از شعر خاکستری تا شعر سپید

کنراد در رمان « کاکا سیاه کشتی نارسیسوس » که هنری جیمز آن را زیباترین و مؤثرترین تصویر زندگی در دریا در زبان ( انگلیسی ) توصیف کرده است ، جمعی از جاشویان و فرماندهانشان را در معرض شوم‌ترین پدیده دریایی که طوفانی طولانی و بسیار قدرتمند است ، قرار می‌دهد و واکنش‌های آنها را تحلیل می‌کند . کمتر رمانی است که در آن چنین بخش قابل توجهی به حوادث طبیعی و واکنش‌های جسورانه و قهرمانانه شخصیت‌ها اختصاص یافته باشد ، اما این رمان به هیچ‌وجه رمان حادثه‌ای نیست و در آن از طوفان و آشفتگی دریا فقط به عنوان پیش‌زمینه‌ای برای درک شخصیت انسان و تحلیل مضامین اخلاقی و انسانی بهره گرفته شده است . با این حال ، خود طوفان نیز در رمان شخصیت خاص خود را دارد ، به مثابه محرکی که مردان روی کشتی را به برملا کردن درونی‌ترین احساسات و ناشناخته‌ترین انگیزه‌های انسانی یا ضد انسانی‌شان وا می‌دارد

گارسیامارکز در دو مجموعه‌ داستان‌ طوفان‌ برگ‌ و داستان‌های‌ دیگر و کسی‌ برای‌ سرهنگ‌ نامه‌ نمی‌دهد و داستان‌های‌ دیگر و نیز ساعت‌ شوم‌، که‌ مرحله‌ نخستِ آثار او را تشکیل‌ می‌دهند، بیش‌تر به‌ سقوط‌ اخلاقی‌، فساد اجتماعی‌ و سرکوب‌ سیاسی‌ تکیه‌ می‌کند و در عین‌ حال‌ مقاومت‌های‌ فردیِ افراد را در برابر شرایط‌ نومیدکننده‌ای‌ که‌ در آن‌ زندگی‌ می‌کنند نشان‌ می‌دهد. این‌ آثار نقطه‌ عطفی‌ در اعتراضِ اجتماعیِ مرسوم‌ در رمان‌ امریکای‌ لاتین‌ بود و سبب‌ آن‌ بیش‌تر ارائه‌ مبهمِ واقعیت‌، سمبولیسمِ غیرمرسوم‌ و حضور عناصر تخیل‌ و شوخ‌طبعیِ به‌ کار رفته‌ در آن‌هاست‌ . گارسیامارکز با نوشتن‌ صد سال‌ تنهایی‌ به‌ اوج‌ خلاقیت‌ خود دست‌ یافت‌. او در این‌ اثر به‌ واقعیت‌ گزارشی‌ پشت‌ می‌کند و به‌ واقعیت‌ خلق‌ شده‌ و تخیل‌ افسارگسیخته‌ روی‌ می‌آورد. این‌ رمان‌ در واقع‌ استعاره‌ واقعیت‌ انسان‌ کنونی‌ است‌. جبر آهنینی‌ که‌ بر زندگی‌ آدم‌ها حکومت‌ می‌کند، تنهایی‌، خشونت‌ و نفرینی‌ که‌ خانواده‌ در زیر آن‌ رنج‌ می‌برند، همه‌ نگاه‌ تراژیک‌ گارسیامارکز را به‌ زندگی‌ تصویر می‌کنند. رمان‌ از عشق‌ و دیگر اهریمنان‌ یکی‌ از آثار زیبای‌ گابریل‌ گارسیامارکز به‌شمار می‌رود.

فرشته، دختری حساس و کشیده قامت و علاقه‌مند به مولانا و امامزاده داوود است. او پیمانی نانوشته و مرموز با پسر‌خاله‌اش اسکندر دارد. روزی که میرزا ابوالفتح‌خان با پسرش پوریا برای تعمیر کمک فنر اتومبیل خود به محل کار فرشته می‌روند، وی با مشاهده هویت و شخصیت و مدل بالای اتومبیل آنها، در می‌یابد که پوریا به اهداف والا تمایل دارد و به ناگاه قلبش از جا کنده می‌شود و تصمیم می‌گیرد با او برای زیارت مولانا به کوش آداسی برود. بازگشت همزمان اسکندر از آمریکا به مام میهن بر پیچیدگی ماجرا می‌افزاید و اثر را از چند صدایی بسزایی برخوردار می‌کند. با ورود سرزده صفر آقا (برادر ناتنی اسکندر و مدیر مرغداری فرهیختگان) به زندگی فرشته، ماجرا اعماقی جدید پیدا می‌کند و حوادثی سراسر عشق و اشتیاق و خودگذشتگی در قرنِ بی مهری‌ها شکل می‌گیرد و در دهلیزهای نمور زمان سرازیر می‌گردد. در این میان، صفر آقا، به صورتی ناخواسته با شخصی به نام حاج قنبر همدست می‌شود و حاج قنبر در پی احتمال دست داشتن فرشته در سرقت پرونده کنجاله وارداتی و دبه شیره ملایر و صندوق گردوی تویسرکان از صندوق عقب اتومبیلش موفق می‌شود به تعقیب و تهدید او پرداخته، زخم‌هایی ناسور را بر قلبش وارد ساخته، آن را ریش ریش کند تا مثلثی عشقی را شکل دهد، مثلثی که ضلع چهارمش صفرآقاست. ماجرا با خواب عجیبی که فرشته می‌بیند ادامه می‌یابد که در آن نمادهایی چون حمله غول‌های بیابانی و اکوان دیو، پُک‌‌های سنگین و جانسوز مش‌اسدالله به قلیان، گوسفند پروار و چاق و چله، هندوانه، کسیه گوجه برغانی، عباس قادری و ارکستر فیلارمونیک وین، چون بهمنی سهمگین در مغز فرشته فوران می‌کنند.

جنگ ویران می‌کند و تا دوردست‌ها را با گلوله و شیون و هجرت در می‌نوردد. فؤاد و نجوا از رانده‌شدگان عراقی روزگار صدام حسین هستند که در نیمه راه از مادر ایرانیشان جدا می‌مانند. فؤاد خسته از زندگی یکنواخت اروپا در حال خاطراتش است که رئیس جمهور عراق، بزرگ خانواده الرشید را به هتلی در بغداد دعوت می‌کند. روز بعد دو سرباز به خانه می‌آیند، آنها مأمور هستند تمام خانواده را نزدیک مرز ببرند و آنها را رها کنند. عبدالله فرار می‌کند و در زیرزمین مخفی می‌شود. مادر خانواده آنقدر در خود فرو رفته است که متوجه نیست اطرافش چه می‌گذرد.