انقلاب در میراث فرهنگی

کتاب تاریخ خلیج فارس درباره پهنه آبی «خلیج همیشه پارس» و متشکل از مقالاتی است به قلم نویسندگانی چون تی. پاتس، ویتکُم، تورج دریایی، محمد باقر وثوقی، گری سیک و دیگر بزرگانی که نام آنها نشان‌دهنده ارائه اثری گرانسنگ برای مخاطب است. نویسندگان این مقالات مقاطع تاریخی گوناگون و نیز موضوعات مختلف جامعه‌شناختی را موضوع بررسی قرار داده‌اند. نکته جالب این که در این اثر، خلیج فارس به صورت یک کل و نه صرفاً ضمیمه تمدن‌های فلات ایران یا شبه جزیره عربستان بررسی شده است. دیدگاهی نو که دستاوردهایی تازه و بس ارزنده به ارمغان آورده است، گرچه گاه در مستقل شمردن این پهنه آبی و کرانه‌های آن از ایران شاید غلو شده باشد. همسانی‌هایی که از آنها یاد شده است تنها جنبه‌های ظاهری زیست و فرهنگ مردمان و اقوام را شامل می‌شود، حال آن‌که انسان هویتی مستقل دارد از آنچه ظاهر وی می‌نماید. هویتی برخاسته از باورها و ارزش‌های او که اگر از این جنبه داوری می‌کنیم، ساکنان خلیج فارس با مردمان سواحل هند یا کرانه‌های «مالابار» تفاوت‌های بسیاری دارند.

با آغاز قرن نوزدهم و پیشرفت‌های حاصل شده در تمامی حوزه‌های فعالیت انسان ، دنیای قدیم به مکانی جدید بدل شد . اختراعات جدید روش زندگی را به سرعت تغییر داد و اکتشافات علمی نیز نگرش انسان را به خود دگرگون ساخت . با وقوع جنگ جهانی اول سراسر جهان را جنگ فرا گرفت و به کارگیری اندیشه‌هایی نظیر کمونیسم و ناسیونالیسم نشان داد که کشورها می‌توانند بسیار فراتر از مرزهای خود بر جهان تأثیر بگذارند . آبراهام لینکلن یکی از رؤسای جمهور آمریکا بود که آخرین اصلاحات را در پرونده‌ای که می‌رفت به سندی تاریخی تبدیل شود تکمیل کرد . او « اعلامیه آزادی بردگان » را آماده کرد تا آن را به تمام دنیا اعلام نماید . او برای رسیدن به اهدافش آماده بود که با تمام قدرت مبارزه کند . پس از آن ، تاریخ از این مرد به عنوان یک آزادیبخش بزرگ یاد خواهد کرد . مردی که بردگان را آزاد کرد . دشوارترین تصمیمی که وی تا آن زمان با آن روبرو شده بود ، همان تصمیمی بود که می‌بایست درباره بردگی اتخاذ می‌کرد . هر چند سیاهپوست‌ها در ایالات شمالی آزاد بودند ولی آنها را با سفیدپوستان برابر نمی‌دانستند . اکثر ایالات آمریکا قوانینی داشتند که کارهای مجاز و غیرمجاز آمریکایی‌های سیاهپوست را تعیین می‌کرد . جنوبی‌ها موافق برده‌داری و شمالی‌ها مخالف آن بودند و « آبراهام » یکی از بی‌شمار اهالی شمال بود که مخالف برده‌داری بود . کتاب جالب و خواندنی « آبراهام لینکلن » یکی دیگر از مجلد‌های مجموعه شخصیت‌های تأثیرگذار تاریخ معاصر است که در ١١٢ صفحه راهی بازار نشر شده است .

کتاب « دون کیشوت » تأثیر عظیمی بر فرهنگ جهان داشته است اما نباید این اثر شگرف را جدا از خالق آن در نظر گرفت . « دون کیشوت » تخیلی از خیلی جهات بسیار شبیه « سروانتس » واقعی است . او هم چون شوالیه مجنونش فردی آرمانگرا بود . سروانتس با نوشته‌هایش ، در جهانی سرشار از زشتی ، زیبایی خودش را آفرید . به علاوه او همانند دون کیشوت به جنگ بر سر راستی ، ولو علیه چیزهای به ظاهر غیرممکن ، باور داشت . سروانتس به رغم بسیاری از ناملایمات ، از جمله فقر و سال‌های سپری شده در زندان هیچگاه تسلیم نشد . او از عهده این کار سترگ برآمد و ادبیاتی گرانقدر برای تمامی نسل‌ها آفرید . او فهمیده بود که « سروانتس » و « دون کیشوت » جدایی ناپذیرند . مجلد دیگری از شخصیت‌های تأثیرگذار به « سروانتس » نویسنده اسپانیایی می‌پردازد و زندگی پر فراز و نشیب او را شرح می‌دهد . این کتاب در ١١٠ صفحه راهی بازار نشر شده است .