الای افسون شده

معرفی کتاب انقلاب بدون انقلابیون انقلاب‌های دهه‌ی 1970 و نتایجی که به بار آوردند، به ناامیدی عجیبی دامن زد که نتایج این ناامیدی تا همین امروز هزاره‌ی ‌سومی هم هویداست. آن انقلاب‌ها، شکست‌خورده از درون و بیرون، به چند دهه اختناق و غوغاسالاری سرمایه‌سالارانه منتهی شدند که کودتاها و ضد انقلاب‌ها در قالب پروژه‌های نولیبرالیستی، به‌خوبی عملیاتی‌شان کردند. فروپاشی شوروی نیز گویی نقطه‌ی پایانی بر همه‌ی این انقلاب‌ها و انقلابی‌گری‌ها بود و دیگر همه‌چیز و حتا تصوّر انقلاب نیز نامتصور می‌نمود، تا اینکه بهار عربی از راه رسید و شمال آفریقا و خاورمیانه را به شوری واداشت که بی‌بازگشت می‌نمود. از لحظه‌ای که «طارق طیب محمد بن بوعزیزی» در 4 ژانویه‌ی 2011 مقابل ساختمان شهرداری تونس خودش را به آتش کشید و به حکمرانی 23 ساله‌‎ی «زین‌العابدین بن علی» پایان داد تا روزی که «حسنی مبارک» و «معمر قذافی» در مصر و لیبی سقوط کردند، همه‌ی دنیا فهمیدند که انقلاب و سرشت راستین انقلابی‌گری هم‌چنان پابرجاست، حتا اگر آن‌گونه که «آصف بیات» در کتاب «انقلاب بدون انقلابیون» اذعان می‌کند، انقلاب‌هایی رخ دهد بدون «تصوّرات انقلابی»! کتاب آصف بیات اهمیتش را از امکانیت خود تصوّر انقلاب گرفته و تأکیدش بر «معنابخشی به بهار عربی» و این نکته که لحظه‌های خطیر گشودگی و فهم نسبت مردم و میلشان به آزادی هنوز پابرجاست و این انقلاب‌ها و جنبش‌های شکل‌گرفته‌ی پیرامونش موید همین نکته‌اند. انقلاب بدون انقلابیون، تحلیلی دقیق و موشکافانه از منظر جامعه‌شناسی‌ست که خودش در بطن رخدادها حضور داشته و تجربه‌ها و دیده‌ها و خوانده‌ها و شنیده‌هایش از وضعیت‌های انقلابی – از انقلاب 1979 ایران تا انقلاب‌های 2011، 2012 و 2013 کشورهای عربی – را در کتابی جامع و محل ارجاع تجمیع کرده‌است. کتاب آصف بیات، فهم چرایی ناگزیری انقلاب در زمانه‌ایست که همه‌چیز ضد انقلابی‌ست، از اقتصاد تا ذهن و زبان و اینکه چگونه مردمی دست به انقلاب زدند که خواهان رهایی بودند ولی حتا تصوّر انقلاب از آنها ستانده شده‌بود؛ مردمی که پیروز شدند بدون داشتن تصویری از پیروزی و همین نکته، نوری می‌تاباند از روزنی، برای همه‌ی آنها که ناامیدانه به رهایی امیدوارند.

معرفی کتاب تاریخ سخت کشی “تاریخ سخت کشی” کتابی است به قلم “عباسقلی غفاری فرد”، که صحنه های ناخوشایند اما حقیقی را در برابر دیدگان خواننده هویدا می کند. اگرچه تصویرهایی که خواننده در این کتاب با آن ها رو به رو می شود ممکن است ذهن او را مغشوش نماید اما دید مناسبی از نحوه ی برخورد حاکمان و والیان در تنبیه مخالفین و فاعلان اعمال نابهنجار به دست می دهد. آنچه “عباسقلی غفاری فرد” در این کتاب در صدد اثبات آن برآمده، نشان دادن سختی کش به عنوان جزء لاینفکی از عملکرد اجتماعی در تاریخ کشور می باشد. نویسنده اذعان داشته که شاید در طول زمان از مرارت ها و قساوت کشتن و شکنجه کاسته شده باشد اما همچنان اشکال دیگری از خشونت به خرج دادن، جهت شکنجه یا کشتن برقرار است که شکل دهنده ی بخش جدیدی از “تاریخ سخت کشی” است. وی همچنین به مواردی اشاره می کند که در طول تاریخ به وسیله حکمرانان دادگر و عدالت پیشه صورت گرفته اما مصداق سخت کشی است. به عبارتی “عباسقلی غفاری فرد” با تاکید بر این امر که سخت کشی تنها به دست حاکمان قسی القلب و دژخیم صورت نگرفته و حتی پادشاهان عدالت پیشه و حکام فرهیخته نیز با هدف سرکوب دگراندیشی و ناهنجاری های اجتماعی دست به جنایت های این چنینی زده اند، تئوری جامعه شناختی و تاریخی خود را شرح و بسط می دهد. کتاب “تاریخ سخت کشی” نمونه های مختلف شکنجه و سخت کشی را معرفی کرده و سپس از افراد مختلفی که به این شیوه کشته شده اند در هر بخش یاد می کند. در مجموع بیش از ۱۰ شیوه رایج سخت کشی در این کتاب معرفی شده که به طور مفصل مورد بررسی قرار گرفته اند و سپس در فصل نهایی انواع دیگری از آن که کمتر رواج داشته نیز به صورت گذرا مرور می کند. .