‌رسد. او با تمام دوستانی که در سرزمین‌های مختلف پیدا کرده خداحافظی می‌کند و به خانه بازمی‌گردد. روز بعد او با رویاهای بیشتری و با آگاهی از اینکه زندگی خسته‌کننده نیست و هر چیزی که ما یاد می‌گیریم هدفی دارد و هر کاری که می‌کنیم بر آدم‌ها و هر چیز یکه اطراف ماست، اگر چه کم اثر می‌گذارد، به مدرسه می‌رود. کتاب در شکل فانتزی و تخیلی به وسیله واژه‌ها و اصطلاحاتی مبهوت‌کننده، مشکلات وحشت‌بار تخصص‌گرایی افراطی، فقدان ارتباط انسانی، دنباله‌روی، حرص و طمع و همه بیماری‌های نگران‌کننده دنیای امروز را به تصویر می‌کشد.