ادبیات آمریکا و دو انقلاب از دیدگاه منتقدان روس

رمان «مادرم دوبار گریست»، یکی از مهم‌ترین آثار ابراهیم یونسی است که برای بار نخست در سال 1377 منتشر شد. این رمان، روایتی واقع‌گرایانه از زندگی یک پسر نوجوان کرد است. در این اثر همراه با زندگی و سیر تحول پسر جوان – شیرویه – نگاهی انتقادی به مسائل اجتماعی در فرهنگ ایران شده است. شیرویه فرزند روستا است، روستایی مرزی در حوالی کردستان. پدرش رشیدخان از بزرگان روستا و مادرش گلزار، زنی بزرگ‌منش است. روستا تحت‌نظر پاسگاه مرزی اداره می‌شود و درجه‌داران پاسگاه با چراغ‌سبز رشیدخان هرازچندگاهی به غارت مال و جان و نوامیس روستا دست می‌زنند. شیرویه و مادرش با این رفتار رشیدخان مخالف‌اند و در کشاکش داستان در نهایت منجر به اعدام رشیدخان می‌شوند. پس از مرگ پدر، روزگار مهاجرت و خانه‌به‌دوشی شیرویه و مادرش شروع می‌شود و رمان مسائل اصلی‌اش را پی‌ریزی می‌کند. مسئله‌ی اصلی رمان «مادرم دوباره گریست»، مواجه با جهان بیگانه و امر بیگانه است. اینکه من یا ما که هستیم و بیگانگان چه کسانی هستند. تقابل قومیت‌های مختلف که در یک قرن اخیر بسیار بر شدتش افزوده‌شده است، مسائل مهمی هستند که در زمانه‌ی این روایت از مهم‌ترین مسائل بوده است. شیرویه در شهری جدید با مردمی جدید روبه‌رو می‌شود که حتی با گویش متفاوتی صحبت می‌کنند؛ ولی علی‌رغم دانسته‌هایش این مواجه اصلا ترسناک و عذاب‌آور نیست، بلکه موجب خوشایند این نوجوان و مادرش می‌شود. حتی در ادامه وقتی شیرویه باز به روستایش باز می‌گردد، دیگر حس تعلق خاطر و امنیتی قبلی را ندارد. داستان به‌خوبی با تحول شخصیت شیرویه پیش می‌رود و در یک چرخش جالب در پایان داستان، یک حسن‌ ختام جالب را پیش‌روی مخاطب قرار می‌دهد. ابراهیم یونسی که خود اصالت کرد دارد و مدتی هم جزو مقامات دولتی کردستان بوده با اشراف به موضوعات شهر و دیار خود و خلق روایتی ساختارمند، رمان رئالیستی جالبی خلق کرده که نیم‌نگاهی به موضوعات اجتماعی نیز دارد. یونسی یکی از اولین کسانی است که به آموزش داستان‌نویسی در ایران پرداخت و یکی از اولین کتاب‌ها در این زمینه را منتشر کرد. .

کتاب شوهر آمریکایی، یک مجموعه از داستان‌های کوتاه نوشته‌ شده توسط عزیز نسین است. این مجموعه، همچون آثار دیگر این نویسنده، از زبانی گزنده و طنزآلود استفاده می‌کند تا به تنقیدی بر جامعهٔ ترکیه در دوران گذشته و تحت تأثیر تغییر به مدرنیته بپردازد.در نگاه نویسنده، فرایند تحمیل و تزریق عناصر مدرنیته به جامعهٔ ترکیه، که در غرب به عنوان توسعهٔ فرهنگی شناخته می‌شود، به یک وضعیت مبتذل و مضحک تبدیل می‌شود. عزیز نسین با ایجاد تصاویر طنزآلود و نقدهایی تند، تلاش می‌کند تا این فرآیند را در پرتو واقعیت‌هایی بیان کند و نقدهایی بر آن ارائه دهد. او به عنوان یک نویسنده بی‌همتا در خلق این تصاویر و نقدهایش شناخته می‌شود. این مجموعه داستان‌های کوتاه به تأمل در مسائل اجتماعی و فرهنگی ترکیه در آن دوره و بازتاب آنها در جوامع مدرن پرداخته و به عنوان یک اثر ادبی معتبر و پرمعنا تلقی می‌شود.

معرفی کتاب تهران شهر بی آسمان. رمان «تهران، شهر بی آسمان» یک رمان سیاسی است و بی شک یکی از سیاسی ترین رمان های کوتاه ادبیات فارسی معاصر و مانند بیگانه اثر آلبر کامو بر محور شخصیت (کرامت) شکل می گیرد. داستان در فاصله زمانی میان کودتای ۲۸ مرداد و سال های پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران روایت می شود. در این مفهوم نویسنده زاویه دید را در ذهن کرامت کار می گذارد و وقایع از دریچه ذهن او (نمونه کاملی از یک لمپن) روایت می شود. با این حال چگونگی گزینش نظرگاه فاصله ای میان نویسنده و شخصیت به وجود می آید که در آثار متقدم تر وجود ندارند. «کرامت که افسانه ای از مردانگی است از هر نظر ارزش های جامعه مردم سالار را نمایندگی می کند. در جابه جایی این اثر مردانگی و مناسبات جهان، مردانه به چشم می آیند. با این حال نویسنده نه تنها فریفته این ارزش ها یا ضد ارزش ها نمی شود، بلکه بیهودگی آنها و درماندگی شخصیت را نمایش می دهد. . .