انسان زیباشناس: گفت‌وگوهایی درباره‌ی هنر و زیباشناسی

معرفی کتاب خانه‌ی لهستانی‌ها

کتاب خانه‌ی لهستانی‌ها نوشته‌ی مرجان شیرمحمدی، داستان زندگی آدم‌هایی است که در خانه‌ای بزرگ در جنوب تهران زندگی می‌کنند، خانه‌ای قدیمی که قصه‌ها و رازهایی را در خود نهفته است. کتاب خانه‌ی لهستانی‌ها داستان سه نسل از انسان‌های متفاوت در عصر پهلوی دوم را بازگو می‌کند. در این خانه هر کس اتاقی اجاره‌ای دارد، عنصر "نداشتن" گره خورده با گذشته‌ای ترسناک که گاهی باعث رقم خوردن داستان‌های مخوفی می‌شود. داستان خواهرانی سال‌خورده، یا زنی که او را تنها گذاشته‌اند و توسط پسربچه‌ای 10 ساله بازگو می‌شوند. خانه لهستانی‌ها پر از قسمت‌های احساسی و قابل درک است که در آن‌ها ردپای ترس از رها شدن در دل مردم شهر ملموس می‌باشد و تمرکز آن بیشتر بر روی دنیای زنان، داستان گذشته، دلواپسی‌ها، ترس‌ها و نحوه تصمیم‌گیری آن‌هاست که با لحنی دل‌نشین و ساده از زبان پسربچه‌ای گفته می‌شود که گاهی دنیایش با دنیای زنان مخالف است و گاهی هم تحت تأثیر دنیای آن‌ها قرار می‌گیرد. قصه‎‌ای از زن‌هایی که این خانه دنیای شخصیشان است و اگر کسی به این دنیا تجاوز کند سرنوشت خوبی نخواهد داشت. مرجان شیرمحمدی با لحنی داستان‌سرا و تلاش برای بازسازی یک شخصیت مکانی و پیوند زدنش با صورت شخصی هر یک از قهرمانان خود، قصه‌ای خواندنی را به تحریر درآورده است. درخشان‌ترین این شخصیت‌ها خاله پری است، که اگرچه از دید دیگر اهالی زنی دیوانه محسوب می‌شود، اما روی دیگر شخصیتش زنی باهوش و قوی است. دربخشی از کتاب خانه‌ی لهستانی‌ها می‌خوانیم: درِ اتاقِ خاله‌پری توی ایوان طبقه‌ی دوم باز می‌شد، کنارِ اتاق مادام. می‌توانستم زیر کُرسی که نشسته‌ام، پنجره‌ی اتاق خاله‌پری را ببینم. حیاط وسط بود و دورتادور حیاط دو طبقه اتاق بود با ایوان سرتاسری که توی هر کدام از این اتاق‌ها یک خانواده زندگی می‌کرد. قبل از این‌که بانو بیاید توی اتاق ما، توی اتاقِ خاله‌پری بود، ولی از وقتی خاله‌پری شروع کرد با خودش حرف زدن، بانو پله‌ها و درد پا را بهانه کرد و آمد توی اتاق ما. ما دوتا اتاقِ تو‌در‌تو داشتیم که ته یکی‌اش آشپزخانه بود؛ یعنی چندتا کابینت با یک یخچال و یک اجاق گوشه‌ی اتاق. دست‌شویی هم دوتا توی حیاط بود که عمومی بود. من توی همین خانه به دنیا آمده بودم. وقتی پدر و مادرم عروسی کردند، آمدند توی این خانه و توی همین دوتا اتاق. بعدش خاله‌پری و بانو آمده بودند و آن اتاق بالایی را اجاره کردند تا نزدیک ما باشند و همه باهم باشیم.

معرفی کتاب تعلیق رمانی جذاب که با ریتم کوبنده و هیجان‌انگیزش مخاطب را میخکوب خود می‌سازد. ژان پل سارتر در کتاب تعلیق، سردرگمی و نگرانی غیرقابل وصف مردم عادی در کشورهای اروپایی (خصوصاً کشور فرانسه) را در فاصله‌ی هشت روز مانده به امضای توافقنامه‌ی سرنوشت‌ساز 1938 مونیخ، به تصویر می‌کشد. گفتنی‌ست اثر حاضر جوایز متعددی را برای نویسنده‌اش به ارمغان آورده است. درباره‌ی کتاب تعلیق در تاریخ 17 سپتامبر 1938، دقیقاً یک سال پیش از آغاز جنگ جهانی دوم، ارتش نازی به دستور آدولف هیتلر، وارد خاک چکسلواکی شد و حملاتی با شدت پایین علیه این کشور ترتیب داد. تحرکات خصمانه‌ی آلمان در مرزهای کشور چکسلواکی، نگرانی‌های دولت‌مردان اروپایی و مردم عادی درباره‌ی خطر آغاز جنگ جهانی دوم توسط نازی‌ها را به شدت افزایش داد. در واکنش فوری به این اقدامات، بریتانیا و فرانسه سه روز بعد، به صورت رسمی از حکومت چکسلواکی درخواست کردند که منطقه‌ی آلمانی‌نشینِ سودتنلند را به آلمان واگذار کنند تا از بروز جنگ جلوگیری شود. سرانجام پس از گذشت حدوداً دو هفته‌ی تنش‌زا و پراسترس، در تاریخ 30 سپتامبر 1938، در شهر مونیخ، کشورهای بریتانیا، فرانسه، ایتالیا و آلمان، توافقنامه‌ای امضا کردند که بر اساس آن، منطقه‌ی سودتنلند به کشور آلمان واگذار شد. دولت چکسلواکی نیز از سر ناچاری، مجبور به پذیرش شروط غیرمنصفانه‌ی قرارداد مونیخ شد. امروزه که سال‌ها از امضای توافقنامه‌ی مونیخ گذشته است، تاریخ‌دانان برای اثبات این حقیقت که سازش و مماشات با حکومت‌های توتالیتر، سرانجام خوبی نخواهد داشت، این توافقنامه را به عنوان نمونه‌‌‌ای روشن مثال می‌زنند.