استینک و اَبَر قهرمان منظومه شمسی (5)

آتوسا صالحی، نویسنده‌ی صاحب‌نام کشورمان در کتاب قصه‌های شاهنامه 6: بهرام و گردیه به بازنویسی و تلخیص یکی از داستان‌های شاهنامه، نوشته‌ی ابوالقاسم فردوسی پرداخته است. در این داستان با گردیه، خواهر بهرام چوبین همراه خواهیم شد که برادرش به جنگی نابرابر رفته و خواهر در انتظار اوست. لازم به ذکر است این کتاب ذیل مجموعه‌ای به همین نام (قصه‌های شاهنامه) به انتشار رسیده که افتخارات متعددی را از آن نویسنده‌اش کرده است.

درباره‌ی کتاب قصه‌های شاهنامه 6: بهرام و گردیه

در باب شاهنامه بسیار گفته‌اند و نوشته‌اند و ارزش و اهمیت آن بر هیچ‌کس پوشیده نیست. در وصف آن در این اندازه بگوییم که نگارش شاهنامه (Shahnameh)، شاهکار ابوالقاسم فردوسی طوسی تاریخ اساطیری ایران را از فراموشی بازداشت و اگر نبود، پیوند ما با اجداد این خاک گسسته می‌شد. آتوسا صالحی در کتاب بهرام و گردیه که ذیل مجموعه کتاب‌های قصه‌های شاهنامه به انتشار رسیده،‌ روایت داستان گردیه (گُردیا گردیگ گردویه)، یکی از شخصیت‌های مهم شاهنامه است. گردیه، خواهر بهرام چوبین، زنی بود جنگاور و دلیر. داستان کتاب قصه‌های شاهنامه 6: بهرام و گردیه از اینجا آغاز می‌شود که بهرام با سپاهی دوازده‌هزار نفره به جنگ صدوبیست هزار نفر رفته است؛ گردیه دل‌نگران اوست و مدام از او می‌خواهد که از این جنگ دست بکشد و به صلح تن در دهد، اما بهرام راضی به این امر نمی‌شود و درنهایت، به جنگ می‌رود. گردیه همچنان مضطرب است و دلش شور می‌زند. نمی‌داند که انتهای این داستان به کجا ختم خواهد شد و چه بر سر او و برادرش خواهد آمد. بهرام، هنوز به جنگ نرفته،‌ گردیه خود را با لباس سیاه، گریه‌کنان بر سر مزار او می‌بیند که خاک بر سر می‌ریزد و آه‌ و فغانش هفت آسمان را برمی‌دارد. اما این خیالات دیری نمی‌پاید. بهرام اگرچه به جنگی نابرابر رفته است، اما پیروز از این جنگ با همراهان پرنفسش به خانه بازمی‌گردد. کتابی که اکنون پیش روی شماست، داستان بهرام چوبین است و رابطه‌اش با خواهر خود، گردیه. گفتنی‌ست آتوسا صالحی در این مجلد بر شخصیت گردیه متمرکز شده است. لازم به ذکر است مجلدهای چهارم تا ششم این مجموعه به زنان شاهنامه اختصاص دارد و آتوسا صالحی در نگارش آن‌ها کوشیده تا کودکان را با چهره‌های زن کمترشناخته‌شده‌ی داستان‌های شاهنامه آشنا سازد.

کتاب اسفندیار رویین تن نوشتهٔ آتوسا صالحی در نشر افق منتشر شده است. این کتاب یکی از آثار مجموعهٔ قصه‌های شاهنامه است. جلد سوم‌ این‌ مجموعه‌ که‌ از زبان‌ «بهمن‌» پسر اسفندیار بازگو می‌شود داستانی‌ است‌ از هفت‌ خوان‌ و نبرد رستم‌ و اسفندیار. گشتاسب، پادشاه ایران پسرش ” اسفندیار ” را در برجی سنگی زندانی کرده است و قصد آزادی او را ندارد. روزی ” جاماسب ” وزیر به دیدار اسفندیار می رود و به او می گوید تورانیان به ایران حمله کرده‌اند و در جنگی سخت سپاهیان ایران را از پا در آورده اند و اینک گشتاسب به کمک او نیاز دارد و قول داده او را جانشین خود کند و تاج و تخت پادشاهی را به او بدهد. اسفندیار قبول نمی کند. وزیر به او می گوید این بار به خاطر ایران و مردان کشته شده و زنان اسیر شده و کودکان آواره این کار را انجام بده و به پادشاه کمک کن. او به راه می‌افتد و پسرانش ” بهمن ” و ” نوش آذر ” را به همراه سپاهی با خود می‌برد. آنها به صحنه ى نبرد می رسند و اسفندیار بعد از دیدار پدر به جنگ با تورانیان می رود و آنها را شکست  می دهد و ” گرگسار ” تازی را که قصد جان او را کرده بود به اسیری می گیرد. اما او هنوز هم و غمی جز نجات خواهرانش ندارد و قصد دارد با سپاهی عظیم به رویین دژ حمله کند و از ” ارجاسب “، پادشاه توران انتقام خون برادرش را بگیرد و خواهرانش را از اسارت آزاد کند. او باید در هفت روز از هفت خان بگذرد و در هر خان با دشمنی خطرناک رو به رو شود و او را نابود کند تا بتواند خواهرانش را آزاد کند… آتوسا صالحی در بیان این که چرا دست به بازنویسی شاهنامه زده است می‌گوید: « علاقه‌ای که به شاهنامه دارم یکی از انگیزه‌های اصلی این کار محسوب می شود و از طرفی به نظر من شاهنامه هویت ملی ماست، که هرچه بیشتر آن را بشناسیم بیشتر به خودمان نزدیک می شویم ومخاطبان آن می‌توانند الگو پذیری مناسب‌تری داشته باشند. از طرفی شاهنامه مجموعه ی کاملی است که همه چیز را در خود دارد و بزرگترین اثر ماندگاری است که تمام ارزش‌های انسانی مانند پهلوانی، تراژدی، عشق و.. همه را در کنار هم دارد. و یکی از آثار مهم و دراماتیک محسوب می شود که به عنوان میراث ماندگار باید به آن توجه شود که به عنوان دائرۀ المعارف فرهنگ‌ها محسوب می شود که نباید به سادگی از کنار آن گذشت و نیاز به توجه و نگاه عمیق دارد. البته باید اشاره کنم که نگاه من صرفا نگاه بازنویسی نبوده است. سعی کردم با نگاه امروزی به موضوعات نگاه کنم و حتی از نگاه شخصیت‌های فرعی به موضوع بپردازم. مثلا در داستان ضحاک آشپزهای او ارمایل و کرمایل داستان را روایت می کنند. در واقع سعی کرده‌ام از دید روانشناسانه روی شخصیت‌ها کار کنم و بتوانم آنها را از نگاه مطلق‌گرای سیاه و سفید خارج کنم و به یک نگاه خاکستری برسم. مثلا سعی کردم خودم را جای ضحاک بگذارم شاید اینطوری به ضحاک هم درآن شرایط حق بدهیم. همچنین مسئله زبان هم برایم مهم بود و سعی کردم از لغات عربی استفاده نکنم . از طرفی زبان شاهنامه زبان قدیمی بود که باید آن را امروزی می کردم البته با حفظ فضای حماسی و انتقال آن به مخاطب. بنابر این برای به دست آوردن این زبان زیاد کار کردم.»